Vera - 01.09.1989, Blaðsíða 32

auk mín Bergur, Hallgrímur, Lára, Þórunn og
Ásmundur og það verður að viðurkennast að
þar hefur ekki gengið eins vel að vinna. Það er
aðallega því að kenna að sum eru þeirrar skoð-
unar að nefndin hafi í raun ekkert umboð til að
fjalla um form á kostnaðarskiptingu, þar sem
nýbúið er að samþykkja lög á Alþingi um að
rekstrarkostnaður dagvistarheimila fyrir börn
skuli vera mál sveitarfélaganna en ekki ríkisins.
Aðrir telja hins vegar að hér sé ekki verið að
fjalla um dagvistun barna í þeirri mynd sem
hún hefur verið, heldur nýtt skólastig með
fræðsluskyldu. Því sé ekki ástæða til að láta áð-
urnefnd lög hafa nokkur áhrif á störf nefndar-
innar heldur beri að leggja til skynsamlegasta
formið á kostnaðarskiptingunni, þessarar
skoðunar er ég. Þar sem um fræðsluskyldu
ákveðna af ríkinu er að ræða tel ég réttast og
skynsamlegast að ríkið greiði laun fóstra og
starfskvenna sem ganga í þeirra störf, líkt og
tíðkast í grunnskólanum. Með þeim hætti ætti
öllum að vera gert jafnt undir höfði, hvar sem
þeir búa á landinu. Þannig yrði m.a. komist hjá
þeim kostnaðarauka sem lítil sveitarfélög
standa frammi fyrir þegar fæðist samborgari í
byggðarlaginu sem þarf meira við en við flest.
í dag getur það oft orðið verulegur baggi á
sveitarfélag sem léttir svo þegar viðkomandi
barn hefur náð skólaaldri en þá tekur rfkið á sig
kostnaðinn. Við megum ekki gleyma því að
skólabörn eru þeirrar náttúru að hafa verið for-
skólabörn og öll eigum við íslendingar að hafa
ýtrasta rétt til þess að fá að þroskast eftir getu
hver um sig. Einnig tel ég víst að ríkisstjórn
kæmist mun síður upp með að klippa á launa-
greiðslur en fella niður einhvers konar styrki til
sveitarfélaganna, en því miður erum við orðin
því vön að hér virðast lög oft fremur vera vilja-
yfirlýsingar en að gert sé ráð fyrir að við þau sé
staðið og er það auðvitað algerlega óviðun-
andi. En þetta hefur því miður ekki fengist
nægjanlega rætt af ofangreindum ástæðum
þrátt fyrir marga fundi og langa.
Við komum saman u.þ.b. einu sinni í viku og
þá köllum við oft til okkar gesti til ráðgjafar um
einstaka þætti, auk þess hafa hóparnir hittst
milli funda. Þá safnaði ég einnig snemma að
32
mér kvennalistakonum bæði skólagengnum og
sjálfmenntuðum uppalendum til að ræða okkar
áherslur.
Mér hefur fundist starfið með nefndinni þeg-
ar á heildina er litið mjög ánægjulegt og gef-
andi. Flest hafa lagt sig fram um að vinna saman
á jákvæðan hátt við að móta lög um þetta nýja
skólastig, sem fyrir mörg var afar framandi í
byrjun. Sumum þótti t.d. sérkennileg tilhugsun
að færa fræðsluskylduna niður til loka fæðing-
arorlofs, sem verður 6 mánuðir á næsta ári.
Fræðsluskylda sem við ættum kannski fremur
að kalla uppeldisskyldu þegar talað er um
þennan aldurshóp, er ekki skólaskylda.
Fræðsluskylda merkir að yfirvöld eiga að veita
fræðsluna/uppeldið ef eftir því er sóttst en
skólaskylda þýðir að börnin eiga að sækja
skólann. Ég held að það sé skoðun allra í nefnd-
inni sem hafa starfað með henni að uppeldið
skuli ætíð vera fyrst og fremst í höndum for-
eldra en leikskólinn sé hinsvegar nauðsynlegur
stuðningur við það í nútíma samfélagi, það sé
samfélagsleg skylda að standa vel að uppeldi
barna.
Ég tel það vera allra hagsmuni að uppeldi sé
almennt gott einnig þeim barnlausu og því eðli-
legt að allir taki einhvern þátt í kostnaði þess.
