Vera - 01.09.1989, Blaðsíða 9

ÞYRFTUM
/\Ð STOFNA
SAMVINNU-
FÉLAG
KVENNA
Ég hef alltaf dáðst að þvx hvað
Kvennalistakonur í dreifbýli taka því
með miklu jafnaðargeði að ferðast
um langan veg til að mæta á fundi eða
sinna öðrum erindum. Sjálfsagt á
þetta við um margt dreifbýlisfólk, en
þær þekki ég best og ég hef fylgst með
þeim storma suður til Reykjavíkur
vestan af Fellsströnd, ofan úr Dölum
og vestan af Mýrum þegar taka á
ákvarðanir sem þeim finnst máli
skipta. Okkur, sem erum fædd og
uppalin á malbikinu „fyrir sunnan",
vex hins vegar í augum ef við þurfum
að fara aukaferð úr Breiðholtinu eða
Grafarvoginum til að reka einhver er-
indi í miðbænum eða öfugt. Ég er
þessu marki brennd og þess vegna var
ég lengi að bræða það með mér
hvernig ég ætti að haga ferðalagi
mínu vestur á Mýrar til að taka viðtal
við Snjólaugu Guðmundsdóttur sem
býr að Brúarlandi á Mýrum. En hún
tók af mér ómakið. Meðan ég var að
velta vöngum fékk hún sér far með
vörubíl í bæinn.
Brúarland er ríkisjörð og nýbýli úr
Hrafnkelsstöðum sem tengdafólk
Snjólaugar hefur haft til ábúðar í 3
ættliði. Snjólaug kemur að Brúar-
landi árið 1975 cn hún er fædd og
uppalin á ísafirði. Hún og maður
hennar eru með svínarækt sem aðal-
búgrein en auk þess hefur Snjólaug
reynt fyrir sér með ýmsar aukabú-
greinar sem ekki er hægt að segja að
séu hefðbundnar. En hvernig er þessi
tilraunastarfsemi hennar til komin?
Það er heilmikil ákvörðun að flytja í
sveit því ef þú vilt ekki búa þá er ekk-
ert annað sem fyrir þér liggur en að
vera á heimilinu. Það er auðvitað
heilmikið starf en kannski ekki alltaf
nóg. Ég stóð eiginlega frammi fyrir
þessu og hef því í rauninni verið að
leita mér að atvinnu eða réttara sagt
reynt að búa mér til atvinnu. Ég er
menntuð sem vefnaðarkennari og
þ.a.l. hef ég svolítið verið að vefa og
sinna ýmiss konar handavinnu s.s. að
búa til eyrnalokka úr steinum sem ég
finn í fjörunni. Ég er skríðandi þar á
fjórum fótum til að finna sem sér-
stæðasta steina. Nú svo rækta ég gul-
rætur og bý til úr þeim gulrótarmarm-
elaði sem ég sel vinum og kunningj-
um. Sú framleiðsla er enn á tilrauna-
stigi og það eru ýmis ljón á veginum
sem ég hef enn ekki ráðist á.
Hvaöa Ijón eru þaö?
Hingað til hef ég framleitt marmelað-
ið inni í eldhúsi hjá mér og notað
mína eldavél, minn pott og mínar
gulrætur. Ég hef ekki sett nein rot-
varnarefni í það því ég vil að fólk fái
það sem ferskast og hollast. En ef ég
ætla að gera marmelaðið að söluvöru
þá má ég ekki framleiða það heima í
eldhúsi og ég verð að setja rotvörn í
það. Ef ég ætla að fara á fulit í þessa
framleiðslu þá koma ýmsar reglu-
gerðir og margvísleg leyfi, söluskatt-
ur og eitt og annað til sögunnar sem
gerir það að verkum að maður hugsar
sig um tvisvar. Ég er því eiginlega í dá-
lítilli biðstöðu með þetta eins og er og
veit ekki alveg hvað ég á að gera. Það
verður svo mikið í kringum fram-
leiðsluna að maður veltir því óneitan-
lega fyrir sér hvort það taki þvx' að
leggja það allt á sig.
Hefur þú haft sœmilegar tekjur
af þessum aukabúgreinum þín-
um?
Nei þetta eru engar tekjur sem hægt er
að lifa af en þetta er ágætt hvað með
Ljósmynd:
Laura Valentlno
„Mjög margt fólk til
sveita er með fram-
leiöslukvóta sem
framfleytir því ekki
og þá þarf aö huga
aö því hvernig hœgt
er aö fylla upp í
skaröiö. Mín skoðun
er sú aö viö œttum
aö leggja áherslu á
margt smátt og
heimaöfiun.11
öðru. En viltu vita hvernig ég sé fram-
tíðina fyrir mér í sveit? Ég held við
verðum að halda áfram að hafa
ákveðnar kjarnagreinar sem við get-
um lifað af og þá á ég fyrst og fremst
við mjólkur- og kjötframleiðslu. Við
gerðum okkur vonir um að loðdýra-
ræktin gæti orðið ein af þessum
kjarnagreinum en þær vonir virðast
ætla að bregðast. Ekki vegna þess að
bændur hafi ekki náð tökum á rækt-
uninni heldur vegna mikils fjár-
magnskostnaðar, verðfalls á skinnum
vegna offramleiðslu og rangrar geng-
isskráningar. Margir eru hættir í loð-
dýraræktinni vegna þessa og margir
munu hætta í haust ef stjórnvöld
grípa ekki inn í. Það er þó alls ekki
víst að það sé úti um þennan búskap
en það ræðst af því hvernig haldið er
á spilunum. Mjólkurframleiðendur
eru búnir að ná jafnvægi í framleiðsl-
unni og það koma góðar vörur frá
þeim. Það er hins vegar ekki komið
sama jafnvægi í framleiðsluna á
lambakjöti en þar eru það ekki síst
markaðsmálin sem þarf að taka föst-
um tökum. Svínabú eru gjarnan rekin
í næsta nágrenni við þéttbýli en þau
ættu í raun að vera á landsbyggðinni.
Allar þessar búgreinar eiga að vera
stólpar í landbúnaði en svo j'xarf að
finna ákveðnar atvinnugreinar til
stuðnings þessum stólpum. Mjög
margt fólk til sveita er með fram-
leiðslukvóta sem framfleytir því ekki
og þá þarf að huga að því hvernig
hægt er að fylla upp í skarðið. Mín
skoðun er sú að við ættum að leggja
áherslu á margt smátt og heimaöflun.
Heimaöflun? Hvaö áttu viö meö
því?
Jú, þá á ég við að við reynum að nýta
9