Morgunblaðið - 17.09.1955, Blaðsíða 1
16 síður
42. árgangnz
211. tbl. — Laugardagur 17. sept. 1955
Prentsmi$}& Morgunblaðsina
Dr. Aðenaner
sagíur volda
vonbrigium
í A.-Þýzka!undi
/ BONN, 16. sept.
AGÖNGUM þýzka þing-
hússins (Bundestag) í
Bonn var því haldið fram í
dag, einkum af hálfu jafnað-
armanna, að sú ákvörðun dr.
Adenauers að hefja stjórn-
málasamband við Sovétríkin,
án þess að fá annað 1 aðra
hönd, en að þýzkir stríðs-
fangar verði látnir lausir, hafi
valdið miklum vonbrigðum í
Austur-Þýzkalandi og að fólk
þar sé nú vonsvikið og dauft
í dálkinn.
Yfirleitt virðist sú skoðun út-
breidd, að dr. Adenauer hafi
keypt frelsun stríðsfanganna of
dýru verði.
'Fyrsti blaðamannafundurinn
sem kanslarinn hefir haldið frá
því hann kom frá Moskvu, var
haldinn í dag og lét kanslarinn
þá svo um mælt, að Rússar
hefðu vitað að þeir hefðu átt
trompspil á hendi þar sem var
stríðsfangamálið. — Kanslarinn
ságði að þýzka sendinefndin
hefði ekki getað komið heim frá
Moskvu án þess að hafa lausn
þessa máls með sér.
Allri gagnrýni, sem kom fram
á blaðamannafundinum út af
þeirri ákvörðun Vestur-Þjóð-
verja að taka upp stjórnmála-
samband við Rússa, svaraði
kanslarinn með því að segja að
ekki væri hægt að komast hjá
tilveru Sovétríkjanna með því
að neita að viðurkenna hana. —
Hann benti á að aðrar Vestur-
Evrópuþjóðir hefðu einnig sendi-
herra í Sovétríkjunum. Þá stað-
reynd, að Rússar hefðu lagt
mikla áherzlu á að fá tekið upp
stjórnmálasamband við Vestur-
Þýzkaland, kvað kanslarinn sýna
hve voldugt Þýzkaland væri orð-
ið. -
Kanslarinn iagði á það áherzlu,
að Vestur-Þýzkaland byggði enn
sem fyrr stjórnmálastefnu sína
á samvinnu við vestrænar þjóðir.
UPPREISIM GEGIVI PE
Þriðja stærsta borg
landsins á valdi
uppreisnarmanna
„ískyggilegt ástand" í Buenos Aires
BUENOS AIRES, föstudagskvöld.
ARGENTÍNA var í kvöld lýst í umsátursástand eftir
að deildir úr her og flota landsins höfðu gert uppreisn
gegn stjórn Perons. Er þetta önnur uppreisn argentínskra
lierja gegn Peron á þrem mánuðum.
í kvöld var öll umferð um götur höfuðborgarinnar,
Buenos Aires, bönnuð frá því klukkan átta að kvöldi
til kl. átta að morgni.
Hervagnar hafa í kvöld farið um götur Buenos Aires og her-
• menn standa vörð við loftvarnabyssur. Sendiherra Chile i borg-
inni símaði í dag, að ástandið í borginni væri „mjög ískyggilegt".
Ráðstafanir hafa verið gerðar til þess að flytja alla Chileanska
þegna loftleiðis frá höfuðborginni.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMlllllllllllllllllllllllllllll'illllllllllinillllllllllllIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Stjórn Perons birti sjálf í morg^
un fyrstu upplýsingarnar um
uppreisnina, og var sagt í tilkynn
ingu stjórnarinnar að hermenn
hennar hefðu náð fullum tökum
á uppreisnaröflunum.
upp á ieiðinni"
MOSKVA 16. sept.: — Grotewohl,
forsætisráðherra A.-Þýzkalands,
var ekki meðal austur þýzku full-
trúanna á Moskvu-ráðstefnunni,
sem stigu upp í flugvélina í A.-
Berlín í morgun. En þegar flug-
vélin kom til Moskvu var það
Grotewohl, sem steig fyrstur út
úi flugvélinni og hélt ræðu á
flugvellinum.
Talið er að flugvélin hafi lent
á leiðinni einhversstaðar í sovét-
ríkjunum og tekið Grotewohl um
borð, en ráðherrann mun hafa
verið einhversstaðar í Rússia
utn það leyti sem dr. Adenauer
var í Moskvu.
