Morgunblaðið - 11.11.1950, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 8. nóv. 1950.
Úr heimsfrjettunum
5>úsund flugvjelar taka þátt ■ loftsókn
Kínversk-
Helga Hjalfesfed
ir kommúnistar í IM-Kóreu — Tvennar kosningar í 2
heimsálfum — Merkileg élyktun allherjarþings SJÞ.
10. nóv.
í LOK vikunnar, sem leið, höfðu
koxnmúnistar hafið mikla gagn-
sókn £ norðvestur hluta Kóreu
Yar hún svo öflug og óvænt, að
herir S. Þ., sem að undanförnu
höfðu sótt fram viðstöðulaust,
urðu að láta undan síga og það
allverulega sums staðar. L,ýð-
veldisherinn var þé fastur fyrir
og sparn við fótum við ána
Chongchon.
Um sömu mundir urðu radd-
irnar æ háværari þm, að all-
mikill kínverskur her væri kom-
inn inn í N-Kóreu. Á laugardag
var til að mynda giskað á, að
2 herfylki þeirra tæki þátt i oar-
digum.
LOFTSÓKN
LÝÐVELDISMANNA
Á mánudagskvöld var svo
komið, að Kínverjar og N-
Kóreumenn hættu sókn sinni
eins skyndilega og hún hófst.
Og tók undanhald þeirra þá
þegar við. Úr þessu tóku lýð-
veldismenn mjög að beita fyrir
sig flughernum og á þriðjudag
voru mestu loftorrustur, sem
orðið höfðu til þess tíma i Kór-
eustríðinu. Kommúnistar hafa
nokkuð af þrýstiloftsknúnum
orrustuflugvjelum. Eru þær af
nýjustu rússneskri gerð, og
þykir ekki örgrannt um, að
þeim stjórni rússneskir eða
þýskir hermenn, fyrrverandi
nazistar, því að Kóreumönnum
sje ekki meir en svo trúandi til
að fara með svo dýr tæki og
margbrcþin. Nú hafa flugmenn
S. Þ. gert stórar loftárásir á
borgir og samgönguleiðir í 3
daga í röð. í gær tóku þátt í
þeim hjer um bil 1000 flug-
vjelar og vörpuðu risaflugvirki
þá niður um 10 þús. íkveikju-
sprengjum á samgöngubæinn
Pukchin. Sækja lýðveldismenn
nokkuð fram og mæta enginni
andspyrnu, að kalla.
KÍNVERSKUR
HER í KÓREU
Fullvíst er nú, að 60 þús. kín-
verskra kommúnista eru á víg-
völlunum í Kóreu, og er annað
eins lið á leið þangað. Þá munu
um 2 milljónir Kínverja bíða
gráar fyrir járnum við Yalu-
fljót Mansjúríumegín. Er þeim
ekkert að vanbúnaði að ráðast
inn í Kóreu. Kínverska stjórnin
fullyrðir, að lið hennar í Kóreu
sje skipað sjálfboðaliðum. Þeim
hermönnum kínverskum, sem
teknir hafa verið til fanga, kem
ur hins vegar á óvart, þegar
þeim er sagt frá þessu. Sjálfir
vita þeir ekki annað en þeir
sjeu úr kínverska hernum.
INNRÁSIN RÆDD
í ÖRYGGISRÁDINU
Á þriðjudag var haldinn
aukafundur í öryggisráðinu að
beiðni Bandaríkjamanna. Þar
var til athugunar skýrsla Mc-
Arthurs um innrás kínversku
kommúnistanna í Kóreu. Rúss-
inn Malik andmælti því, að
skýrslan væri tekin á dagskrá
ráðsins, en orðaglamur hans
var að engu haft. Þykir ekki1
ólíklegt, að málið verði rætt á
fundi ráðsins í kvöld, er það
kemur saman. Fulltrúum Peip- )
ingstjórnaiinnar hefur verið
heimilað að svara til saka í ráð- J
inu, en þeir hafa ekki látið á
sjer kræla, og þykir líklegt, að I
þeir vilji þar með draga málið
á langinn.
