Tíminn - 03.04.1965, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 3. apríl 1965
TÍMINN
n
24
tuttugu sinnum, en þannig lauk þessu ekki alltaf. Þá var
honum stundum skipað að standa í keng, og styðja hönd-
unum á jörðina og vera í þessum stellingum í lengri tíma.
Þegar Yosh hafði einu sinni gengið svo langt að úlnliðs-
brjóta einn fangann, skipaði hann honum á eftir að taka sér
þessa stöðu.
Aðrar aðferðir, sem notaðar voru við hegninguna voru að
láta menn standa tímunum saman úti í sólskininu eða láta
þá ganga í kringum búðirnar með trédrumb bundna við
fætuma. Við allt þetta bættust svo hegningaraðferðir, sem
voru alveg furðulegar, og Yosh fann upp á augnablikinu.
Einu sinni, þegar hann rakst á Hollending, sem farið hafði
upp í mangó-tré í fangabúðunum, skipaði hann svo fyrir,
að maðurinn skyldi vera uppi í trénu alla nóttina, úr því
að hann hegðaði sér á annað borð eins og api.
Það kom oft fyrir, að liðsforingjar og undirliðsforingjar
urðu að taka á sig hegningu vegna manna sinna, bæði þeir,
sem voru yfir búðunum sjálfum, og þeir sem voru fyrirliðar
vinnuflokkanna, og var þeim þá hegnt í augsýn allra mann-
anna. Ég varð persónulega fyrir aðkasti meira en fimmtíu
sinnum og á mismunandi hátt.
Yosh beið oft mánuðum saman, þangað til honum gafst
tækifæri til þess að kvelja fólk, sem honum féll sérstaklega
illa við, svo barsmíðin fór ekki aðeins eftir glæpnum, sem átti
að hafa verið framinn, heldur einnig eftír því, hver það
var, sem framdi hann. Undir öllum eðlilegum kringumstæð-
um voru vandarhöggin, sem útdeilt var milli tuttugu og
þrjátíu. Flest höggin fékk einn úr okkar hópi, tvö hundruð
og sjö högg með trékylfu. Hann lét ekki í sér heyra allan
tímann og stóð enn uppréttur við síðasta höggið. Yosh varð
meira að segja að gefast upp í þetta sinn — hann var of
uppgefinn til þess að geta haldið áfram. Maðurinn, sem
barinn hafði verið, var á sjúkralistanum í langan tíma á
eftir, en hann naut mikillar virðingar Nippanna vegna hug-
rekkis síns.
Verðimir börðu oftlega mennina í vinnuflokkunum, þar
sem þeir voru komnir, svo var sagt frá hýðingunni, þegar
til búðanna kom að kvöldi og hún endurtekin, þótt líkamar
mannanna væru enn helaumir eftir vandarhöggin fyrr um
daginn. Eitt allra versta tilfellið var, þegar Hollendingur
einn varð að þola þrjátíu og fimm högg frá verðinum, sem
var með vinnuflokknum, og svo tveim klukkustundum síð-
ar fjörtíu og átta högg hjá Yosh. Fanginn var enn með
meðvitnund, þegar þessu lauk, en blóðið streymdi úr sár-
um hans og læknarnir urðu að skera hann upp í sjúkra-
húsinu til þess að gera að innvortis meiðslum hans.
Sumir urðu nokkurn veginn tilfinningalausir fyrir þess-
um óhugnanlegu atburðum, en ég gat aldrei horft á, án
þess að mér yrði flökurt, á líkan hátt og þegar maður dett-
ur skyndilega. Þetta var grimmd af þeirri tegund, sem við
höfðum ekki komizt í kynni við áður, eða svo mikið sem
getað ímyndað okkur að væri mögulegt, að einn maður gæti
beitt annan. Allir brezku fangarnir höfðu tekið þátt í loft-
árásum eða bardögum í landi, og voru þjálfaðir til þess að
geta þolað ógnir styrjaldarinnar. En þessi meðferð á manns-
líkamanum var þeim algjörlega ný, og dró mjög úr þeim
kjarkinn. í bardaga getur maður venjulega svarað fyrir sig,
ef á hann er ráðizt, eða að minnsta kosti falið sig, og sé
heppnin með hefur hann miklar vonir um að komast und-
an ómeiddur. En það var engin vörn gegn Yosh. Ef hann
kom höggi á þig með kylfunni sinni, þá var það mjög sárt,
og tækist þér ekki að standa á fætur aftur þegjandi, gat
þetta átt eftir að verða enn verra. Undir öllum kringum-
stæðum voru möguleikarnir á því að hljóta alvarleg meiðsl
mjög miklir.
