Morgunblaðið - 27.05.1955, Blaðsíða 9

Föstudagur 27. maí 1955
MORGUNBLAÐIÐ
25
Ánægjuleg og fmðíeg heimsókn í smáharna-
skóla Isaks Jónssonar á uppstigningardag
ÞAÐ hvílir mikil ábyrgð á
kennurum landsins, ekki sízt
þeim, sem annast kennslu yngstu
nemendanna. Því, „að það varð-
ar mest til allra orða, að undir-
staðan rétt sé fundin“, og lengi
þýr að fyrstu gerð.
Af hendingu varð ég var við,
að haldin var sýning í smábarna-
skóla ísaks Jónssonar fyrir for-
eldra skólabarnanna á uppstign-
ingardag s.l. Ég brá mér bangað.
Þar reyndist vera lif og fjör, því
að allar kennslustoíurnar og
rúmgóður gangur í hinum vist-
lega skóla voru full af fólki, sem
var að sjá og kynnast skólastarf-
inu.
MIKÍL AÐSÓKN
Skóli þessi er sjálfseignarstofn-
un undir stjórn stofnandans
ísaks Jónssonar. Hann hafði
þarna mikið að gera við að leysa
úr spurningum manna og útskýra
kennslutilhögun í skóla sínum
fj'rir nemendur, sem eru á aldr-
inum 6—8 ára og aðra gesti er
sóttu sýningu þessa. Var sýning-
unni þannig fyrir komið,að glöggt
yfirlit fékkst um alla námstil-
högun, áhöld og bókakost. En
rúm 400 börn hafa sótt skólann
í vetur, og búið að biðja fyrir um
500 næsta ár.
IÐIN OG GLAÐVÆR BÖRN
Á rúmgóðum gangi skólans, og
einkar smekklega máluðum, voru
sýnishorn af vinnu barnanna í
prentstafagerð, skrift, reikningi
og átthagafræði, vinnublöð, sem
límd voru á stór pappaspjöld.
Börnin tilbúin að ganga inn í röðum íyrir framan skóla sinn við Bólstaðahlíð.
vinnubækur barnanna, allt, sem ] börnunum sjálfum. Augljóst var,1 Og nú komum við
börnin höfðu gert í átthagafræði, að hér höfðu börnin ekki setið
prenti, skrift og reikningi. í einni I auðum höndum, og að hver dag-
ur hafði gefið tækifæri til þjálf-
stofu var öll vinna 6 ára barna.
í annarri vinna 7 ára barna og í
þeirri þriðju vinna 8 ára barna.
Vinnu hvers bekks var komið
fyrir á sérstakri borðasamstæðu.
Og sást, að börnin höfðu unnið
mikið, hvert barn átti frá 10—17
bækur. Tók ég eftir því, að flest-
unar og þroska, því að ég tók
eftir, að á blöðunum var dag-
stimpill, sem var eins konar blað-
síðutal í vinnubók barnsins, og
eftir því var blöðunum raðað.
í framangreindum stofum, sem
sýndu vinnubækur barnanna, var
einnig sýnishorn af vinnu barn-
anna í leir, sérstaklega frá frjálsu
vali barnanna. Mátti þar sjá ótrú-
lega fjölbreytni, hugkvæmni og
hagleik. Loks var í einni stofunni
sýnishorn allra bekkja af papp-
írsföndri. Undraðist ég, hvað
margt snoturt mátti gera úr litl-
um pappírsbleðlum. Ég heyrði
það á tali manna, að þeim þótti
fást gott yfirlit yfir vaxandi getu
barnanna og aukinn þroska, með
þvi að ganga frá stofu 6 ára barna
um stofu 7 ára barna og upp í 8
ára stofuna.
Nú leiðir ísak mig inn í stofu,
þar sem ekkert er til sýnis annað
en bækur.
„Ekki lesa nú þessi litlu börn
allt þetta“, segi ég við ísak.
„Að vísu ekki öll börnin allt“,
segir ísak. „En bækur þessar eiga
að þjóna eftirtöldum tilgangi:
um þeirra í sambandi við elds-
neytisskortinn."
Við nemum staðar þar sem
standa kola, týra og olíulampi.
Og Isak segir, að þessi tæki eigi
að gera börnunum skiljanlega
baráttu kynslóðanna við- myrkr-
ið.
AÐ I.ÁTA IF TO’A TAI.A
Loks nem ég staðar við ullar-
kamba, snúðsnældu og sauð-
skinnsskó, og skilzt mér þá,
hvað fólst í orðun ísaks, er
því að „láta umhverfi barnsins
hann sagði, að keppa bæri að
„tala“ meira en munn kennar-
ans.“
Tók ég eftir, að áhaldastofan
vakti mikla athygli sýningar-
gesta.
NÝSTÁRIÆGT ÁHALD
Ég hafði tækifæri til að sjá
skólastjórann sýna nýstárlegt
skuggamyndaáhald, sem hann
kallaði „hraðsjá11. Áhald þetta
getur varpað lesmáli og mynd-
um upp á vegg við dagsbirtu.