Krutschev og Kaganowitsch,
Molotoff og Malenkoff og flestir
aðrir leiðtogar sovétríkjanna, aðr
ir en Bulganin forsætisráðherra,
sem sagður er veikur af influenzu
voru viðstaddir á flugvellinum
til þess að taka á móti A.-Þjóð-
verjunum.
CORDOVA í HÖNDUM
UPPREISNARMANNA
| En í útvarpi frá uppreisnar-
mönnum í kvöld var sagt að her
þeirra hefði náð Cordovu, þriðju
! stærstu borg landsins með 365
þús. íbúum á sitt vald. í Cordovu
er miðstöð kaþólskra manna í
! landinu. Cordova er 650 km. frá
Buenos Aires.
) Samkvæmt frásögn uppreisnar
manna virðast herflokkar þeirra
hafa á valdi sínu borgir og héruð
í a.m.k. þrem fylkjum í landinu.
Þeir segja að uppreisnin breiðist
ört út.
í útvarpi frá Buenos Aires í
dag var skýrt frá því að stórar
sprengjuflugvélar hefðu verið
sendar gegn uppreisnarmönnum í
flotastöðinni Rio Santiago, í um
það bil 60 km. fjarlægð frá
Buenos Aires.
Fregnir frá borginni Eva Peron,
sem áður hét La Plata herma að
miklar sprengingar hafi heyrst í
borginni eftir að stór sprengju-
flugvél hafði verið á sveimi yfir
henni.
Önnur fregn hermir að stjórn-
arherdeild hafi verið að bíða eftir
liðsauka í kvöld til að hefja árás
á lið uppreisnarmanna í Belg-
rano.
Setuliðið í Curuzu Cuartia, við
landamæri Brazilíu hefir einnig
gert uppreisn.
FORINGINN
Foringi uppreisnarmanna er
sagður vera Dalmiro Felix Videla
Balaguer hershöfðirigi, yfirmaður
setuliðsins í Rio Cuarto, skammt
frá Cordova.
Fyrir nokkrum dögum viður-
kendi stjórn Perons að uppreisn-
artilraun hefði verið kæfð í fæð-
ingu í Cordova fylki fyrir hálfum
mánuði eða þ. 3. sept., og að fyrir
þeirri tilraun hafi átt að standa
Balaguer hershöfðingi. Uppreisn-
artilraunin fór út um þúfur vegna
þess að ónefndur herforingi ljóstr
aði upp um fyrirætlanir Balagu-
ers. Síðan hefir verið lýst eftir
Balaguer og fjórum öðrum hátt-
settum herforingjum í Cordova-
fylki, en þessir uppreisnarforingj
ar „hurfu“ fyrir hálfum mánuði.
„Eg var
njósnari...
HONGKONG, 16. sept.
Eg VAR NJÓSNARI og
átti skilið sex ára fangelsis-
dóminn, sem ég hlaut“. Á þessa
leið mælti ameríski stúdentinn
Walter Rickett, er hann kom
hingað í morgun frá Kína. Hon-
um var sleppt úr fangelsi vegna
samkomulagsins, sem gert var
milli Kínverja og Bandaríkja-
manna í Genf um síðustu helgi.
Rickett var tekinn fastur í
Kína árið 1951 og dæmdur í 6
ára fangelsi fyrir njósnir. Rick-
ett sagði hér í Hongkong í morg-
un, að skoðun sín á kommún-
isma hefði breyzt og þegar hann
var spurður að því, hvort hann
væri kommúnisti, svaraði hann,
að til væri margskonar skiln-
ingur á kommúnisma.
Rickett hafði hlotið Fulbright
styrkinn til náms í Kína og hann
hélt því fram í dag að flestir
þeirra Ameríkumanna, sem
styrkinn hlutu, hefðu áður verið
í njósnasveitum Bandaríkjanna.
Sjálfur kvaðst hann hafa safnað
upplýsingum fyrir amerísku
ræðismannsskrifstofuna í Peking,
en þegar hún var lögð niður, hafi
hann veitt upplýsingarnar ræð-
ismannsskrifstofu Breta og Hol-
lendinga.
Brezka utanríkismálaráðuneyt
ið neitaði því afdráttarlaust í
kvöld, að nokkuð væri hæft í
því, að Rickett hefði haft njósnir
fyrir Breta.
