Morgunblaðið - 08.01.1954, Page 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 8. janúar 1954 j
® G\_7C ® ®
STAKSTEIIAR
© G— ® G^-J®
OFTRÚIN Á
GLEYMSKUNA
„REYKVÍKTNGAR þurfa að
stuðla að því, að sigur Fram-
sóknarflokksins verði sem mest-
wr í þeim bæjarstjórnarkosning-
um, er nú fara í hönd“.
Uaimig fórust Timanum orð
í fyrradag.
Mikil er oftrú Tímamanna á
gleymsku almennings í Reykja-
vík. Eítir að Framsóknarflokk-
urinn hcfur í áratugi barist gegn
ftestum mestu hagsmunamálum
Reykvíkinga ætlast blað hans til
þess að þeir kyssi á vöndinn og
kjósi frambjóðendur hans til að
stjórna bæ þeirra. Með fádæma
skrumi og áróðri tókst Framsókn
að fá einn mann kjörinn á þing
í Reykjavík haustið 1949. í>á var
miklu lofað. En hverjar urðu
«fndirnar? Þær urðu litlar, ör-
litlar, svo litlar að þegar Reyk-
víkingar gengu næst að kjör-
horði við alþingiskosningar töldu
þeir ekki ómaksins vert að senda
Framsóknarmann hftur á þing.
ALLTAF Á MÓTI
REYKJAVÍK
Á SÍÐASTA kjörtímabili hefur
einn Framsóknarmaður átt sæti
í bæjarstjórn Reykjavíkur. Ilann
hefur talað þar mikið á fund-
um. Ekki vantar það. En hann
heíur fátt flutt þar af nýtilegunr
málum. Þegar bæjarstjórnin hef-
ur átt í höggi við fjárveitinga-
valdið og Alþingi hefur hann
svo að segja alltaf snúist gegn
hagsmunum Reykvíkinga.
Þegar á þetta er litið sætir það
engri furðu þó almennt séu taldar
nokkrar líkur fyrir því, að Fram-
sóknarflokkurinn fái nú engan
Eiam kjörinn í bæjarstjórn
Reykjavíkur.
SJÓMANNASTÉTTIN OG
BÆJARSTJÓRNIN
REYKJAVÍK hefur vaxið og
dafnað sem útgerðarbær. Hún á
íslenzkum sjómönnum fyrst og
fremst að þakka vöxt sinn og við-
gang. Skútuútgerðín og síðan
togaraútgerðin varð hornsteinn-
inn að bættum efnahag og mögu-
leikum til þess að hef ja hér um-
bótastarf. í kjölfar útgerðarinn-
ar fylgdi innlend verzlun, iðn-
aður og annar atvinnurekstur.
Þegar á þetta er litið sætir það
nokkurri furðu að á aðeins ein-
um framboðslista til bæjarstjórn
arkosninga skuli vera starfandi
sjémaður í öruggu sæti. Það er
Jisíi Sjálfstæðifflokksins. Þar er
einn af dugmestu skipstjórum
togaraflotans í öruggu sæti. All-
ir þeir, sem þekkja Einar Thor-
oddsen, skipstjóra á togaranum
Skúla Magnússyni, vita að hann
er prýðilegur fulltrúi sjómanna-
stéttarinnar og líklegur til þess
að hafa áhrif á stjórn bæjarins
þegar hann hefur tekið sæti í
hæjarstjórn.
En hvorki kommúnistar, Fram
sókn, kratar eða „Þjóðvörn“, sem
ekki vill þjóðvarnir, hafa full-
trúa sjómanna neitt nálægt ör-
uggum sætum á listum sínum.
Og það sem meira er, enginn iðn-
aðarmaður er heldur í öruggu
sæti hjá neinum af minnihluta-
fiokkunum nema Alþýðuflokkn-
um, sem hefur prentara í efsta
sæti.
Þannig hefur glundroðaliðið þá
gætt hagsmuna hinna ýmsu
stétta bæjarfélagsins við upp-
stillingu lista sinna. Til viðbót-
ar má svo benda á það, aö eng-
Inn framboðslisti nema listi Sjálf
stæðismanna hefur verkamann
og verzlunarmann í öruggu sæti.
ENGIN TILVILJUN
ÞETTA er engin tilviljun. Sjálf-
stæðisflokkurinn er eini stjórn-
málafiokkur þjóðarinnar, sem
hyggður er upp af öllum stéttum
hennar. Þessvegna er framboðs-
Heilbrigðisnefnd vill
ekki slnkn á kröfum
um gæði og meðferð
mjólkur
Álykhm vegna nýrrar mjólkurreglugerðar
HINN 4. sept. s.l. gaf heilbrigðis-
málaráðherra, Steingrímur Stein-
þórsson, út nýja reglugerð um
mjólk og mjólkurvörur.
Mjólkureftirlitsmaður ríkisins
sendi hina nýju reglugerð til
borgarlæknis hinn 10. nóv. s.l.
Síðan hefur reglugerðin verið
til athugunar hjá borgarlækni og
heilbrigðisnefnd.
