Morgunblaðið - 30.08.1953, Blaðsíða 2

MORGVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 30. ágúst 1953
Síldveiðiilotinn mð ekki lyrir
stóróiöllunt ú síldurverlíðinni
IFYRKAKVÖLD flutti Davíð
Óiafsson fiskimálastjóri er-
injdi í útvarpið um síldveið-
arnar í sumar. — Var erindið
hið fróðlegasta og fer hér á
eftir útdráttur úr því.
Í>AÐ hefir sannast áþreifanlega á
síldveiðunum í sumar, að það er
ekki sama við hvað er miðað þeg-
ar , samanburður er gerður. Það
er i sjálfu sér skki óeðlilegt þeg-
ar rætt er um síldveiðarnar að
taka til samanburðar síðustu ver-
tíSina þ. e. a. s. í fyrra, en í því
sambandi gæta menn þess ekki,
að sú vertíð var hin aumasía, sem
komið hefir frá því hafið var að
stunda hér síldveiðar að ráði.
Þsgar því talað er um, að aflinn
í ár sé orðinn þrisvar sinnum eða
fjórum sinnum meiri en í fyrra
J)á segir það raunverulega sára-
lítið og gefur ekki rétta hugmynd
urn aflabrögð á þessari vertíð.
Það er líka mjög algengt að menn
tali urn ágæta v.eiði í sumar og,
að nú sé síldin komin aftur eða,
að 'breyting hafi á orðið um
göngu síldarinnar frá því, sem
verið hefur undanfarin ár. Hið
rétta er, að ef tekið er eingöngu
tillit til aflamagnsins þá hafa
aflabrögðin í sumar verið ákaf-
lega léleg. Má nefna nokkfar
tölur þessu til skýringar.
MEÐALAFLINN
Skipin, sem taka þátt í veið-
mtum í sumar með hringnót eðh
iherpinót munu vera 163 að tölu.
Samanlagður afli þeirra mun s.l.
laugardagskvöld hafa verið að
mágni 270 þús. mál. Samsvarar
það um 1660 málum á hvert skip.
Sé þetta borið saman við ver-
tíðina í fyrra er útkoman mjög
góð því þá var meðaleflinn á
hvert skip aðeins sem svaraði
tæplega 400 málum. En eins og
áður segir er ekki rétt að taka
árið í fyrra til samanburðar fyr-
jr það hversu afar léleg aflabrögð
in, voru þá. Ef við lítum lengra
aftur í tímann, til þeirra ára þeg-
ar’ síldin hagaði göngum sínum á
þann hátt, sem hún gerði með
litlum breytingum um a. m. k.
r þálfrar aldar skeið, þá verður
annað uppi á teningnum. T. d.
á árabilinu 1935—1944 var meðal-
aflinn á hvert skip sem svaraði
7692 málum og hefir þó veiði-
tækninni fleygt mjög fram og
möguleikarnir til móttöku á síld-
inn stóraukist síðastliðin 10 ár.
Sózt á þessu hversu lítill aflinn
hafir orðið á þessari vertíð.
Það hefir þó verið einkennandi
við þessa vertíð engur síður en
urtdanfarnar aflaleysisvertíðir,
að síldin hefir yfirleitt haldið sig
á djúpmiðum og ekki komið
nærri ströndinni eða inn á firði
og flóa eins og áðúr tíðkaðist. —-
Etm fremur virtist svo sem sú
síld, sem kom upp á miðsvæðmu
íýrri hluta vertíðarinnar, héldi
hratt til austurs og síðari hluta
vertíðarinnar hefir nær eingöngu
vqrið um að ræða, að síld veidd-
ist á austursvæðinu og síðast allt
upp í 100 sjóm. S. A. af Langa-
nesi. Loks hefi það verið áber-
andi, að megin hluti þess, sem
véiðst hefir, hefir verið mjög göm
utsíld og mun aldur hennar hafa
v^rrið um 15 ár. Á meðan svo er
áátatt er ekki von til þess, að mik
ið> veiðist, þar sem gera verður
ráð fyrir, að stofninn sé mjög far
ntn að týna tölunni þegar hann
eé kominn á þann aldur. Létu
fiskifræðingar enda það álit í
Ijós. Það, sem réði þó sennilega
miestu um, að nokkur hefir veiðst
eif sú staðreynd, að tíðarfar var
áíaflegá gott í júlímánuði. Hefir
þáð sýnt sig er líða tók á ver-
Hí0ina og veður spilltist, að ekk-
est hefir mátt út af kregða með
vfi#, Jil Þe?S, að síldin hætti, að
vaða.
