Morgunblaðið - 15.09.1955, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 15. sept. 1955
MORGUNBLAÐIB
19
Konur á öllum aldri sækia
SKÓLATASKAN
í/l
66
ya y0'íuii.a.1
Ræfl viB Svövu Péftsrsdóflur, form. Sundfél. kvenna
i
ÞAÐ ERU alltaf fleiri og fleiri húsmæður að bætast í hópinn í
„sérsundtímum kvenna". Sérsundtímarnir virðast eiga mikl- ’
um vinsældum að fagna sem dæma má af því, að þessi þáttur
sundkennslunnar hófst 1951, með norrænu sundkeppninni hinni
fyrri. Gáfust sundtímarnir svo vel, að telja má að þeir hafi haft
úrslita-þýðingu með þátttöku kvenna í þeirri sundkeppni. Hafa
þeir haldið átfram á hverju sumri síðan.
Þannig mælti formaður Sund- EINNIG YFIR VETURINN
félags kvenna, Svava Pétursdótt-
ir, er fréttamaður Morgunblaðs-
EKKI HÆGT AÐ KOMA
SUNDTÍMUNUM VIÐ í
SUNDLAUGUNUM í SUMAR
Svava Pétursdóttir.
hentugar baktöskur.
, Töskur þessar hefðu hefðu verið
menningi.
FRÁ því ég var nemandi í Mið-
bæjarskóla Reykjavíkur, minnist
ég þess, að eitt sinn ræddu kenn-
arar skólans við okkur um það,
hversu við ættum að sitja við
borðin og hvernig skólataskan
ætti að vera. Um þetta talaði líka
A fundi sem haldinn var í
Sundfélagi kvenna 1954, var
samþykkt sú tillaga, að fara þess
á leit við bæjarráð, að fá að
halda sundtímunum áfram yfir
veturinn. Varð bæjarráð fúslega NÚ ER sá árstími er nýir árgang-
við þeirri beiðni. Voru sundtím- ar halda til skólanna til náms.
arnir svo allan síðastliðinn vet- Eitt af mörgu, sem foreldrar
ur, tvö kvöld í viku en í sumar verða að gefa barni sínu, er það
fjölgaði þeim svo aftur og eru hefur skólagöngu er skólataska.
nú fjögur kvöld í viku. Eru það Vegna þess að margir ræða um
mánudagar, þriðjudagar, mið- skólatöskur þessa dagana, hefur
vikudagar og fimmtudagar. Er hlaðið snúið sér til fræðslurriála-
kennslan ókeypis. Sundkennar- skrifstofunnar og spurt að því
arnir eru nú tveir, Asdís Er- hvort ekki séu þar til leiðbein-
lingsdottir og Kristjana Jons- jngar um vaj á skólatösku. Skrif-
^ot^r' stofan hefur góðfúslega látið blað
inu í té grein sem Þorsteinn Ein-
arsson íþróttafulltrúi skrifaði i
mai hefti Foreldrablaðsins 1951.
Þá gat skrifstofan þess einnig,
— Hafa þessir tímar farið að Bjarni Bjarnason, Langholts-
fram í bæði Sundhöllinni og g 176 hef8i búið si^ undir að
Sundlaugunum? I framleiða
— I sumar hefur ekki verio
hægt að koma þeim við í Sund-j~ . kennaranámskeiðum
laugunum eins og undanfarm ar,' ^ ^ ^ t
vegna ovenjumikillar aosoknar ö ,
ins átti stutt viðtal við hana í þar. Hafa þeir því farið fram 70r e 1 ° 1 V1 ur enn'
þessu skyni nú fyrir nokkru. Og í Sundhöllinni eingöngu. j „ , . , „
áreiðanlegt er það að mörg I Það væri mjög æskilegt, aðj , os uger ^essi Ur verlð
húsmóðurin hefur glaðst í hjarta sem flestar konur iðki sund all- I fynd menly|amalaraðherr3 °S
sínu, er þessi sundkennsla var an ársins hring öðru hvoru, sér,nelur nunn nvatt til þess að slík
tekin upp. | til heilsubóta og hressingar. Svo gejð skólatösku verði kynnt al
— Hvaða aðili sér um „sér- mættu þær einnig hafa það hug-
sundtíma kvenna"? | fast að sund gerir hvorttveggja
— Það er bezt að svara þessu í senn, að styrkja og fegra lík-
með því að nefna Sundfélag amann. í ráði er að sérsundtím-
kvenna. — Það var stofnað 29. ar kvenna haldi áfram í vetur
apríl 1954. Tilgangur þess er að og ættu konur að notfæra sér
vinna að aukinni þátttöku það.
kvenna í sundnámi og einnig j — Eg vil, sagði Svava að lok-
bættum skilyrðum í því efni. um, nota tækifærið til þess að' skólastjórinn til okkar af tröpp
Félagið stendur þannig á bak við flytja bæjarráði alúðarþakkir um skólans. Þetta festist mér sér-
sérsundtímana í Sundhöllinni og fyrir hönd stjórnar Sundfélags staklega í minni, vegna þess að
og Sundlaugunum og hvetur kon kvenna, fyrir sérstaklega góðar kennarinn lagði áherzlu á. að
ur á öllum aldri til þess að æfa undirtektir við beiðnum okkar. skakkt bak og innfallið brjóst
og læra sund. ^ M. Th. I byði berkium heim, en um 1920
_______________________________.______________________________ var eins talað um berklaveiki og
um krabbamein nú. Hræðslan
festi þetta í minni mér.