Bezfu kvikmynda-
leikararnir
FENEYJAR, sept.: — Á alþjóða
kvikmyndahátíðinni var fyrstu
vérðlaununum til leikara skipt á
milli brezka leikarans Kenneth
More og þýzka leikarans Kurt
Júrgens.
Dómarar gátu ekki komið sér
saman um beztu leikkonuna.
Margar leikkonur komu fram í
kvikmyndum frá um 20 löndum.
„Vér litum svo á að engin þeirra
ætti skilið að fá Volpi bikarinn",
sagði talsmaður hátíðahaldanna.
Einnig í fyrra áttu dómarar í
sömu vandræðum og neituðu að
afhenda nokkrum kvenleikara
Valpi bikarinn.
Peron forseti.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Ný óveðursský
safnast að
stjórn Faures
PARÍS, 16. sept: — Ben Arafa
Marokkósoldán er nú sagður vera
búinn að sætta sig við það að
leggja niður völd, og víkja sæti
fyrir nýrri stjórn, sem skipuð
verður Marokkomönnum, en áð-
ur en hann hverfur úr soldáns-
embættinu vill hann fá einhverju
um það ráðið, hvaða menn það
verða, sem taka skuli sæti í
heimastjórninni.
Skipun þessarar heimastjórnar
hefir valdið Edgar Faure, forsæt-
isráðherra Frakka, nýjum örðug-
leikum og vilja hægri flokkarnir,
sem styðja stjórn hans, hafa hönd
í bagga með hverjir verða í j
Marokkostjórninni. Einkum berj- j
ast hægri flokkarnir gegn því, að i
E1 Mokri, hinn rúmlega tíræði
stórvezír, taki sæti í stjórninni.
Svo getur farið að fjölga verði í
Marokkostjórninni úr þrem
mönnum í fimm til þess að hægt
verði að sætta öll sjónarmið.
Latour landstjóri í Marokko,
hefur verið kvaddur heim til
Parísar til skrafs og ráðagerða.
Fregnir frá París í kvöld
hermdu að stjórn Faures gæti
ekki talist í yfirvofandi hættu út
af Marokkomálinu, en hitt væri
sönnu nær að óveðursský söfnuð-
ust að henni.
1200 krónur verða
að 460 þúsunduin
Kaupmannahöfn: —
GUSTAF Petersen, listaverka-
sali í Álaborg í Danmörku
keypti nýlega málverk fyrir um
1200 krónur. Hann komst að því
nokkru síðar að málverkið var
460 þús. króna virði. Málverkið
er eftir John Hoppner (1758—
1810), brezkan málara og meðlim
. í brezku akademíunni.
Hákon konungur
liggur enn rúsnfastur
Osló: —
GIPSUMBÚÐIR voru teknar af
lærlegg Hákons Noregskon-
ungs síðastl. þriðjudag, en kon-
ungur verður að vera rúmliggj-
andi áfram. Konungur lærbrotn-
aði eins og kunnugt er síðastliðið
vor. í læknatilkynningu, sem birt
var á miðvikudagsmorgun segir
að bati konungs sé góður og að
röntgenmynd sýni að beinmynd-
un aukist í vaxandi mæli. En
tekið er fram að það muni enn
dragast um sinn, að fóturinn geti
borið þunga. Konungur er 84.
ára gamall.
Hákon konungur á 50 ára kon-
ungsafmæli í nóvember n.k. og
er dregið í efa að hann muni hafa
náð sér að fullu fyrir þann tíma.
Ráðgerð eru mikil hátíðahöld í
sambandi við afmælið.
Sir Anthony ræðir ekki
giftingarmál
Margrétar prinsessu
LONDON, 16. sept.
RÁÐGERRT hafði verið að Sir
Anthony Eden, forsætisráðherra
Breta, færi á morgun til Skot-
lands og yrði um helgina gestur
Elisabetar drottningar í Balmor-
al höll. Nokkurs spennings hefir
undanfarið gætt í Bretlandi
vegna þessarar væntanlegu heim
sóknar Sir Anthonys, einkum
vegna þess að menn voru með
getgátur um að drottning og ráð-
herrann myndu m. a. ræða um
giftingarmál Margrétar prins-
essu.
En fyrir nokkrum dögum
veiktist Sir Anthony af inflúenzu
og í gær var tilkynnt í Downing
Street 10 að för ráðherrans til
Skotlands hefði verið frestað um
óákveðinn tíma.