[licirveriisníidjikrnar stórtöpuðii -
Meðalaíli herpinótaskipa 38öi naál,
en hringnótaskipanna 28ið mál
Flskimálastlóri ræðir
mm vertíðina
Sr. Jóliann Hannesson:
Frelsi og kærleikur
sér þetta Ijóst, en til útgerðar-
manna sjálfra verður að gera þá
kröfu, að þeir láti ekki hafa eftir
sér ummæli, sem benda á, að þeir
haíi ekki gert sér þetta ljóst, en
uminæli, sem viðhöfð voru í frétt
um fyrir skömmu einmitt um
þetta atriði og mér hefir verið
tjáð, að hafi byggst á upplýsing-
um einhverra útgeiðarmanna,
sýndu ljóslega, að hér var all-
miklu ábótavant. Það skal þó virt
mönnum til vorkunnar, því svo
illu eru menn vanir eftir öll afla
leysisárin, að margir virðast him-
inlifandi ef aflast fyrir kaup-
tryggingunni.
13. sunnudag eftir triniiatis.
Guðspjall: Lúi.as 10, 23—37
Pistill: Galat. 3, 16—22.
í DAG er oss gefin til hugleið-
ingar dæmisagan um miskunn-
saina samverjann og pistillinn um
fyrirheit Guðs og uppfylling
þeirra.
Þegar nánar er að gætt, koma
hér allmargir við sögu: Fyrst og
fremst Jesús sjálfur, þar ssm
hann talar við lærisveinana og
við lögvitringinn og segir dæmi-
sögur.a, þá lögvitringurir.n, scrn
spyr Jesúm hvað hann eigi aó
gjöra til þess að eignast eilíft líf.
Þá eru líka ógleymanlegar per-
sónurnar í dæmisögunni sjálfri:
Maðurinn, sem féll i hendur ræn-
ingjum og var skilinn eftir særð-
ur og hjálparlaus, já, hálfdauð-
ur við veginn frá Jerúsalem til
Jerikó. Þá koma þeir andlegu
leiðtogar, prestur og levíti, sem
Ibáðir fara um veginn, sjá hinn
særða mann, en ganga fram hjá
honum án þess að véita nokkra
hjálp.
Loks festast augu vor við
miskunnsama samverjann, sem
líknaði hinum særða manni,
bjargaði lífi hans og lagði fram
fé til að fá gestgjafa í næsta
gistihúsi til að halda líknarstarf-
inu áfram.
Davíð Ólafsson.
LÖGÐU ÁHERZLU Á
SALTSÍLD
Annað atriði 'hefir einnig gert
það að verkum, að sú veiði, sem
fékkst, nýttist vel, en það var,
að síldin var óvenju feit þegar
í upphafi vertíðarinnar og söltun
gat af þeirri ástæðu hafist mun
fyrr en tíðkast hefir. Með því
móti fengu veiðiskipin að sjálf-
sögðu miklu meira verðmæti út
úr afíanum en ella hefði orðið.
Fyrir uppsaltaða tunnu af salt-
síld er greitt kr. 157.68 en aðeins
kr. 60.00 fyrir h'vert mál síldar,
sem fer til bræðslu, en magnið
af síid, sern fer í hvort am sig er
svipað ef um sæmiiega góða síld
er að ræða. Þaö var því eðlilegt,
að skipin kepptust við að leggja
síldina upp þannig, að hún gæti
farið í salt en til þess verður
hún að koma sem íerskust að
landi. Var því oftast hraðað sér
í land þótt aflinn væri ekki mik-
ill, sem fékkst í einu. Þetta hef
v
geti orðið að frjalsum monnum
og geti notið þeirra réttinda, sem
þau eru fædd til og hlýtt þeirri
köllun, sem þau eru köllun með.
