Morgunblaðið - 17.06.1955, Blaðsíða 9

Föstudagur 17. júní 1955
MORGVNBLAÐIÐ
9
Fyrsta frásögn af náftúru
frœðingaleiðangrinum til
Meistaravík við Óskarsfjörð
12. júní 1955.
ÞAÐ, sem af er leiðangri okkar,
hefur allt gengið að óskum og
ekkert óhapp komið fyrir. Að
vísu er færð mjög erfið á þessum
tíma árs og öll ferðalög eru því
þreytandi og slarksöm, en maður
yenst þessu furðanlega. Og þrátt
fyrir kulda og vosbúð fá menn
hér mjög sjaldan kvef, nema
inenn smitist af aðkomumönn-
um. Þessu veldur hið tæra og
þakteríusnauða loft.
Við höfum þegar safnað á
annað hundrað fuglum og auk
þess nokkrum spendýrum og
ennfremur talsverðu af skordýr-
um og plöntum. Síðan við kom-
um hingað, hafa starfsmenn
námufélagsins verið boðnir og
búnir til að greiða götu okkar á
alla lund. Eigum við það fyrst
og fremst þeim að þakka, hve
góður árangur hefur þegar orð-
ið af starfi okkar.
ÁKJÓSANLEG BÆKISXÖÐ
Strax og við komum hingað,
var okkur fenginn til ‘umráða
skáli einn, sem Lauge Koch lét
byggja hér árið 1949. Skáli þessi
stendur við hina eiginlegu Meist-
aravík innanverða, en það nafn
hefur síðan færzt yfir á allt at-
hafnasvæði námufélagsins hér
við Óskarsfjörð. Skáli þessi er
mjög rúmgóður og hin ákjósan-
legasta bækistöð fyrir rannsókn-
ir okkar. Næstu nágrannar okk-
ar eru starfsmenn flugvallarins,
en þangað eru um 20 km. Meist-
aravík er um 7 km. langur fjörð-
ur eða vogur, sem gengur suður
úr Óskársfirði.
Að víkinni báðum megin liggja
brattar og hjöllóttar fjallshlíð-
ar, og eru fjöllin um 1000 m há.
Inn frá víkinni gengur dálítið
dalverpi, sem árnar úr fjöllun-
um í kring falla um út í víkina.
Dalur þessi er nú allur einn
krapavaðall.
VORAR SEINT
Síðan við komum hingað má
heita, að veðrið hafi alltaf verið
eins: Skafheiðríkt, glampandi
sólskin og blæjalogn. Að vísu
hafa komið nokkrir þokudagar,
en þeir eru teljandi. Núna síð-
ustu daga hefur bó verið þoka
alltaf öðru hvoru, en lognið er
alltaf hið sama. Fyrstu vikurnar,
eftir að við komum hmgað, var
nokkuð kalt, venjulega um 15°
frost á nóttunni, en minna á dag-
inn. Þá var snjór enn svo mikill,
að ekkert varð farið nema á
skíðum. Var ekki um annað að
ræða en spenna á sig skíðin, strax
og kom út úr skáladyrunum, því
að annars sökk maður strax upp
í mitti í þurran lausasnjó.
Eftir 20 maí fór að hlýna, og
snjórinn tók þá strax að sjatna
af sólbráð. Reglulegt hlákuveð-
ur hefur þó ekki komið enn, og
Snjóinn leysir því mjög hægt.
Landið er enn að miklu leyti
snævi þakið, enda þótt auðir
rindar séu smám saman að koma
upp úr snjónum, einkum í brött-
um fjallahlíðum. Vakir eru enn
hvergi komnar á ísinn á firð-
inum, og verður þess líklega
langt að bíða enn. Nú eru flestar
ár búnar að ryðja sig og snjór-
inn orðinn mjög blautur, og auk
þess eru krapaflár komnar á ís-
ínn. Færð er því mjög slæm,
enda er ekki lengur hægt að not-
ast við skíði. Eins og sakir standa
er því ekki um annað að ræða
en fara allt gangandi, og til þess
að losna við bleytu og vosbúð
verða menn helzt að vera í búss-
um.