Myndunum er hægt að varpa á
vegginn mjög takmarkaðan
síðustu tíma, svo sem tíunda part úr
stofuna. En þar hefur verið kom- sekúndu eða skemmri tíma. En
ið fyrir kennsluáhöldum skólans. með því að hnitmiða myndtím-
„Lítið er ungs manns gaman,“ ann, getur kennarinn komizt að
varð mér að hugsa, er ég leit raun um, hvernig háttað er eft-
yfir stofuna. irtektarflýti barnanna, eða hve
Þar mátti sjá margvísleg reikn- langan tíma myndir og letur
ingsáhöld, sem komu mér nýstár- þurfa að vera á veggnum, til þess
lega fyrir sjónir, sömuleiðis tæki að barnið geti greint fyrir-
til að vekja athygli barnanna á brigðið.
lögun hlutanna og búa þau undir Þannig má t. d. komast að raun
Unnið með pinnum, sem til þess eru gerðir, með eldspýtnagildleik.
LESEFNIÐ
Frjáls teikning í 7 ára bekk D. Börnin fá blöð og blýant og ráða
því sjálf hvað þau teikna af eigin hugmyndum.
Hafði hver aldursfl. sér svæði. —
Teikningar úr átthagafræði sýndu
bæði vinnu undir handleiðslu
kennarans og eins frjálsa vinnu
barnsins. Gætti þar margra grasa
og mikillar fjölbreytni. Einnig
voru þarna á ganginum ljós-
myndir af börnunum í starfi og
eins af hverjum flokk. Gáfu
myndir þessar skýra mynd af
skólastarfinu, enda vöktu þær
óskipta athygli sýningargesta. í
þremur stofum lágu svo frammi
ar bækurnar voru gerðar úr laus-
um blöðum, enda sagði skóla-
stjórinn mér, að skólinn hefði
jafnan haft þennan máta á, lagt
allt efni til í skólanum, og sýndi
mér því til stuðnings ýmsar papp-
írsvörur og efni til kennslustarfs-
ins.
VINNUBÆKURNAR
Það vakti athygli mína, hvað
vinnubækurnar voru snyrtilegar
og margar skreyttar listilega af
Börn í 6 ára bekk lesa.
1. Börnin þurfa að fá stigrækt-
andi kennslu, sem styðst við
ákveðin tækniatriði, gerir börn-
unum skiljanlegt, hvað það er að
lesa, kallar þau til ábyrgðar við
lestrarstarfið og gefur þeim
sjálisbjargarmöguleika.
Lesmálið á lausu blöðunum,
sem eru hér í nærri þúsund um-
slögum, er samið hér i skólanum
sem tilraun til að reyna að full-
nægja þessu.
2. Börnin þurfa að fá tækifæri
til að lesa efni, sem mæðir á
kenndum atriðum, er hæfilega
létt og krefst ekki nærfærinnar
hjálpar kennarans.
3. Börnin þurfa (helzt daglega)
að fá tækifæri til að lesa verk-
efni, sem miðað er við það, sem
þau eru búin að læra, en er það
létt, að kennarinn getur tekið það
óundirbúið til hraðlesturs, sam-
eiginlega fyrir allan bekkinn.
4. Börnin þurfa að fá tækifæri
til að lesa einstaklingslega í skól-
anum, án tillits til þess, hvað
bekkjarsystkinin eru að lesa.
5. Börnin þurfa að lesa heima,
bæði fyrirsett efni og eins eftir
eigin vali, þó framan af í sam-
ráði við kennarann."
Um leið og við göngum út úr
bókastofunni segir ísak:
„Kalla má, að góður lesbóka-
kostur í skólastarfi hjálpi til að
„gera börnunum skó“ til að kpm-
ast ófótasár um þá „Holtavörðu-
heiði“, sem lestrarnámið vill tíð-
um reynast mörgu barninu.“
teikningu, leirmótun, pappírs-
föndur, prentstafagerð o. fl.
TAÐSKÁN OG MÓKÖGGULL
„Hvað er nú þetta?“ segi ég
og lit á taðskán, móköggul og
kolamola.
„Þetta eru tæki fyrir átthaga-
fræðikennsluna", segir ísak. „Þeg
ar gera á börnunum skiljan-
lega baráttu kynslóðanna við að
halda híbýlum sínum heitum.
Það á að minna börn á útmán-
aðakvíðann, sem fylgdi forfeðr-
um, hvernig lestrarhæfni barn-
anna er háttað. Mikils virði er
það fyrir börnin og framtið
þeirra, að kennarinn viti sem
greinilegast, hvernig þau eru af
guði gerð til að taka lestrar-
náminu.
HLÝ ORÐ TIL SKÓLAINS
Það var ánægjulegt að sjá
þessa sýningu í skóla ísaks Jóns-
sonar. Ég heyrði mörg hlý orð
mælt í garð skólans af foreldr-
Frh. á bls. 31
Kennarinn, Herdís Egilsdóttir, spilar á gítar.