Það eru margvísleg verðmæti sem ná út fyrir
okkar eigin persónu sem við deilum með okk-
ur. Engum eða nánast engum er alveg sama um
hvernig mannlíf og menning verður hér í þessu
samfélagi í framtíðinni, jafnvel þótt við sjálf
verðum komin undir græna torfu. Við viljum
að fólkið í landinu búi við almenna farsæld og
komi vel fram hvert við annað; við viljum að í
landinu ríki réttlæti. Sumum er það mikið
kappsmál að tónlistarlíf blómstri, aðrir láta sig
það ekki svo miklu varða. En við viljum öll —
barnlausir sem aðrir vænti ég — að mannlíf og
menning blómstri með einhverjum hætti og
haldi áfram að gera það líka þegar við erum öll,
þótt okkur greini eitthvað á um í hverju það
ætti helst að felast og á hvaða hluti beri að
lcggja mesta áherslu. Eitt er þó ljóst að til þess
að svo megi verða þurfa uppeldismál almennt
að vera í góðu lagi, ekki bara hjá sumum heldur
sem víðast. Því ólag, þó ekki sé nema í fáum
stöðum, eitrar út frá sér og getur reynst afdrifa-
ríkt. Auðvitað má deila um hve snemma og hve
mikið rétt er að opinberir aðilar taki þátt í upp-
eldinu. Okkur þótti rétt að foreldrum stæði til
boða leikskóli í a.m.k. 4 stundir á dag frá því að
fæðingarorlofi foreldra lyki, þeim væri síðan í
sjálfsvald sett hvað þau færðu sér það í nyt fram
að skólaskyldualdri.
Mjög snemma í starfi nefndarinnar urðum við
sammála um að fella undir sama hatt öll form
af dagvistun fyrir börn og kalla leikskóla með
vísan til þess að hér væri um nýtt skólastig að
ræða fyrir þann aldur barna þar sem leikurinn
væri eitt veigamesta viðfangsefnið til aukins
þroska. Að mínu mati þarf að gæta þess vel í
þessu lagafrumvarpi að leikskólinn sem nýtt
skólastig taki ekki á sig yfirbragð grunnskólans
hvorki er varðar innra starf, stjórnun né annað,
heldur haldi sínum gamla sjarma. Leikskólinn á
að njóta sömu virðingar sem sérstakt skólastig
með sínar áherslur það er víst ábyggilegt að
starfið þar hefur ekki síður áhrif á þroska barns-
ins en starfið í grunnskólanum því lengi býr að
fyrstu gerð.
Sigríður Lillý Baldursdóttir
VIÐ VILJUM
AÐ KONUR
GETI VALIÐ,
LÍKA UM
BÚSETU
segir Danfríður Skarphéðinsdóttir
aö lokinni fundaferð
Kvennalistans í júní
Seinni hluta júnímánaöar geröu
Kvennalistakonur víöreist um landiö,
héldu fundi, fóru í vinnustaöaheim-
sóknir og seldu ýmsan varning á
torgsölum. Þaö var þingflokkurinn
sem stóö fyrir þessari ferö undir yfir-
skriftinni „Konur sláum hring um
landiö" en aö sjálfsögöu slógust fleiri
galvaskar kvennalistakonur í hópinn
svo úr uröu heilmikilar kvennaferöir
vítt og breitt um sveitir, þorp og bœi.
En hver var tilgangur feröarinnar,
þeirri spurningu og fleiru um feröina
svarar Danfríöur Skarphéöinsdóttir,
þingkona Kvennalistans. „Viö vildum
sjá og heyra um ástandiö á lands-
byggöinni frá fólkinu sjálfu, en í ann-
ríki vetrarins höföum viö í mörgum til-
fellum aöeins haft tœkifœri til aö
lesa og hlusta á fjölmiöla lýsa
ástandinu. Viö höfum alltaf fariö í
fundaferðir í lok þings en kannski
aldrei eins skipulega og nú. Viö dreif-
býlisþingkonurnar, þe. Málmfríöur,
Kristín Halldórs. og ég fórum reglu-
lega á okkar svœöi. En í vor var
ákveöiö aö heimsœkja sex kjör-
dœmi í júní og þaö eru náttúrlega
kvennalistakonur í þelm öllum. Viö
vildum gjarnan hitta þessar konur og
kynnast betur aöstœöum þeirra. Þar
aö auki er voriö tími sáningar og okk-
ur fannst rétt aö útbreiöa hugmynda-
frœöi Kvennalistans og þœr hugsjón-
ir sem viö stöndum fyrir. Viö veröum
svo aö bíöa og sjá hver uppskeran
veröur.“