Hin nýja mjólkurreglu-
gerð er að ýmsu leyti væg-
ari í kröfum um gæði og
meðferð mjólkur en hin
eldri. Einnig eru ákvæði
heilbrigðissamþykktar
Reykjavíkur í mjög veru-
legum atriðum strangari
en hinnar nýju reglugerð-
ar.
Jóhann Hafstein gerði grein
fyrir þessu máli á fundi bæjar-
stjórnar í gær.
Lýsti hann þeirri skoðun heil-
brigðisnefndar, að hún teldi
mjög miður, að slakað væri á
kröfunum á hinni nýju mjólkur-
reglugerð.
Hinsvegar teldi heilbrigðis-
nefndin, að þótt svo væri, gæti
þetta ekki haft áhrif til breytinga
á ákvæðum heilbrigðisnefndar
Reykjavíkur. Þessvegna hefði
heilbrigðisnefnd gert eftirfar-
andi ályktun í þessu máli:
„Heilbrigðisnefnd hefir haft
til athugunar nýja mjólkur-
reglugerð útgefna 4. sept. s.l.
Ákvæði hinnar nýju reglu-
gerðar eru í ýmsum greinum
vægari heldur en eldri reglu-
gerðar og tilsvarandi ákvæði
heilbrigðissamþykktar Reykja
víkur, sérstaklega varðandi
fitumagn mjólkur og aldurs-
hámark mjólkur til geril-
snciðingar.
Með tilvísun til laga um
heilbrigðisnefndir og heil-
brigðissamþykktir nr. 35, 1940,
telur heilbrigðisnefnd, að
Framh. á bls. 12
Rekstursútgjöld
sjóðs Reykjavíkur
(Áællun)
T E K J U R :
I
ReikninguS
Áætlun 1953
þús. kr. þús. kí,
I. Tekjuskattar: /
1. Útsvör 86.850 90.500
2. Útsvör skv. sérst. lögum (einkasölur !
ríkisins o. fl.) 3.500 4.100
3. Hlutdeild í stríðsgróðaskatti 1.000 1.000
4. Hlutdeild í eignakönnunarskatíi 250
II. Fasteignagjöld 6.600 6.800 1
III. Ýmsir skattar 600 650
IV. Arður af eignum 2.373 2.450 j
V. Arður af fyrirtækjum 1.750 1.750 j
VL Ýmsar tekjur 385 900 í
Þús. kr. 103.058 108.400
G J Ö L D :
I. Stjórn kaupstaðarins .................
II. Löggæzla .............................
III. Brunamál .............................
IV. Fræðslumál ...........................
V. Listir, íþróttir og útivera ..........
VI. Hreinlætis- og heilbrigðismál ........
VII. Félagsmál (framfærsla, almannatrygging-
ar, framlög til sjóða, ýmis lýðhjálp o. fl.)
VIII. Gatnagerð og umferð ...................
IX. Fasteignir ...........................
X. Vextir ...............................
XI. Óviss útgjöid ........................
XII. Vantalið vísitöluálag..................
XIII. Mismunur, rekstrarafgangur, yfirfært
á eignabreyt...................................
i
!
Reikningiu;
Áætlun 1953
þús. kr. þús. k
7.579 7.650
5.485 5.390
2.775 2.560
9.930 9.580
4.300 4.580
9.480 9.490
32.577 31.350
13.910 15.900
2.477 2.850
1.100 600
820 650
425
90.858 90.600 |
12.200 17.800 I
Framh. af bls. 1.
áætlun og stafaði það af gengis-
fellingunni en fjárhagsáætlun
bæjarins var afgreidd áður en
hún skall á.
MIKILL REKSTURS-
AFGANGUR
Rekstursafgangur, þ. e.
mismunur færður á eigna-
breytingareikning, var á-
ætlaður 12.2 milljónir en
þar sem útgjöld urðu nokk-
uð undir áætlun og tekjur
fara 5.3 milljónir fram úr
áætlun, verður reksturs-
afgangur um 17.8 milljón-
ir. Þessum rekstursaf-
gangi hefur verið varið til
verklegra framkvæmda,
svo sem byggingar barna-
skóla, heilsuverndarstöðv-
ar, byrjunarframkvæmda
við bæjarsjúkrahús, barna-
heimila og íbúða, enn-
fremur til kaupa á tækj-
um og áhöldum og til af-
borgana.
Öll framlög til gatnagerðar og
holræsa eru færð á reksturs-
reikning, þ. e, afskrifi’ð strax á
fyrsta ári, en ekkert af þessum
framkvæmdúm er talið til eigna.
HAGSTÆÐUR GREIÐSLU-
JÖFNUÐUR OG BETRI
ÚTSVARSINNHEIMTA
Greiðslujöfnuður verður hag-
stæður á árinu eins og undanfarin
ár, þ. e. nokkur greiðsluafgang-
ur, en hve mikill er ekki unnt að
segja nú.
listi flokksins hér í Reykjavík
skipaður fólki úr öllum stéttum.
