Fréttablaðið - 17.08.2019, Blaðsíða 32

Í gegnum tíðina hefur Fritzges kennt mörgum hugleiðsluað-ferðir Demantsleiðarinnar og
nýtur þess að sjá fólk þróa hæfni
til að takast á við erfiðar aðstæður.
Sjálf segist hún hafa verið villt,
dramatísk ung kona áður en hún
byrjaði að stunda hugleiðslu.
„Ég sá aðra sem stunduðu hug-
leiðslu og hélt að þeir væru í miklu
betra jafnvægi en ég. Þess vegna
væri þetta ekki fyrir mig. En svo
heyrði ég um Demantsleiðina og
að það væri hægt að nota erfiðar
tilfinningar til að öðlast visku. Þá
fannst mér að jafnvel ég ætti séns.“
Fritzges lærði hjá dönsku hjón-
unum Hönnu og Lama Ole Nydahl
sem gerðu það að lífsstarfi sínu
að kenna aðferðir Demantsleiðar
búddismans.
Var villt og dramatísk
„Ég lærði um hippafortíð þeirra
og hugsaði að ef þau hefðu getað
breyst og þróast svona fallega frá
villtari tímum þá gæti ég kannski
gert það sama. Þau kenndu mér að
trúa á eigin getu til að þróast. Áður
en ég byrjaði að hugleiða þá fannst
mér aðstæður oft vera of þungar
til að takast á við en eftir að ég
byrjaði að stunda hugleiðslu varð
ég hamingjusamari, rólegri og
léttari í fasi. Ég varð virkari í lífinu.
Í dag er ég sextug, fullhraust, vinn
sem iðjuþjálfi, er með sex manns í
vinnu, ferðast og held fyrirlestra.
Án hugleiðslunnar gæti ég ekki
gert allt þetta.“
Þegar Fritzges byrjaði að hug-
leiða þurfti hún að sýna þolin-
mæði gagnvart breytingum á lífi
sínu. „Hugleiðslan snýst ekki um
að verða fyrir einhverri svakalegri
reynslu og sjá ljósið. Eftir eina hug-
leiðslu þá gerist kannski ekki neitt.
Þá halda kannski margir að þetta
virki ekki og hætta.“
Fritzges segir að hugleiðslan sé
langhlaup. Þá hjálpi að hafa fyrir-
myndir sem hafa notið góðs af
hugleiðslu eftir margra ára reynslu
eins og hún hafði sjálf í Lama Ole
og Hönnu.
Hanna og Lama Ole kölluðu
það að hugleiða að þjálfa hugar-
vöðvana. „Þegar við stundum
hugleiðslu reglulega þá verða erf-
iðar aðstæður draumkenndari og
óraunverulegri,“ þess vegna verður
auðveldara að takast á við þær,
segir Fritzges. „Maður verður með-
vitaðri um sig sjálfan. Með hug-
leiðslunni öðlast maður aukaþrep
á milli aðstæðna og viðbragða svo
maður getur valið betur hvernig
maður ætlar að bregðast við.“
Ekki trúarbrögð
Fritzges segir að það sé misskiln-
ingur að búddismi séu trúarbrögð
eins og við skiljum þau. Það væri
kannski hægt að segja að búdd-
ismi séu trúabrögð sem byggja á
reynslu frekar en trú. „Ef maður
trúir á ytri guð þarf maður að
sanna að sá guð sé betri en einhver
annar.“
Hugleiðsluaðferð Demants-
leiðarinnar snýst því ekki um að sú
leið sé betri en aðrar leiðir á borð
við núvitund, innhverfa íhugun
eða aðrar hugleiðsluaðferðir innan
búddismans. „Það má líkja hug-
leiðslu við lyf við mismunandi
sjúkdómum. Fólk þarf mismun-
andi lyf. Þess vegna förum við ekki
í trúboð, við höldum ekki einu
sinni að allir ættu að stunda þessa
tegund af hugleiðslu. Hún er ekki
rétta leiðin fyrir alla.“
Fritzges leggur áherslu á að
þegar fólk er að byrja að hugleiða
verði það að velja sér aðferð og
standa við hana. „Ég hef séð fólk
blanda saman mörgum aðferðum.
Það er bara ruglandi. Í dag er upp-
lýsingaflóð í heiminum, sem gerir
það að verkum að margir klóra
bara í yfirborðið á mismunandi
aðferðum en þróast ekki í neinum
þeirra.“
Fritzges mælir ekki með því að
fólk sem á við alvarlega geðkvilla
að stríða og þarfnast sálfræði- og
lyfjameðferðar hætti í slíkri með-
ferð og hugleiði bara í staðinn.
„Slík mál hafa komið upp en
hugleiðsluaðferðir búddismans
byrja þar sem læknirinn stoppar.
Ef maður á við alvarlegan geð-
rænan vanda að stríða þá eru
hugleiðsluaðferðir búddismans
kannski ekki bestar fyrir mann,
frekar þá núvitund og aðra leiðir
til að öðlast hugarró, að sjálfsögðu
samhliða sjálfri meðferðinni við
