Vera - 01.09.1989, Blaðsíða 11

„Viö þurfum heilan
helling af hugmynd-
um, ráögjöf, sfyrki
og fjármagn. Þetta
hefur hins vegar
ekki legiö á lausu
og Framleiönisjóður
landbúnaöarins hef-
ur lagt alla áherslu
á loödýrarœkt og
stœrri aukabúgrein-
ar. Menn eru alltaf í
því stóra og gera
jafnvel grín að því
smáa.“
ÞYKIR VÆNT
UM BÍLA EN
EKKI BÆNDUR
og menningar og öflug þjónusta við
nærliggjandi byggð. Við sem búum
úti á landi verðum að vinna saman og
standa saman. Ef samstaðan er ekki
fyrir hendi þá gerist ekkert. Og við
þurfum að vera svolítið ánægð með
okkur. Ásýnd okkar er stórkostleg og
það er merkilegt að koma og sjá hvað
við erum að gera. Umræðan um land-
búnaðinn er svo döpur og mér skilst
að mörgu ungu fólki sem er á bænda-
skólunum finnist það ekki hafa neitt
að hverfa til. Þessu þarf að breyta.
Sveitafólki þarf að finnast búskapur
sinn merkilegur. Það getur ekki leng-
ur fullnægt metnaði sínum með því
að stækka búin en það getur fullnægt
honum með því að ná aukinni hag-
kvæmni í framleiðslunni. Það er skilj-
anlegt að fólk verði vonlaust þegar
það fær ekki útrás fyrir sitt atgervi en
með samstöðu getum við breytt
þessu. Við þurfum að snúa umræð-
unni við.
Á undanförnum mánuöum og ár-
um hefur veriö falaö talsvert um
áróöur gegn bœndasfétfinni.
Margir bœndur halda því fram
aö það sé búiö aö kynda undir
bœndahatri meöal fóiks í þétt-
býli. Veröur þú vör viö þetta hat-
ur?
Eigum við ekki bara að gefa okkur
það að þetta hatur sé ekki til staðar?
Mér finnst bændur oft ekki hafa verið
nógu meðvitaðir um að þeir eru að
framleiða vöru fyrir markað og þeir
verða að taka mið af sjónarmiðum
neytenda hvort sem þeim er það ljúft
eða leitt. Þeir geta ekki hunsað þá
skoðun neytandans að varan sé of
dýr. Bændur verða að finna leiðir til
að lækka sína vöru því það er bæði
þeirra hagur og neytenda. Hins vegar
má ekki gleyma því að þeir eru búnir
að leggja mikla vinnu í að framleiða
ákveðna vöru eins og mjólkina og
varan er bæði smekkleg og góð og
það er búið að auglýsa hana upp. Svo
allt í einu er fólk hvatt til að kaupa
hana ekki vegna einhverra ráðstafana
sem stjórnvöld stóðu að og bændur
komu hvergi nærri. Mér fannst gott
að ASÍ og BSRB skyldu ná saman um
aðgerðir en engu að síður fannst mér
mjólkuraðgerðin mjög varasöm. Ég
veit að henni var ekki beint gegn
bændum, en þó svo hafi ekki verið þá
eru þeir margir sem líta þannig á mál-
in, bæði neytendur og bændur. Það er
mjög viðkvæmt og alvarlegt mál að
taka ákveðna vörutegund fyrir og
hvetja fólk til að kaupa hana ekki. Það
getur haft varanleg áhrif. Ég held að
bændur og neytendur ættu að hætta
að agnúast hvor út í annan og reyna
að standa saman um það að ná niður
vöruverði í landinu. Við erum svo fá
í þessu landi að það tekur því ekki að
vera í stöðugum illdeilum.
-isg.
Fljótstunga er efsti bærinn í Hvítár-
síðunni. Innan seilingar eru gömlu
útilegumannabyggðirnar undir Ei-
ríksjökli. Á veturna er ekki margt um
manninn á þessum slóðum en á sumr-
in er þarna talsvert um ferðamenn.
Ferðaþjónusta er því upplögð auka-
búgrein á þessum stað og hana hafa
hjónin í Fljótstungu, þau Ingibjörg
Bergþórsdóttir og Árni Þorsteinsson,
stundað um nokkurt skeið. Fljóts-
tunga er arfleifð Ingibjargar en þar
hefur ætt hennar búið mann fram af
manni í 110 ár. Áður var búið þar með
kýr og kindur en með tilkomu ferða-
þjónustunnar lagðist kúabúskapur-
inn af þar sem þarfir kúa og túrhesta
rákust á. Nú er uppistaðan í búskap
Ingibjargar og manns hennar 300
kindur. Verðlagsgrundvöllurinn gerir
ráð fyrir að yfir 400 kindur þurfi til
að framfleyta vísitölufjölskyldu svo
ég spurði Ingibjörgu hvernig þeim
gengi að ná endum saman?
Það er allt í lagi með okkur. Við erum
búin að finna okkur hitt og þetta til
uppfyllingar með sauðfénu og það
gengur ágætlega. í ferðaþjónustunni
njótum við góðs af Húsafelli sem er í
næsta nágrenni og svo höfum við ver-
ið að leigja út sumarbústaðalönd og
það lftur bara vel út. Ég hef líka verið
að fikta svolítið við að þýða og hef
haft smá vinnu við það.
Hvaö ertu aö þýöa?
Ég hef þýtt aðeins úr þýsku, ensku og
dönsku og núna hef ég nýlokið við að
þýða sögu fyrir útvarpið eftir danska
rithöfundinn Finn Söborg. Ég hef
langmest gaman af því sem er svolítið
fyndið. Annars byrjaði ég eiginlega á
þessu til að skóla mig í þýsku því það
hefur verið nokkuð um þýska ferða-
menn hérna.
Þú hefur þá lœrt þýsku?
Já ég var í þeim árgangi Menntaskól-
ans á Laugarvatni sem notaður var
sem fleygur til fá því framgengt að
skólinn fengi að brautskrá stúdenta.
Við vorum 6 í þessum árgangi og ég
var eina stelpan. Skólinn telst form-
lega stofnaður árið 1954 en ég tók
stúdentspróf árið 1952. Þó að ég
lærði á Laugavatni þá varð ég að taka
stúdentspróf utanskóla frá MR.
Hvaö fannst þér og öörum um
þaö aö kona meö stúdentspróf
geröist húsmóölr í svelt?
Það er nú svo merkilegt að þegar ég
byrjaði búskap árið 1955 þá vorum
við 3 konur hér í sveitinni sem vorum
með stúdentspróf. Ein þeirra er kom-
in yfir áttrætt núna en það er Lisbet
Zimsen sem bjó í Kalmanstungu. Hún
er dóttir Jes Zimsen og er fædd í húsi
sem stóð í miðju Reykjavíkur — nán-
ar tiltekið við Lækjartorg — en flytur
svo árið 1930 í einhverja mestu ein-
angrun sem hægt er að hugsa sér. Sitt
hvoru megin við Kalmanstungu
standa tvö stórfljót, Norðlingafljót
og Geitá, sem aldrei eru til friðs á vet-
urna. Það varð því að draga allt að
bænum á haustin og láta það duga til
vors. Mér er sagt að þegar hún flutti
þaðan — þá orðin rígfullorðin — hafi
hún tekið það mjög nærri sér.
En langaöi þlg ekki til aö halda
áfram námi?
Ég er yngst af sjö systkinum og að
11