Morgunblaðið - 09.04.1957, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐ1Ð
Þriðjudagur 9. aprfl 1957
Ásgeir Ásgeirsson, forseti, E. Christiansen, Guðmundur í. Guð-
mundsson, utanríkisráðherra og forsetafrúin.
Forseti Islands i Kastrup-flughöfn
Engin Bulganin-hréf
og engin flugskeyti
sagði utanríkisr'áðherra t blaðaviðfali
ASGEIR ÁSGEIRSSON forseti fslands kom til Kastrup-flughafn-
ar i Kaupmannahöfn s. I. laugardag á leið sinni héðan til
Rómar, þar sem forsetahjónin munu dvelja í mánaðartíma. Berl-
ingske Tidende birtir á sunnudag frásögn af komu forsetahjónanna
en þau stóðu að'eins mjög stutt við. Er farið eftir þeirri frásögn
hér.
f flughöfninni komu ýmsir til
móts við forsetahjónin og voru
þar á meðal Ernst Christiansen
varautanríkisráðherra og kona
hans, Sigurður Nordal sendi-
herra, Bolt Jörgensen sendiherra,
Weiböl skrifstofustjóri hjá flug-
umferðarstjórninni og Birgir
Þórhallsson, skrifstofustjóri Flug
félags fslands í Kaupmannahöfn
en forsetahjónin ferðuðust með
einni af vélum félagsins. Einnig
voru ýmsir vinir forsetahjónanna
og íslendingar í Kaupmannahöfn
viðstaddir.
VIÐTAL VIÐ FORSETANN
Blaðamenn spurðu forsetann
margs, m. a. um utanrikismál
íslands. í því sambandi sagði
forsetinn m. a.:
„Eins og veröldin er í dag get-
ur enginn einangrað sig, og ekki
heldur fsland. Það er misskiln-
ingur ef menn halda að íslend-
ingar hafi yfirvegað að ganga
úr NATO. Við liggjum miðja
vegu í Miðjarðarhafi lýðræðis-
ins — í miðju Atlantshafi á leið-
inni milli tveggja heimsálfa, sem
þurfa að vinna saman að mál-
stað lýðræðisins. Þess vegna get-
um við íslendingar ekki staðíð
fyrir utan“.
Að öðru leyti vísaði forsetinn
til Guðmundar f. Guðmundsson-
ar utanríkisráðherra, sem einnig
var til staðar, um allar spurning-
ar varðandi stjórnmál og dundu
þá spumingar yfir ráðherrann.
UTANRÍKISRÁÐHERRA
SVARAR
— Var um það rætt að ísland
segði sig úr NATO?
— Nei, svarar utanríkisráðherr
ann. Rætt var um endurskoðun
á varnarsamningum við Banda-
ríkin. En heimsástandið, eins og
það hefur lýst sér í þróun síð-
ustu tíma, gerði að engu óskirn-
ar um slíka endurskoðun. Varn-
arsamningurinn gildir áfram
eins og áður.
— Fyrir langa framtíð?
— í samræmi við samninga.
— Er um það rætt að koma
fjarstýrðum flugskeytum fyrir á
íslandi?
— Um það hefur ekki verið
rætt og það hefur heldur ekki
komið fram í sambandi við fyrri
umræður.
— En geta Bandaríkjamenn
samkvæmt gildandi varnarsamn-
ingi og án samþykkis íslendinga,
komið fjarstýrðum kjarnorku-
vopnum fyrir á íslenzkri grund.
— Nei, það er útilokað. En
um það hefur ekki verið rætt,
í neinu formi.
— Hefur ísland fengið hréf að
austan?
— Nei, við höfum engin hréf
fengið svipuð þeim, sem send
hafa verið til Noregs og Dan-
merkur.
— Hvað lízt fslendingum um
Evrópu-áætlunina?
— Við höfum sent fulltrúa,
sem raunar er sonur forsetans,
til Parísar til að kynna sér þessi
mál og þá sérstaklega með hlið-
sjón af þýðingu þeirra fyrir ís-
land.
