Tíminn - 06.12.1960, Qupperneq 7

TÍMINN, þri'ðjudagiim 6. desember 1960.
INC^fla
FRETTIIKBa
Verksmiðja til niðurlagningar eða nið-
ursuðu síldar verði reist á Siglúfirði
Þingmenn og uppbótarþing-j
menn Norðuriandskjördæmis
vestra flytja tillögu til þirigs-
ályktunar um að reisa verk-
smiðju til niðurlagningar eða
niðursuðu síldar á Siglufirði.
Þingmennírnir eru Björn Páls
son, Skúli Guðmundsson, Ól-
afur Jóhannesson Einar Ingi-
mundarson, Gunnar Jóhanns-
son, Jón Þorsteinsson og Gunn
ar Gíslason. Tillagan er svo-
hljóðandi:
Alþingi ályktar að fela rík-
isstjórninni í samráS við bæj
arstjórn Siglufjarðar að hefja
undirbúning nú þegar að nið-
urlagningu eða niðursuðu
síldar á Siglufirði eftir því,
hvort hagkvæmara reynist að
athuguðu máli.
í greinargerð með tillög-
unni segir:
Mikill hlu-ti af fiskafla ís-
lendinga er síld. Nokkur hluti
Undirbúningur verði hafinn nú þegar
staklingar, sem öfluðu sér
tæknimenntunar og kynntu
sér markaðsmöguleika, ættu
hlut í fyrirtækinu. Enn frem
ur gæti verið skynsamlegt, að
Siglufjarðarbær væri eignar-
aðili að einhverju leyti, því að
fyrirgreiðsla ríkisstjórnarinn
ar mundi á margan hátt vera
mikils virði.
SIGLUFJORDUR
Hagkvæmara mun að reisa
verksmiðjuna á Siglufirði en
annars staðar á landinu. Þar
eru möguleikar til hráefnisöfl
unar góðir, mikil þörf fyrir
aukna atvinnu vissa tíma árs
ins og þvi ekki ástæða tilað
ætla, að skórtur verði á verka
fólki, þótt um vaxandi iðnað
væri að ræða.
VARLEGA AF STAD
Líklegt er, að bezt sé að fram
leiða ekki mjög mikið magn
í byrjun, því_ að tæknilega
kunnáttu vantar og afla þarf
markaöa. Þéss þarf þó að gæta
þegr verksmiðjan væri reist,
að auðvelt væri að stækka
hana, þegar skilyrði sköpuð-
ust fyrir aukinni framleiðslu.
Það er ekki aðalatriði að taka
stökk í byrjun, heldur að hefj
ast þegar handa.
Saltsíldin er seld úr landi fyrir viðunanlegt verð, en mestur hluti síldar-
innar fer í bræðslu. Unnt er að stórauka verðmæti sildarinnar með því
að leggja hana niður eða sjóða niður.

Dagskrá
Aljiingis
neðri deildar Alþingis þriðjudaginn
6. des. 1960 kl. 1,30 miðdegis.
1. Atvinna við siglingar, frv. Frh.
3. umræðu.
2. Fræðslumyndasafn ríkisins, frv.
2. umr.
3. Var.ðskip landsins, frv. 1. umr. Ef
deildin leyfir.
Dagskrá efri deildar Alþingis þriðju
daginn 6. des. 1960 kl. 1,30 miðdegis.
Ríkisábyrgðir, frv. 1. umr. Ef leyft
verður.
watiiiiai>i>i>i>im>iaiiHiUBii
er seldur sem saltsíld fyrir við
unanlegt verð, en mestur hlut
inn fer í bræðslu. Verð á mjöli
og lýsi er óhagstætt eins og
stendur, og engin vissa fyrir,
að um verulega hækkun verði
að ræða í næstu framtíð. Hæp
ið er, að það svari. kostnaði
að veiða síld í bræðslu með
því verðlagi, sem nú er. Það
má því öllum ljóst vera, að
nauðsyn ber til að leita að leið
um til að draga úr því síldar
magni, sem fer í bræðslu, með
því að auka fjölbreytni í síld-
arframleiðslu og reyna á þann
hátt aö gera hráefnið sem
verðmest.
VARD EKKI UR FRAM-
KVÆMDUM
Árið 1946 voru samþykkt lög
þess efnis, að ríkisstjórninni
var heimilt að taka 3 milljón
króna lán til að reisa verk-
smiðju á Siglufirði til niður-
suðu eða niðurlagningar síld
ar. Úr framkvæmdum hefur
ekki orðið. Vafamál er, hvort
rétt er, að ríkissjóður eigi og
reki slíka verksmiðju, þótt
nauðsyn beri til, að rikisvaldið
hefjist handa um undirbúning
málsins i samráði við bæjar-
stjórn Siglufjarðar.
TÆKNIMENNTUN OG
MARKADSLEIT
Nokkur tími hlýtur að fara
i að undirbúa þessar framkv.