geðkvillanum.“
Opin fyrir hugleiðslu
Tilgangur búddismans er ekki
að yfirtaka önnur trúarbrögð, að
sögn Fritzges. „Það eru til mis-
munandi trúarbrögð vegna þess
að fólk getur iðkað trú eftir mis-
munandi leiðum.“ Hún segist hafa
fundið fyrir því að Íslendingar
séu opnir fyrir því að hugleiða, en
árið 2015 kom Fritzges til lands-
ins og hélt fyrirlestur í Háskóla
Íslands. „Fyrirlesturinn fjallaði
um dauðann og endurfæðingu frá
sjónarhorni búddismans. Það kom
mér á óvart hversu opið fólk var
fyrir þessum hugmyndum.“
Þeir sem þekkja eitthvað til
hugleiðsluaðferða búddismans
vita að þær snúast um að frelsa
sig frá egóinu. Þannig losnar
mannkynið undan hinni jarðlegu
þjáningu samkvæmt kenningunni.
„Hugmyndin er að það séu engar
tilviljanir til. Þeir atburðir sem við
verðum fyrir eru ekki eitthvað sem
er skapað af ytri aðstæðum heldur
erum það við sjálf sem sköpum
okkar eigin veruleika.“
Þarf ekki að vera í klaustri
Búdda sagði að hugurinn væri
endalaus og þess vegna væru mörk
milli eins hugar og annars ekki til.
„Því er ást milli manna náttúru-
legt ástand.“ Samkvæmt Fritzges
gerir egóið það að verkum að við
bregðumst við út frá tilfinningum
okkar hverju sinni. „Það kemur í
veg fyrir að við getum notið nátt-
úru eigin huga.“
Hugleiðsluaðferð Demants-
leiðarinnar lýsir sér þannig að
hugleitt er á Búdda sem ljósorku.
„Ekki sem eitthvað ytra, heldur
sem spegil fyrir okkar eigin eigin-
leika. Þessi leið gerir okkur kleift
að komast í snertingu við okkar
innri Búddanáttúru. Við erum öll
Búdda nú þegar. Þegar við skiljum
það byrjum við að horfa frekar
á kosti fólks í staðinn fyrir galla,
við komumst á hæsta stig heims-
sýnarinnar í daglegu lífi á milli
þess að við hugleiðum. Til að hug-
leiða þarftu ekki að fara inn í helli
eða klaustur í áratug, það eina sem
maður þarf að gera er að setjast
á púða í hálftíma og hugleiða á
Búdda.
Hágæða hamingja
Flestir leita að hamingjunni í
forgengilegum hlutum. Fólk er að
hlaupa á eftir frægðinni, ríkidæmi,
fullkomnum maka eða ferða-
lögum.
Á endanum kemst fólk að því að
slík hamingja er kannski frábær á
meðan hún endist en lífið er alltaf
að breytast.
Þegar við reiðum okkur á ytri
aðstæður, einhvers konar nútíma-
hamingju, þá öðlumst við verri
gæði af hamingju en þá hamingju
sem við getum fundið í eigin
hugartómi. Hamingjan sem við
leitum að er miklu nær okkur en
við höldum. Við finnum hana í
okkur sjálfum. En til að komast
í snertingu við hana þarf fólk að
vera opið og það þarf að hugleiða.“
Fólk sem stundar Demantsleið
búddismans hér á Íslandi kemur
hvaðanæva úr heiminum og hefur
aðsetur í fallegu húsi í Foldahverf-
inu. Lama Ole kom hingað sjálfur
fyrir mörgum árum og Fritzges
segir að hann hafi verið dolfallinn
yfir landinu. Hann ætlar að koma
aftur í heimsókn á næsta ári.
Allir eru Búdda
Michaela Fritzges frá Þýskalandi hefur stundað Demants-
leið (Vajrayana) búddismans í 35 ár og kennir öðrum.
Í dag er Fritzges 60 ára gömul, fílhraust og ferðast um allan heim.
Sólrún
Freyja Sen
solrunfreyja@frettabladid.is
Trönuhrauni 8, 220 Hafnarrrði | www.stod.is
CEP hágæða íþróttasokkar með
þrýstingi.
• Auka blóððæði og súrefnisupptöku.
• Styðja við vöðva og liðamót.
• Hraða endurheimt.
• Draga úr líkum á meiðslum.
Henta vel í
• Hjólreiðar
• Hlaup
• Íþróttir
• Útivist
Bólstrun á
álagssvæðum ver
fætur og eykur
endingu.
4 KYNNINGARBLAÐ FÓLK 1 7 . ÁG Ú S T 2 0 1 9 L AU G A R DAG U R
1
7
-0
8
-2
0
1
9

0
4
:4
7
F
B
0
9
6
s
_
P
0
6
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
6
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
2
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
9
9
-E
B
C
8
2
3
9
9
-E
A
8
C
2
3
9
9
-E
9
5
0
2
3
9
9
-E
8
1
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
A

F
B
0
9
6
s
_
1
6
_
8
_
2
0
1
9
C
M
Y
K