Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.02.1995, Blaðsíða 12

líða í mjög stórum niðjatölum. Það er á hinn bóginn
óafsakanlegt að fjalla með alveg ólíkum hætti um
störf og æviferil karla og kvenna. Telji menn vert að
tíundaeitthverttiltekið atriði umkarlaáað sjálfsögðu
einnig að tíunda það um konur. Eins og dæmið úr
Krákustaðaætt sýnir leynist oft mikil saga á bak við
orðin "bara húsmóðir".
Konur fæða okkur af sér og flest erum við víst
fyrst og fremst alin upp af konum. Samt er það
meginregla í ættfræðiritum að geta fyrst um föður
maka og síðan um móðurina, eins og eitthvert
aukaatriði. Dæmi:
Jóna Jónsdóttir, f. 1.1.1930 í Reykjavík, hús-
móðir í Keflavík. - M.: 1.1.1955, Jón Jónsson, f.
10.10.1925 í Grindavík, sjómaður. For.: Jón
Sigurðsson sjómaður í Grindavík og k.h.
Guðmunda Guðmundsdóttir.
Hér vil ég snúa hlutunum við, segja "Guðmunda
Guðmundsdóttir húsmóðir og m.h. Jón Sigurðsson
sjómaður í Grindavík". Sumum kann að þykja þetta
léttvægt en mér finnst það skipta máli, vera sú lág-
marksvirðing sem við getum sýnt mæðrum okkar.
Framættir fólks eru raktareftirkarlleggjum og um
það tjóir náttúrlega ekki að fást. Föðurnafnakerfið
íslenska veldur því að örðugt er að bera sig öðruvísi
að og auk þess er það svo að upplýsingar um föður
segja oftast meiri sögu en upplýsingar um móður,
einkum fyrr á öldum. íslenska bændasamfélagið var
feðraveldi og ættrakning eftir karlleggjum er að því
leyti eðlileg og sannferðug að hún endurspeglar
þessa staðreynd. Þar á ofan eru kvenleggirnir oft
stuttir. Staða kvenna var með þeim hætti að heimildir
eru miklum mun færri og fátæklegri um þær en um
karlana, m.a. vegnatakmarkaðs
áhuga ættfræðinga og annarra
skrásetjara sögunnaren ekki síð-
ur af félagslegum og efnahags-
legum ástæðum. Karlar voru
skráðir fyrir búum og eignum,
voru vottarádómþingum, gegn-
du opinberum störfum og svo
framvegis.
Við allt þetta bætist að sú
venja að rekja framættir eftir
karlleggjum veldur því iðulega
að menn koma ekki auga á
kvenlaggina. Ég hafði t.d. rakið
ættir mínar fram og aftur um
langt skeið áður en ég áttaði
mig á því að beinn kvenleggur
minn teygir sig allar götur aftur
á 15. öld. Til gamans læt ég
þennan legg fljóta hér með. Ég
rek hann eins og ég kann hann lengstan og nefni
dótturdóttur systur minnar því fyrsta til sögunnar:
1 Diljá Anna Júlíusdóttir, f. 28.10.1992 í Reykja-
vík.
2 Guðný Pálsdóttir, f. 4.2.1972 í Reykjavík, hús-
móðir í Reykjavík.
Maður: Júlíus Sigurjónsson, f. 2.5.1959 í
Reykjavík, ljósmyndari.
3 Anna Sigurbjörg Sigurðardóttir, f. 21.5.1952 í
Reykjavík, sálfræðingur í Reykjavík.
Maður: 24.12.1970, skildu, Sæmundur Páll
Kristjánsson, f. 1.3.1951 í Reykjavík, vinnu-
vélastjóri í Mosfellsbæ.
4 Guðrún Lilja Halldórsdóttir, f. 17.2.1923 í
Reykjavík, íþróttakennari, fimleikaþjálfari og
húsmóðir í Reykjavík og síðar á Seltjamarnesi.
Maður: 28.8.1948, Sigurður Ármann Magn-
ússon, f. 26.3.1917 í Ketu á Skaga, d. 24.4.1987
á Spáni, stórkaupmaður.
5 Guðmunda Guðmundsdóttir, f. 17.5.1897 í
Efsta-Hvammi í Dýrafirði, d. 24.5.1985 í
Reykjavík, húsmóðir í Reykjavík.
Maður: 3.11.1917, Halldór Jónsson, f. 9.8. 1892
í Kalastaðakoti á Hvalfjarðarströnd, d. 20.10.1945
í Stokkhólmi, skipstjóri og síðar kaupmaður og
kaupsýslumaður.
6 ÞorvaldínaRósaEinarsdóttir, f. 6.1.1869 íEfsta-
Hvammi, d. 20.9.1943 í Reykjavík, verkakona á
Þingeyri og síðar í Reykjavík.
Barnsfaðir: Guðmundur Hjaltason, f. 6.5. 1872 í
Kirkjubólssókn við Djúp, d. 26.9.1967 í Bridge-
port í Connecticut í Bandaríkjunum, bakari síðast
og lengst í Bridgeport.
"bara húsmóðir"