Okkur vantar menn, sem hafa
tæknilega kunnáttu í sildar-
iðnaði. Þarf því að senda menn
til annarra landa til að læra
eða fá kunnáttumenn frá öðr-
um löndum. Enn fremur þarf
aö kynna sér sölumöguleika,
undirbúa byggingarframkv. á
niðurlagningar- eða niðursuðu
verksmiðju og ef til vill dósa-
verksmiðju. Þetta verði tæp-
ast gert nema með stuðningi
og atbeina ríkisstjórnarinnar
við útvega lána, fjárframlög-
um til tæknimenntunar og
markaðsleitar. Hins vegar
gæti verið til athugunar hvort
ekki væri ráðlegt, að þeir ein-
Á víðavangi
Siglufjöröur — síldarbærinn á Islandi. Þar þarf að reisa niðursuðuverksmiðju.
í Framsóknarblaðinu, mál-
gagni Framsóknar- og sam-
vinnumanna í Vestmanna-
eyjum segir svo um landhelg
ismálið m.a.:
„Bjarni Benediktsson, dóms
málaráðherra, hefur í haust
ferðast um landið og haldið
ræður á nokkrum fundum til
að mæla með undanslætti í
landhelgismálinu. Undirtekt
ir hafa verið mjög daufar,
enda mun nokkuð til þurfa
að brjóta á bak aftur sam-
hug og sigurvilja þjóðarinn
ar í málinu. Eðlislæg rétt-
lætiskennd þjóðarinnar rís
gegn ranglæti og ofbeldi yfir
gangsþjóðarinnar og neitar
að láta beygja sig til undir-
gefni. Þá er alþjóð ljóst, að
Bretar ah/a fyrst og fremst
hlotið smán fyrir skark sitt
í landhelginni síðan þeir
sendu herskipin á miðin við
ísland. Það er líka staðhæft
af formælendum undanslátt
arstefnunnar, að Bretar
muni ekki endurtaka her-
skipaverndarævintýrið, hvað
sem úr samningamakkinu
verður. Þó er hættan, sem ís
lenzkum sjómönnum stafi
frá veiðiþjófunum nú fyrst
talin fram, sem ein helzta
röksemd fyrir undansláttar-
stefnunni. Þrátt fyrir það
bar svo við að skömmu eftir
að Bjarni túlkaði hér á fundi
sjónarmið undansláttarsem-
innar, héldu skipstjórar og
stýrimenn fund og sam-
þykktu einhuga skorinorða
ályktun þess e/nis, að hvergi
yrði hvikað frá 12 mílna land
helgi og fordæmdu þannig
allan undanslátt islcnzkra
tjórnarvalda í málinu.
Slík ályktun, sem gengur
berhögg við stefnu núver-
andi ríkisstjórnar og mál-
flutning dómsmálaráðh., er
því eftirtektarverðari, að hún
er gerð af félagi, þar sem
flestir voru Sjálfstæðismenn.
Það er því síður en svo, að
ályktun Skipstjóra og stýri-
mannafélagsins Vei’ðandi, sé
af pólitískum toga spunnin.
Það eru starfandi útgerðar-
menn og sjómenn, sem að
henni standa. Hverjum
skyldi vera Ijósara en þeim,
að falaföng á grunnmiðum
hyggjast á friðun 12 mílna
landhelginnar?. Hverjir
kunna að eiga meira í húfi
varðandi hættur á ha/inu en
sjómennirnir sjálfir? Samt
hefur aðalmálgagn ríkis-
stjórnarinnar, Morgunblaðið
líkt mönnum, sem að hlið-
stæðum samþykktum hafa
staðið við „samsafn fífla
Og enn segir:
„Það hefur lengi verið tal
að um, að auðæfi íslands
. væru fyrst og fremst fiskimið
in. Samt blasir sú staðreynd
við, að jafnvel nýir togarar
eru bundnir við hafnarbakk
ann, svo að segja strax og
þeir koma. Einfaldlega vegna
þess, að fiskimiðin eru upp-
urin. Það berast ekki lengur
/regnir af uppgripaafla, við
Hvalbak, á Selvogsbanka
eða á Halamið, því miður.
Hvaða vit væri í því, þegar
svona er komið að tefla afla
horfum bátaflotans í tvísýnu
með því að gefa upp friðlýst
svæði innan landhelgislín-
unnar? Það verður engum
þyrmt, ef hundruð erlendra
togara fá óhindrað að raða
sér um takmarkaðan tíma á
miðin, sem nú hafa verið frið
uð um tveggja ára tímabil.
Takist svo til, er sennilegt
að mörgum fiskimanninum
hér í Vestmannaeyjum þætti
þröngt fyrir dyrum, jafnvel
þó að nú sé verið að benda
þeim á einhver fiskimið við
Afríkustrendur.“