Morgunblaðið - 19.05.1955, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 19. maí 1955
MORGUNBLAÐIÐ
25
Sftefnan
lýðveldisii
ÞAÐ hlýtur að vera dýrt spaug
að setja á stoín höfuðstað „til
bráðabirgða" og raunar ekki á
allra færi, þótt Þjóðverjum hafi
tekizt það — „til bráðabirgða".
Árið 1947 voru íbúarnir í Bonn,
höfuðborg Sambandslýðveldis-
ins Þýzkalands rétt rúmlega 80
þúsundir. Nú, árið 1955, eru þeir
yfir 140 þús. Þetta hófst með því,
að stofnað var til stjórnlaga-
þings í Bonn, og árið 1949 var
samþykkt stjórnarskrá, sem hafði
í för með sér að kjósa þurfti til |
löggjafarþings. Þinginu var að j
tillögu Adenauers valinn staður
í Bonn og að stofni til tekið hús-
næði uppfræðslustofnunar í borg-
inni og gert að þinghúsi. Síðan
hefur stórlega verið byggt við
þetta upphaflega húsnæði.
Fyrstu þingkosningarnar fóru
fram haustið 1949 og hófst þá
skömmu síðar innrás nær 500
þingmanna í Bonn. Síðan voru
stofnuð a. m. k. 19 ráðuneyti. Nú
hófst aðstreymi embættismann-
anna. Svo komu diplomatarnir og
allt þeirra fríða föruneyti. Og
svona mætti lengi telja. Bonn,
þessi fallegi litli háskólabær sem úrung Á íglandi di ekki vera
aður fyrr var helzt þekktur fynr talig öruggt að hafa gierveggi á
það að þar fæddist hið mikla þinghúsi þótt slíkt sé nú reynt
tonskald Beethoven, lifir ekki
lengur í andrúmslofti vínbóndans
við Rín, heldur leika þar um
næðingar austursins og vesturs-
Myndin er tekin frá áheyrendapalli. ^Á. hægri hönd eru svalir
blaðamanna, en vinstra megin svalir erlendra sendimanna. Á gólfi
eru bekkir þingmanna. Fyrir enda salsins sitja til hægri (áheyrn-
ar) fulltrúar efri deildarinnar, Bundesrat, og til vinstri ráðherrar.
Fyrir miðju, undir þýzka erninum er þingforseti og hjá honum
aðstoðarmenn hans. Fyrir framan hásæti þingforseta sést ræðu-
pallurinn. Enn framar sitja þingskrifarar í hálfhring.
meðal þjóða, sem
verið herskáar.
taldar hafa
Á gólfi sitja rúmlega 500 þing-
700 manns geta matazt í matarsal þinghússins í Bonn. Þarna eru
glerveggir út að Rínarfljóti.
ins. Þó er Bonn, jafnt eftir sem ' menn (nákvæmlega 487 auk 22
áður, heillandi borg, lítil borg þingmanna frá Berlín, sem lúta
með litlum húsum og litlum göt
Séð yfir þinghúsið, eða raunar þinghúsin, í Bonn.
Rínarfljót á vinstri hönd.
framt því sem þeir gegna þing-
störfum. Embættismenn eru að
vísu skyldaðir til þess að taka
sér frí frá störfum á meðan þeir
gegna þingstörfum.
Þingfararkaupið er 600 mörk á
mánuði, en auk þess hafa þing-
menn ýmis hlunnindi og þrjátíu
mörk fá þeir aukreitis á dag, þá
daga, sem þingfundir eru haldnir,
en þó því aðeins að þeir skrópi
ekki.
★ ★ ★
INS OG víða annars staðar
hjá þjóðum, sem búa við
þingræðisstjórn, er málum oft
ráðið til lykta í þýzka þinginu
á göngum úti. Bretar kalla þessa
ganga „lobby“, Þjóðverjar kalla
þá „Wandelgánge“. Þegar at-
kvæðagreiðsla fer fram í þinginu
hópest þingmenn út á aðalgang-
inn, sem er við hliðina á aðal-
þingsalnum og þaðan ganga þeir
inn í þingsalinn aftur um dyr
sem merktar eru með ,,já“, „nei“
eða „greiði ekki atkv.“
★ ★ ★
Þýzkir þingmenn þurfa ekki að
E1
í heimsókn. í þinghúsbygging-
unni eru 170 herbergi eða skrif-
stofur, sem ætlaðar eru þing-
mönnum og eru tveir þingmenn
um hverja skrifstofu.