Þar eru sjómenn, menntamenn,
verkamenn, iðnaðarmenn og
verzlunarmenn hlið við hlið í
öruggum sætum. Þess vegna mun
allur almenningur í Reykjavík
skipa sér um lista Sjálfstæðis-
manna, sem hefur fylgi langt út
fyrir raðir flokks þeirra.
Útsvör hafa greiðst hlutfalls-
lega betur á árinu 1953 en síð-
ustu 5 ár. I árslok hafa innheimt
útsvör numið í' hundraðstölu af
áætluðum útsvörum:
1953: 79.3% '
1952: 74.9%
1951: 78.3%
1950: 76.7%
1949: 78.9%
Þessar bættu útsvarsgreiðslur
stafa af betri afkomu almennings
og íyrirtækja á síðasta ári, en
árin á undan.
EINSTAKIR LIÐIR
Borgarstjóri ræddi stuttlega
nokkra einstaka liði reiknings-
ins.
Hann gat þess m. a. að gjalda-
liðurinn: „Vantalið vísitöluálag“
í fjárhagsáætlun dreifðist í reikn-
ingnum á viðeigandi liði, svo sem
alla liði þar sem starfs- eða verka
laun falla undir.
Útgjöld til gatnagerðar, hol-
ræsa og umferðarmála urðu 2
millj. kr. hærri en áætlað var,
vegna hinnar miklu nauðsynjar
á slíkum framkvæmdum.
F.TÁRHAGUR REYKJAVÍKUR
ER ÖRUGGUR UNDIR
ÖRUGGRI STJÓRN
Eins og sjá má af því, sem hér
hefur verið tekið fram og reikn-
ingnum sjálfum er haldið á fjár-
málum Reykjavíkur af festu og
skapar það bæjarbúum meira ör-
yggi en þá grunar að búa í bæj-
arfélagi þar sem slíkur háttur
er á. _
• Öryggi Reykjavíkurbæj-
ar, rétt eins og hvers ein-
staklings, er komið undir
því hvernig hinn fjárliags-
legi grundvöllur er lagður.
Það væri ekki unnt að
hugsa sér að rekstur
Reykjavíkurbæjar væri í
slíku horfi ef fjórir höfuð-
lausir herflokkar sætu í
„ kringum sjóði hans og
borgaranna og þetta skilja
og vita allir Rcykvíkingar,
scm vita vilja.
Þús. kr. 103.058 108.400 j
Iteykjavíkurbær og nýju hverfin
íramsókn ©r orðin hrædd við
að rnissa e-Inasta bæfar
fulitrúaflvn
FRAMSÓKNARMENN eru orðnir dauðhræddir við að
missa þennan eina ,og sanna bæjarfulltrúa sinn úr bæjar-
stjórn og skín sú hræðsla daglega út úr dálkum Tímans.
Hún birtist þar meðal annars í gleiðletruðum fyrirsögnum
og takmarkalausum ósannindasamsetningi, sem ekki getur
annað en snúizt gegn þeim, sem slíkt. vilja nota sér til
framdráttar. Dæmi um þessa hræðslukippi Tímans er eftir-
farandi ósannindaklausa úr blaðinu í gær:
„Allt það kjörtímabil, sem nú er að ljúka, hefir bæjar-
sjóður Reykjavíkur ekki lagt fram neitt fé sem lán eða
framlag til nýrra íbúðabygginga, þótt stöðugt liafi verið
lagðar auknar útsvarsbyrðar á gjaldendurna".
Bæjarfulltrúi Tímans mun hafa samið þá grein, sem þessi
klausa stendur í, en hann ætti að vita betur og vcit betur,
þó hann reyni að bjarga sér á slíkum rangfærslum.
Út af klausu Tímans má m. a. taka þetta fram í stuttu
máli:
1. Bærinn hefur grcitt vegna byggingar Bústaðahúsanna á
kjörtímabilinu: 16.1 milljón kr. Úr ríkissjóði hafa
fengizt að láni 4 millj. Bæjarsjóður því lagt fram
12.1 millj. kr.
2. Holræsi, vatnsveita og gatnagerð vegna Bústaðahús-
anna 1 millj. kr.
3. Holræsi, vatnsveita og gatnagerð vegna smáíbúða-
hverfis 6.4 millj.
4. Raflaghir um bæði hverfin, um 1.4 millj.
Framlög bæjarins, vegna Bústaða- og smáíbúðahverfa,
á kjörtímabilinu því samtals ca 2 1 m i 11 j. k r ó n a.
Hér eru vitaskuld ótalin ö!l framlög, beint og óbeint, af
hálfu bæjarins í sambandi við aðrar húsabygingar ein-
stakra manna.
Sú meðferð staðreynda, sem kemur fram hjá Tímanum
ag hér hefur verið rakin er gott dæmi til varnaðar fyrir les-
endur þess blaðs um að trúa því varlega, sem blaðið skrifar
um bæjarmál og orðið er til vegna hræðslu um að missa
þann bæjarfulltrúa, sem ef til vill ekki hvað sízt má
missa sig.