Búskapur hins opinbera 1997-1998 - 01.03.1999, Blaðsíða 39

fyrmefndu ári 1995 er þær voru 3‘A milljarður króna eða 0,77% af landsframleiðslu.
Fjöldi atvinnulausra var þá á sjöunda þúsund mælt í ársverkum en kominn niður í
ríflega fimm þúsund árið 1997.
Atvinnuleysisbœtur.________________________________________________________________________
Launþegar og sjálfstætt starfandi einstaklingar, sem verða atvinnulausir, eiga rétt á bótum
úr Atvinnuleysistryggingasjóði uppfylli þeir ákveðin skilyrði, s.s. að vera orðnir 16 ára og
yngri en 70 ára og að hafa á síðustu tólf mánuðum unnið samtals í a.m.k. 10 vikur miðað
við fullt starf í tryggingagjaldskyldri vinnu. Hámarksbætur atvinnuleysistrygginga námu
2.752 krónum á dag á árinu 1998 og lágmarksbætur 'A af þeirri ljárhæð. Hámarksbætur
greiðast þeim sem hafa verið i fullu starfí síðustu tólf mánuði en sé því skilyrði ekki
fullnægt lækka bætumar í hlutfalli við starfstíma og starfshlutfall á síðustu tólf mánuðum
þar til lágmarksbótarétti er náð, þ.e. við áðumefndar tíu vikur. Þá er bótatímabilið að
hámarki fímm ár.
8.1.4 Slysa- og sjúkrabœtur
Einn angi af velferðarkerfi hins opinbera er ljárstuðningur við slasaða og sjúka.
Stuðningurinn við slasaða nær meðal annars til allra launþega40 í landinu og til slysa er
tengjast störfum þeirra með einum eða öðrum hætti. Slysadagpeningar41 eru greiddir
frá og með áttunda degi eftir að bótaskylt slys á sér stað hafí hinn slasaði verið
óvinnufær í minnst tíu daga. Þeir dagpeningar greiðast að jafnaði ekki lengur en í 52
vikur. Auk þeirra eru greiddar viðbótarbætur40 vegna bama, einnig dánarbætur ef slys
leiðir til andláts innan tveggja ára og þá bætur til ekkju/ekkils og bamalífeyrir ef böm
voru á framfæri þess látna. Reynist viðkomandi bera varanlegt mein af slysi sínu skal
örorka hans metin og örorkustyrkur greiddur að lokinni greiðslu slysadagpeninga.
Tafla8.10 Slysa- og sjúkrabœtur.
1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997
Slysa- og sjúkrabætur, m.kr. 559 637 616 669 609 671 564 553
- Slysabætur, m.kr. 373 417 395 447 375 424 384 372
- Sjúkradagpeningar 186 220 221 222 234 247 181 181
Slysa- og sjúkrabætur % af' VLF 0,15 0,16 0,15 0,16 0,14 0,15 0,12 0,10
Slysa- og sjúkrabætur, magnvisitala 100,0 106,6 99,4 103,7 93,1 100,8 83,0 79,8
Á árinu 1997 voru slysabætur hins opinbera 372 milljónir króna eða 0,07% af
landsframleiðslu. Langstærsti hluti fjárstuðnings vegna slysa er þó utan hins opinbera
kerfís því í langflestum kjarasamningum eru tryggð réttindi í þessa veru. Atvinnu-
rekendur greiða laun i forföllum starfsmanna vegna slysa og endurtryggja sig að hluta
hjá frjálsum tryggingafélögum sem jafnframt bjóða slysa- og sjúkratryggingar á hinum
almenna markaði. Á undanfömum árum hafa árlegar iðgjaldagreiðslur til trygginga-
félaganna vegna þessa verið að jafnaði 1,2 milljarðar króna og greiðslur þeirra til
slysa- og sjúkrabóta lítið eitt lægri fjárhæð. Greiðslur vegna þessa bótaflokks sem
skapast vegna skaðabótaábyrgðar eru þá ekki taldar hér með.
Við veikindi kemur hið opinbera velferðarkerfí til skjalanna með greiðslu sjúkra-
dagpeninga sem greiddir eru alla daga vikunnar frá og með 15. veikindadegi verði
viðkomandi óvinnufær í a.m.k. 21 dag. Þessar greiðslur eru ekki greiddar lengur en í
íþróttamenn, nemendur við iðnnám og fleiri hópar njóta einnig þessa stuðnings.
4 * Slysadagpeningar voru 789 krónur á dag í janúar 1998 og viðbótarbætur vegna bama 170 krónur á
dag.
37