KRÍAN KOM 11. JÚNÍ
Flestir farfuglanna komu síð-
ustu dagana í maí eða fyrstu dag-
ana í júní. Þá komu heiðagæsir,
helsingjar, sandlóur, lóuþrælar,
tildrur, rauðbrystingar, sanderl-
ur, fjallkjóar og steindeplar.
A-Grœnlands
eftir dr. rer. nat. Finn Guðmundsson
Leiðangursmenn komu
af Vafnajökii í gær
Þeir fengu afbragðs veður á jöklinum,
Eogn cg heiðríkju dag hvern
í
VATNAJÖKULSLEIÐANGUR-
INN, sem lagði af stað héðan um
hvítasunnuna, kom aftur til
Reykjavíkur laust fyrir hádegi í
, gær.
I Ferðin gekk í alla staði prýði-
' lega, ekkert óhapp, hvorki á mönn
um né tækjum, sagði Jón Eyþórs-
son, form. Jöklarannsóknarfélags-
ins, er blaðið náði tali af honum
í gærkveldi. Veður var hið ákjós-
anlegasta, logn og heiðríkja dag
eftir dag á jöklinum.
TJAI.DAÐ VIÐ TUNGU
I — Við lögðum upp laugardag-
j inn fyrir hvítasunnu og fórum þá
| að Tungná, sagði Jón, en þar var
j þá komin suðaustan rigning og
j rok. Tungná var í hvítalöðri á
vaðinu og var tjaldað við ána.
Veðrið lægði um miðaftan á hvíta-
sunnudag og héldu þá engin bönd
Guðm. Jónassyni. Hann lagði út
í ána og óð yfir hana. Undir kvöld
ið þótti svo fært að fara yfir með
; bílana, sem voru sex stórir og
! fuilhlaðnir. Gekk allt vel og slysa-
1 laust. Þó var það á takmörkunum
vegna þess hve áin var djúp ,en
það gekk þó.
j Ekið var beint í Tungnárbotna,
og þar sneru bílstjórarnir við
| nema Guðmundur Jónasson, sem
Fuglar þessir halda sig einkumjenn. Þeir eru styggir og varir yarð eftir með snjóbíl sinn og einn
á auðum hjöllum eða rindum í
Þessi mynd var tekin er dr. Finnur Guðmundsson og félagar hans
lögðu af stað til Grænlands. Er Finnur lengst t. h., við hlið hans
Kristján Geirmundsson frá Akureyri og þá Hálfdán Björnsson frá
Kvískerjum. — Ljósm. Mbl. Ól. K. M.
fjallahlíðunum, því að niður við
sjó er enn lítið um auða bletti.
Krían kom þó ekki fyrr en í gær
(11. júní). Er einkenniiegt að sjá
kriurnar á sveimi yfir ísbreið-
unni á firðinum, bar sem hvergi
sézt í auðan sjó. Æðarfuglar,
hávellur og lómar eru einnig
nýkomnir.
Þessar síðasttöldu tegundir
halda sig á auðri vök, sem mynd-
azt hefur á útfalli allstórs lóns
INoret), sem er hér í grennd við
flugvöllinn.
SNJÓTITTLINGURINN
ER FARFUGL
Varptíminn fer nú í hönd, og
höfum við þegar fundið heiða-
gæsahreiður og steindepilshreið-
ur. Helsinginn mun einnig vera
orpinn, og munum við kanna
varpstöðvar hans næstu daga, en
hann verpur hér í hömrum á
nokkrum stöðum. Staðíuglar hér
eru sæuglur, hvítfálkar, rjúpur
og hrímtittlingar (auðnutittlings-
tegund). Alla þessa fugla höfum
við séð, en ekki eru þessar teg-
undir algengar. Fremur lítið er
um læmingja í ár, og mun það
; valda mestu um það, hve lítið er
af snæuglum og hvítfálkum.
Snjótittlingarurinn er langalgeng
asta fuglategundin hér. Hann er
farfugl, en var þegar kominn, er
j við komum hingað 8. maí.
