Jón á Bægisá - 01.11.2008, Qupperneq 30

Jón á Bægisá - 01.11.2008, Qupperneq 30
Ástráður Eysteinsson Oneitanlega er þetta merkileg vinnuaðferð. Sjálfur hef ég fengist við að þýða verk sem til var í annarri þýðingu, sem ég hafði lesið alllöngu áður. Ekki hvarflaði þó að mér að líta í þá þýðingu á meðan nýja þýðingin var í vinnslu og þangað til hún var komin í sæmilega frágengið horf. Astæðan er ekki ótti við að grípa eitthvað upp úr þýðingu annars manns og nota í eigið verk, heldur fremur löngun til að vinna „í friði“ í eigin málheimi og setja saman þann texta sem maður hefði smíðað hvort eð væri, þ.e. þótt engin önnur þýðing væri til. Þýðing er textasmíð og þessi texti er frumverk þýðandans, allt eins þótt hann sé endurritun verks sem er á öðru tungu- máli. Þegar maður hefur komið saman uppkasti að verkinu finnst mér hins vegar eðlilegt að líta í eldri þýðinguna. Þar kann jafnvel að vera eitt og eitt orð sem maður kýs að nota sjálfur, en óeðlilegt hlýtur að teljast að taka samfellt orðalag eða þá hálfar eða heilar málsgreinar upp úr annarri þýðingu - jafnvel þótt maður taki eftir því að í ólíkum þýðingum rata þýðendur oft á sömu orð og jafnvel samsvarandi stutta orðaröð. Alla jafna þarf ekki mikla rýni til að sjá hvænær einn þýðandi hefur beinlínis tekið samfellt orðalag frá öðrum (þ.e. geri hann ekki skýra grein fyrir því sjálf- ur) og þá hljóta að vakna spurningar um óviðurkvæmilega textatöku, sem almennt kallast ritstuldur. Samkvæmt greiningu Þrastar virðist slík textataka ekki einkenna ís- lenska gerð Gunnars af Fjallkirkjunni. Þröstur telur raunar vinnuaðferð Gunnars vera til marks um að hann hafi forðast það eins og heitan eldinn að þýða eins og Halldór; Gunnar lesi þýðingu Halldórs beinlínis til að halda sig fjarri henni. Þröstur segir þetta vera í samræmi við stílsamanburð sinn á frumtexta Fjallkirkjunnar og þýðingum þeirra Halldórs og Gunnars. Hér er freistandi að nota hugtak bandaríska bókmenntafræðingsins Harolds Bloom, ótti við áhrif („anxiety of influence“), sem einmitt lýsir því hvernig höfundar leita að eigin sköpunarneista með því að sveigja hjá hinum „stóru“ og ógnvekjandi forverum sínum.17 Ottinn við áhrif er hér ótti við þýðingu; í þessu tilviki ótti höfundarins við þýðingu annars manns á eigin verki. Þröstur sýnir með textasamanburði hvernig Gunnar fer aðrar leiðir en Halldór, sem að sínu leyti heldur sig nálægt frumtexta Gunnars. Þröstur tilgreinir dæmi og bendir á að í endurritun sinni skreyti „Gunnar text- ann með stuðlasetningu meira en góðu hófi gegnir að mínu mati: lind í lágnættismollunni; altær uppspretta [...]. Af þessu dæmi má einnig glöggt ráða að orðanotkun Gunnars er allt önnur í þýðingunni en í frumtext- Gunnarssonar og Halldórs Laxness á Fjallkirkjunni", Andvari, 122. árg., 1997, s. 128-138, hér s. 136-137. 17 Sbr. Harold Bloom: The Anxiety of Injluence. A Theory of Poetry, New York: Oxford University Press 1973. Sjá umíjöllun mína í Tvímelum (sbr. nmgr. 3), s. 244-246. 28 á ■JSn.‘fr/i)á — Tímarit um þýðingar nr. 12 / 2008
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148

x

Jón á Bægisá

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jón á Bægisá
https://timarit.is/publication/1166

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.