Tíminn - 03.11.1961, Page 5

TIMI N N , föstudaginn 3. nóvember 1961
5
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Árnason. Rit
stjórar: Þórarinn Þórarinsson (áb.), Andrés
Kristjánsson, Jón Helgason Fulltrúi rit
stjórnar: Tómas Karlsson Auglýsinga-
stjóri: Egil) Bjarnason. — Skrifstofur i
Edduhúsinu — Símar: 18300—18305 Aug
lýsingasimi: 19523 Afgreiðslusími: 12323
— Prentsmiðjan Edda h.f —
Askriftargjald kr 55 00 á mán innanlands
í lausasölu kr 3.00 eintakið
Gerbreytt tekju-
skiptmg
í vantraustsumræðunum, sem fóru fram á Alþingi í
síðastl. viku, benti Þórarinn Þórarinsson á að þeir, sem
væru í vafa um málflutning stjórnarsinna og stjórnar-
andstæðinrga, gætu auðveldlega gengið úr skugga um
efasemdir sínar með því að rifja upp eigin reynslu sína.
Hafa kjör þeirra batnað eða versnað í tíð núverandi
st jórnarsamsteypu?
Þórarni fórust síðan orð á þessa leið:
„Nú kunna ýmsir að segja: En hefur kannske ekki
hæstv. ríkisstjórn haft minna til skipta en fyrirrennarar
hennar og þar megi finna eðlilega skýringu á kjaraskerð-
ingunni? Þessari spurningu er svarað í Mbl. á sunnudag-
inn var (22. okt.). Þar upplýsm Ingólfur Jónsson landbún-
aðarráðherra, að seinustu árin hafi framleiðsluaukningin
hér á landi orðið 4—5% á ári til jafnaðar og það hefði
átt að gera mögulegt, að lífskjörin bötnuðu til jafnaðar
um 2—3% á ári. Samkvæmt þessum upplýsingum Ingólfs
hefðu lífskjörin átt að vera 6—9% betri árið 1961 en
1958. Staðreyndin er hins vegar sú, að þau eru mun lak-
ari nú en 1958. Hver er skýringin? Skýringin er einfald-
lega sú, að efnahagsaðgerðir ríkisstjórnarinnar hafa ger-
breytt allri tekjuskiptingú 1 þjóðfélaginu. Á sama tíma
og hlutur launafólks, bænda og margra minni milliliða
hefur stórminnkað, hefur safnazt miklu meira fjármagn
en áður hjá hinum stærri milliliðum og atvinnurekendum,
en búið hafa við fengsælustu aðstöðuna. Það er þetta,
sem er skýringin á kjaraskerðingunni, sem meginþorri
landsmanna hefur orðið fyrir. Tekjuskiptingin hefur orð-
ið miklu ójafnari og með sama áframhaldi, þ. e. með
óbreyttri efnahagsstefnu, verður brátt komið hér í það
horf, að þjóðfélagið skiptist í fáa auðkónga og fjölmenn-
an öreigalýð.
Hér er komið að einni meginástæðunni fyrir andstöðu
okkar Framsóknarmanna gegn hæstv. ríkisstjórn. Við
viljum skapa þjóðfélag, þar sem allra flestir einstakling-
ar séu efnalega sjálfbjarga og geti notið framtaks síns.
Fyrir áhrif okkar á stjórnarfar undanfarinna áratuga, var
svo komið, að hér voru fyrir þremur árum síðan hlutfalls-
lega fleiri efnalega sjálfstæðir einstaklingar en sennilega
í nokkru landi öðru. Óhætt er að fullyrða, að í engri höf-
uðborg unnu þá hlutfallslega fleiri ungir heimilisfeður að
því að koma upp eigin íbúð en í Reykjavík. Þetta
síðast nefnda er nú alveg breytt. Með stórauknum bygg-
ingarkostnaði og lánsfjárhöftum hefur dauð hönd verið
lögð á þetta framtak hinnar ungu kvnslóðar. Þetta sama
blasir nú hvarvetna við í þjóðfélaginu. Kjör hinna mörgu
hafa verið skert, framtak þeirra lamað, en fáir. auðjarlar
blómstra. Úrelt, ranglátt þjóðfélag, sem bindur hendur
þúsunda framtakssamra manna, er að rísa upp á íslandi.“
Þeim þjóðfélagsháttum, sem ríkisstjórnin er hér sð
skapa, fylgja vissulega mragvíslegar hættur. Það dregur
úr framleiðslu- og framkvæmdum, þegar framtak hinna
mörgu er fært í fjötra. Það eykur stéttaskiptingu og
stéttabaráttu, þegar þjóðin skiptist í vaxandi mæli í fáa
ríka og marga fátæka. Og síðast, en ekki sízt, er slíkt lík-
legt til að skapa iarðveg fyrir öfga og kommúnisma.