Síðan var ráðherrann spurður
um íslenzk efnahagsmál og ut-
anríkisráðherrafundinn í Helsing
fors og loks beindu blaðamenn
nokkrum almennum spurningum
til forsetans.
M'arkos hershöiðintfi kemur
aftur tram á sjónarsviðið
í NEUES DEUTSCHLAND,
málgagni austur-þýzku stjórn-
arinnar, birtist nýlega lítil og
sakleysisleg fréttatilkynning á
þá leið að maður nokkur að
nafni Markos Vafiades hefði
verið kjörinn í 7 manna mið-
stjóm hins ólöglega gríska
kommúnistaflokks.
★
Hvar þessi miðstjórn hefur að-
setur veit enginn, en búseta henn
ar er vafalaust í einhverju Aust-
ur-Evrópulandanna.
Hitt þykjast menn þekkja, að
Markos Vafiades sé enginn annar
en hínn alræmdi Markos hers-
höfðingi, sem á fyrstu árunum
eftir heimsstyrjöldina stjórnaði
miklum uppreisnarher kommún-
ista í fjöllunum í Norður-Grikk-
landi.
Nafn hans hefur legið í þagn-
argildi síðan 1949, þegar hvert
ólánið eftir annað elti hann. —
Fyrst það að Papagos hershöfð-
ingi skipulagði gríska stjórnar-
herinn með bandariskri aðstoð og
hóf öfluga sókn gegn kommún-
istum. Þá hitt, að félagar Mark-
osar í sjálfum kommúnistaflokkn
um sviku hann. Var það einmitt
um sama leyti og ágreiningurinn
varð milli Títós og Stalins. —
Markos var „þjóðlegur" komm-
únisti og vinur Títós, en aðrir
æðstu menn gríska kommúnista-
flokksins voru strangtrúaðir
Moskvu-línumenn. Þeir hlýddu
fyrirmælum frá Moskvu um að
bola Markosi frá völdum. Síðan
er lítið vitað um örlög hans,
nema hvað lausafregnir hermdu
að hann væri í Póllandi. Ekki
hafa vestrænir fréttamenn þó get-
að staðfest það, enda þótt fréttir
frá Póllandi hafi verið tiltölu-
lega frjálsar upp á síðkastið.
Markos stendur nú á fimmtugu.
Það er von að Grikkir spyrji með
nokkrum beig, hvað kosning hans
í miðstjórnina tákni. Þeir minn-
ast enn grimmilegra aðgerða í
uppreisn kommúnista, þegar
skæruliðasveitirnar lögðu heil
héruð í rústir. Gengið var skipu-
lega á byggðina, bæir brenndir
og rændir, fullorðnum stytt líf
en börn og unglingar fluttir með
valdi á brott til uppeldis í sósíal-
ískum anda.
★
Getur það hugsazt, að griskir
kommúnistar ætli enn á ný að
hefja vopnaða uppreisn?
Slíkt er ótrúlegt, segja menn.
Er ljóst á síðari árum, að komm-
únistum hefur þorrið fylgi í
Grikklandi og jafnvel fylgis-
menn þeirra fengjust vart til að
hefja hina gömlu „heljarslóðar-
orrustu.“
★
Kommúnistaflokkurinn er
bannaður í Grikklandi. Það hef-
ur þó ekki komið í veg fyrir, að
Markos Vafiades.
ýmsir fylgjendur hans sigli und-
ir öðrum merkjum og ltom-
ist til áhrifa og valda. Álitið er,
að laumukommúnistar hafi eink-
um troðið sér inn i Kýpur-hreyf-
inguna, sem berst fyrir samein-
ingu Kýpur-eyjar við heima-
landið. Hreyfingin hefur borið á
sér svipmót æsingastefnu og hafa
fylgismenn allra flokka í henni
verið jafnsekir um það.
En svo bar við, skömmu áður
en Markos fékk uppreisn i
kommúnistaflokknum, að til á-
greinings kom í Kýpur-hreyfing-
unni. Gríska stjórnin hefur
beygt inn á sáttaleið við Breta
og fylgja henni flestir stjórn-
málaflokkarnir, nema vinstri-
flokkarnir, þar sem laumukomm-
únistar hafa töglin og hagldirnar.
