Morgunn - 01.06.1958, Blaðsíða 54

48
MORGUNN
sem fer fram úr því, sem nú er kallað venjulegt, eins og
þróunin lyftir manninum ævinlega fram úr því, sem áður
var“.
Sálfræðingar tregðast við
Ilinum mikla sálfræðingi, William James, fannst svo
mikið til hugmynda Myers um undirvitundarstarfsemi
sálarinnar, að hann fullyrti, að rannsóknir á því myndu
verða megin viðfangsefni sálfræðinganna í framtíðinni.
Sú spá James hefir enn ekki orðið að veruleika. Sálar-
fræðin viðurkennir vissulega nú, að maðurinn sé gæddur
undirvitund jafnhliða dagvitundinni, og að fyllilega verði
að reikna með undirvitundinni, þegar menn vilji gera sér
grein fyrir snilligáfunni. En vegna þess að sálfræðing-
arnir hafna enn þeirri hjálp, sem þeir gætu fengið frá
sálarrannsóknunum, sem nú eru að verða kunnar undir
nafninu „parapsychologie“, — vegna þess að þessi sam-
vinna, sem Myers hafði svo mikinn áhuga fyrir, hefir ekki
tekizt, hefir hin viðurkennda sálarfræði upp á óljósar
skýringar einar að bjóða á fyrirbrigði snilligáfunnar.
1 stuttu máli sagt er afstaða sálfræðinganna í dag til
snilligáfunnar sú, að þeir hugsa sér, að með stöðugri og
ýtarlegri einbeiting að einhverju ákveðnu verkefni hafi
snillingurinn, karl eða kona, safnað í undirvitundina sæg
af staðreyndum, sem þrátt fyrir það að maðurinn viti ekki
um þær, komi á sínum tíma upp í dagvitundina og fæði þá
af sér miklar uppgötvanir, uppfinningar eða meistaraverk
á sviði skapandi lista.
Auðvitað er þetta gott, svo langt sem það nær. En það
svarar engu þeim spurningum, sem sálarrannsóknirnar
höfðu varpað ljósi yfir á dögum Myers, og parapsychologie
nútímans hefir varpað enn skýrara ljósi yfir.
Spurningin verður t. d. sú, hvort í undirvitundinni safn-
ast aðeins fyrir þekking, sem maðurinn hefir sjálfur áunn-
ið sér með einbeiting og umhugsun, eða hvort inn í undir-
vitund hans geti einnig borizt þekking, sem hann hefir