Eins þurfa margir aðrir err
börnin á kærleiksríkri þjónustu
að halda. Þeir, sem berjast við
þunga eða langvinna sjúkdóma,
hafa orðið fVrir slysum, eru
blindir eða lamaðir og þeir, sem
lúnir eru orðnir og þreyttir eftir
lsmrt ævistarf þurfa allir á slíkri
þjónustu sð halda. ,.A1 þú önn
T i • i’oniim . . . og ég skal borga
þér þcgar ég kem aftur“. Þetta
segir sá, sem hefir miskunnað
gjörvöllu mannkyni. Og víst cr
um það, að hánn kemur aftrr.
Hvernig mun oss verða við að
hitta hann við þá óhjákvæmilegu
endurkomu? Höfum vér þá no1 ið
tíma og fjármuni til að færa ö ír-
um frelsi og kærleika á sama
hát.t og vér höfum notið þess> ra
æðstu gæða frá Jesú Kristi sj Uf-
um? Kærleikurinn fellur alcú-ei
úr gildi. Og trúin á Guð, sem er
uppsprettulind kærleikans, -er
óaðskiljanlegur hluti af kærlúk-
anum sjálfum. Án trúarirnar
munum vér fyrr eða síðar gc ’ast
upp í þjónustu kærleikans — - án
hennar verður slík þjónustr oss
ógeðfelld eins og ánuðarok.
HLUTATRYGGINGASJÓÐUR
SENNILEGA EKKl BÓ'TA-
SKYLDUR
í þessu sambandi þykir mér
rétt að minnast á síldveiðideild
hlutatryggingasjóðsins. Nokkrar
fyrirspurnir hafa borizt um hvort
koma muni til greiðslu bóta að
þessu sinni. Því miður er ekki
unnt að gefa ákveðið svar við
því fyrr en að lokinni vertíðinni
og upplýsingar liggja fyrir um
afla og úthaldstíma skipanna. Við
upphaf vertíðarinnar var ákveð-
ið, að meðalveiðimagnið, sem
miða ætti við skyldi vera hið
sama og var s.l. ár, en það var
fyrir herpinótaskip 4786 mál og
fyrir hringnótaskip 2595 mál.
Samkvæmt reglum sjóðsins telzt
það því aflabrestur og sjóðurinn
verður bótaskyldur ef meðalafli
skipanna í hvorum flokki verður
minni en 75% af hinu fyrrnefnda
ákveðna meðalveiðimagni. Við
útreikning aflamagnsins er öll-
um aflanum breytt í mál á grund-
velli verðmætis aflans. Samsvar-
ar því nú t. d. ein uppsöltuð salt
FRJÁI.SIR MENN EÐA
ÓFRJÁLSIR?
Allir virðast þeir hafa verið
frjálsir menn, sem fóru um veg-
inn eftir að maðurinn féll í hend-
ur ræningjum, en aðeins einn
notaði frelsi sitt til að auðsýna
kærlcika þeim vesalings manni,
sem særður lá við veginn. ,,Ég
dáist að Austurlandabúum fyrir
rólyndi þeirra, sérstaklega ró-
lyndi þeirra gagnvart þjáningu
annarra", sagði einn samverka-
maður minn við mig fyrir nokkr-
um árum þar eystra. Hann tal-
aði út frá reynslu og sérhver
dagur virtist mér sýna að hann
sagði þetta ekki að ástæðulausu.
En vér mættum vel líta oss nær
Sú var tíðin þegar forfeður vor-
1 ir fóru fram eins og ræningjar
víða um lönd og skildu menn eft
ir særða og dauða, ekki aðeins
erlendis, heldur einnig mitt á
meðal þjóðarinnar í þessu landi.
