Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.1967, Blaðsíða 76

Tímarit Máls og menningar - 01.09.1967, Blaðsíða 76
Timarit Máls og menningar staðreyndir sínu máli um það að yf- irgnæfandi meirihluti þeirra mynda sem trúverðuglegast koma fyrir eru unnar með aðferðum beinnar upp- töku. Hvort sem í því má greina viss mótrök við því sem hér hefur verið sagt eða ekki þá getur á hinn bóginn að líta nýrri verk ýmissa þeirra kvik- myndastjóra sem upphaflega mótuðu kvikmyndina nýju og þróazt hafa í ált til hefðbundnari frásagnarmáta, verk sem eru enn sem fyrr mótuð af þessari nýstárlegu afstöðu til veru- leikans þrátt fyrir allt: nægir þar að nefna La peau douce, Le bonheur, 11 desserlo rosso. Enda þótt þessi verk séu engan vegin „byltingarkennd“ tæknilega séð þá eiga þau samt ekk- ert sameiginlegt með gömlu myndun- um. Þessum hugleiðingum um sam- bengi vinnubragða og mórals eða öllu réttara það sem kalla mætti sið- fræði vinnubragðanna (og ætti raun- ar skilið að vera hugleitt miklu nán- ar) er síður en svo ætlað það hlut- verk að afsaka siðaboðskap allrar þeirrar vöru, sem almenningi er boð- in undir heitinu „nýbylgja“ ellegar „kvikmyndanýjung“; athugun okk- ar hefur ekki beinzt að innihaldi þessara verka heldur að því drama- tíska formi sem innihaldið tek- ur á sig. Sé það rétt að hinir þrír meginþættir listaverks (dramatískur, fagurfræðilegur og siðfræðilegur) séu óaðskiljanlegir þá ætti slík hrein- gerning á dramatíska þættinum í krafti fagurfræðilegs trúverðugleika að forða verkinu frá plágum á borð við innfjálgni og tilfinningavellu, lýðskrum og yfirborðsmennsku. Eft- irsókn eftir því sanna, heimildinni hreinni og beinni, sem sjónvarpið hefur ýtt undir og einnig gerir vart við sig í auknum áhuga á kvikmynd- um sem klipptar eru saman úr göml- um heimildum, ber í rauninni vott um síðunninn sigur Lumiéres yfir Méliés, sigur lífsins ótilreidds yfir eftirhermu þess; uppreisn alls þess sem er sjálfsagt gegn vangaveltunum, sýnarinnar gegn vitsmununum; „nú- líma“ leikstjóri er fremur sjáandi en hugsuður, honum lætur belur að sýna hluti en að útskýra þá, liann leggur stund á kvikmynd kvikmyndagerðar- mannsins en ekki handritshöíundar- ins, myndhæfnin er meginvopn hans og tilhneigingin er öll í þá átt að gera myndina sjálfa að undirstöðuatriði en rýra lilut klippingarinnar. Það væri þess virði (þótt ógert sé látið hér) að bera þróun kvikmynda sam- an við þróun annarra listgreina með það í huga hvernig sjöunda grein listanna líkt og kemur í humátt á eftir hinum greinunum; þróuninni í dag mætti finna hliðstæðu í tónlistar- sögunni (þar sem dedramatisationin er innleidd af Debussy eða afneitun laglínunnar) eða þá í sögu málara- listarinnar (þar sem myndrænir þætt- ir hafa vikið fyrir því afstrakta um 170
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.