Morgunblaðið - 02.02.1946, Blaðsíða 7

Laugardagur 2. febr. 1946
MORGUNBLAÐIÐ
BANDALAG ALLRA STJETTA
í STJÓRNMÁLABARÁTTU
þjóðarinnar hefir lengst af
svo til gengið síðustu áratug-
ina að allir andstöðuflokkar
okkar Sjálfstæðismanna hafa
í ræðu og riti útmálað okkar
flokk sem sinn sameiginlega
óvin. Þeir hafa líkt honum
við afturhaldsflokka og auð-
hringa annara landa og haft
í frammi hverskonar brígsl.
Heildsalar, kaupmenn Og
stórríkir útgerðarmenn ættu
að vera flokksins aðal kjarni
og allir þessir menn væru ein
göngu að verja sinn auð, en
hugsuðu aldrei um þjóðarinn
ar hag.
Alt þetta moldvirði, sem
þeytt hefir verið yfir þjóð-
ina áratugjum saman er í öll-
um aðalatriðum í ósamræmi
við sannleikann, en hefir þó
haft sínar verkanir eins og
oft á sjer stað um marg end-
urtekinn áróður, þó lítið sann
leiksgildi hafi.
En auk þessa hefir oft
slæðst með eitt og annað satt
og sannanlegt, því auðvitað
hefir okkar flokkur sína
galla eins og allir aðrir, þó
stefna hans sje rjett. Sumtluiáls ef miða skyldi við það,
af því sem er þessa eðlis, er'að allir hugsi eingöngú um
þó á þá leið, að við teljum persónulega stundarhags-
það hól þó aðrir telji til last- muni. Það er og sá eiginleiki
yrða. Þannig er með þá setn- sem þeir vilja þroska og hafa
ingu sem er yfirskrift þess- þroskað.
arar greinar og sem kom fyr- Þess vegna hefir Sjálfstæð
ir nokkrum árum í grein eft- isflokkurinn verið og er í
ir gfáfaðan andstæðing. Öll varnaraðstöðu. Hann og þjóð
var setningin hjer um bil á fjelagið eru á sameiginlegki
þeissa leið: „Sjálfstæðisflokk- hagsmunalínu. Þessvegna er
urinn er ekki í venjulegri það svo að formælendur
merkingu orðsins jlokkur stjettabaráttunar aðgæta
heldur einskoknar bandalag ekki það þegar þeir vilja
allra stjetta. dauðadæma bandalag allra
Frá sjónarmiði mannsins stjetta Sjálfstæðisflokkinn þá
átti þetta að vera til niðrun- dauðadæma þeir þjoðfjelagið
ar og frá hans hlið er öll
Eftir Jón Pálmason
flokkur cg bandalag allra
stjetta geti vel samrýmst. -—
Það sje hinn rjetti fyrirmynd
ar flokksgrundvöllur. Þess-
vegna erum við ánægðir með
einkunnarorðið „Bandalag alira
stjeíta“. Við teljum þau sönn-
unargögn fyrir þeirri staðhæf
ingu okkar, að Sjálfstæðis-
flokkurinn sje eini stjórn-
málaflokkur þjóðarinnar allr-
ar. Hver hinna er fyrir hluta
af þjóðinni og miða til sundr
unar en ekki samvinnu.
„Flokkur sem bandalag
allra stjetta“ getur ekki lifað
til lenjjdar, segja ýmsir okk-
ar andstæðingar. Hans fram-
tíð er dauðadæmd. •— Þeir
byggja þetta á því, að hvcr
aðili hljóti að fylgja sínum
stjettarflokki vegna sinna per
sónulegu hagsmuna. Stjettar-
flokkarnir hljóti að hafa völd
in og forkólfar þeirra að fara
með þau.
Þetta er framtíðarskjpulag-
ið sem þessir menn óska að
fá. Þeir hafa mikið til síns
eins lifað sem sjálfstætt ríki,
að bandaríki allra stjetta, allra
smáríkja þjóðarinnar geti sam-
ið og rætt ágreiningsmálin í
einni sameiginlegri stjórn.
Sama máli gegnir með okkur
bændur og einnig hverja aðra
þjóðfjelsgsstjett.
Það hafa margir undrast það
að bændur skuli vera í tveim
eða fleiri stjórnmálaflokkum.
Heyrast meira að segja raddir
um það, að slíkt sje hið mesta
vanþroskamerki. Jeg lít þver-
öfugt á það mál. Það er svo
eðlilegt sem mest má vera, að
menn í fjölmennri stjett hafi
mismunandi skoðanir. Þó hjer
yrðu aðeins tveir stjórnmála-
flokkar, sem sje þjóðnýtingar-
menn og eignarrjettarmenn,
eins og jeg tel eðlilegast, þá
dettur mjer ekki í hug að allir
bændur væru í öðrum þeirra.
Sama máli gegrtir og með
hverja aðra stjett. Þjóðfjelags-
stefnur eru nú einu sinni þann-
ig, að þess er ekki að vænta,
að heilar, fjölmennar stjettir
sjeu um þau efni á einu máli.
