Tíminn - 27.03.1960, Side 3

T f MIN N, sunnudaginn 27. marz 1960.
3
Beygir stjórn S-Afríku sig
fyrir almenningsálitinu?
Blökkumenn leggja niÖur vinnu og f jöldi þeirra
flýr kúgun hinna hvítu
HiS vlnsæla leikrit „Kardemommubærinn" verSur sýnt kl. 3 og kl. 6 i dag
og eru sýningar á þessu leikriti orSnar 33. Nú eru liSnir 60 dagar siSan
leikurinn var frumsýndur og hefur því verlS melra en sýning annan hvern
dag frá því aS sýningar hófust. Uppselt hefur veriS á allar sýningar og
er allt útllt á aS svo verSi enn um langan tíma. 22. þús. manns hafa séS
leikritiS. — Myndin er af hinum vinsælu ræningjum í „Kardemommubæ",
Kasper, Jesper og Jónatan, en þeir eru leiknir af mikilli snilld af leikurun-
um Ævari Kvaran, Baldvin Halldórssyni og Bessa Bjarnasynl.
NTB—Jóhannesborg. 26. marz.
Ekki hefur aftur komið til
stórátaka í Suður-Afríku eftir
blóðbaðið mikla s. 1. mánudag.
Hermenn og lögreglusveitir
eru þó stöðugt á verði í bæjun-
um, þar sem ólgan hefur verið
mest síðustu daga. Stjórn Suð-
ur-Afríku sambándsins hefur
lýst því yfir, að svertingjar
verði ekki teknir fastir. þótt
þeir beri ekki nafnskírteinin á
sér. Er nú almennt álitið, að
stjórnin ætli að láta undan
síga fyrir almennings-álitinu í
heiminum, sem hefur snúizt
mjög gegn henni.
Fjöldi biökkumanna hefur ekki
mætt til vinnu, hvorki í dag eöa
gær. Stjórn Sambands blökku-
manna hefur látið dreifa flugmið-
um yfir þorp og bæi í S-Afríku,
þar sem menn eru hvattir til að
mæta ekki til vinnu og sína stjórn-
arvöldunum þannig andúð sína á
gerðum þeirra.
Sambandið bannað
Stjórnarvöldin í S-Afríku hafa
nú formlega bannað alla starfsemi
Sambands blökkumanna, en það
hefur banzt hvasseggjað fyrir
hagsmunum svertingja og gegn
hvers konar ofbeldi þau 48 ár, sem
það hefur starfað í Sambandinu
eru nú 8 milljónir og 500 þús.
meðlimir. Fréttir herma, að fjöldi
blökkumanna séu að flytja brott,
þar eð þeir vilja ekki lengur vinna
undir harð.vtjórn hinna hvítu. Fast-
ar er nú gengið eftir því. að fund-
arbannið sé haldið, eftir að heyrzt
hefur, að skipulagðar mótmælaað-
gerðir séu á döfinni í smábæ ekki
langt frá Sharpville.
í yfirlýsingum stjórnarinnar
segir, að fáeinir undirróðursmenn
standi fyrir öllum aðgerðum
blökkumanna og leggur hún því
höfuðáherziu á að hafa hendur í
hár þeirra
Svertingjar munu leggja alla
Séra Bjatfni
(Framh. af 16. síðu).
Ég hresstist við og gat haldið
áfram að jarða.
Fánar að hún einn dag
Þá blöktu fánar í hálfa stöng
uih allan bæ og líkhringingar
hljómuðu myrkranna á milli.
Aðeins einu sinni voru fánar
dregnir að hún, það var sunnu-
daginn 1. desember til að fagna
fullveldi Islands. Þann dag varð
hlé á jarðarförum, en þó varð
ég að flytja eina húskveðju.
Daginn eftir voru fánar enn
kpmnir í hálfa stöng og lík-
hringingar hljómuðu á ný.
Marin Francaise
Ég man eftir mörgu, sem gerzt
hefur í kirkjugarðinum við Suð-
urgötu, enda eru bráðum 50 ár
frá því ég var settur í embætti
og hef alltaf verið á sama
púnkti. Kirkjugarðurinn er minn
ingarlundur, þar tala legstein-
arnir sínu máli til þeirra, sem
eftir lifa.
Útlendar þjóðir eiga sína reiti
í garðinum. Þar eru grafir
frakkneskra og færeyskra sjó-
manna. 1 franska reitnum var
fjöldi einfaldra trékrossa. Á þá
alla var letrað aðeins tvö orð:
Marin Francaise. Um þessar
grafir orti íslenzk skáldkona:
Aldrei þar alein á kvöldi
angurvær reikar drós.
Þar hefur enginn lagt eina
einustu kveðjurós.
Nú eru trékrossarnir horfnir
en hár steinvarði kominn í stað
inn, gjöf frá íslendingum til
hinna frönsku sjómanna, sem
hér báru beinin fjarri heimkynn
um sínum.
