Tíminn - 23.12.1959, Blaðsíða 18

18
JDLASLAÐ TIMANS 1959
jökiinum. Þegar sjónauka var beint að
staðnum, sáu menn að þar var tjald að
hálfu leyti í'ennt í kaf og líkara hlað
inni snjóvörðu ,en tjaldi.
Utan við tjaldið stóðu skíðastafir og
stöng upp úr snjónum, sem sennilega
hefur verið anastur af öðrum sleðanum.
Fyrirliði, leitarflokksins, sem fyrstur
skreið inn í tjaldið, var nokkra stund
að átta sig á því, sem fyrir augu bar. En
það fyrsta, sem hann sá, var líkami
Scotts í opnum svefnpoka. Lík félaga
hans, Wilsons læknis og Bowers liðs-
foringja voru í svefnpokunum sitt' við
hvdra hlið hans. Höfðu þeir að líkindum
dáið í svefni. Scot't hafði dáið þeirra
síðastur. Hann hafði opnað svefnpoka
sinn og hneppt frá sér frakkanum. Lítið
veski með þremur 'inmnisbókum var
undir herðum hans og með annarri hend
inni hélt hann utan um Wilson. Líkin
voru öll auðþekkjanie.g og þeir, sem
þekkt höfðu Wilson, könnuðust við bros-
ið, sem enn hvíldi á vörum hans.
Um það leyti, sem miðnætursólin
skreytti heimskautahimininn litum sín-
um létu leitarmennirnir tjaldið falla
eins og líkklæði yfir hina látnu. Sálma-
söngur hljómaði yfir hvíta auðnina.
Áður en minningarathöfninni var lokið
hafði skafrenningur með sunnanvindi
kastað rekum yfir gröfjna. Að iokum.var
hlaðin varða úr snjó og þar stungið
niður krossmarki, sem gert var úr tyeim
irn skíðum.
A dagbókarblaðinu 11. marz stendur:
— Okkur er öllum ljóst, að hver dagur-
inn úr þessu getur orðið hinn síðasti
hjá Oates. Hvað við, eða hann eigum að
gera, — veit guð einn. Við ræddum
málið að loknum morgunverði. Hann
mætir örlögum sínum af karlmennsku
og honum er fullkomlega ljóst, hvernig
máium er komið. Hann spurði okkur
hreinlega um það, hvað hann ætti að
gera. Óskaði hann beinlínis eftir því að
verða skilinn eftir, svo að hann yrði
ekki til tafar. — Við gátum ekki annað
gert, segir Scott, en hvetja hann til að
fylgjast rneð eins lengi og þess væri
nokkur kostur.
Horfurnar voru nú orðnar svo slæmar,
að Scott krefst þess sem leiðangursstjóri
ef Wilson, sem var læknir, að hann út
kiiiti þeim öllum hæfilegum skammti
VI að hafa tiltækan, ef gera,- þyrftt eatji
Borgarís.
f W.
áður, frábær að dugnaði og harður af
eér.
Þegar komið er í tuttugasta og níunda
tjaldstað virðast erfiðleikarnir enn hafa
aukizt og 17 febrúar skrifar Scott í dag-
bók sína að kvöldi: — Þetta hefur verið
hræðilegur dagur. — Evans svaf vel í
nótt. En eftir að lagt hafði verið upp,
dróst hann brátt aftur úr. Komum við
honum þá til hjálpar. Er hann var um
það spurður, hvað að honum gengi, sagði
.hann að sér væri það ekki ljóst, en
teldi að hann hefði misst meðvitund
rétt sem snöggvast. Við hjálpuðum hon
um á fætur, en er hann hafði gengið
stuttan spöl hné hann enn niður í snjó-
inn. Við Wilson og Bowers sóttum þá
sleðann, en Oates beið hjá hinum sjúka
á meðan. Þegar þeir komu með sleðann,
var Evans meðvitundarlaus og andaðist
hann í tjaldinu skömmu eftir miðnætti
næstu nótt. Leiðangursmennirnir, sem
nú voru orðnir fjórir eftir, bjuggu félaga
sínum gröf í snjónum. Iílóðu þeir vörðu
og létu krossmark yfir. Telur Scott, að
Evans muni hafa verið orðinn veikur
áður en þeir komust alla leið á pólinn,
en erfiðleikarnir og Iruldi hafi smám
saman dregið úr þreki hahs.
Næstu daga var ferðinni haldið áfram
eftir því sem þrek og aðstæður leyfðu.
Færðin var jafnaðarlega þung, sprungur
á vegi þeirra og erfiðara að halda braut
inni frá suðurferðinni eftir því sem
lengra leið.
Hin slæma færð, kuldinn, matarskort-
ur og slæmur aðbúnaður hjálpaðist nú
að með að draga úr þreki þessara kjark-
aniklu manna. Sjálfir urðu þeir að draga
sleðana yfir torfærur allar, sem á leið
þewra urðu, upp 'hæðir og ása jafnt í
ófærð sem illviðrum. Kuldinn var alltaf
yfir 20 stig. Áttunda marz er svo komið,
að Oates getur ekki lengur unnið störf
sín. Vinstri fótur hans er ófær og það
'tekur hann langan tíma að komast í
fötin á hverjum morgni. — Hann hefur
sjaldgæfa sálarró, segir Scott í dagbók-
inni, því að ekki fer hjá því að honum
sé Ijóst orðið, að hann getur aldrei náð
leiðarenda.