Sumir vilja frið
í bandaríkjum allra stjetta og
telja sínum hag best borgið með
því að sætta stjettarleg deilu-
mál á þeim vettvangi.
Aðrir trúa á ófrið og hnefa-
rjett. Þeir vilja sjéttabaráttuna
með öllum sínum háværu og
hástígandi kröfum, með verk-
föllum, verkbönnum, sölubönn-
um á framleiðsluvörum og ann-
ari dýrð, sem baráttuveldunum
fylgir, og þess vegna eru
menn ekki sammála um stefn-
og flokka, og aðferðir
um annað en aðalstefnu. — Við
óskum að sem minst og fæst
af ágreiningsmálum fólksins
þurfi að koma til kasta Al-
þingis, ríkisstjórnar og flokks-
stjórna. En að svo miklu leyti
sem þvílík mál þurfa þangað
og sem sífeldur vöxtur er á,
þá trúum við því staðfastlega,
að þau verði afgreidd af mestri
sanngirni og í mestu samræmi
við almennings hag ef banda-
lag allra stjetta hefir vald til
að skera úr málunum.
I stuttu máli viljum við held-
ur frið en stríð.
Þess’ vegna erum
stæðismenn.
við Sjálf-
J. P.
Minnin garorð um
Guðmund Goodman
ÞAÐ HEFJR dregist lengur
en átt hefði að vera að birta fá-
ein minningarorð um Guðmund
Goodman.
Hann var fæddur í Keewatin,
Ontario, 1. júní 1898. Faðir hans
var Barney Goodman, ættaður
úr Snæfellsnessýslu á Islandi;

um leið. Væri því öllu skift
setningin ákveðin sannindi upp í stjettaflokka, þá hlýtur
Hann hugsar eins og okkar j>að_ að íarnst. Up^af rotum
andstæðingum er títt um
stjettabaráttuna og
hennar.
þess rís að vísu eitthvað nýtt
ágæti e^r að fólkið hefir gengið í
Slíkir menn telja að það
sje ekki flokkur sem ekki
byggir á gkundvelli hennar
Þessvegna sje Sjálfstæðis-
flokkurinn ekki flokkur. —
Hann sje bara bandalag allra
stjetta.
Frá sjónarhól stjettarbar-
áttu mannsins er þetta hár-
rjett skýring og hún er það
vinsamleg þó sögð sje í niðr-
andi tón, að við getum verið
ánægðir með.
Okkar hugsunarháttur og
stjórnmálavilji er í andstöðu
við stjettabaráttu grundvöll-
inn. Við lítum á okkar litla
gegnurn sömu hörmunglar og
þeir er missa húsaskjól og
aleigu í eldsvoða. Þá getur
alræði öreigans fyrst notið
sín og einræðisfyrirkomulag
ætti þá besta jarðveginn.
En ætli það væri nokkur gæfa
að ganga í gegnum eldraunina?
Mundi það ekki eins holt að
efla og styrkja bandalag allra
stjetta? í því sambandi er vert
að drepa á afstöðu fjölmennustu
ur
um
afgreiðslu mála.
Þess vegna heyrast oft radd-
ir um þenna eða hinn stjórn-
málamann á þá leið, að hann
sje nú ekki nægur „bændavin-
ur“ eða „verkalýðsvinur“. Þess
háttar tal er altaf heldur óvið-
feldið af því, það ber svo mik-
inn svip af því, þegar mönn-
um er skift í dýravini og ekki
dýravini. Það er eins og slíkir
menn reikni með verkamönn-
um eða bændum sem skepnum
en ekki frjálsum mönnum. —
Þetta er líka eitt af einkennum
stjettabaráttunnar. Það er eins
og talið sjálfsagt, að altaf þurfi
að vera einhverjir yfirmenn til
að sýna einni og aðeins einni
stjetta þjóðarínnar, Verkamenn stjett vináttu sína og verja hið
og bændur. Það virðist t. d. ekki ’ ófrjálsa lið.
neitt því til fyrirstöðu og raun-
ar er það eitt eðlilegt, að verlca-
menn hafi mismunandi skoð-
anir á þjóðfjelagsmálum. Það
væri harla undarlegt ef þeir
þjóðf jelag sem eina heild eins tryðu því allir, að allsherjar
og t. d. mannlegan líkama. ríkisrekstur atvinnutækja og
Stjettirnar hafa mismun- atvinnuvega sje eitthvert bjarg
andi hlutverk eins og limir ræði umfram það frjálsa fyrir-
líkamans. Barátta þeírra milli komulag sem verið hefir. Enda
stefnir að okkar dómi til er það áreiðanlegt, að fjöldi
veikinda og dauða allrar verkamanna telur sjettabarátt-
heildarinnar.