Hið breytilega skp Yosh hafði það í för með sér, að
mennirnir lifðu á sígjósandi eldfjalli í mannsmynd, eldfjalli,
sem gaus skyndilega og vakti bæði skelfingu og kvalir.
Þessu fylgdi taugaspenna fyrir menn, sem alltaf voru svangir
og liðu þar að auki af alls kyns sjúkdómum og skorti, voru
illa klæddir og þjappað saman i þröngum húsakynnum eins
og skepnum, og hjá þessari taugaspennu komst enginn.
Spennan var svo mikil, að maður varð stöðugt var við hana
og hægt var að finna um leið og Yosh hafði yfirgefið f anga-
búðirnar og farið í bæinn.
Næringarskortur og malaría draga úr líkamlegum styrk
mannsins til þess að mæta hegningu, og vítamínskortur
gefur undan jafnvægi taugakerfisins og af þessu leiðir, að
það er erfitt fyrir menn að horfa á, þegar félagar þeirra
eru pyndaðir. Allt þetta varð til þess að skapa stöðugt ör-
.yggisleysi í fangabúðunum og andlegt og líkamlegt tjón,
sem fangarnir biðu af þessum sökum leiddi marga þeirra
til dauða.
Samkvæmt upplýsingum, sem David Chubb hefur gefið,
en hann var settur yfir brezka hópinn eftir að flestir liðs-
foringjarnir höfðu verið sendir til Jövu árið 1943, versnaði
ástandið, ef eitthvað var, eftir að þeir fóru. Yosh greip til
fjöldahýðinga og David segir, að heilir vinnuflokkar eða
íbúar heilla skála hafi fengið hýðingu vegna afbrots eins
einstaks manns.
MA8EI
FYRRI KONAN HANS
DENISE ROBBINS
28
aði fyrir okkur? spurði Conrad.
Ég flýtti mér að leggja hönd-
ina á öxl hans.
— Komdu nú, við skulum
syngja, sagði ég. En Conrad vék
sér frá mér.
— Mannstu það, pabbi? spurði
hann aftur.
— Já, ég man það, svaraði Es-
mond stuttlega. — Farið nú að
syngja!
En geðhrifin töfrandi voru rof
in. Ég var óstyrk þegar ég sett-
ist við stóran flygilinn. Það var
dásamlegt hljóðfæri og Conrad og
Kate sungu sálmana —ekki alveg
hreint þó. Esmond hrósaði þeim
— að mínu viti ekki sérlega sann
færandi. Svo sótti hann tösku,
opnaði hana og tók fram nokkra
böggla sem fengu börnin til að
skríkja af kátínu. En hann sagði
að þau mættu ekki opna þá fyrr
en á jóladagsmorgun. Og svo rétti
hann mér líka stóran pakka.
— Til yðar.
Ég hélt niðri í mér andanum.
Gleðin hlaut að sjást berlega á
mér, hugsaði ég, þegar ég leit á
hann og stamaði einhverjum þakk
lætisorðum.
— Þér hefðuð ekki átt að gera
það . . . ég bjóst ekki við .. .
i —Þetta er ekkert, greip hann
I fram í fyrir mér. — Aðeins smá
viðurkenning vegna þess hvað þér
hafið verið framúrskarandi góð
við krakkana mína. Þau hafa haft
, betra samvistunum við yður en
1 sjálfa yður rennur grun í.