á hörmungum. Að öðrum kosti yrði
meðalakassinn brotinn upp.
Um miðjan marz urðu þeir félagar
veðurtepptir i grini'mdarveðri. Hinn 16.
marz greinir dagbókin þannig frá at-
burðum: — Sorg hefur sezt að okkur
öllum. í fyrrakvöld lýsti veslings Oates
yfir því, að hann gæti ekki haldið áfram
lengur. Hann bað um að verða skilinn
eftir í svefnpoka sínum. Það gátum við
vitanlega ekki gert og gátum við fengið
hann til að fylgja okkur næsta dag. Sá
áfangi var honum mikil kvöl, en hann
dróst samt áfram ,með okkur og við
lögðum nokkrar mílur að báki. Um kvöld
ið var hann enn lengra leiddur en áður
og við vissum, að hann gæti ekki átt
langt eftir. Hann lagðist til svefns I von
um það að þurfa ekki að vakna meir.
En hann vaknaði snemma morguns. Þá
sagði hann: — Ég ætla að skreppa út
fyrir, —-þa'ð getur liðið nokkur stund,
þar til ég kem inn aftur. Iíann fór út í
óveðrið og við höfum ekki séð hann
síðan.
matvæli, eldsneyti og breytt kjör. En
það átti ekki fyrir þeim að liggja að
ná þangað. Illviðri helzit dag eftir dag,
matvæli og eldsneyti var á þrotum.
Fimmtudaginn 29. marz skrifar Scott
síðustu línurnar í dagbók sína! — Hann
segir: — Síðan tuttugasta og fyrsta hefur
stöðugur stormur blásið af suðvestri.
Hinn 20. átturn við eldsneyti til að hita
tvo tebolla handa hverjum okkar og
nauman matarskammt til tveggja daga.
Alla daga síðan höfum við beðið þess
að komast af stað til að ná til vistabúrs-
ins 11 mílur í burtu. En snjórinn þyrlast
alltaf utan við tjalddyrnar. Ég held ekki
að við getum búizt við breytingu til batn
■aðar. Við munum þrauka til enda, en
auðvitað dregur af okkur, og það getur
ekki verið mjög langt eftir. Þetta er
allt ömurlegt, — en ég held að ég geti
ekki skrifað meira. R. Scott.
Að síðustu: — í guðs nafni, hjálpið
þeim sem eftir lifa.
Auk dagbóka Scotts voru í tjaldinu
nokkur bréf, sem hann hafði skrifað,
þegar séð þótti hvernig fara mundi.
Voru það bréf til ekkna hinna látnu,
ættingja og vina.
í bréfi til ekkju Wlisons segir:
Kæra frú Wiíson. Ef þér fáið þetta
bréf, þá erum við Bill báðir dánir. Við
erum mjög aðframkomnir nú og vildi ég
láta yður vita hversu frábær hann. var
til hinztu stundar — ævinlega glaður
og reiðubúinn ,að fórna sér fyrir aðra.
Aldrei neitt ásökunarorð til mín fyrir
að hafa ieitt hann út í þessi vandræði
. . . Ég get ekkert gert frekar til að
hugga yður, nema láta yður vita, að
hann dó eins og hann hafði lifað, ágæt-
ur og sannur maður, — bezti félagi og
'Staðfastur vinur.
í bréfi til móður Bowers: — Ég skrifa
yður þetta bréf, þegar við erum því nær
að enda tilveruna, og ég lýk henni ásamt
tveimur vöskum og frábærum mönnum.
Annar þeirra er sonur yðar.
Þegar veðr
haldið áfram.
aðe'ns orðn:r
tjöiduðu þeir
að þeir lögðu
heimskautinu.
mílur að stóru
inu .slotaði var ferðinni
Nú voru þeir, félagarnir
þrír eftir. Hinn 19. marz
í sextugasta sinn frá því
af stað heimleiðis frá
Ófarnar voru aðe'n; ellefu
vistabúri. Þar biðu þeirra
Átta mánuðum síðan, þegar aftur var
komið vor á Suðurskautslandinu, héldu
ellefu menn í hóp suður á jökulhálendið
til að leita að jarðneskum leifum Scotts
og féla.ga hans, senr ekki höfðu komið
aftur úr leiðangrinum mikla.
Kvöld nokkurt, þegar ferðinni hafði
verið haldið áfram lengur en venjulega,
sáust einkennilegar hillingar suður á
í bréfi til eftirlifandi konu sinnar
segir Scott: — Ef þú getur, vektu áhuga
hjá drengnum á náttúrusögu. Það er
betra en leikir. Það eru til skólar, sem
hv.etja til þessa. Ég veit, að þ.ú villt
halda honum að útiveru. En umfrarn
allt verður hann og þú að vera samhent
að forða honum frá leti. Gerðu han.n að
ötulum manni. Eins og þú veizt varð
Framhald á bls. 20.
mœsmm
i
I
SSsppfélEgsi í Reykjavík h.f

*
Símar: 10123 (5 línur). Símnefni: SLIPPEN
i
VERZLUNiN:
TIMBURSALAN:
I
1
Skipavörur
Byggingavörur
Verkfæri o. fl.
Trjáviður til skipa og híisa
Fura og greni
Eik, Mahogny
Krossviður, þilplötur o. fl.
8
i
MÁLNINGAR-
VERKSMIÐJAN:

VÉLAHÚSIÐ:
HEMPELS-málning til skipa
cg húsa
VITRETEX-málning (P.V.A.)
innan- og utanhúss.
Fullkomnar vélar fyrir
alls konar trésmíði.