Tíminn - 13.11.1963, Page 7

útgcfandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framirvæmdastjóri: Tómas Arnason. _ Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og IndriCi
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjómar: Tómas Karlsson. Frétta-
stjóri: Jónas Kristjánsson. Auglýsingastj.: Sigurjón Davíðsson.
Ritstjórnarskrifstofur i Eddu húsinu, símar 18300—18305. Skrif
stofur Bankastr. 7. Afgr.sími 12323. Augl., sími 19523. ACrar
skrifstofur, sími 18300. Áskriftargjald kr. 80,00 á mán. innan-
lands. í lausasölu kr. 4.00 eint. — PrentsmiCjan EDDA h.f. —
Kjör verzlunarfólks
Meðal fjölmennustu hópa þeirra stétta, sem nú eiga
óbætt kjör sín til jafnræðis og samræmis við launahækk-
anir annarra og stóraukna dýrtíð í landinu, er verzlunar-
og skrifstofufólk, og fyiir dyrum standa samningar við
það.
Óðadýrtíð og ráðstafanir „viðreisnar“-stjórnarinnar
hafa komið þungt niður á flestum stéttum en þó verst á
iáglaunafólki. Margar stéttir, svo sem verkamenn og iðn-
aðarmenn, hafa reynt að bæta skarðan hlut með óhóf-
legri yfirvinnu, og vegna mikilla aflafanga og þar af
leiðandi skorts á vinnuafli, hefur mikil yfirvinna verið
í boði, einkum hjá verkafólki og iðnaðarmönnum.
Verzlunar- og skrifstofufólk, sem búið hefur við lág,
samningsbundin launakjör, hefur ekki getað farið þessa
leið, nema að litlu leyti. í starfsgreinum þessa fólks er
vinna óháðari sveiflum almenns atvinnuástands og minni
kostur á yfirvinnu. Af þessum sökum hefur dýrtíðin og
álögurnar bitnað með vægðarlausari hörku á þessu fólki
en mörgum öðru.
Það hefur verið viðtekin venja langa hríð að láta nokk-
jrt samræmi ríkja um laun fyrir skyld störf hjá verzlun
ar- og skrifstofufólki og opinberum starfsmönnum, enda
um mjög lík störf að ræða og oft sams konar. Eftir að
kjaradómur hafði fellt úrskurð um verulega hækkun til
opinberra starfsmanna, lá beint við að vinna bráðan bug
að samningum við verzlunar- og skrifstofufólk. Það hefur
samt dregizt úr hömlu, en eftir að bæjarstarfsfólk víðast
hvar á landinu hefur líka fengið laun sín bætt í samræm'
við kjaradóminn, er ranglætið í kjörum verzlunar- og
skrifstofufólks enn hróplegra. Það sýnir ekki sízt óbilgirni
ríkisstjórnarinnar að ætla sér að lögbinda það óréttlæti.
sem felst í þessu launamisræmi. Hitt er svo annað mái
að kröfur verzlunar- og skrifstofufólks um einhverja sam
ræmingu hafa um skeið verið svo sjálfsagt réttlætismó1
að samningar hefðu átt að geta verið um garð gengnir.
ef það hefði haft einlæga forystu í málefnum sínum, en
þar ráða mestu menn, sem fórnað hafa hagsmunum
verzlunarfólksins hvað eftir annað fyrir þjónustusemi
við ríkisstjórnina, og þess vegna varð verzlunar- og skrif-
stofufólkið eftir, þegar starfsbræður þess hjá ríki og
bæjum náðu launabótum. Hlut þessara stétta verður nú
að bæta með sanngjörnum hækkum.'m eins og annarra
þeirra stétta, sem orðið hafa aftur úr.
Það vekur athygli
Það vekur óneitanlega mikla atnvgli manna, að nú
eftir að samkomulag náðist uni að fresta þvingunar-
frumvarpinu og fara samningaleiðiria í kjaradeilunum
ráðast stjórnarblöðin með alveg Dvenjulegu harki að
Framsóknarflokknum í sambandi v;ð bessi mál. Þetta
sýnir gerla, að ríkisstiórnin veit vei og finnur. að það
var einmitt málflutningur Framsóknarflokksins á Albine
og stuðningur hans við verkalýðshrrvfinguna í málini'
sem átti veigamikinn þátt í því, að stjórnin sá sér baiv'
kost vænstan að hætta við lögbvingunar- og ofbeldislei?'
ina, sem í frumvarpinu fólst, en hverfa að sámnmgaleið
inni Má Framsóknarflokkurinn vel una við bann vítní-
burð, sem stjórnin gefur honum með þessu um hlutdei’
hans í þessu máli öllu.
f
Mam
HELGI BERGS:
BRÉF FRÁ ALÞINGI
Viðreisn að verki — Nauösyn nýrrar sókn-
ar í framfaramálunum — Vindurn ofan af
verðbólguskrúfunni ■— Ráöleysi og dáð-
leysi ríkisstjórnarinnar.