Þessari endurminningu skaut
upp í huga mér, er ég um daginn
stóð við einn barnaskóla bæjar-
ins og sá börnin streyma úr
skóla. Það má margt athuga í
slíkri hjörð, t. d. töskurnar. Tösk-
ur skólabarnanna eru næstum því
eins mismunandi og höfuðföt
kvenfólksins: Skjalatöskur af
ýmsum gerðum, bornar í hendi
eða undir armi; hliðartöskur úr
leðri eða segldúk, bornar á öxl,
undir armi, í hendi eða um háls,
hvílandi um mjaðmir. Ætti að
binda upp á hest, myndi það
verða gert á svo marga vegu? Þó
að hestur hafi ekki hendur, þá er
hægt að hengja bagga á hann á
ýmsa vegu, en hinn gamli máti
myndi reynast beztur fyrir lík-
ama hestsins, velferð baggans og
framvindu ferðarinnar.
Er rétt að „leggja á börná
marga vegu? Við skulum hug-
leiða þetta nánar.
Máttarstólpi líkamans, hrygg-
urinn, ber uppi brjóstkassa, höfuð
og arma. Hvað, sem þyngd hefur
og hengt er á axlir, undir arma,
í hendur eða um háls, verkar á
hrvgginn.
Eftir því hvar átakspunkturinn
er, þá breytist staða hryggjarins.
Mikill viðbúnaður mun nú hafður í Svíþjóð í sambandi við 1. okt. Átak um axlir beygir hann til
n. k., en þá stendur mikið til þar í landi! Áfengisskömmtuninni hliðar. Átak á háls beygir hann
Taska borin á öxlinni Taska borin á bakinu Taska borin í annarri Baktaska, bezta gerð af
getur valdið hliðar- með ól um hálsinn get- hendi getur valdið hlið- skólatösknm.
skekkju. ur valdið útbognu söð- arskekkju.
ulbaki. -■
lýkur sem sé. Mikið hefir verið skrifað og skrafað í sambandi við
þetta, og þá ekki sízt um þá hlið málsins, hvað gera skuli til að koma
i veg fyrir of mikinn drykkjuskap. Meðal annars kom það til
tals í þinginu, hvort ekki væri hyggilegra að láta flöskurnar liggja
í hillum í búðum og veitingakrám, þar sem þær freistuðu manna
ekki eins mikið þannig. Ekki fara sögur af því, að nein þingsálykt-
áfram. Til þess að tryggurinn
vinni hlutverk sitt hefur náttúr-
an sett hann í þá stöðu, að hann
er lóðréttur við undirstöðuflöt
líkamans, en að gerð er hann
sveigður í 4 beygjur.
Þessar beygjur verða að hafa
un hafi verið gerð um málið, en myndasmiðurinn brá skjótt við eglilegar sveigjur, til þess að _____
til að athuga á hvoru færi betur, að flöskurnar stæðu eða féilu! hryggurinn geti innt hlutverk sitt I Væri eigi rétt, foreldrar og
af hÖndum. Það er því tvennt,
sem við skulum hafa í huga um
hrygginn:
1) Hann má ekki vera hliðhall-
2) Hann verður að halda eðli-
legum beygjum.
Skólataska, sem hengd er um
öxl, borin undir armi eða í hendi,
skekkir hrygginn tii hliðar.
Taska, sem hengd er um háls,
eykur beygjur hryggjarins.
Nú orka þessar hliðskekkjur og
auknu beygjur ekki aðeins á
beinagrindina, þær snerta einnig
vöðvana og það ekki lítið.
Við tölum um, að vöðvi vinni
„bundið sarf“, t. d. útréttur arm-
ur af öxl, hreyfingarlaus, — við
finnum fljótt til sársauka í vöðv-
unum af erfiðinu; og að hann
vinni í „slökun“, t. d. armur
sveiflast með hlið fram og aftur,
— við þreytumst að vísu, en ekki
eins fljótt og í hinu fyrra dæmi.
Við tölum einnig um það, að
vöðvi vinni í „styttingu“ og í
„lengingu“.
Taska borin þannig, að átakið
lendir til hliðar veldur því, að
vöðvarnir öðru megin við hrygg-
inn vinna í „styttingu“, en hin-
um megin í „lengingu" og fjöldi
vöðvahópa vinna , bundið“ starf.
Þeir læknar, sem athugað hafa
atvinnusjúkdóma og gefið út leið-
beiningar gegn þeim, vara mjög
ákveðið við slíkri misbeitingu
vöðva og þá sérstaklega við því
að „binda“ vöðva. Til langframa
valda þessar misbeitingar gigt,
og hver er það, sem ekki vill vera
laus við þann kvilla?