Þess vegna er það meginnauðsyn. að hér verði skipt
um stefnu sem fyrst og aftur tekin upp framkvæmda- og
framleiðslustefna, sem stuðlar að því að efla sjálfsbjargar-
viðleitni og framtak hinna mörgu.
Walter Lippmann ritar um albjóðamál
Tekst afturhaldsmöimum að hindra
endurkjör Fulbright í Arkansas?
Á næsta ári fara fram kosn-
ingar á öldungardeildarþing-
mönnum víða í Bandaríkjunum.
Mikil athygli beinist þegar orð-
ið a® kosningunni, sem fer
fram í Arkansas, en þar sækir
Fulbright, formaður utanríkis-
málanefndar öldungadeildarinn
ar um endurkjör, en líklegasti
keppinautur hans við prófkosn
ingamar hjá demokrötum er
talinn Faubus ríkisstjóri, sem
þekktur er fyrir andstöðu sína
gegn svertingjum. Fulbright er
nú tvímælalaust einna glögg-
skyggnastur og framsýríastur
þeiara Bandaríkjamanna, sem
fást við utanríkisinál, eins og
vel sást í sambandi við innrás-
ina á Kúbu, en hann lagðist
mjög gegn henni. f þessari
grein, sem hér fer á eftir, rit-
ar Lippmann um Fulbright og
liina afturhaldssömu andstæð-
inga lians:
FULBRIGHT öldungadeildar-
bingmaður frá Arkansas hefur
hafið baráttu sína fyrir endur-
kjöri. Allt bendir til, að þessi
barátta muni hafa hina mestu
þýðingu fyrir alla þjóðina, ut-
an 0" ofan við sérmál Arkans-
asfvlkis. Þýðingarmikill hluti
andstöðunni gegn öldunga-
deildarþingmanninum á rætur
sínar að rekja til afla utan
fvlkisins Má þar einkum nefn’
hina afturhalds5Ön’”'tu hægr:-
sinna, eins og Goldwater öld-
ungadeiidarþinvmann meðal
renúblikana og T’^irmond öld
’ingadeildarbinvmann með?1
demókratá. Það er sérstaklega
tóknrænt og eft'rtekt.arvert. að
beir sknl’’ ekki kjósa a.ð b?rí.
"'t gegn manni. =em telja má
til vinstri. heldur segn ein-
hverjum ágætasti '>"Vl-manni
á góða og gamla vi?u. sem
fmna má meðal vor í dag
Kosning öldungade’ldarþinf'-
manns fvrir Arknnsas leiðir
bannig til átaka m'ili hefðbund
innar amerískrar íhald=semi og
alveg nýs fvrirbæris. þ. e. rót-
tækrar umhverfu. sem siglir
undir fána íhaldsseminnar.
Þessi umhverfða róttækni er
?afn fjarstæð íhalds'emi og hin
svonefndu Ivðveldi austan járn
tjalds eru lýðræðinu.
HINIR sönnu íhaldsmenn, —
en mestur þeirra á þessari öld
er Churchill, — eru undantekn-
ingarlaust samvirkir grundvall-
arþáttum þjóðlífsins. f þeirra
augum er þjóðin lifandi vera,
sem vex og breytist, og þeir
líta á sig sem þátttakendur i
vextinum og breytingunum.
Vegna þess, hve þeir eru sjálf-
ir örugglega vissir um hin þýð-
ingarmestu grundvallaratriði,
þá eru hinir gáfuðustu íhalds-
menn frjálslyndir í hugsun og
framsæknir í stefnu.
Fulbright öldungadeildar-
þingmaður er einmitt þess kon
ar íhaldctnsður og beis ve<ma
er hann dæmigerð andstæða
hinna afturhaldss'ímu aftur-
haldsmanna, senr eiga í upp-
reisn gegn meginframförum
tuttugustu aldarinnar.