I blaðinu Þjóðólfi, sem gefið
er út af Framsóknarmönnum á
Suðurlandi, birtist 2. þ. m. bréf
frá Alþingi, sem Helgi Bergs
alþm. hafði skrifað. Eins og það
ber með sér, er það skrifað áður
en þvingunarfrumvarpið var 'lagt
fyrir Alþingi, cn eigi síður þyk-
ir Tímanum rétt að endurprenta
það.
Alþingi, 25. okt 1963.
Nýkjörið þing.
Alþingi var sett þ. 10. þ. m.
og komu þá saman í fyrsta sinn
þeir þingmenn, sem kjörnir voru
til setu þar næstu fjögur árin í
júnímánuði s. 1. Alþýðuflokkur
og kommúnistar misstu sinn
manninn hvor fyrir borð, en
Framsóknarflokkurinn vann tvö
ný þingsæti. Minni háttar manna
skipti hafa einnig orðið hjá
Sjálfstæðisflokknum og kommún
istum, en allir höfuðleiðtogar
flokkanna frá síðasta kjörtíma
bili eiga þó áfram sæti á þingi
og munu sjálfsagt setja svip sinn
á störf þingsins eins ög áður.
Friðjón Skarphéðinsson, bæjar
fógeti á Akureyri, sem var for-
seti Sameinaðs Alþingis á s. 1
kjörtímabili, náði jiú ekki kosn-
ingu, en í stað hans kaus stjórn
arliðið Birgi Finnsson frá ísa
firði forseta. Forsetar deilda eru
þeir sömu og áður og litlar breyt
ingar á varaforsetum.
Það er vissara.
Þegar kjósa skyldi nefndir
þingsins komu í ljós hin breyttu
styrkleikahlutföli á þinginu.
Sjálfstæðismenn hafa nú 24 þing
menn eins og áður, Framsóknar-
menn 19 áður 17, Alþýðuflokk
ur 8, áður 9 og kommar 9. áður
10. Flestar starfsnefndir þingsins
eru fimm manna, kjörnar hlut
fallskosningu og ef hver flokkur
byði fram fyrir sig yrðu í nefnd
unum í neðri deild og sameinuðu
þingi 2 Sjálfstæðismenn, 2 Fram
sóknarmenn og 1 kommúnisti
Alþýðuflokkur hefur ekki styrk
til að fá kjörinn mann í 5-manna
nefndir af eigin rammleik. í efri
deild mundi þá hlutkesti ráða
milli 1. manns Alþýðuflokksins
1. manns kommúnista og 2
manns Framsóknar og næðu tveir
af þessum þrem lcjöri ásamt
tveim Sjálfstæðismönnum og
einum Framsóknarmanni.
En með því að vinna saman
geta stjórnarflokkarnir tryggt
kjör Alþýðuflokksmanns í 5
manna nefndir og fellt kommún
’stann og þetta gerðu þeir. Þó va
neð þessum hætti hlutkesti mil1
i manns kommúnista og T
manns Framsóknar í 8 nefndi)
'fri deild. Unnu Framsókna
nenn 6 af þessum 8 hlutkestu
'n kommúnistar 2 í bæði skip'
n var það Gils Guðmundsson oi
ar hann nú eini kommúnistinr
em á sæti í 5 manna nefnd
Vlþingi
Að þessum hlutkestum loknum
sagði einn gamansamur þingmað-
ur Alþýðuflokksins við einn
kommúnistann: „Þið verðið að
treysta á forsjónina til að koma
ykkur í nefndir, en við treystum
bara á íhaldið. Það er miklu viss
ara‘\
Ráðleysi stjórnarinnar.
Kyrrlátt hefur verið á Alþingi
fyrstu tvær vikurnar. Engin stór-
mál hafa verið lögð fram af hálfu
stjórnarinnar, og aðeins stuttir
fundir fjóra daga hvorrar viku.
Ekki eru þó þingmenn iðjulaus-
ir heldur eru þeir að ráða ráðum
sínum ,og undirbúa þingmál sín.
Enn virðist stjórnin ekki hafa
ráðið það við sig, hvað hún skuli
leggja til að gera til úrlausnar
því alvarlega efnahags- og dýrtíð
aröngþveiti, sem hún hefur leitt
yfir þjóðina. Er þó varla seinna
vænna, því að verkfallsboðanir
eru nú teknar að dynja yfir,
enda gera menn ráð fyrir ein-
hverjum tillögum frá stjórninni
nú. eftir, hglgina og verða þær
trúlega kunnar, þegar þessir pist!
ar koma á þrykk.