— Ég þakka innilega fyrir, sag-
ði ég aftur og hélt dauðahaldi um
böggulinn og velti fyrir mér hvað
í ósköpunum væri í honum. Það
skipti raunar ekki megin máli.
Böggullinn var frá honum.
Og með mína dýrmætu gjöf
gekk ég að dyrunum. En þá fór
Conrad aftur að tala um móður
sína. Hann hafði ekki nefnt hana
í marga mánuði, svo að ég býst
við það hafi verið jólin sem fengu
hann til að hugsa um hana.
—Ungfrú Bray spilar betur en
mamma gerði, finnst þér það ekki,
pabbi?
! — Miklu betur, svaraði Esmond
stuttlega og þegar hann sá hversu
vandræðaleg ég varð bætti hann
lágt við: — Takið þetta ekki
nærri yður.
— Nei, svaraði ég. Conrad og
Kate voru komin út í ganginn.
I— Mér þykir bara leiðinlegt . .
— Það er ekkert til að minnast
á, greip Esmond fram í fyrir mér.
— Það er mjög eðlilegt að dreng-
urinn tali um mömmu sína. Sér-
staklega . . . þegar jólin eru
að koma, hann man sjálfsagt síð-
ustu jólin með henni. . .
Hann hrukkaði ennið og
kveikti sér í sígarettu og nú tpk
ég eftir, hversu þreytulegur hann
var. Hann blés frá sér reyknum
og sagði hugsandi:
— Börn eru heppin. Endur-
minningar þeirra eru sjaldnast
beizkju blandnar. Allt er svo eðli-
legt og blátt áfram í þeirra aug-
um. Þau fyrirgefa og gleyma fljótt.
Eg vildi óska, að fullorðna fólkið
gæti það líka.
— Kannski börn gleymi sínum
beizku minningum, vegna þess,
að þau deila þeim venjulega með
öðrum — það er ekki eins auð-
velt fyri fullorðið fólk, sagði ég
lágt. — Börn tala út um hlutina;
og þar með verða erfiðleikarnir I
minni.
Esmond fór að ganga fram og
aftur um gólfið. Hann hrukkaði
ennið. — Það eru einstaka hlut-
ir, sem maður verður að bera
sjálfur og einn. Þér munduð ef
til vill skilja tilfinningar mínar
betur, ef ég gæti verið hreinskil-
inn við yður, en ég get það ekki.
—0, hirðið ekká um, hvað mér
finnst, sagði ég fljótmælt. Þetta
kemur mér heldur ekki við.
— Kæra litla Sheyily — er það
nú ekki? Hann brosti allt í einu
blíðlega og undur hlýlega til
mín. — Jú, ég vona það geri það.
Ég roðnaði og vissi ekki, hvað
ég átti að segja eða gera. Þess
vegna dró ég mig í hlé og fór
á eftir börnunum inn í setustof-
una.
Ég horfði á stóra fallega jóla-
tréð við gluggann. Það var fag-
urt og skínandi tré en við höfð-
um ekki fengið að taka þátt í að
skreyta það. Lafði Warr hafði set
ið í stólnum sinum og gefið Yv-
onne fyrirmæli. Undir trénu lá
heill haugur af jólagjöfum, það
voru gjafir tii allra í húsinu og
þjónarnir meðtaldir. Það var
meira að segja ein til mín líka,
þótt ég vissi, að Monica Warr
hafði ekki gefið mér hana með
gleði.
Ég sá Esmond ekki meira þetta
kvöld. Það var samkvæmi fyrir
fullorðna fólkið og ég fór snemma
í rúmið. En áður en ég fór upp,
sagði lafði Warr mér, að Sophie
de la Nette kæmi í heimsókn aft-
ur fljótlega.
— Bróðir minn er allur annar
maður, þegar hún er hérna. Ég
vona af ‘öllu hjarta . . . en þér
vitið hvað ég vona, er það ekki
ungfrú Bray?
