Tíminn - 06.12.1960, Blaðsíða 5

TÍM INN, þriðjudaginn 6. desember 1960.
5
Otgetandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
FramKvæmdastión Tómas Arnason Rit-
stjórar Þórannn Þórarmsson <áb i. Andrés
Kristjánsson Fréttastjóri Tómas Karlsson
AuglVsingastj Egil) Bjamason Skrdstofur
í Edduhúsinu — Simar 18300 18305
Auglýsingaslml 19523 Afgreiðslusími:
12323 — Prentsmiðjan Edda h.f
Nato og hersetan
Á hinum nýlokna þingmannafundi Atlantshafsbanda-
lagsríkjanna, sem haldinn var í París, flutti framkvæmda-
stjóri bandalagsins, Pauj Henry Spaak, athyglisverða
ræðu. Honum fórust m a. orð á þessa leið:
— Sú staðrevnd, að við ráðum yfir kjarnorkuvopn-
um, veldur því, að styrjöid er ólíkleg. Krustjoff veit, að
kjarnorkustyrjöld útilokar möguleikana fyrir sigri komm
únismans, og því vill hann forðast hana."
Þessi skoðun Spaaks er fullkomlega rökrétt. Styrj-
öld er ákaflega ólíkleg í dag vegna kjarnorkuvopnanna.
Sá, sem bvrjar hana, hefur sömu eyðilegginguna yfir
höfði sér, og hinn, sem fyrir fyrstu árásinni verður.
Þetta myndi hins vegar breytast, ef aðeins einn aðili
réði yfir kjarnorkuvopnum. Það myndi þýða, að hann
gæti mótspyrnulaust lagt heiminn undir sig.
Það er svo augljós staðreynd, að þýðingarlaust er að
mótmæla, að kommúnisminn er helzta landvinnmga- og
útþenslustefna í heiminum í dag Nýlendur þær, sem
hafa lotið vestrænum rilqum, eru sem óðast að fá frelsi.
Sá tími er því, sem betur fer, mjög skammt undan, að
nýlenduyfirráð vestrænu þjóðanna verða þurrkuð út með
öllu. En hitt er jafn uggvænlegt, að kommúnisminn hefur
brotið ný og ný lönd undir yfirráð sín seinustu árin og
gert þau ýmist háð húsbóndavaldi í Moskvu eða Peking.
Þessi útþensla hinnar kommúnistisku yfirgangsstefnu
hefði þó orðið meiri, ef ekki hefði komið til, að vest-
rænar þjóðir hafa staðið saman í varnarsamtökum, At-
lantshafsbandalaginu, og þátttaka Bandríkjanna í þeim
tryggt það, að beitt yrS’ kjarnorkuvopnum, ef vopnuð
árás yrði gerð.
Þetta hefur verið trygging þess, að ekki hefur verið
reynt að framkvæma útþensluna með vopnaðri árás á
lönd, sem hafa notið öryggis varnarsamtakanna.
Þess verður fastlega að vænta, að sá timi komi fyrr
en seinna, að samkomutag náist um afvopnun, er útiloki
styrjöld. Meðan það tekst ekki, er það óhjákvæmilegt,
að vestrænar þjóðir haldi áfram varnarsamtökum sínum
og tryggi jafnvægi í kjarnorkuvopnabúnaði, því að það
fremur en nokkuð annað gerir styi’iöld ólíkiega.
Meðan svo háttar, er þátttaka ísiands í Atlantshafs-
bandalaginu eðlileg. Hún er trygging þess. að ísland
verði ekki innlimað með vopnavaldi þegjand) og hlioða-
laust, eins og orðið hefur hlutskipti sumra varnarlausra
hlutlausra landa, seinast Tíbets.
Því er stundum halaið fram, að þátttakan í Atlants-
hafsbandalaginu leggi okkur þá skylau á herðar, að hér
þurfi að vera herseta. Þetta er rangt. Hersetan var byggð
á öðrum samningi og miðuð við það. að hún gæti verið
landinu nokkurt öryggi eins og þá var ástatt í hermál-
um og alþjóðamálum. Síðan eru liðin 10 ár og á þeim
tíma hafa orðið meiri breytingar í hernaðartækni en
nokkru sinni áður með tdkomu flugsk^ytanna. Þess veena
eru forsendurnar, sem voru fyrir herverndarsamningn-
um 1951, orðnar úreltar og verður að marka afstöðuna
til hersetunnar samkvæmt, því.
Því verður að treysta. að samstarfsþjóðir okkar í Nató
líti á þetta viðhor.f okkar með skilnmgi Sambýh við er-
lendan her fylgja jafnan mikii vanakvæði og þó ekki
sízt, þegar fleira og fleira bendir til þess. að hans sé
ekki þörf lengur Varnu Nato verða hér eftir í vaxandi
mæli byggðar á kjarnoriiuvopnum, sem 'útiiekað er að
staðsetja hér. Þess vegna ber nú þeirr, aðilum sem stóðu
saman að inngöngunni Nato og berverndarsamningn-
um 1951, að vinna ao hví að þessi má, verði tekin tii
meðferðar og það loforð efnt, að hér verði ekki herseta
að þarflausu.

