Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.02.1995, Blaðsíða 8

Lœrdómsríkt að kynnast Pétri Zoplianíassyni
Við ræddum oft um það hvað
félagið þyrfti að gera til þess að
auka áhuga á ættfræði og styðja að
rannsóknum. Eitt af meginstefnu-
málum okkar var að gefa út bjað
þar sem við gætum í stuttum
greinum komið á framfæri ýmiss-
konar fróðleik en einnig komið
með fyrirspumir og upplýsingar,
en upplýsingar lágu sjaldnast á
lausu og mikið var fyrir öllu haft.
Allt varð að handskrifa á þessum
árum því engin voru ljósritin.
Heimildir var nær eingöngu að
finna á safninu sem hafði tak-
markaðan opnunartíma.
Sem dæmi um aðstöðu-
leysið á þessum árum, segir Indr-
iði, tók það hann milli 20 og 30 ár
að safna upplýsingum í verk sitt
“Ættir Þingeyinga ” með því að
sitja á safninu stundarkorn eftir
vinnu dag hvern, en því var lokað
kl. 17:00, og eyða þar flestum
laugardögum og sumarfríum.
Glæpsamlega gott
En það var varla hægt að
kvarta yfir viðmóti safnvarðanna;
Það var gott við þá að eiga,
segir Indriði, glæpsamlega gott.
“Farðu bara niður ogfinndu bók-
ina, hún er í efstu hillunni í 3.
rekk Þannig var oft svarið þegar
mann vantaði einhverja tiltekna
bók. En því miður
gat þetta þýtt for-
djörfungámerkileg-
um og dýrum hand-
ritum, því allir kunnu
ekki með þetta frelsi
að fara.
Yfirmenn safns-
ins sáust sjaldan, en
Guðmundur Finn-
bogason tók bros-
andi á móti öllum
sem til hans leituðu
og spjallaði um ný-
yrði og annað sem
hann var að fást við.
Gott var einnig að
leita til Hannesar
Þorsteinssonarþjóð-
skjalavarðar þótt
hann væri af gamla
embættismanna-
skólanum, þurr og
drumbslegur. Bjarni
Vilhjálmsson þjóð-
skj alavörður var lítið
inni í ættfræði til að
byrja með en hafði áhuga og sat
síðar í stjóm Ættfræðifélagsins.
Þyrnirósusvefn
Starfsemin fór hægt af stað.
Fyrsta starfsár félagsins vom að-
eins haldnir einn eða tveir fundir
þar sem Pétur Zophaníasson og
Guðni Jónsson, ættfræðingur og
skólastjóri, héldu stuttafyrirlestra
um ættfræði. Félagsmenn voru til
að byrja með aðeins um tuttugu
talsins.
Veturinn eða vorið 1946, eftir
lát Péturs, var svo haldinn fundur
í félaginu og Guðni Jónsson kosinn
formaður. Sama ár var ákveðið að
ráðast í útgáfu Manntalsins 1816
og kom fyrsta heftið út árið eftir
eða 1947. Þrjú hefti komu síðan út
árin 1951, 1953 og 1959.
En útgáfan var tímafrek og
annað félagsstarf sat á hakanum
og lagðist að lokum út af. Svaf
félagið síðan Þyrnirósusvefni í
rúman áratug eða fram til ársins
1972 því enginn kunni við að taka
félagið úr höndum slíks ágætis-
manns sem Guðni Jónsson var. En
hann var á þessum tíma svo
afkastamikill íútgáfumálum, segir
Indriði, að á átta árum lét hann frá
sér sex bækur - auk manntalsins
1816 - samtals þrjú þúsund og sex
hundruð blaðsíður.
Annað stórveldi á sviði ætt-
fræðinnar var Einar Bjarnason,
ættfræðiprófessor, segir Indriði.
Hann var sá mesti ættfræðingur
sem við höfum átt, - þótt við
legðum saman tvo eða þrjá þá
næðu þeir ekki upp til hans.
Indriði og Dagur Jóhannesson oddviti í Aðaldal rœða um áframhaldandi útgáfu
af "Ættum Þingeyinga".
8