Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.02.1995, Blaðsíða 18

Nýtt húsnæði —
Auðir veggir og gólf,
lykill,
Ijós í glugga,
máluð gólf,
hillur niður,
hillur upp,
bókaburður,
raða,
raða,
öllu á að hraða,
því afmælið nálgast.
Sníkjur og hugljúf bréf,
einn stóll,
eitt borð,
bókahilla í vændum.
Þau standa þarna herbergin tvö
og bíða, annað fullt af bókum sem
bíða þess að verða keyptar, hitt
tómt og bíður þess að fyllast af
hugmyndum og áhugasömum
ættfræðingum sem spjalla, bera
saman bækur sínar og ráða í rúnir
fortíðarinnar - eða hvað?
Hvernig nýtum við best þessa
ágætu aðstöðu okkar - þegar hún
verður fullbúin? þið skiljið hvað
ég er að fara: Leynist ef til vill
góður stóll, vænt borð eða góðar
bókahillur ónýttar einhversstaðar
í horni, húsgögn sem gætu prýtt
nýja húsnæðið okkar? Og hvað
um litla mynd á auðan vegg?
Afkomendur systkinabarna
framhald af bls. 17
Greindarskortur algengari
Þegar litið var á geðsjúkdóma
sem gætu stafað af erfðum var
fyrst kannað ástand foreldranna
sjálfra. Ekki var marktækur munur
á geðheilsu þessarra tveggja hópa.
Rannsóknin sýndi að foreldrar,
þar sem hvorugt var geðtruflað,
áttu fleiri börn en þar sem annað
eða báðir foreldranna voru geð-
trufluð. Auk þess sýndi rannsóknin
að það var hærra hlutfall geð-
truflaðra barna þar sem geðtruflun
var hjá foreldrunum.
Ekki var að finna marktækan
mun á geðtruflunum hjá afkom-
endum þessarra tveggja hópa, en
greindarskortur var nokkuð al-
gengari hjá afkomendum systkina-
bamaen hjásamanburðarhópnum.
Hvar sem veila er fyrir hendi er
hætta til staðar þegar mjög skyld
ættmenni eignast afkomendur. Þá
geta magnast víkjandi erfðaeigin-
leikar sem annars ber lítið á.
Vanda valið
Það að geðtruflanir sem e.t.v.
hefði mátt búast við að væru al-
gengarihjáafkomendumsystkina-
barna eru það ekki, telur Tómas
að geti stafað af því að menn
þekktu til maka síns, fjölskyldu
hans, ættar og erfða, menn þekktu
veikleika og kosti og reyndu þar
af leiðandi að vanda valið og
forðast þá einstaklinga sem mesta
galla sýndu. Þessari þekkingu er
sjaldnast til að dreifa í dag þar sem
menn koma af mun stærra svæði
og þekkja oft lítið hver til annars.
Að öðru leyti sýndu niðurstöð-
urnar að taugaveiklun og áfengis-
neysla var mest hjá samanburðar-
hópnum í þéttbýli og minnst hjá
systkinabörnunum í dreifbýlinu.
En þessar niðurstöður stemma
einnig við munstur annarra þjóð-
félagshópa.
Hvað segið þið um málið?
Hvernig eigum við að haga nýt-
ingunni?Egerfull afhugmyndum
og þið ábyggilega líka. Það sem
ég hef þráð alla daga frá því ég
gekk í Ættfræðifélagið - en aldrei
fengið- er sálufélagi í grúskinu.
Mig langartil þess að við komum
á hópum sem hittast t.d. einu sinni
í viku og vinna saman að ákveðn-
um verkefnum, athugunum á
ákveðnum ættum, fyrirbærum eða
svæðum.
Þeir sem áhuga hafa á Hjalta-
línsættinni, svo eitthvert dæmi sé
tekið, gætu til dæmis komið saman
á þriðjudagskvöldum í nokkra
mánuði og þeir sem áhuga hafa á
Kostir líka
Þótt erindið fjallaði aðallega
um hugsanlega margföldun ým-
issa erfðagalla hjá afkomendum
systkinabarna undirstrikaði pró-
fessor Tómas Helgason að ekki
mætti gleynia því að jákvæðir
þættir erfðust ekki síður en þeir
neikvæðu oggætu menn nefntótal
dæmi um slíkar jákvæðar erfðir
hjá afkomendum systkinabarna.
Þótt erfitt sé að meta h versu stóran
þátt erfðirnar eiga í okkur er óhætt
að fullyrða að þær ráða mestu þótt
umhverfisþátturinn séeinnigstór,
sagði Tómas og vitnaði til orða
Njáluhöfundar um að fjórðungi
bregði til fósturs. “Þess vegna
verður manni æ betur ljóst hversu
mikilvægt það er að velja sér rétta
foreldra!”
Samantekt: Guðfinna Ragnarsdóttir.
18