Axel Springer, blaðakóngurinn
þýzki, sem flokkarnir keppa um
t
t
t
t
't
t
t
't
t
't
't
't
't
't
't
't
't
't
't
't
't
't
‘t
't
't
't
't
't
't
(
t
't
t
t
t
t
t
t
t
t
t
/
t
t
't
't
't
't
't
't
t
t
't
't
't
't
't
t
't
't
't
't
't
't
't
't
't
‘t
't
't
't
't
't
't
't
't
't
’t
't
't
t
ALLIR ÞEIR, sem af ein
hverjum sökum hafa áhuga á
mótun almenningsálitsins í
Þýzkalandi, hljóta að taka með
í reikninginn áhrifavald manns
að nafni Springer, hvort heldur
það eru stjórnmálamenn, kaup
menn, sendimenn annarra ríkja
eða trúboðar af einhverju tagi.
Allir hljóta þeir’ að taka tillit
til útgáfufyrirtækis hans í Ham
borg. Það gefur út fjölbr'eytt
blöð og tímarit og samanlagt
upplag þeirra nemur hundrað
milljónum eintaka á mánuði.
Og Springer er engum háður,
hvorki fjárhagslega eða í
stjórnmálum. Þótt blöð hans
séu engan veginn gallalaus hafa
þau náð Iangt bæði í fréttaflutn
ingi ag mótun sjálfstæðrar
stefnu.
AXEL SPRINGER hefur ferð
azt til Moskvu og Washington,
Parísar og New York að kynn
ast mönnum og málefnum þar
af eigin raun og fylgjast með
nýjungum í útgáfustarfi, og
hann á sér heimili í Berlín,
Hamborg og London. Adenauer
kanslari hefur sjálfur veitt hon
um ákúrur fyrir að vera and
snúinn Atlantshafsbandalaginu
og Der Spiegel hefur ráðizt
gegn honum fyrir að mæla upp
emþykknina í Adenauer. Það
er vel mögulegt að blöð Spring
ers væru fær um að snúa nægi
lega mörgum kjósendum til
fylgis við jafnaðarmenn til að
Willy Brandt næði völdum í
stað Adenauers eftir þingkosn
ingarnar í Þýzkalandi að vori —
lef Springer-.-kærði sig um að
liganga’Þdið'-með þeim. Trúlegt
er að hinir tveir höfuðflokkar
Þýzkalands séu ærið forvitnir
• um hvað honum býr í brjósti.
Springer varð 58 ára gamall í
vor, en hann virðist ekki eldri
en fimmtugur. Hann var leystur
undan herþjónustu á stríðsárun
um í senn af pólitískum ástæð
um og vegna heilsufars. 1945
hóf hann útgáfustarf að sið
ættmenna sinna. Eignir föður
hans höfðu eyðilagzt í stríðinu,
og fyr’sti vinnustaður hans var
gamalt loftvarnabyrgi og bún
aður ekki annar en borð, stóll
og ritvél fengin að láni. Fyrsta
blað hans nefndist Nordwest
deutsche Hefte og flutti aðal
lega útvarpsefni. Úr því hefur
síðan orðið vikublaðið Hör Zu,
alþýðleg útvar’pstíðindi, sem
birta ógrynni af auglýsingum
og skemmtiefni.
HÖR ZU KEMUR í 3.700.000
eintaka upplagi og er megin
tekjuUnd Springers. Hann gef
ur einnig út dagblað í alþýðu
blaðsstíl, Bild Zeitung, og upp
lag þess er nú komið í þrjár
milljónir daglega og hálfa
fjórðu milljón ’á sunnudögum
þegar það nefnist Bdd am
Sonntag. Fyrirsvarsmenn þess
kaila það sjötta stærsta dag
blað í heimi, næst á eftir Asahi
Shimbun, Mainichi Shimbun,
Pravda, Daily Mirror og Daily

Express. Blaðið kostar aðeins
fáa aura en ágóðinn af því skerð
ist mjög vegna þess að það er
prentað samtímis í Hamborg,
Essen, Frankfurt, Mtinchen og
Berlín.
BILD HÓF göngu sína 1952.
1948 tók Springer að gefa út
Kristall, myndablað, sem kem
ur út hálfsmánaðarlega og fjall
ar mestmegnis um vísindi og
tækni á alþýðlegan hátt, og
einnig kvöldblaðið Hamburger
Abendblatt. Báðum hefur vegn
að vel. Kristall kemur nú út í
500.000 eintökum og Hamburg
er Abendblatt í 330.000 daglega
en 400.000 um helgar. Þar með
er það næst stærsta blað Þýzka
lands á eftir Bild Zeitung. 1953
keypti Springer Die Welt, hið
kunna dagblað, sem stofnað var’
af hernámsyfirvöldum Breta.