Fátt er að segja af inn^ás
Kínverja í Tíbet. Þeim miðar
þar jafnt og þjett áfram, enda
lítill sem enginn her til í land-
inu, svo að ekki getur verið um
öfluga viðspyrnu hans að ræða.
Segja kommúnistar ýmsar ó-
trúlegar sögur, en skemmtileg-
ar, frá innrásinni. Hún var,
segja þeir, gerð að beiðni þjóð-
arinnar. Það þarf því engihn að
furða sig á, þótt fólkið taki
fagnandi við innrásarhernum
og hermenn Tíbet leggi niður
vopnin og gangi alls hugar
fegnir til móts við hann. Hverri
þingmenn, þá sambandsfl. með
. 7 þingm. og Jafnaðarmannafl.
með 6 þingm. Þjóðveldisfl. og
Sjálfstýrisfl. fengu sína 2 þing-
( mennina hvor.
Eisenhower tekur við yfirstjórn
varnarherja lýðræðisríkjanna í
V-Evrópu.
stefnu hæfa sínar l^ygar.
Annars hefur Tíbetst jórn
komið orðum til S. Þ. og beðið
bandalagið lengstra orða að
hlutast til um þessi mál.
ÓBREYTT STEFNA
BANDARÍKJANNA
1 Á þriðjudaginn fóru fram
þingkosningar í Bandaríkjun-
um. Kosningahríðin hafði ver-
ið hörð, en drengileg, og var
einkum deilt um utanríkismál.
Flestum komu úrslitin á óvænt.
— Demókratar hjeldu að vísu
meirihluta sínum í báðum deild
um, en svo veikum og óveru-
legum, að hann er ekki 'nema
nafnið eitt. Hafa þeir nú aðeins
2 þingmanna meirihluta í öld-
ungadeildinni. Harðsvíruðustu
andstæðingar Trumans unnu
stærstu sigrana, 'en einlægustu
stuðningsmennirnir báru skarð
an hlut frá borði.
Acheson, utanríkisráðherra,
mun samt sitja kyrr. Hann hef-
ur og lýst því yfir, að stefna
stjórnarinnar verði óbreytt í
utanríkismálum. Annars hefur
stjórnin mest verið gagnrýnd
fyrir linkind við kommúnism-l
ann og of mikið örlæti við þjóð-
ir V-Evrópu. í þessum málum'
ætti þá stefnubreyting stjórn-1
arinnar að koma fram fyrst og
fremst, ef til hennar kæmi.
MERKILEG ALYKTUN
ALLSHERJARÞINGSINS
| Á föstudaginn var hlaut til
laga Bandaríkjanna, Bretlands
og 5 annarra ríkja um efling
friðarins samþykki allsherjar-
þingsins. Ályktun þessi, sem er
í fimm liðum, sagði forseti
þingsins, að væri ekki aðeins
veigamesta ályktun, sem komið
hefði fyrir þingið, en líklega ’
veigameiri en nokkur önnur,
sem komið hefði fram á vett-
vangi S. Þ. frá stofnun sam-1
takanna.í Ályktunin var sam-
þykkt með miklum meirihluta
atkvæða, en Rússar og hjáríkin
voru andvíg flestum atriðun-
um. 1
Ályktunin gerir ráð fyrir, að
ríkin, sem aðild eiga að sam-
tökum S. Þ., hafi jafnan til
taks sjerstakan herafla, er
myndi deild í alþjóðlegum her,
ef á þarf að halda.
í öðru lagi á að vera hægt að
kveðja allsherjarbingið saman ’
með sólarhrings fyrirvara, ef.
mikið er í húfi og öryggisráðið |
er óstarfhæft vegna þess að
neitunarvaldinu hefur verið
beitt.
Einnig er í ályktuninni gert
ráð fyrir, að sett verði á stofn
2 nefndir er fylgjast eiga með
árásarhættunni og hafa eftirlit
með alþjóðaöryggi.
