Líf og list - 01.05.1950, Blaðsíða 5

Tómas Guðmundsson, skáld, segir:
„Listamannaþing er eins
konar liðskönnun44
Undanfarið liefir allt verið á
ferð og flugi vegna Listamanna-
þings og opnunar Þjóðleikhúss.
Listamenn þjóðarinnar hafa haft í
mörgu að snúast og verið á einlæg-
um þeytingi út um hvippinn og
hvappinn. Þó heppnaðist Lífi og
List að ná tali af Tómasi Guð-
mundssyní, skáldi, sem er formað-
ur Bandalags íslenzkra listamanna.
Ætlunin með því var að spyrja
hann um ýmislegt varðandi þetta
merkilega þing, en þó var höfuð-
erindið það, að veiða sitt hvað upp
úr skáldinu, sem talizt gæti krydd
cða bragðbætir í þetta rit.
Listamenn kvaddir saman til
andstöðu
— Hver voru tildrög Listamanna-
þings, og hver átti frumkvæði að
því?
— Upphafsmaður að Lista-
mannaþingi var Páll ísólfsson, tón-
skáld. Bar hann fram tillögu um
það opinberlega, sem óðara fékk
byr undir báða vængi. En aðal-
ástæðan fyrir stofnun Listamanna-
þings á íslandi var þó sú, að fyrir
nokkrum árum hafði íslenzk list,
og þó einkum nútíðarlist, orðið
fyrir ýmiss konar hnútukasti og ó-
sanngjörnum aðdróttunum af
hálfu ráðandi manna í þjóðfélag-
inu, og skal þar fremstan telja Jón-
as Jónsson frá Hriflu. Listamenn
þjóðarinnar voru svo kvaddir sam-
an til andstöðn 1947. Næsta þing
íslenzkra listamanna kom saman
1942 til minningar um, að þá voru
liðin 100 ár frá dánardegi Jónasar
Hallgrímssonar, en þetta þing er
haldið í tilefni af opnun Þjóðleik-
hússins.
Markmið Listamannaþings.
— En livert er raunverulegt
markmið jringsins?
— Listamannaþing er eins konar
liðskönnun. Listamenn koma þá
sarnan til að kanna, hvort eitthvað
nýtt hafi kornið fram, og til að
sanna, að enn streymi ferskt vatn
úr listabrunninum. Einnig er þá
reynt með því að uppgötva ný
skáld og listamenn, örva menn, en
það er megin-hugsjón Listamanna-
þings.
Ljóðabók væntanleg á þessu ári.
Forvitni okkar stóðst nú ekki
lengur freistinguna, svo að við
spurðum Tómas að því, hvort ekki
væri von á nýrri ljóðabók frá hon-
um á næstunni.
— Ég var búinn að ganga frá
bók fyrir nokkrum árum, en síðan
hefir dregizt að koma henni út.
Margt þar í henni, sem ég fleygði
og var óánægður með — eins og
gengur. Þó held ég, að megi gera
ráð fyrir henni á þessu ári.
— En er ekki fyrsta bókin yðar
að koma út?
— Jú. Það voru nokkrir vinir
mínir og félagar úr Háskólanum,
sem tóku sig saman um að gefa út
þá bók um árið. Flest ljóðin í Við
sundin blá voru ort 1 neðri bekkj-
um Menntaskólans, flest þeirra
urðu eiginlega til, þegar ég var í
öðrum bekk.
— En ortuð þér ekki alltaf jafnt
og þétt á skólaárunum?
— Eg orti ekki mikið, þegar ofar
dró í Menntaskólann og mjög litið
á háskólaárunum.
Ungu skáldin skipuðu forsíður
blaðnnna, en stundum . . .
— Var ekki mikið líf og fram-
tak í ungu skáldunum í þá daga?
— Jú, það ríkti mikill áhugi
meðal margra þeirra. Oft lögðu
ungu skáldin undir sig forsíður
blaðanna með Ijóðum sínum.
Margir þeirra voru duglegir að
koma sögum síniun og kvæðum á
framfæri, en oft kom það fyrir, að
þeim var vísað frá. Menn létu ekki
hugfallast. T. d. gekk Halldór
Kiljan Laxness svo rösklega fram
stundum, að liann sendi skáldskap
sinn vestur um haf til birtingar í
íslenzkum blöðum þar,): Lögbergi
og Heimskringlu.
Deyfð í þjóðfélaginu.
— Já, þá voru aðrir tímar. Ol't
vöktum við heilar nætur og rædd-
um kvæðin, sem birtust eftir okkur
í blöðunum, — og þá auðvitað bók-
menntir almcnnt. Það fór að vísu
rnikil orka í þetta. Nú virðist þessi
andi vera að hverfa úr skólunum.
Einhver deyfð í þjóðfélaginu!
Áður en við slitum talinu, ósk-
aði Tómas ritinu allra heilla, en
bað hann okkur jafnframt um að
vera ekki stranga, er nýir menn
sendu okkur eitthvað eftir sig til
birtingar. Það yrði að gefa þeim
undir fótinn.
Stgr. Sig.
LÍF og LIST
5