Af öðrum fuglum, sem við
höfum séð, má nefna hvitmáfa og
hrafna, en þeir eru að nokkru
leyti staðfuglar hér. Hvítmáfur-
inn mun þó halda sig úti í rek-
ísnum yfir háveturinn.
SAUÐNAUTAHÓPUR
OG SNÆHÉRAR
Síðan við komum hingað, hef-
ur sauðnautahópur haldið sig i
hliðinni fyrir ofan skála okkar í
Meistaravík. í hópnum voru 9
dýr, en nú eru tvær af kúnum
bornar, svo að dýrin eru alls 11.
Sauðnaut þessi eru mjög gæf og
skipta sér lítið af okkur, þótt við
komum allnærri þeim. Þau virð-
ast vera með allan hugann við
að kroppa hinn kyrkingslega
bróður á hjöllunum í fjallshlið-
inni. Tvö snæhérapör hafa einnig
haldið sig í hlíðinni ofan við skál-
ann, og eitt tófugreni höfum við
fundið þar. Hreysiketti höfum við
ekki séð ennþá, en vitað er, að
þeir halda sig á þessu svæði.
Talsvert er af selum við andop
á ísnum. Við höfum reynt að
skjóta þá, en ekki tekizt það
um sig, og því ekki viðlit að fhitningabíL Þá var og vísill, sem
skjóta þá nema með stórum riffl- Jöklarannsóknarfélagið á, með í
um. En gallinn er bara sá, að ferðinni.
þeim tekst nær ávallt að komast
niður í gegnum andopin, nema
þeir séu skotnir í gegnum haus-
inn. Við höfum reynt að dorga
niður um andop á ísnum, en ekki i
orðið varir. Þó höfum við náð í
eins konar marflær, sem hafa j
setzt á beituna.
REYKJAVlK
B C D E F G
ABCDEFGH
STOKKHÓLMUR
11.
ieikur Reykjavíkiir:
a7—a5
MÆLINGAR Á GRÍMSVÖTNUri >
— SKÁLAB YGGING I
TUNGNÁRBOTNUM
Daginn eftir var iiðinu skipt.
Sjö tóku til við skálabyggingu, en.
sjö lögðu á jökulinn á tveimur *
bílum og einum yfirbyggðum
skíðasleða. Héldu þeir til Gríms-
vatna og voru þar við mælingar
1 viku. Dr. Sigurður Þórarinsson
ákvað, hvar mælingar skyldu gerð
ar, en verkið framkvæmdi fransk-
ur sérfræðingur, ,Tean Martin. —-
Starfar hann bjá EPF, frönsku
heimskautastofnuninni, en hún.
lagði fram mælitæki í leiðangur
þennan, auk sérfræðingsins.
»
TIL KVFRKFJALLA OG
Á HÁUBUNGU
Hópur sá, er vann að skála-
byggingunni, var síðar sóttur á
snjóbílnum og var farið norður £
Kverkfiöll í góðu færi og veðri.
11 .júní lagði svo allur hónurinn
af stað frá Grímsvötnum. Var ek-
ið yfir Háubungu (1700 m.) og
gerðar mælingar á þykkt iökuls-
ins. Síðan var ekið að PálsfjalR
og gist þar.
IÖKULIIFIMAR
Daginn eftir skiptust leiðir aft-
ur. Fiögurra manna bópur fór
með vísilinn til mælinga vfir á
Tungnáriökul. Hinir fóru í
Tuno-nárbotna t.il að liúka skála-
bvggingunni. Á mánudagskvöld-
ið kom svo mælingabónurinn af
iöklinum, og tvo siðnstu dagana
unnu aliir að bví að fuligera skál-
ann, sem p+endur á. hraunbrún um
2 km frá iökulsnorðinnm. Skálinn
hefir f°ngið nafníð .löku’lieimar
og er hinn vandaðasti og vistleg-
asti.
H + T.DTD TIT I'T
Undir kvöld á rniðvikudag va.r
svo baldið he;mleiðie Ekið var v?ð
a+öðnlaust a.Ra nðt.tina og komið
að Selfossi um fótaferðat,íma. Gátu
menn hresst sig bav é morv-un-
kaffi. en síðan var haldið áfram
hing°ð t’’] bg'mrinc;.