Vér höfum ástæðu til að þakka
fyrir að þetía er fyrir löngu orð-
ið á annan veg meðal vorrar (
þjóðar. Vér höfum hlotið þá'
L. U0pPS° , SU ' 1 miskunn frá Guði að vera upp
... , . . b ,, . f sildartunna nærri 2/?, mar a i aitjir í landi þar sem allir vita
• ’ TÆ 1 t t íknmá S6m 6nn ör Vlt3ð Um afla*°? U i hver Jesús Kristur er og hvílíkt
ír gert það að verkum, að afkoma , haldstíma skipanna virðist þo , miskunnarverk hann hefur Unn-
veiðiflotans hefir orðið miklum|bendatilþesS;aðekki getiðorðiðjig gagnvart særðu 0g föllnu
um það að ræða, að sjóðurinn mannkyni. Það er hann, sem
vefði bótaskyldur að þessu sinni. hefir gert oss að frjálsum mönn
Er meðalafli herpinótaskipanna'
miðað við
mun betri en ella hefði orðið.
Mun láta nærri að meðalafla-
verðmæti á hvert skip, sem veið-
ar stunduðu með heTpinót hafi
, orðið 228 þús. kr. en þeirra, sem
stunduðu með hringnót 169 þús.
kr.
ÖFLUÐU FYBIR
KAUPTRYGGINGU
Enda þótt enn liggi ekki fyrir
upplýsipgar um úthaldstima skip
sl. laugardagskvöld
3800 mál en hringnótaskipanna
um» 2800 mál, og er það hvor-
tveggja töiuvert yfnr 75% af
hinu ákveðna meðalveiðimagni.
Þetta gefur aítur til kynna að
veiðiflotinn hefir ekki orðið fyrir
stóráföllum að þessu sinni og er
UUpilolllgcU UJii uuiaiu^i>ujia - .
anna mun þó mega relkna með,! Það vel- Það utllokar hinsvegar
að þessar meðaltölur, sem hér ekki, að nokkur einstok skip hafa
voru nefndar muni hrökkva til
þess, að segja mcgi, að það skip,
um að svo miklu leyti sem vér
erum frjálsir. Án hans værum
vér enn þrælar undir margvís-
legri illsku sem enn viðgengst
í heiðnum löndum.
„AL ÞÚ ÖNN FYRIR
HONUM . . . .“
Þessi orð miskunnsama sam-
verjans í dæmisögunni eru Guðs
orð til vor. Hversu fullkomið sem
þjóðfélag vort kann nú að vera,
fengið mjög lítinn afla en slíkt ^ pjuulcla6 vui
megi au jjau skeður ávalt af ýmsum ástæðum bversu indælt sem ástandið er nú
sem náð hcfir meðáltali hafi afl- jafnvel þó aflabrögð yfirleitt séu j orðið og mun verða í heimirum
að vel fyrir kauptryggingu þ. e. a.1 mjð8 §°ð- Slíkt verður aidrei unt með öllum hans framförum og
s að hlutur sá sem skipshöfnin ! að bæta- ..........j þægindum, þá mun æfmlega vera
fær úr aflanum verði a. m.
jafnhár og
. i 11 . f
k I Annar aðili, sem einmg hefir j mikil þörf fyrir þetta
sama
anurn veröi a. m. k. . , , , r .. , ••
«;n wtt\ komið betur ut ur þessan vertið „hjartalag og þessa somu þjon-
Kc.upuygging SU, ötlll ___._c • 1 „--- rvv. í Izínrlnilzu
en undanfarin ár er síldarsalt- ustu, sem veitt er í kærleika. I
endur. Er þegar búið að salta í \ Hitt er einnig jafn víst að hún j
um 150 þús. tn. og enða þótt það j mun oft verða vanrækt af mörg- |
skiftist ekki jafnt á hinar ýmsu' um cg jafnvel þar, sem sízt:
veiðistöðvar og söltunarstöðvar ! skyldi. I
þá hefir einnig þar verið synt „Allir menn eru fæddir frjáls-
fram hjá stóráföllum. Um þriðja ir . . .“, segir í heimsfrægu ávarpi
aðilann, síldarverksmiðjurnar er j sem allir kannast við. Já, hversu
einnig, að mikið skortir á, að það j Þvl miður ekki hið sama að j frjálsir eru númerni fyrst eftir