Á skrifborði þingmannanna er
hátalari í beinu sambandi við
hljóðnemann í ræðustól þingsal-
arins, svo að þingmenn geta
fylgzt með umræðum úr skrif-
stofnum sínum. Vét sátum góða ,
stund í skrífstofu hr. Metzgers,!
þingmanns jafnaðarmanna frá
Hessen, hins ágætasta manns,
sem verið hefir áður mennta-
málaráðherra í Hessen. Hr. Metz-
ger fræddi oss íslenzka blaða-
menn um sjónarmið sósíaldemó-
krata í stjórnmálum Þýzkalands.
Sjónarmiðum stjórnarflokk-
anna kynntust vér í hinum mikla !
matsal þinghússins, þar sem 700
manns geta marazt í senn. í i
þessum bjarta matsal, með gler- I
veggjum út að Rínarfljóti, snædd ,
um vér bjúgu frá Thúringen og
drukkum bjór frá Dortmund og
hlýddum á hr. Borchmann frá |
Kiel segja frá sjónarmiðum j
flokksmanna dr. Adenauers í.
stjórnmálum heimsins. í þessum j
matsal matast þingmenn almennt, j
enda var mannmargt þarna á:
þessum sólbjarta vordegi og klið- ’
ur mikill, eins og vera ber þar
sem þingmenn eru saman komn- .
ir. I
Áður en vér vikum burt úr
Bundestag, brugðum vér oss á
„barinn“, sem er við hliðina á
matsalnum, en þar eru raunar
aðeins framreiddir mjólkur-
drykkir — enda er hér um
„mjólkurbar" að ræða.
★ ★ ★
nokkrum stakkaskiptum og eins
kunna framtíðardraumar foreldra
þessara ungu manna, að hafa
breytzt, en að öðru leyti er flest
óbreytt frá því sem áður var. —
Fagnaðarathöfn á fuliveldisdag-
inn fór í raun og veru aðeins
fram í garði Adenauers kanslara
í Bonn, þar sem hann dró sjáífur
fullveldisfánann að hún.
★ ★ ★
En öðru máli mvndi hafa gegnt
ef um það hefði verið að ræða
að fagna sameiningu Þýzkalands
í eitt ríki. I Vestur-Þýzkalandi
búa nú réttar 50 milljónir manna
og flestir þessara manna rekja
einhver tengsl, — ættar-, vina-
eða kunningjatengsl — til þeirra
Þjóðverja, sem búsettir eru hand-
an við járntjaldið, í Austur-
Þýzkalandi. Þar búa nú 18 millj.
manna, ef frá eru taldir íbúarnir
í löndunum, sem afhent voru
Pólverjum. í Þýzkalandi í dag er
kjörorðið — og hefir vtrið um
langt skeið: — Wieder vereining-
ung — endursameining.
Þann dag, sem fagnað verður
endursameiningu, mun öll þýzka
þjóðin fagna — og þann dag mun
það ekki verða Bonn, þar sem
fáni sameiningariunaf verður
dreginn á stöng —■ heldur Berlín.
Það er til marks um hvért
stefnir í þessu efni, að einmitt á
þessu vori er ráðgast af hálfu
stjórnvalda í Bonn um að hefja
vjðeerð á hinni gömlu i'íkisþing-
höll í Berlín. F. ól.
L. H. svnir Töfrs-
E
KKI er nokkur minnsti vafi á
Bonn er aðeins til bráðabirgða
— á sama hátt og sjálf borgin
Bonn er höfuðborg aðeins til
bráðabirgða. Þegar sambandslýð-
veldið Þýzkaland hlaut fullveldi
sitt fyrir nokkrum dögum, vakti
það alveg sérstaka athygli hve
fálega allur almenningur í land-
inu tók þeim tíðindum. I raun
og veru hefir fullveldið litlar
breytingar í för með sér fyrir
almenning í Þýzkalandi, framtíð-
arhorfur ungra manna á her-
vísu t.ekið
um og stór borg mikilla bygg-
inga og fagurra halla.