★
Má vera, að kosning Markosar
í miðstjórnina standi í sambandi
við breytingar þær sem orðið
hafa í Kýpur-hreyfingunni. Telja
kommúnistar sér e.t.v. vænlegt,
að hella sem mestri olíu í Kýpur-
glæðurnar í þeirri von að þá
skapist e.t.v. að nýju tækifæri
fyrir Markos hershöfðingja og
fleiri hans líka.
Kvikmyndir:
„Stjarnan“ í Nýja Bíói
AMERÍSKIR kvikmyndaframleið
endur virðast upp á síðkastið
beina mjög athygli sinni að lífi
og starfi leikenda, bæði innan
og utan kvikmyndaveranna og
sækja þangað efni í myndir sín-
ar. — Kvikmyndin „Stjarnan",
sem Nýja Bíó sýnir um þessar
mundir, er þriðja myndin af
þessu tagi, sem sýnd er hér í
bæ um sama leyti að heita má
(hinar: „Stjarnan er fædd“ og
„Kát og kærulaus").
„Stjarnan“ er allefnismikil
mynd og þar tekið til meðferðar
viðfangsefni, sem vafalaust á sér
mörg dæmi í kvikmyndaheimin-
um. — Kvikmyndastjarnan Mar-
garet Elliot hefur um langt skeið
verið mjög dáð, en nú eru vin-
sældir hennar í rénun, enda er
hún tekin að reskjast. — Leik-
konan neitar að horfast í augu
við þessa staðreynd og því fær
hún ekki skilið að hún fær ekki
lengur hlutverk ungra kvenna.
shrifar úr
dagiega lifinu
Aaðfaranótt mánudags efndi
Félag ísl. einsöngvara til mik
illar skemmtunar, sem það kall-
ar Syngjandi páskar.
Glaðir páskar.
KOM það upp svipaðri skemmt-
un í fyrravetur skömmu fyrir
páska. Ég var einn af gestunum á
skemmtuninni að þessu sinni, og
vildi nota hér tækifærið til þess
að benda fólki á að þarna er um
hina beztu skemmtun að ræða.
Auðvitað er skilyrðið að menn
hafi gaman af söng. Fyrir sjálfum
mér rann þetta kvöld sú stað-
reynd betur upp en oft áður, hví-
lík dásemdargjöf tónlistin er og
hve mjög hún getur lyft andan-
um á æðra svið og gert manninn
hamingjusaman, og dagana sæla.
Það er alkunn staðreynd um klass
iska tónlist, en það á líka við um
létta tónlist og það fann maður
svo greinilega á þessari skemmt-
un íslenzkra einsöngvara.
Merk tillaga.
KOMIN er fram á Alþingi til-
laga frá þingmönnum Sjálf-
stæðisflokksins á Vestfjörðum og
víðar um, að framkvæmd verði
athugun á því hvernig ungir
menn verði örvaðir til sjo-
mennsku, svo og um skólaskip.
Þetta finnst mér merk tillaga. Ég
minnist þess að í vetur lagði ég
eitt sinn leið mína upp í Gagn-
fræðaskóla verknámsins og átti
þar viðtal við skólastjórann Magn
ús Jónsson. Hann sagði mér frá
því, að undanfarin 5—6 ár hefði
verið rekin sjóvinnudeild við skól
ann, þar sem ungum piltum hefði
verið kennt sitt hvað til sjó-
mennsku. En í haust brá svo við,
að enginn piltur kom og lét inn-
ritast í þessa deild, með þeim af-
leiðingum að hún starfar ekkj við
skólann í vetur. Þetta eru ískyggi
legar fregnir. Illa er komið fyrir
fiskveiðaþjóð, ef enginn fæst á
bá' ana, ef enginn vill sigla. Áður
fyrr vildu þó íslendingar svo
sannarlega sigla.