Enginn fylcjdi
— Mér er margt minnisstætt
úr kirkjugarðinum, heldur séra
Bjarni áfram, ég man eftir jarð
arför sjámannanna, sem fórust
hjá Viðey í apríl 1906. — Ég
minnist líka fjölmennra jarðar-
fara látinna merkismanna. sem
set.t höfðu svip sinn á land og
þjóð. Það voru hátíðlegar stund
ir i garðinum.
Ég man líka eftir fámennum
jarðarförum. Ég minnist þess er
ég jarðsöng einn utanbæjar-
mann. Jarðarförin hafði verið
auglýst frá dómkirkjunni. Jólin
voru að koma. Þetta var að
morgni dags. Mér brá heldur í
brún þegar ég kom í kirkjuna
og sá að hún var tóm. Það fylgdi
enginn. Það voru tveir söng-
menn viðstaddir og við vorum
þeir einu, sem fylgdu upp i
garð. Það er óhætt að segja að
við vorum snortnir. Orð og söng
ur kom frá hjartanu.
Og sama daginn var kvöld-
söngur í dómkirkjunni. Þá kom
ég að fullri kirkju, hvert sæti
skipað og þröng manna á gólf-
inu. En hvernig sem það er, þá
fannst mér jólin sterkust í huga
mér þar sem ég stóð upp í
kirkjugarði við gröf mannsins,
sem enginn fylgdi. Jökull.
Fiskurinn skemmist
(Framh. af 16. síðu).
hafa á undanförnum árum barizt
fyrir því, að upp yrði tekið strangt
ferskfiskmat og vinnslumat á fiski,
og að gerður væri verðmunur á
hinum ýmsu gæðaflokkum hráefn-
isins. í vor mun væntanlega lagt
fyrir Alþingi frumvarp til laga um
ferksfiskmat og eru miklar vonir
við það bundnar.
Takmörkuð not
Hins vegar er það svo, að boð
og bönn koma að takmörkuðum
notum, nema skilningur sé» fyrir
hendi og vilji til að framfylgja
þeim. Vér efumst ekki um, að
fiestir, sem til þekkja, geri sér
l.iósa þá hættu, sem vér erum að
leiða yfir oss. Það eru því eindreg-
in tilmæli vor, að allir þeir, sem
vinna vð öflun og verkun fisks,
leggi sig fram um að skapa sem
mest verðmæti og bezta vöru úr
því hráefni, sem aflað er.
Ekki nóg að vernda
Það er ekki nóg að vernda fisk-
stofnana við strendur landsins til
þess eins að geta veitt svo gegnd-
arlaust. af þeim, að ekki sé hægt að
Krústjoff fálega
tekið af Frökkum
Hafa uppi mótmælaspjöld meÖ fjandsam-
legum áletrunum
NTB—París, 26 marz. |
Nikita Krústjoff forsætis-,
ráðherra Sovétríkjanna hefur
nú lagt upp í sex daga ferða-j
lag uæ hin ýmsu héruð Frakk-1
lands. Hingað til hefur forsæt-,
isráðherranum verið tekið
heldur fáiega, þar sem hann
liefur komið fram opinberlega,
en þó með fyllstu kurteisi.
Fyrsti viðkomustaður Krústjoffs
á ferðalaginu var Bordeaux, en
þangað kom hann í morgun. Fátt
manna var á flugvellinum til að
fagna komu forsætisráðherrans og
sömuleiðis á götum borgarinnar,
er hann ók þar um. Þó blöktu fán
ar víða við hún.
Mótmælaspjöld
Hópur manna hafði þó safnazt
saman á einni aðalgötunni og báru
menn spjöld, ,sém á voru ýmsar
fjandsamlegar áletranir í garð
Krústjoffs og sovézku stjórnarinn-
ar.
En lögregla staðarins fékk veð-
ur af þessu og tókst að ná spjöld-;
unum í sína vörzlu og dreifa mann!
koma aflanum óskemmdum í
vinnslu, þótt stutt sé sótt. Er þá
til lítils öll barátta fyrir aukinni
fiskveiðilandhelgi. íslendingar hafa
sýnt það, að þeir standa einhuga
saman um aðgerðir stjórnarvald-
anna í landhelgismálinu. Það getur
því varla verið þeim sársaukalaust,
að sá góði árangur, sem þar hefur
náðst nú þegar, verði nú eyðilagð-
ur fyrir þeirra eigin skammsýni og
handvömm.
FRÁ
Samb. ísl. samvinnufél, Útfldeild,
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna
Sölusamb ísl. fisfframleiðenda,
Samlagi skreiðarframleiðenda.
fjöldanum áður ‘én frekari vand-
ræði hlutust af-
Næst mun Krústjoff halda til
Le Havre, en síðan halda förinni
áfram með skemmri viðkomu á
hverjum stað. M. a. mun hann heim
sækja Marseilles og Rúðuborg.