★ ★ ★
MIÐDEPILL þessarar nýju höf-
uðborgar er „der Bundes- ’ vik um að koma fram vítum við
tag“, sambandsdagurinn — lög- 1 ræðumenn. Þingforseti hefur ■
gjafarþing hins fullvalda sam-! vaici til þess m. a. að víkja þing- .
bandslýðveldis Þýzkalands. — mallni af þingfundum í allt að
Þvzkaland heitir ekki lengur rétt ^ daga. Þingvenjur virðast ann- ,
og slétt Þýzkaland, heldur Sam-. ars svipaðar i Bonn og í Reykja-|
bandslýðveldið Þýzkaland. vik a- m- k- um köH til ræðu-
í aðalsal sambandsdagsins, þar manna utan úr þingsal o. fl.
sem neðri deildin (svo að notuð Ræðumenn verða að tala í hljóð-
sé íslenzk málvenja, annars er nema> en uti ' salnum eru einnig ;
það neðri deildin sem heitir bijóðnemar og er ætlast til þess, j
Bundestag,—efri deildin: Bund-í að þeir séu einkum notaðir í
esrat) heldur fundi sína eru spurningatímum i þinginu.
áheyrendasvalir fyrir meir en ★ ★ ★
650 manns (að meðtöldum blaða-
mönnum og erl. sendimönnum). jF|ÓTT þing sitji, fer því fjarri
Gefur þetta nokkra hugmynd um r að þingfundir séu haldnir
stærð þessara hátimbraða salar. daglega. Mikill hluti þingtímans
vera á hrakhólum um húsnæði,
sérstökum" lögum“og“’hafa‘ ekkí þegar háttvirtur kjósandi kemur 1 skyldualdri hafa að
atkvæðisrétt). Allar þingræður
eru fluttar úr ræðustól og er
ræðustóllinn hafður beint undir
hásæti þingforseta og er þing-
forseta með því gert hægt um
Ekki er þó rétt að tala um há
timbruð salarkynni, því að út-
veggir. eru þarna úr gleri, svo að
víðsýnt er út í guðs græna nátt-
fer í nefndarstörf og eru þing-1 Eústirnar af hinu gamla ÞinShúsi, Ríkisdeginum i Berlín. Eftir
fundir þá haldnir í annarri hverri Þinghússbrunann alræmda arið 1933, var ekki gert við husið og
viku. Gert er ráð fyrir að þýzkir I * stríðinu jókst tjónið að mun. Nú á að hefja viðgerS á þessari
þingmenn ræki atvinnu sína, jafn 1 miklu byggingu.
brunniíiii í !Snó
LEIKFÉLAG Hafnarfjarðar hef-
ir að undanförnu rýnt bai'na-
leikritið Töfrabrunninn eftir
Willy Kruger í þýðingu Halldórs
G. Ólafssonar, unair stjórn Ævars
R. Kvarans
Leikur þessi hefir aflað sér
mikilla vinsælda barnanna, enda
er hann sniðinn fyrir þau, og virð
ist höfundinum, Wiliy Krúger,
hafa tekizt mjög vel að setja sig
inn í hugarheim barna, en eins
og kunnugt er samdi hann einnig
barnaleikriíið Hans og Grétu,
sem L. H. sýndi s. 1. vetur.
Vegna þess hve liðið er á leik-
árið mun sýningum á Töfra-
brunninum fara fækkandi, en til
þess að auðvelda reykvískum
börnum að sækja leikinn, hefir
L. H., samkvæmt fjólda áskor-
ana, ákveðið að sýna leikinn
nokkrum sinnum í Iðnó og verða
fyrstu sýningarnar þar á upp-
stigningardag kl. 2 og kl. 5.
Bessi Bjarnason mun nú fara
með hlutverk Glanna í stað
Svei’ris Guðmundssonar, sem er
forfallaður vegna veikínda.
j Önrrur hlutVerk eru þannig
skipuð: Stjúpmóðirin: Hulda
Runólfsdóttir, Góða María:
Margrét Guðmundsdóttir, Lata
María: Sólveig Jóhannsdóttir,
Hans: Jóhannes Guðmundsson,
Svarti-Páll: Sigurður Kristins,
Hulda gamla: Selma Samúels-
dóttir, Betlari: Valgeir Óli Gísla-
son, Glópur: Friðleifur E. Guð-
mundsson
Tónlist annast Carl Billich.