T eiðanvu- þnc,ci’ van á vegnm
■Tökl ar an n sókn a v'éi r. o-s!ri r. en a.ð
bví ev snerti- h’d-ktarmælingar í
samviunu við F'DTi', og mun sá
hlut.i hans senni'ovq ganga undir
nafninu Fransk-íslenTki Vatna-
iökulsleiðangurinn 1955.
Nýr vélbátur
MIKIÐ AF HUNANGSFLUGUM
Skordýr eru nú óðum að koma
á kreik. Eru það einkum flugur
(tvivængjur), en einnig höfum
við fundið nokkrar tegundir af;
vespum og fiðrildum, þar á I
meðal allstór og litfögur dag-
fiðrildi. Einnig er hér mikið af j
stórum hunangsflugum. Bjöllur
höfum við hins vegar engar fund
ið enn, sem komið er.
Hálfdan Björnsson vinnur
mjög ötullega að skordýrasöfn-
un, en Kristján Geirmundsson
hefur nóg að gera við að taka
hami af fuglum og öðrum dýr-
um, sem við söfnum.
Gróðurinn er ótrúlega fljótur
að þjóta upp, eftir að snjóinn
leysir. Nú þegar eru allmargar
tegundir farnar að blómgast.
Þar á meðal er vetrarblómið,
sem er hér mjög algengt, og svo
nokkrar tegundir, sem ekki eru
til heima. Það, sem einna mest
einkennir gróðurinn hér, er
mosalyngstegund sú, sem er
einkennandi fyrir flest heim-
skautalönd. Hún vex hér allt upp
í 1000 m hæð, ef ekki hærra.
Væri gaman að vita, hvort hún
myndi ekki þrífast í miðhálendi
íslancjs. Pólarvíðirinn (Salix
arctica) setur líka sinn svip á
gróðurlendið hér.
HEIM 12. JÚLÍ
Við munum væntanlega koma!
heim 12. júlí. Þann tíma, sem HAFNARFIRÐI — Siðastliðinn með að knýja hann 7—8 sjóm. —
við eigum eftir að dveljast hér, laugardag var á sjó settur hér Litla vinnustofan, sem er að
munum við einkum nota til að nýr vélbátur, Freyr GK 144. •— Brekkugötu 11, sá um járnsmíði
safna skordýrum og piöntum og Er hann smíðaður af tveimur ( Bátarnir, sem þeir félagar hafa
ennfremur til að fylgjast með ungum skipasmiðum í bænum, smíðað eru hinir vönduðustu að
varpi fuglanna og safna eggjum. þeim Jóni Gesti Jónssyni o| allri gerð og ágætir sjóbátar.
Dvöl okkar hér hefur verið Eyjólfi Einarssyni. Er þetta fjórði Verður hverjum manni starsýnt
mjög skemmtileg og lærdóms- báturinn, sem þeir félagar smíða á hinar hreinu og mjúku línur,
rík, enda þótt hún hafi verið og þeirra stærstur. Hann er 32 sem þeir ná í byggingarlagi bát-
nokkuð erfið stundum. Náttúru- fet á lengd, 9 á breidd og burð-1 anna. — Bátasmíðistöðin er við
fegurð er hér óvenju mikil. Land armagnið er um 7. smálestir. í. íshús Reykdals í Hafnarfirði.
ið er í senn bæði hrikalegt og honum er lúkar með tveimur
fallegt og dvralíf og gróður til- hvílum og borði, sem dregið er
tölulega fjölbreytt. Og ninir sér- undan annarri þeirra. Vélarrúm
kennilegu töfrar heimskaupta- og stýrishús er mjog rúmgott og
landanna munu seint gleymast öllu þar mjög haganlega fyrir-
þeim, sem einu sinni hafa kynnzt komið. 20 hestafla BUKH-diesel-
þeim. ______1 vél er í bátnum, og á hún auðvelt
Eigendur vélbátsins Freys eru
tveir ungir menn, þeir Geir
Stefánsson og Jörundur Guðlaugs
son. Hyggjast þeir gera bátinn út
héðan. — Myndira tók Ásgeir
Long. — G. E.