Upplag þess hefur hú áukiztúr
172.000 eintökum í 225.000 og
266.000 á laugardögum. Dié
Welt am Sonntag, yfirborðslegt
og ómerkilegt blað, sem Spring
er kveðst ætla að bæta, selzt í
430.000 eintökum, — sennilega
af því að ekki er á skárr’a blaði
völ á sunnudögum. Snemma á
þessu ári náði Springer yfir
tökum í útgáfufyrirtækinu Ull
stein í Berlín, sem auk bóka og
tízkublaða gefur út Berliner
Morgenpost (230.000 eintök),
BZ (300.000), Radio Revue og
Bauwelt. Springer sjálfur verð
ur væntanlega því fegnastur að
sem fæst sé sagt um Das neue
Blatt, vikublað um leikstjörnur
og kóngafólk, sem selst í einni
milljón eintaka.
AÐ MINNSTA KOSTI tvö
dagblöð hafa gefið upp öndina
í samkeppni við Springer, Ham
burger Anzeiger og Hamhurger
Fremdenblatt, sem sameinaðist
Abendblatt Springers. Springer
kveðst ekki ætla sér að færa
frekar út kvíarnar — a. m. k.
ekki í náinni framtíð. Hann hef
ur afþakkað viðskipti í Afríku
og Austurríki, og hann hefur
látið af hendi hlut sinn í kvenna
blaðinu Constanze á þeirri for
sendu að það sé ekki i stíl við
aðra útgáfu hans. Enginn vafi
er á því að helzt kýs Springei
að láta dæma blaðaútgáfu sína
eftir Die Welt einvörðungu.
Þar hefur hann safnað beztu
blaðamönnum sinum og í Die
Welt, sem er útbreitt um allt
landið og prentað samtímis í
Hamborg, Essen og Berlín,
freistar hann að koma á fram
færi hugmyndum sínum um
stjórnmál.
Hvaða hugmyndum? Sú var
tíðin að Springer angraði dr.
Adenauer með því að hvetja
hinn orðskrúðuga aðalritstjói’a
Die Welt til að halda fram
þeirri skoðun, að Þýzkaland
ætti að miða stefnu sína meir
við völd og veg Sovétríkjanna.
En í seinni tíð hefur Die Welt
lagt áherzlu á að gagnrýna
framkomu Sovétríkjanna í Aust
ur Þýzkalandi og laumumenn
þeirra í Þýzkalandi. Springer
fylgir nú dyggilega ^ þeirri
stefnu, sem nefnd er Ódeilan
legt Þýzkaland (Unteilbares
Deutschland) og á fylgi í öllum
flokkum, og margir starfsmenn
hans ganga með merki hreyfing
arinnar í jakkaharminum.
SUMUM STARFSMÖNNUM
við Die Welt hefur þó ofboðið
svo óskoraður stuðningur við
utanríkisstefnu stjórnarinnar.
Ýmsir mikilsmetnir blaðamenn
og höfundar hafa sagt skilið við
blaðið á árinu. Þetta virðist
hafa haft sín áhrif. Springer er
ekki sérlega skoðanafastur mað
ur, og hann hefur ný
verið gefið í skyn að hann sé
að fá nýjan áhuga á stjómmál
um, og trúlegt sé að hann setji
frarn nýjar og jákvæðari hug
myndir á næstunni. Hann hefur
gefið í skyn að nú sé tími kom
inn til að stofna sameiginlega
ríkisstjórn kristilegra demó
krata og sósíaldemókrata. Þar
sem sósíaldemokratar hafa lát
ið í Ijós að þeir séu fúsir til
slíkrar stjórnarmyndunar svo
framarlega sem dr. Adenauer
eigi ekki sæti í henni, má vera
að Spr’nger ætli sér að styðja
Willy Brandt í kosningabarátt
unni, sem í hönd fer Enn virð
ist hann vera á báðum áttum
og því er ekki að kynja þótt
margír láti blítt við hann þessa
dagana.
(Lauslega þýtt úr
Economist.)
- X. - 'V. • 'V X • V • • vx*
•X*X*X*V*“\.*’
Þjóðhátíðardagur
Fiima er í dag
Finnlands'inaiélagið Suom:
minnist þjoðhanðaroags Fmna
í kvöld, 6. les me? Kvöidfagnað.
fyrir félagsmenn og gesti þeirra i
T^arnarcafé, í kvöld 6 desemoer
kl. 8,30 síðdegis.
Til skemjntunar ''erður maðal
aenars að .fuðn unour Einarsson
Ira Miðdai sýmr 'tmyndir frá
Fmnska Laoplat di op flvtur skýr
ingar. Frú Mafta Lind stjórnar
spurningaþætti, fil. cand. Enm
Petro, finnski stúdentinn. sem
dvelur hér vetur vð Háskolann.
les upp og að lokum verður stiginn
dvns.
Allir Finnar sem eru hér • bæn-
um og nágrenni. verða á fagnaðin-
um.
Félagsmenn í Finnlandsvinafé-
kginu Suomi hafa óxeypis aðgang
og sýni þeir félagssk'r-.eini við inn-
ganginn. Þeir, sem óska að gerast
n.eðlimir félagsins, geta fengið af-
hent skírteini við innganginn.