Þær töskur, sem við látum
börnin okkar nota, valda hliðar-
skekkju hryggjar, auknum beygj
um og misbeitingu vöðva, eða í
stuttu máli geta valdið sjúklegu
ástandi.
Hvernig eigum við þá að út-
búa töskur barnanna? — Taka til
að nota gömlu baktöskurnar. —
Af hverju? — Átök þeirra á
hrygg og mótvægi vöðva gegn
þyngd þeirra veldur síður sjúk-
legu ástandi, í öðru lagi hindra
þær ekki eðlilegt göngulag, og í
þriðja lagi er síður hætta á, að
þær hindri för barnsins í um-
ferð.
Gegn baktöskum hef ég heyrt
kennara hafa þetta:
1) Þær er erfitt að hengja á
stólbak eða á borð.
2) Börnin hoppa upp á töskur
náungans, er hann ber hana á
baki, og svipta hor.um á bak aft-
ur.
3) Þær eru úr tízku.
Ég hef orðið þess var, að Norð-
menn fylgjast í vaxandi mæli
með líkamsvexti skólabarna, og
meðal annars hef ég hevrt, að
þeir séu nú búnir að fvrirskipa
eða hvetja foreldra til þess að
gefa börnum sínum, sem þurfa
skólatösku, baktösku. Ég hef séð
tvær gerðir slíkra taskna. Þær
eru fyrirferðarlitlar (ekki með
hliðarfjölum, en hafa hart speldi,
sem liggur að baki barnsins).
Efnið er grófur og sterkur tiald-
dúkur. Töskurnar eru ódvrar.
Töskurnar eru einnig hentugar,
sem bakpokar i skíðaferðum og á
berjamó.
kennarar, að við tækjum gömlu
baktöskurnar í tízku aftur?
Ég er viss um, að við gerðum
líkömum barnanna greíða með
því, en þetta verður ekki gert,
nema allir leggist á eitt um að
koma þessu í framkvæmd.
Ég ræddi þetta eitt sinn við
börnin mín, og þau sögðu: „Pabbi
það er enginn með baktösku í
skólanum“ og þá gátu þau ekki
skorið sig úr. Tízkan er sterk.
Sú ástæða, að baktaskan valdi
því, að börnin svipti hvert öðru
frekar á bak aftur, jafnast upp á
móti hinu, að börnin nota hliðar-
töskur og skjalatöskur sem bar-
efli.
Frá sjöunda aidursári til tólfta,
ættu skólabörnin, meðan líkamar
þeirra eru lítt styrktir og vöxtur
ör, ekki að nota aðrar töskur en
baktöskur.
Að endingu vil ég benda á þá
staðreynd, að barn, sem gengur
nokkurn spöl — og þarf ekki
barn til —, vill bogna áfram
(verða álútt), en sé taskan á
réttum stað á baki (á útbeygju
brjóstliða), þá vegur hún á móti
þessum framhalla. Óhentug taska
hengd á vaxandi og óharnaðan
barnslíkama, getur með tímanum
orðið drápsklyfjar“.
(Sjá nánar um skólatöskur og
áhrif þeirra á barnslíkamann í
bók Jóns Þorsteinssonar: Vaxtar-
rækt. Myndir þær, sem fylgja
greininni eru úr þeirri bók).
Þorsteinn Einarsson.
„Starfsvalsráð Norð-
urlanda" stofnað
NÝLEGA var stofnað í Stokk-
hólmi „Starfsvalsráð Norður-
landa“ og eru fulltrúar frá öll-
um Norðurlöndum meðlimir í
ráðinu.
Atvinnufræðsla og starfsvals-
leiðbeiningar hafa aukizt mjög á
Norðurlöndum undanfarin ár og
vinna nú hundruð manna að því
að veita unglingum atvinnu-
fræðslu og leiðbeina þeim með
tilliti til starfsvals.
í Danmörku gera ný lög ráð
fyrir fræðslu og leiðbeiningum
um starfsval. Á fræðslan að hefj-
ast í unglingaskólum en henni
verður haldið áfram allt upp í
háskóla. f Noregi eru 20 starfs-
valsleiðbeiningaskrifstofur starf-
andi og verið er að undirbúa opn-
un fimm í viðbót. Auk þess eru
í Noregi fimm vinnusálfræðistofn
anir og eru unglingar, sem þess
óska hæfniprófaðir á þessum
stofnunum í leiðbeiningaskyni.
f Svíþjóð er atvinnufræðsla
veitt í öllum skólum og gera nýju
sænsku fræðslulögin ráð fyrir
því, að sú fræðsla hefjist í 7. bekk
og'aukist í 8. og 9. þekk þannig að
heimsóknir og störf á vinnustöð-
um verði helmingur kennslunnar
í hinum svonefndu hagnýtu deild
um skólans.
f Helsingfors starfa 24 sálfræð-
ingar að atvinnufræðslu, starfs-
valsleiðbeiningum og hæfnipróf-
unum á Vegum bæjarins en ann-
ars er þessi starfsemi víðast að
Framhald á bls. 30.