Við teljum stjettaflokka
hverju nafni sem nefnast,
una ekkert
ræði.
allsherjar bjarg-
Við Sjálfstæðismenn lítum
öðru vísi á þetta mál. Við vilj-
| um hafa alla menn sem frjáls-
• asta. í hvaða stjett eða stöðu
' sem þeir eru. Við skoðum okk-
i
' Ur fyrst og fremst sem vim
þjóðarinnar allrar og þá um
leið allra stjetta. Við vitum að
í öllum stjettum er misjafnt
fólk og misjafnar skoðanir. Við
i vitum að allsstaðar er meiri og
minni hagsmunalegur ágrein-
í ingur. Hann er ekki einasta
jmilli stjetta, heldur milli hjer-
Þeir vita áð eins og voldug- aða og sveita, milli bífeja og
gróðurstíur fyrir óvandaða asta stórveldi heimsins Banda- strjálbygðar, milli heimila og
pólitískra braskara til að afla ríki Ameriku er af því vold- manna innan sömu bygðarlaga
sjer fjár og frama, en þjóðar ugt, að það stendur saman af og sömu stjetta.
heildinni allri til tjóns, ef mörgum smáríkjum undir einni Við gerum okkur ekki von
ekki strax þá síðar. . |allsherjarstjórn, eins getur um að nærri allir sem fylgja
Þess vegna teeljum við, að okkar litla þjóðfjelag því að- okkar flokki sjeu á einu máli
en móðir hans Ragnheiður, dótt
ir Einars Zoega, fædd og upp-
alin í Reykjavík.
Níu ára að aldri, árið 1907,
fluttist Guðmundur heitinn,
(Mummi, eins og hann var
og samvinnu ’venjulega kallaður af fjölskyldu
og vinum), vestur á Kyrrahafs
strönd, til borgarlnnar Seattle
í Washirtgton ríki, og átti hann
þar heima upp frá því.
Snemma kom fram hjá hon-
um sterk og góð hneigð til
hljómlistar. Atti hann ekki
langt að sækja þá gáfu, því for
eldrar hans voru bæði mjög
sönghneigð; hafði faðir hans
góða söngrödd og móðir hans
var vel að sjer í píanóspili, og
reyndist hún syni sínum góð
aðstoð við nám hans í þeirri
líst. Hann lagði sig aðallega eft
ir píanóspili og varð hann brátt
svo vel að sjer í því að þegar
hann var fimmtán ára fjekk
hann atvinnu við að spila á
leikhúsi og upp frá því var
píanóspil atvinnugrein hans.—
Hann spilaði á öllum bestu leik
húsum borgarinnar og fyrir
eina aðal útvarpsstöðina um
sex ára tímabil. Hljómlistin var
ekki aðeins atvinnugrein, sem ^
hann stundaði sjer og sínum til |
framfærslu, heldur var hún
honum hans líf og yndi.
Guðmundur heit. var ástrík-
ur sonur, mjög heimiliselskur.
Hann dvaldist í föðurhúsum þar
til hann giftist og stofnaði sitt
eigið heimili. Árið 1929 gekk
hann að eiga ungfrú Láru Jó-
hannson, dóttur Gunnlaugs Jó-
hannsonar og Ragnheiðar konu
hans, sem nú lifir hann ásamt
einu barni þeirra, dreng, sem nú
er fimmtán ára að aldri og heit-
ir Barney Goodman.
Guðmundur heit. var gæfur
í lund og tilfinningaarikur, sjer
staklega vel látinn af öllum sem
þektu hann og með honum unnu
Hann var mjög góður í sjer og
hjálpsamur við þá er bágt áttu.
Sjerstaklega börn og gamal-
.menni.
Hann átti við heilsubilun að
stríða öðru hvoru um nokkur
ár og andaðist 26. janúar 1945,
aðeins fjörutíu og sex og hálfs
Giíðmundur Goodman
Hinsti hvílustaður hans var
Crown Hill grafreiturinn rjett
norðan við bæjartakmörk.
Seattle-borgar.
Föður sinn misti Guðmundur
heit. 'fýrir þremur og hálfu ári,
en móðir hans lifir hann og
tregar ástfólginn son. Einnig
lifa hann þrjár systur, Ásta,
Guðrún og Ragnheiður, og einn
hálfbróðir, Hákon Bjarnason.
Guðmundur var skírður, upp
alinn og ’ fermdur í lúterskri
trú.
Far vel, burtkallaði samferða
maður til framtíðarlandsins
fögru heimkynna.
Samferðamaður.
‘smmminimiMimiiimimnminmimimnimiiHimn)
1ÞETTA
g er bókin, sem menn lesa |
1 sjer til ánægju, frá upphafi |
3 til enda.
g Bókaútgáfan Heimdallur. g
Iímimiim.:aiiimuimmmiiimmmmiiiiiiiimuiuB
Hann var jarðsunginn 1. febr.
og stýrði sjera Kolbeinn Sæ-
mundsson útfararathöfninni.
ímumiiimimimmmmmimimiiiiimiimiimumiiHi
= VEFNAÐARVÖRUR |
3 óskast. Prjónles og iðnaður g
= hverskonar. Tilboð sendist 3
s Fa. H. Bentsen. Nórrevold 3
1 gade 54, Köbenhavn, — 1
= Danmark. É
iiinmmiiiiimiiimiiimiimimiiiiiiiiiiiiimimmiiiiiib
1