Orð og tunga - 01.06.2015, Síða 26

Orð og tunga - 01.06.2015, Síða 26
14 Orð og tunga Sveinn Sölvason, praised in an obituary for having been "not snob- bish in his writings" ("eingi sundrgiorda madr í ritom sínom") and sympathetic towards the language used by "sensible men" in his time (Jón Jónsson 1791:20-21),13 has received many negative comments for his liberal approach, as well as for his style and language in general, beginning with Rasmus Chr. Rask in 1810 (Rask 1888:85, quoted in many works). Halldór Hermannsson (1919:22) even counted Sveinn Sölvason among men that "were willing to sacrifice their mother tongue". The true fight against loanwords of Danish origin started in Iceland early in the nineteenth century with the romantic-nationalis- tic inspired struggle for independence, and reached its culmination around the middle of the century. It is a good sign of an established purist view, a century after the publishing of Sveinn Sölvason's book, that in the introduction to a Latin grammar published in 1868, the authors, when they defend their Icelandic translations of terms and their use of Icelandic neologisms, take Sveinn Sölvason as an example of an author who understood the difficulties of finding and choos- ing native words when writing about something that has not been written about before in one's mother tongue; but then they conclude, after printing Sveinn Sölvason's justification: "Er þetta eigi insolentia ogfrivola jactantia?", i.e. "isn't this just arrogance and frivolous boast- ing?" (Latnesk orðmyndunarfræði 1868:VI-VII). In the nineteenth century, stylistically ironical or sarcastic use of Danish words or Danish-sounding language was sometimes used to mock people, or the sort of people, who were prone to use Dan- ish words, phrases, word order, etc. Examples of this are to be found as early as 1829 in the annual Ármann á Álþingi (1829-1832; see e.g. 1829:8). The first Icelandic novelist, Jón Thoroddsen, lets some of his characters, especially people from Reykjavík, mix their language — often somewhat absurdly — with Danicisms in his novels Piltur og sti'dka (1850) and Maður og kona (posthumous, 1876), for example by using words such as begrípa 'understand', bestemt 'definite', betala 'pay', behalda 'keep', and beþenkja 'consider' (1850:90; 1876:274, 327, 329, 390, 391). Also, in a humorous dialogue in the fortnightly news- paper Þjóðólfur in April 1850 between the editor and his newspaper,14 13 The obituary was ordered by judge Sveinn Sölvason's son ("... at Forlagi sonar Logmannsins") and cannot be regarded as wholeheartedly objective. 14 In April 1850 the newspaper was released under the title Hljóðólfur and printed in Copenhagen after the authorities had banned the printing of it in Iceland because it was going to publish articles about the national meeting to be held at Þing-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180

x

Orð og tunga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.