FJÓRVELDAFUNDUR
EF TIL VILL HALDINN
Fyrir nokkru hafa Rússar
lagt til, að skotið verði á f jór- i
_ veldafundi um Þýskalandsmál-
in. Ætlast þeir til, að niður-
stöður Pragfundarins um fram- |
tíð Þýskalands verði lagðar til
grundvallar viðræðunum. Nú
hefur spurst, að þríveldin sjeu
hlynnt því, að efnt verði til
ingi, frá því, að hann mundi
„bráðlega fara til Norðurálfu“
og gerast yfirmaður sameigin-
legra hervarna lýðræðisríkj-
anna. Hershöfðinginn vildi- ekki
svara fyrirspurnum frjetta-
manna um, hvaða hlutverk V-
Þýskaland fengi í hervörnum
V-Evrópu. Sem kunnugt er
hafa þríveldin ekki orðið á eitt
sátt um þetta mál, og hafa
Frakkar þar sjerstöðu, þar eð
þeim stendur mestur stuggur
af nágrannanum, og vilja koma
í veg fyrir vígbúnað hans, að
nokkru marki.
RUSSAR ekki þægilegir
HÚSBÆNDUR
Ríkisstjórn V-Þýskalands
telur sig hafa sönnur fyrir því,
að ein milljón þýskra stríðs-
fanga hafi látið lífið í fanga-
búðum Rússa og annarra A-
Evrópuþjóða. Auk þess er mik-
ill fjöldi þýskra fanga í Rúss-
landi, margir eru þeir látnir
vinna þrælkunarvinnu. í úran-
námum A-Þýskalands hafa til
að mynda unnið 300 þúsundir
karla og kvenna síðan eftir
stríð. En það er líka hverjum
meðalmanni ofvaxið að vera
frjáls undir oki Rússa. Frá 1.1
jan. s.l. til 15. okt. hafa ekki
færri en 150 þúsundir Þjóð-
verja flúið af hernámssvæði;
KOSNINGAR
TIL LÖGÞINGSINS
Á miðvikudag var kosið til
Lögþingsins í Færeyjum. Kjörn
ir voru 25 þingmenn, og höfðui
5 flokkar menn í kjöri. Stærst- |
ur er Fólkaflokkurinn með 8;
Anna Pauker, uíanríkisráð-
herra kommúnista í Rúmeníu.
Að öðru leyti skýrir myndin
sig sjálf.
fundar fjórveldanna. Vilja þau,
að hann verði vel undirbúinn
og viðræður taki ekki til Þýska
landsmálanna einna. Enn hafa
þau ekki sent svar sitt við til-
lögu Rússa, en þess mun nú
skammt að bíða.
EISENHOWER Á FÖRUM
TIL NORÐURÁLFU
Á miðvikudaginn skýrði
Dwiglit Eisenhower, hershofð-
þeirra til V-Þýskalands. Hjer
eru þeir einir þó taldir, sem
skrásettir hafa verið í flótta-
mannabúðum.
En það líður víst ekki öllum
jafnilla í sambúð. við Rússa. J
Franski kommúnistaforsprakk-'
inn Thorez, sem fjekk heila-
blæðingu fyrir skömmu, er nú
á förum til Rússlands að leita
sjer lækninga. Sjerstök rúss-
nesk flugvjel hefur fengið leyfi
til að sækja hann til Frakk- i
lands, þar sem læknarnir eru
ekki nógu góðir handa honum. j
VANKAST HAGUR
FRANCOS
Á laugardaginn var sam
þykkti allsherjarþingið að fella
úr gildi samþykkt sína frá 1946,!
þar sem þess var farið á leit
við allar þjóðir bandalags S. Þ., j
að þær kölluðu heim sendí-
herra sína á Spáni. Horfir því
betur fyrir Franco en fyrr.
MIKLIR ÖLDUNGAR
HNIGNIR í VALINN
Útför tveggja mikilla öld
unga fór fram í þessari viku.
