Freyr - 01.09.2004, Blaðsíða 16

Dilkakjöt eftir hverja á 2003
Mynd 4. Reiknað magn ditkakjöts eftir hverja fullorðna á á skýrslu haustið
2003.
þar sem fremur fáar ær eru
skýrslufærðar eru fædd fleiri en
tvö lömb að jafnaði eftir ána, flest
í Sf. Frey í Eyjafjarðarsveit, Sf.
Svalbarðsstrandarhrepps og Sf.
Norðfjarða, þar sem fæðast 2,03
lömb að jafnaði efir ána í öllum
þessum félögum, og í Sf. Hrafna-
gilshrepps 2,01. í félögum, þar
sem verulegur ærijöldi er skýrslu-
færður, er frjósemin mest í Sf. Mý-
vetninga með 1,96 lömb fædd að
jafnaði eftir ána en af þeim fást
1,79 til nytja að meðaltali. í Sf.
Kirkjuhvammshrepps eru fædd
1,94 lömb að jafnaði og lamba-
höld eru þar verulega betri en hjá
mývetnsku ánum því að 1,83 lömb
fást á Vatnsnesinu að meðaltali til
nytja eftir hverja á. í nokkrum
fleiri ærmörgum félögum eru fædd
1,90 lömb eða fleiri eftir ána.
Tafla 3 sýnir hlutfall af marg-
lembum eftir héruðum vorið
2003. Um margt er myndin lík og
áður. Vorið 2003 er hlutfall þess-
ara áa hæst í Eyjafirði og Suður-
Þingeyjarsýslu eða 7,2% í hvorri
sýslu. Eins og tafla 1 sýnir eru all-
mörg íjárræktarfélög þar sem yfir
10% ánna eiga þrjú lömb eða
fleiri vorið 2003 og eins og liggur
í hlutarins eðli er þetta hlutfall
hæst í þeim sömu félögum og hér
að frama eru talin með hæsta
meðalfrjósemi.
Afurðir
Góð frjósemi verður ætíð lykil-
atriði að því að menn geti stundað
arðvænlega sauðfjárrækt. Sá
mælikvarði, sem ákaflega lengi
hefur vegið þungt í slíkri umræðu
hér á landi, er framleiðslumagn
eftir hverja vetrarfóðraða kind og
hefð fyrir því að mæla það í
magni dilkakjöts eftir hverja á.
Þessi stærð er margfeldi af meðal-
frjósemi ánna og meðalfallþunga
lambanna undan þeim. Með
breytingum á markaðskröfum og
framleiðsluháttum er þetta aug-
ljóslega ekki lengur jafn góður
mælikvarði og áður var vegna
þess að framleiðsluverðmætin eru
ekki lengur í beinu hlutfalli við
framleiðslumagnið. Gæði fram-
leiðslunnar og hvenær hún kemur
á markað hafa sifellt meiri áhrif.
Ljóst er að besti mælikvarðinn
fyrir slíkan samanburð eru fram-
leiðsluverðmæti eftir hverja kind
og vonandi verður mögulegt í nýj-
um skýrsluhaldskerfum í sauð-
fjárræktinni að miðla niðurstöð-
unum einnig á þann hátt.
Haustið 2003 var vænleiki dilka
víðast um land í góðum meðallagi
og þaðan af betri þannig að fyrir
ijárræktarfélögin í landinu í heild
var útkoman einhver sú besta sem
nokkru sinni hefúr verið. Reiknað
magn af dilkakjöti eftir hverja tví-
lembu haustið 2003 var 31,8 kg
(31,3) og einlemban skilaði að jafn-
aði 17,7 kg ( 17,6). Eftir hverja á
sem skilaði lambi að hausti var
reiknað kjötmagn 28,6 kg (28,1) og
eftir hveija á sem var lifandi á
sauðburði fengust að meðaltali
26,7 kg (26,2). Samanburður við
svigatölumar frá árinu áður sýnir
að afúrðasemin var snöggtum meiri
haustið 2003 en haustið áður og
Magn dilkakjöts eftir hverja veturgamla á haustið 2003
Mynd 5. Reiknað magn af dilkakjöti eftir hverja veturgamla á eftir héruðum
haustið 2003.
116 - Freyr 6/2004