Þeir eru andstæðir afleiðing-
um nútíma vísinda og tækni,
sem leitt hefur til samsöfnun-
°r fólksfiölda í bor.gum. fólks
'iölda. sem rifinn hefur verið
frá líf'báttum feðra sinna Þeir
eru á móti velferðarríkinu
sem sér þessum samanþjappaða
'■"l’-sfjölda fyrir nokkru af þvi
FULBRIGHT OG KONA HANS
i
persónulega öryggi, sem forfeð
ur þeirra í sveitinni bjuggu
við í sveitarfélögum sínum. Og
þeir eru á móti afskiptum af
hinu óhemjulega margþætta
fjárhagílifi, sem mundi þó ríða
á sig bnúta kreppu og öng-
þveitis, ef það væri látið af-
skiptalaust.
HINIR afturhaldssömu aftur-
haldsmenn, sem vildu taka aft-
ur tuttugustu öldina, eru, að
því er þeir sjálfir segja, hat-
ra-mmir andstæðingar kommún
ismans. Kommúnisminn tilheyr
ir tuttugustu öldinni, en hinir
afturhaldssömu skilja hann
ekki og vita ekki hvernig á að
bre,gðast við honum. Þess
vegna eru þeir andstæðingar
bandalaga, sem hafa gert okkur
kleift að stemma stigu við
kommúnismanum, þar sem
hann var staddur, þegar vopna-
hlé var gert við lok síðari
heimsstyrjaldarinnar. Þeir eru
á móti erlendri aðstoð, sem
beitt er til þess að hjálpa nýj-
um og veikburða ríkjum að
hjálpa sér sjálfum án þess að
verða kommúnismanum að-
bráð. Þeir líta niður á Samein-
uðu þjóðirnar, sem þó hafa ó-
metanlega þýðingu við að
brjóta nýjum og óreyndum ríkj
um leið til frjálsræðis. Þeir
trúa heils hugar á hernaðar-
mátt Bandaríkjanna. En þeir
skilja hann ekki. Þeim getur ei
skilizt, að Bandaríkin eru ekki
almáttug, þó að þau séu öfiug,
og að við getum ekki lagfært
heiminn og náð fullnaðarsigri
á kommúnismanum með því að
?etja úrslitakosti. Ábyrgðar-
leysi beirra í utanríkismálum
er svo mikið, að ef forseti
Bandaríkjanna gerði það, sem
beir segja að hann eigi að gera,
þá yrðu í gangi samtímis önnur
Kóreu-styrjöld í Suð-austur-
Asíu, ofurlítið smækkuð útgáfa
^f Algier-uppreisninni geisaði
a Kúbu og kjarnorkustríð um
Berlín.
FULBRIGHT öldungadeildar-
þingamaður hefur eindregið
staðið gegn slíku ábyrgðarleysi
o.g beitt til þess þekkingu sinni
og áhrifum sem formaður utan
ríkismálanefndar öldungadeild-
arinnar. Bandaríska þjóðin
stendur í mikilli þakkarskuld
við hann. Hlutverk hans í Was
hington er ómetanlegt. Enginn
annar er jafn voldugur og um
leið vitur, og ef nokkur minnsta
hætta væri á því, að hægt væri
að svipta hann stjórnmálaleg-
um völdum. þá væri það þjóðar
voði.
Hann hefur ekki aðeins ver-
ið hinn hugrakkasti og vitrasti
ráðgjafi, heldur er hann einnig
framsýnni og réttsýnni en aðrir.
Um hann hefur verið sagt, að
hann hafi oft haft of fljótt rétt
fyrir sér. Þetta er mikið lof. í
okkar lýðræðisþjóðfélagi verð-
ur einhver, sem hlustað er á.
að hafa rétt fyrir sér áður en
það er orðin tízka að hafa rétt
fyrir sér. f þessu efni á Ful-
bright öldungadeildarþingmað-
ur eftirtektarverða forsögu og
hana er auðvelt að rekja aftur
til byrjunar siðari heimsstyrj-
aldarinnar, þegar hann, sem
■ algerlega óþekktur fulltrúa-
deildarþingmaður frá Arkans-
as, kom fram með Fulbright-
vfirlýsinguna. sem leiddi til
bess. að Bandaríkjamenn hurfu
frá hiutleysi.
Eg hygg, að Fulbright hafi
verið fyrsti Bandarík.iamaður-
inn, sem gerði sér það ljóst, að
Frsrrhalri a 15 síðu