— Á mánudaginn var bálför
Georges Shaws. — Viðstaddir
voru ættingjar hans, þjónustu-
fólk og nokkrir vinir. Sbaw
er talinn mesta leikritaskáld
vorra tíma. — í gær var útför
Gústafs V. Svíakonungs gerð í
Stokkhólmi. Hann var lagður í
grafhvelfingu Bernadottanna í
Ridderholmskirkju. Gífurlegur
mannfjöldi horfði á líkfylgdina,
en í henni var margt stór-
menni. I
ÞRIGGJA ÁRA KONUNGUR
I NEPAL J
Á landamærum Indlands og
Tíbets er konungsríkið Nepal.
Þótt landið sje nokkru stærra
en Island, kveður ekki mikið
að því. En þar er valdabröltið
aðal stjórnmálajálkanna eins
og annars staðar. Fyrr í vik-
unni hrökklaðist konungurinn
Framh. á bls. 11.
F. 9.-12. — D. 5.-11., 1950. ’
FRÚ HELGA II'JALTESTED
hafði í 15 ár borið einkenni
þess sjúkdóms sern varð henni
að aldurtila 37 ára gamalli. —
Svo meinleg örlög eru ærin &-
stæða til beiskju og vonleysis,
en þess varð aldrei vart hjá
H-’gu. Hún var of stórlynd til
þess að tala um harma ; ína við
aðra en n.lnustu ástvini. —- í
vinahóp var lundin alltaf ljett,
hvort sem betur gekk eða ver,
og rjeðu þar mestu tveir þætt-
ir í skapgerð hennar, en þelr
voru skapfesta, og dulleíki, og
ennfremur sú fullnæging og
það öryggi sem hlýst af ham-
ingjusömu heimilislífi. Gagn-
vart ókunnugum gætti gætti
nokkurrar hljedrægni, en um
leið var hún aðlaðandi, því
hvar sem hún fór, þá bauð hún
af sjer góoan þokka, var fríð
sýnum, sviphrein og snyrtin.
Ekki þurfti langar viðræður
fyr en í ljós kom skýr hugtun,
ákveðnar skoðanir og mildi í
dómum.
Helga var elsta barn Davíðs
Olafssonar bakavámeistara og
konu hans Guðbjargar Ingvars
dóttur. Árið 1937 giftist hún
dr. med Óla P.'Hjaltested, og
varð þeim tveggja bar'na auðið.
Ragnhildur er nú 9 ára, en
Pjetur dó á fyrsta ári. *
Þegar við kveðjum Helgu,
þá er. margs áð minnast og alls
góðs. Við þökkum henni fyrir
vináttu hennar sem var trvgg
og einlæg, og ekki síður þökk-
um við henni fyrir það fordæmi
sem hún hefir gefið okkur
með hughreysti sinni.
Vinur.
Umíerð us?i Reykjavík ir
fíugvfiil í cktéber
í OKTÓBER mánuði var um-
ferð um Reykjavíkurflugvelli
sem hjer segir:
Miliilandaflúgvjelar, 18 lenc
ingar. Farþegaflugvjela'.-, inn-
anlandsflug, 136 lendingar
Einka- og kennsluflug, 12'
lendingar, samtals 277 lending-
ar. Með millilandaflugvjeb.m
fóru og komu til Reykjavíkui
381 farþegi, 9056 kg. af far-
angri, 4622 kg. af flutningi cc
1296 kg. af pósti.
Mfeð farþegaflugvjelum
innanlandsflugi er fóru oj
komu til Reykjavíkur, vori
1681 farþegi, 2256 kg. farang-
ur, 6377 kg. vöruflutningui
og 5691 kg. af þósti.
Flugvjelar frá SAS og bandc
ríska flughernum lentu hjes
nokkrum sinnum í þessurr
mánu.ði.
Til Koreu
YOKOHAMA. - Nokkur h-.ndr
uð kanadiskra hermanna komu
nýlega til Japan á leið sinni til
Koreu.