skip hafi unnið fyrir sér, sem segja. Aflinn, sem fanð hefir i fœðinguna? Þeir geta ekki emu |
ckki aflar rneira cn svo, að sé^ræðsiu mun tæplega nema j'sinni snúið ser við i voggunm
fyrij- kauptryggingu. Þetta virð- meiru en sepg. svíirar ems qg.halfs sjalfir. Pax eru fteddir með frjals
•sóla rh rings,,fyjú^njl% í jjsrfotniðj- j'ræði til að gráta og kalla a hjalp
unum nóriðánla.nds, Úer jrví ekki annarra. Vissulega er þörf á því,
hjá, að verksmiðjurnái* verði enn ' að vel sé alin önn fyrir litlum
fýrir stórfelldum töpum á þessari börnum. TJpgeldi kærleika_ er
'vdrtíð: ■ ■''* *«..'••*•••. Tnauðsynlegt til þcss að börnin
gildir samkvæmt samningum. En
það er hvorttveggja, að hlutur
sem ekki gerir meira en sam-
svara kauptryggingu er svo lág-
ur, að hann er tæpast eftirsókn-
arverður því kauptryggingin er
ekki og getur aldrei orðið nema
svo, að hún teljist þurftarlaun og
ist mönnum.því miður ekki ávallt
vera Íjóst'þegar verið er að tala
um afkomu veiðiskipanna og er
VELJIÐ ÞENNAN VEG
Við þá, sem ungir eruð, vildi
ég sagt hafa: Venjið ykkur . :að
frá barnæsku að ganga ekki ";am
hjá erfiðleikum og þjáni ivum
annarra, heldur takið þátt x kjör-
um þeirra. Veljið ykkur þau
störf í lífinu sem veita ykkur
tækifæri hins miskunnsam'' sam-
verja — á heimili, í skóla og
sjúkrahúsum og annars staðar
þar sem þörfin er mikil. Fánýtt
er það líf, sem miðar allt við
eigingjörn þægindi og nautnir, en
vill ekkert á sig leggja fyrk aðra.
Hinu skal ég ekki neita, að sú
leið, sem Jesús Kristur fór óg
hvatti aðra til að fara og é bcndi
ykkur á, er oft og eina^' crfið.
Það er oft erfitt að leic i menn
til frelsis og kærleika. ísraels-
menn mögluðu gegn Móri, sem
leiddi þá út úr þrældóms' úsinu í
Egyptalandi, af því að gangan í
heitum eyðimerkursandinum var
mjög erfið. Eins möglu'u þei*-
gegn sjámönnum og ker ’urum,
sem Guð send.i þeim til f 3 varð-
veita trú og siðgæði. E vn for-
herða menn hjörtu sín ge n Jesú
Kristi, sjálfum Guði, ■ rjálfum
kærleikanum, sem einn getur
gefið eilíft líf. Margar írclsis-
hetjur þjóðanna hafa veril hataS
ar. fyrirlitnar eða jafnvel líflátn-
ar. Enn í dag eru menn taldir sér
vitringar ef þeir fylgjn Tesú
Kristi heils hugar og hvelj i aðra
t til hins sama.
Lát þú ekkert af þess’’ á þig
fá. Það eru alltaf áhrif frá lé-
legum og lágkúrulegum hugsun-
arhætti, sem reynir að klippa
vængi þína, svo að þú verðir
aldrei fleygur. Minnstu til livers
þú ert í heiminn borinn og til
hvers þú ert kallaður í hci.lagri
skírn: Að berjast karlmannlega
undir merki Jesú Krists of; aldr-
ei fyrirverða þig fyrir að fylgja
honum, hvert sem hann kall-
ar þig. Því vegir hans ern eilíf
trúfesti og kærleikur til þín og
þessi öfl eiga einnig að ganga
út frá þér til annarra manna, þó
mest til þeirra, sem veikastir eru
og mest þurfa á hjálp þinni að
halda.
Jóhann ílannessan.
raunar ekkj von, að þeir, sem ó
!cun’iugu'1 u1 jcessum mafum gei
o-
. t Oh.
eri
Bað um landvist
Lundúnum — Sendiherra
Téklca í Líbdríon, sem flýði til
Kýpur á laugardaginn hcíur
fengið landvistarleyfi sem póli-
tískur flóttamaður. Frá því 1951
hafa 14 Tékkar í utanríkisþjón-
ustunni leitað landvistar í öðrurq
Aiimf "