Líf og list - 01.05.1950, Blaðsíða 8

BÓKMENNTARÝNI
ELY CULBERTSON:
Minnirtgar 1-1!
Þó að Ely Clubertsson hafi ná-
lega hlotið heimsfrægð fyrir kenn-
ingar sínar og skarpskyggnar rann-
sóknir í þágu „bridge“-ins og ein-
róma lof og þakklæti allra, er þá
íþrótt stunda, mætti ekki síður
krýna hann lárviðarsveigi „honon-
is causa" fyrir byltingarsinnuð
sjónnarmið hans og atburðaríkt líf
hans í þágu mannúðar, andlegra
verðmæta og mannlegra tilfinn-
inga
„Á þessum síðustu og verstu
tímum," þegar efnishyggjan („mat-
erialisminn") sogar fólk ofan í eins
konar andlega kolaþoku, þar sem
örðugt er um andardráttinn, er
hressandi að lesa jafn-róttæka og
lífræna bók eins og „Minningar"
Culbertsons. Brynjólfur Sveinsson,
menntaskólakennari á Akureyri,
hefir íslenzkað bókina og honum
farizt þýðingin vel úr hendi, eink-
um á fyrra bindinu. Málið er
ramm-íslenzkt — eða öllu heldur
islenzk íslenzka, en ekki sú mol-
búa-láglendings-múgs-málleysa,
sem nú er tekin að tíðkast hér í
ræðu og riti. Þessar endurminning-
ar Culbertsons eru hvorki þurr og
leiðinleg vangaveltu-speki um út-
spil, sagnir og kastþröng í „Bridge"
(fáit menn þykja leiðinlegri af
þeim, sem ekki spila,en bridge-spil-
arar) né innantómur fimbulfambs-
„reyfari" í ætt við framhaldssögur
í „Vikunni" og mörgum öðrum
heimilisritum af sömu tæi — eins
og sumir kynnu að ætla af villandi
auglýsingum um bókina. Þegar bók
er auglýst hér „spennandi", bendir
það yfirleitt ekki til þess, að hún
hafi bókmenntalegt gildi, en öllu
verra er þó hitt, ef góðir lesendur
sniðganga góða bók eingöngu af
því, að þeir hyggja, að hún sé það,
sem kallað er „spennandi". Þó að
bókin sé bráðskemmtileg og spenn-
andi — eins og fyrr getur ( einhver
ritdómari sagði, að hún væri
skemmtilegasta bók, sem hann
hefði lesið) ætti það ekki að forða
alvörugefnum og hugsandi mönn-
um frá því að lesa hana, því að
hún sameinar djúpa alvöru og fjör,
skapandi og bragðmiklar athugan-
ir á mannlífinu og skemmtilega frá-
sögu af minnisstæðum atburðum.
Blað er gefið út í Reykjavík með
þeim fögru fyrirheitum, að það sé
„blað fyrir alla", þó að það loforð
hafi verið fyrir löngu brotið — eins
og alkunnugt er. Minningar Cul-
bertsons má hins vegar með góðri
samvizku gefa þau meðmæli, að
þær séu „bók fyrir alla", og mun
hver og einn, er bókina les, sann-
færast um það. Bókin er víðfeðm,
fer inn á flest þau svið, er varða
mannlega hugsun. Við fylgjumst
með uppvexti höfundarins, marg-
víslegum þroskastigum hans og
ýmsum breytingum á sálarlífi hans
og lifsviðhorfi. Líf hans er sam-
felldur stormur, stöðug dramatísk
átök — aldrei kyrkingur, ládeyða
eða meðalmennska. Háleitar og
göfgar hugsanir taka á sig nýjar og
nýjar myndir — sálin er eins og
krystall, sem dregur að sér geisla,
og varpar jreim svo frá sér í margs
kyns litbrigðum.
Aðalsmerki bókarinnar er ein-
lægnin.
Stgr. Sig.
Börn
Pai'adísar
Mesti listviðburðurinn í
Reykjavík í síðastliðnum
mánuði, auk Kollwitz-
sýningarinnar,var sýning
á frönsku kvikmyndinni
„Böm Paradísar". Höf-
uðleikararnir voru Jean-
Louis Barrault og Arl-
etty, sem hér birtist
mynd af.
8
LÍF og LIST