Vitað er, að í stjórnarliðinu
er hver höndin upp á móti ann
arri. Sumir heimta gengislækk-
un, en þeim fer þó óðum fækk
andi, sem trúa þeirri uppáhalds-
kenningu viðreisnarinnar, að
gengislækkun sé allra meina bót
Formaður Sjálfstæðisflokksins
hefur tekið af skarið og lýst því
yfir, að „gengislækkunarleikn
um verði að ljúka“. Eru sjálf
sagt flestir sammála honum um
það. Og þó fyrr hefði verið. Þeir
eru nú búnir að koma auga á.
hversu fráleit ráðstöfun gengis-
lækkunin 1961 var. Ekki er enn
vitað í hvaða stefnu ráðstafanb
i íkisstjórnarinnar munu ganga
en ef að líkum Iætur verður það
varla annað en eitthvert bráða-
birgðakák, sem bændum ' og
verkamönnum verður ætlað að
bera byrðarnar af.
Fkki ágreiningur um það.
í vikunni fóru fram útvarps
umræður í sambandi við 1. um
ræðu fjárlaganna. Við slík tæki
færi deila stjórnarflokkar og
stjórnarandstaða gjarnan um það
hvort stjórnarstefnan hafi gefizl
vel eða illa og þykir venjulega
sitt hverjum.
Að þessu sinni var enginn
■greiningur um það. Allir voru
ammála um að viðreisnin hafi
íaft í för með sér meiri háttai
farir og slys í efnahagsmálum
j-rmálaráðherra lýsti þvi þann
\ í umræðunum:
. En á þessu ári, sem nú er að
ia, hefur margt gengið úr skorð
m og stefnir nú á annan veg en
mdanfarin 3 ár. Um orsakir þess
kal ég ekki ræða hér, en á þessu
iri er orðinn iskyggilegur halli
á viðskiptunum við útlönd. Inn
flutningur hefur aukizt gífurlega,
gj aldeyrissj óðurinn hefur ekki
vaxið frá áramótum, sparifjár-
aukning er tregari en áður, eftir-
spurn eftir vinnuafli í mörgum
greinum svo mikil að enginn veg
ur er að fullnægja henni og yfir-
borganir og undandráttur sigla
í kjölfarið. Fiskvinnslustöðvarn-
ar telja sig trauðlega geta risið
undir þeirri hækkun kaups og
annars kostnaðar, sem orðinn er.
Allir þessir örðugleikar eru
heimatilbúnir og eins og íslenzku
þjóðinni hefur tekizt að búa þá
til, eins er ég viss um, að hún
getur ráðið við þá“.
Stjórnin eða þjóðin.
Eysteinn Jónsson talaði af
hálfu Framsóknarflokksins og
gerði miskunnarlausa úttekt á
viðreisninni. Seinasta setningin,
sem tilvitnuð er hér eftir fjár-
málaráðherranum fór heldur
ekki fram hjá honum. Um hana
sagði Eysteinn:
„Þegar vel gengur, þá er það
þeirra verk, stjórnarherranna,
en þegar flest gengur úrleiðis
vegna rangrar stjórnarstefnu og
óviturlegra ráðstafana ríkis-
stjórnarinnar, þá er það þjóðinni
að kenna. Hvað hefur þjóðin
gert undanfarið ríkisstjórninni
til miska? Þjóðin hefur framleitt
meira en nokkru sinni fyrr. Þjóð-
in hefur lagt meira að sér í eftir-
"innu og næturvinnu en nálega
nokkru sinni áður Þjóðin hefur
kki sparað sig i neinu. Vegna
bessara átaka þjóðarinnar hefur
stjórn landsins haft betri skil-
yrði til að stjórna svo ve! fari
en nokkur önnur stjórn hefur
r.okkru sinni haft, en allir vita,
hvernig farið hefur"
Annars lagði Eysteinn áherzlu
á það í ræðu sinni að útskýra
þann meginmun, sem er á
stefnu ríkisstjórnarinnar i efna-
hagsmálum og á stefnu Fram-
sóknarflokksins Stefna ríkis-
stjórnarinna’ Oyggist á þeirri
barnatrú. að peningarnir Ieiti af
sjálfu sér þangað sem gróðavæn
legast er og þangað eigi þeir að
fara. Afleiðingin er sú, að þeir,
sem hafa fullar hendur fjár, gera
bað, sem þeim sýnist og festa fé
sitt á einhvern bátt til að verja
það verðbólgunni algerlega án
tillits til hagsmuna þjóðarheild-
arinnar. Framsóknarmenn telja
það hlutverk stjórnvaldanna að
beina fjárstraumnum í þá far-
vegi, sem eru þjóðinni til mestra
heilla
IVIeiri hagvöxt.
Að óbreyttum þjóðartekjum
getur engin stétt bætt kjör sín
nema á kostnað annarrar. Aðeins
með aukningu þjóðarteknanna
getur þjóðin sem heild bætt kjör
sín.
Það var því mikið áfall þegar
Framhald á 2 síðu
T f M I N N , miðvikudaginn 13. nóv. 1963
7