Forvitin rauð - 01.05.1978, Síða 12

HViiii m jLumwr?
Rauðsokkahreyfingin hefur frá upphafi sætt
margs konar gagnrýni úr ýmsum áttum. Þessi
gagnrýni hefur oftast borið merki alls kyns
fordóma og vanþekkingar og verið tjáð með
sleggjudómum og staðlausum fullyrðingum.
Þetta á sér fyrst og fremst skýringu í því
að Rauðsokkahreyfingin - sem og aðrar kvenr-
frelsishreyfingar síðari ára - hefur í mál-
flutningi sínum vegið að rótum borgaralegs
gildismats. þess gildismats sem birtist í
einkalífi manna og á öðrum sviðum þjóðfé-
lagsins.
Flestir hafa sennilega heyrt því fleygt
að rauðsokkar ráðist gegn friðhelgi einka-
Xífsins, séu andvígar börnum, eigi við kyrr-
ferðislega erfiðleika að etja og þar fram
eftir götunum. Þessar raddir hafa í flest-
um tilfellum komið úr herbúðum afturhalds-
ins, frá þeim sömu sem dásama gæði borgara-
skaparins og lífshátta hans.
Þess vegna þótti okkur tíðindum sæta
þegar viðlíka raddir fóru að heyrast frá
samtökum einum hér í bæ sem kenna sig við
byltingu: Einingarsamtökum kommúnista ml.
Eitt ljótasta skammaryrðið sem þeir félagar
hafa á takteinum yfir rauðsokka er "femínr-
ismi" sem þeir þýða með orðinu kvenremba á
íslensku.
í þessari grein ætlum við að fjalla um hug-
takið "femínismi" og þann skilning sem við
leggjum í það.
Hvað er femínismi?
Á erlendum tungumálum þýðir orðið "feminism'
(eða"feminisme") einfaldlega kvennabarátta.
Allt frá upphafi kvennabaráttu hefur femínr-
ismi greinst í ólíkar stefnur. Skörpust
skil eru á milli stefnumiða borgaralegra
femínista annars vegar og byltingarsinnaðra
femínista hins vegar. Þegar hópar sem
kenna sig við marxisma nota hugtakið fem-
ínismi í neikvæðri merkingu eiga þeir við
hina borgaralegu stefnu. Við teljum þetta
ranga og ónákvæma notkun hugtaksins. Með
þessu er verið að stimpla allar kvenna-
hreyfingar sem kalla sig femínista (t.d.
kvennahreyfingar í Frakklandi, Bretlandi
og víðar) borgaralegar, án þess að fyrir
því séu nokkrar forsendur. Við teljum það
fráleitt að nota hugtakið á þennan hátt.
Borgaralegir femínistar líta á kvenna-
baráttuna sem baráttu fyrir formlegum laga-
legum réttindum (t.d. álitu margir að jafn-
réttislöggjöfin myndi leysa allan vanda
hér á landi) og ýmsum umbótum innan ramma
borgaralegs þjóðfélags sem stuðli að "jafn-
stöðu" karla og kvenna. Markmið þeirra er
að konur geti náð sömu stöðu og feður
þeirra, eiginmenn og bræður. Að þeirra mati
liggja rætur kvennakúgunar ekki í þjóðfé-
lagsgerðinni sjálfri, og þeir telja ekki
þörf á að breyta henni. Þeir hafna réttmæti
stettabarattunnar, hafna afnámi einkaeigna-
réttar, hafna nauðsyn þess að vegið sé að
undirstöðum hinnar kapítalísku þjóðfélags-
gerðar. Kvennabarátta borgaralegra femín-
ista er eiginhagsmunabarátta í eðli sínu,
þeir taka afstöðu með borgarastéttinni
gegn hagsmunum alþýðukvenna. Þessi eru
megineinkenni borgaralegs femínisma þó að
hugmyndafræði hinna ýmsu hópa sem skipa
sér undir merki hans geti verið ólík.
Byltingarsinnaðir femínistar líta svo á
að kvenfrelsi geti ekki orðið að veruleika
innan ramma borgaralegs þjóðfélags. Kreppa
kapítalismans bæði í hagrænu og félagslegu
tilliti á núverandi stigi hans hnykkir á
þessari staðreynd. Borgaralegt þjóðfélag
byggist á alls kyns kúgun og misrétti.
Þess vegna álíta byltingarsinnaðir femínr-
istar að kúgun kvenna verði aldrei afnumin