Litlar viðræður ennþá
Alls hefur Krústjoff ekki rætt
lengur við de Gaulle forseta en
þrjár og hálfa klukkustund, en
þeir munu halda viðræðufund
næst á þriðjudaginn kemur.
f gærkveldi ræddust þeir við
Krústjoff og de Gaulle forseti í
rúmar tvær klukkustundir og voru
afvopnunarmálin helzt á dagskrá.
Fóru viðræður þessar fram undir
fjögur augu en seinna um kvöld-
ið töluðust þeir við ásamt ráð-
gjöfum sínum og voru þá verzlun-
ar- og menningarleg samskipti
þjóðanna efst á abugi.
Kommúnistaleiðtogar í París
sæmdu Krústjoff heiðursorðu í
gær til minningar um heimsókn-
ina.
Áskriftasöfnun
(Framh at L sírtu).
Hjartar, Þórarinn Sigurðsson, Ör-
lygur Hálfdanarson og Jón Rafn
Guðmundsson.
— Hvernig er fyrirkomulagið á
þessu?
— Þetta er eins konar keppni
milli deildanna. Keppnin nær yfir
tveggja mánaða tímabil frá 26.
marz til 26. maí. Sú deild, sem
nær flestum áskrifendum á þess-
um tíma, miðað við áætlaðan
stuðningsmannafjölda, fær verð-
laun, og einnig sá einstaklingur
innan deildar, sem fengið hefur
flesta áskrifendur.
Nefndin og flokksskrifstofan í
Framsóknarhúsinu veitir allar
upplýsingar og gögn varðandi
keppnina.
vinnu niður n. k. mánudag, en
hann hefur verið ákveðinn al-
mennur sorgar- og minningar-
dagur.
Páfinn mótmælir
í blaðinu II Tempo í Rómaborg
er grein, sem er sögð vera algjört
k.iaftshögg a hina megnu kynþátta-
andúð, sem kemur fram í aðgerð-
um yfirvalda S-Afríku. Þar segir,
að sú framkvæmd Jóhannesar
páfa að sk’pa blökkumann kardí-
nála við páfastólinn sé mikill
st.vrkur í baráttunni gegn hinu
andstyggilega kynþáttahatri, sem
p.'ótar alla' gerðir Suður Afríku-
si.iórnarinnar Blökkumaðurnn.
sem páfinn skipaði kardínála er sá
fvrsti er hlýtur þann heiðurssess.
Fjárlögin
Fjárlagafrumvarpið kemur tii
3. umr. á morgun. Búast má við
að ailmargai breytingatillögur
verði þá fluttar við frumvarpið
og mun nu enn reyna á stjórnar-
liðið, hvort það vill haida fast við
hina óraunhæfu tekjuáætlun og
samdrátt i framkvæmdum, en
stjórnarliðið felldi eins og kunn-
ugt er ailar breytingatillögur til
leiðréttingar við 2. umr.
Macmillan
(Framh af 1 síðu).
neskt vodka og tegundarheitið
; Smolienskaja. Bað Maemillan um
- vodka óblandað í glas sitt, og
hafði við orð, að sér þætti englnn
1 drykkur betri. Skömmu seinna
skálaði Bjarni Guðmundsson við
hann í Agli sterka (export) og
þegar Macmillan heyrði að þetta
væri íslenzkur bjór, varð harin
hissa og sagðist hafa haldið að
hann væri danskur. Ber ag geta
þess að þetta er nokkur viður-
kenning, þar sem danskur bjór
er viðurkenndur fyrir gæði.
Farið að koma stúlkur
Brátt ’.eið að brottfarartíma.
Gekk Macmillan niður á neðri
. hæð hótelsins og fólk það, sem
var í fylgd með honum. Stönzuðu
stúlkurnar vig minjagripasöluna,
litu á hvíta gæru, en keyptu póst-
kort. Voru þær nokra stund að
þessu, en Macmillan dokaði við,
unz hann sagði stundarhátt: „Far
ið þið nú að koma, stúlkur". Gekk
fólkið síðan út í vélina, sem beið
íerðbúin og hvarf brátt inn I
þokugráan himininn.
Fundi vrestað
í gær átti að halda fund á þrí-
veldaráðstefnuhni í Genf um kjarn
orkuvopnatilráunir, en honum var
frestað um óákveðinn tíma. Er
sagt, að það hafi verið gert með
tilliti til fundar Eisenhowers og
Macmillans.
Á blaðamannafundi í gærmorg-
un sagði Herter utanríkisráðherra
Bandaríkjanna ekki telja neinar
afvopnunartillögur gildar, sem
eingöngu byggðust á loforðum, en
fælu ekki í sér nein fyrirmæli um
eftirlit með kjarnorkutilraunum.
Það er alkunna, að í Bandaríkj-
unum er litið á tilboð Rússa sem
brellu, en Rússar fallast nú í meg
inatriðum á tillögur, sem vestur-
veldin höfðu áður borið fram og
haldið til streitu. Macmillan er
hns vegar sagður þeirrar skoðunar,
að tilboð Sovétríkjanna feli í sér
mikilvægt skref af þeirra hálfu
til samkomulags, sem ekki megi
hundsa.