— Jú, ég veit það, svaraði ég
rólega.
Eg opnaði ekki böggulinn,
sem Esmond gaf mér fyrr en
morguninn eftir . . . hann var
þungur . . . hvað var eiginlega
í honum.
Eg vaknaði snemma um morg-
uninn. Ég settist upp í rúminu
og greip pakkann. Ég notaði
langan tíma til að leysa bandið
og fjarlægja pappírinn. En loks
iá pappírinn á gólfinu og ég starði
frá mér numin á Hljómsveita-
verk eftir Elgars „The Dream of
Gerontius.“ Það var glæsilega inn
bundið í blátt skinn með hand-
prentuðum silfurbókstöfum. Þetta
hafði mig alltaf Iangað til að eiga,
en ég hafði aldrei haft ráð á að
kaupa það. Ég þekkti tónlistina
mjög vel og þótti hún undrafög-
ur. Esmond vissi það, því að við
höfðum einu sinni talað um þetta.
Hann hafði sjálfur oft stjómað
þessu verki.
Á saurblaðið var skrifað:
Til Sheylly Bray
Með beztu kveðjum
Frá Esmond Torrington.
Mjög formleg orð, en þau hlýj-
uðu mér vissulega. Eg hélt fast
utan um gjöfina, unz ég heyrði
hláturinn í Kate og vissi að böm-
in kæmu inn til mín eftir augna-
blik. Eg gat ekki deilt gleðinni'
yfir gjöf minni með neinum ekki
einu sinni þeim, og því flýtti ég
mér að leggja hana til hliðar, Það
eina sem skyggði á gleði mína,
var að ég gat ekkert gefið hon-
um á móti. I fyrsta lagi hafði ég
ekki ráð á að kaupa neitt af því,
sem ég hafði viljað, og í öðra lagi
fengi lafði Warr örugglega alvar-
legt kast, ef ég dirfðist að gefa hon
um þó ekki væri nema örlitla jóla-
gjöf.
Eftir ánægjulega stund með
Kate og Conrad fórum við niður
til morgunverðar. Esmond borð-
aði ekki með okkur eins og hann
var vanur, þegar hann var heima.
Eg gerði því ráð fyrir að hann
væri þreyttur og vildi sofa út.
En hann fór með okkur í kirkj-
una og það gramdist lafði Warr
og sendi samstundis sir Austen
einnig með.
Ég kraup við hlið mannsins,
sem ég elskaði og ég bað fyrir
honum. Ég bað að hann mætti
verða hamingjusamur aftur, vegna
þess, að é§ vissi, að hann var
það ekki. Eg vissi, að það sem
hafði komið fyrir konu hans, veik
ekki úr huga hans og veitti hon-
um ekki sálarfrið.
Þegar við komum út úr kirkj-.
I unni fékk ég að vera ein með
honum andartak og ég flýtti mér
að þakka honum fyrir gjöfina.
— Hún var alveg yndisleg. Ég
get ekki lýst, hvað mér þótti vaent
um þetta.
—Það gleður mig, sagði hann.
Eg man, að þér vorað svo hrifn-
ar af þessu verki. Einn góðan
veðurdag skal ég kenna yður,
hvernig á að lesa verkið.
— Ó, það væri skemmtilegt,
hrópaði ég.
Ég kom seint niður til hádeg
isverðar. Þegar ég flýtti mér
yfir forstofuna áleiðis að borð-
stofunni leit ég sem snöggvast á
málverkið af Veronicu Torring-
ton. — Ó, Veronica, hvíslaði ég
ofurlágt. Hvernig gaztu verið gift
honum og gerðir hann ekki ham-
ingjusaman. Hvað gerðist? Hvað
gerðist milli ykkar?
Ég átti eftir að fá svör við
þessum spurningum og fleirum,
sem brunnu ósagðar á vörum mér.
Ég varð vitni að því,þegar hulu
leyndardóma var lyft og sannleik-
urinn um líf og dauða Veronicu
Torrington kom í Ijós.