Nú er svo komið, að fimmti
hluti allra manna á fiskibátun-
um eru útlendingar, eða yfir 1000
Færeyingar. Ef þessu heldur á-
fram verða allir íslendipgar
komnir á þurrt áður en langt um
líður. Þá verður þeim farið sem
Rómverjum er neituðu að vinna,
en um leið hnignaði ríki þeirra og
liðaðist að lokum í sundur.
Tillaga flutningsmanna er sú,
að hér verði komið upp skólaskipi
til þjálfunar fyrir unga menn,
sem vilja gerast sjómenn. Það er
skynsamleg tillaga og verð fram-
kvæmdar.
Örlátt er ríkið!
ÍTIOGARASJÓMAÐUR utan af
landi mun fara héðan á næst-
unni til Dr. Busch í Kaupmanna-
höfn. Sjómaður þessi slasaðist við
vinnu um borð í togara þann 5.
apríl 1955. Brotnaði höfuðkúpan
og ma heita, að hann hafi verið
algjör öryrki síðan slysið vildi
til. Hann er giftur og á sex börn,
það elzta fætt 1944.
í þessu sambandi er athyglis-
vérðast, að á þessum tveimur ár-
um nema greiðslur til hans skv.
reglum Tryggingastofnunar rikis-
ins alls kr. 23.000,00, en stofnunin
hefir auk þess greitt til annarra
sjúkrakostnað að fjárupphæð kr.
5.000,00. Þegar hann nú þarf
að fara til Danmerkur, þar sem
læknar telja helzt batavon fyrir
hann, getur hann e.t.v. átt von á
2000 kr. ferðastyrk frá Trygging-
arstofnun ríkisins, en fargjöldin
ein fyrir hann og nauðsynlegan
fylgdarmann hans kosta rúmlega
kr. 6000.
Veldur þetta henni miklum von-
brigðum og sárri gremju og hún
berst örvæntingarfullri og von.
lausri baráttu til þess að halda
fyrri stöðu sinni sem hin mikla
kvikmyndastjarna. Er sú barátta
hennar átakamikil en árangurs-
laus. Hún verður fjárþrota og
margir aðrir örðugleikar verða
á vegi hennar svo að við liggur
að hún láti bugast og hverfi inn
í skuggalíf stórborgarinnar. En
þetta fer þó öðru vísi en á horfist
fyrir drengilega framkomu ungs
manns, Jim Johannson, sem hún
hefur eitt sinn hjálpað. Þessi
ungi maður ann henni af heilum
hug og hjá honum fær hún at-
hvarf í fátækt sinni og raunum.
— Að lokum verður leikkonunni
það Ijóst, að hún, eins og aðrir,
verður að lúta því lögmáli, að
eldast og víkja í listinni fyrir
þeim sem yngri eru. Fer því allt
vel að lokum. Hún og Jim Johann
son og dóttir hennar ung, -,em
hún átti með fráskildum manni
sínum, hefja saman gönguna út í
hið heilbrigða líf veruleikans.
Mynd þessi er alláhrifarík
einkum þó fyrir frábæran leik
hinnar gáfuðu og mikilhæfu leik-
konu Bette Davis. Aðrir leikend-
ur fara einnig vel með hlutverk
sín. — Myndatakan er mjög góð
og hið sama er að segja um hlut
leikstjórans Stuarts Heilers.
Ego.
Félag búsáhalda- og
járnvörukaupm.
AÐALFUNDUR Félags búsá-
halda- og járnvörukaupmanna
var haldinn 4. apríl.
Björn Guðmundsson var endur
kjörinn formaður. Páll Sæmundj
son og Sigurður Kjartansson, sem
verið hafa í stjórn félagsins í
fjölda ára báðust eindregið und-
an endurkosningu og þökkuðu
fundarmenn þeim mikið starf I
þágu stéttarinnar.
Páll Jóhannsson og Sigurður
Kjartansson voru kjörnir með-
stjórnendur og í varastjórn voru
kosnir Hannes Þorsteinsson og
Jón Þórðarson. Endurskoðend-
ur voru kosnir Jón Þórðarson
og Kristinn Einarsson.
Aðalfulltrúi í stjórn Sambanda
smásöluverzlana var endurkjör-
inn Eggert Gíslason og Jón Guð-
mundsson til vara.