Morgunblaðið - 09.04.1957, Blaðsíða 9

Þriðjudagur 9. april 1957
MORCUNBLAÐ1Ð
9
Syngjundi páskar 1957
VORH) er komið — á því er
enginn efi — ekki aðeins í gráar
greinar og grös — heldur einnig
í mannsálinu.
Eg gekk á fund þess í fyrra-
kvöld, þar sem það söng og dans-
aði með sól í auga.
Hver sá, sem hefur löngun til
að lyfta af sér vetrardrunga,
leggi leið sina í Austurbæjarbíó
—og hlusti á vorhljómana óma,
í litrænum flutningi íslenzkra
einsöngvara. — Að bláum himni,
á björtum vængjum, berast þeir
léttir og glaðir. „Syngjandi pásk-
ar“, sól og vor, er samtvinnað.
Einsöngvarar eru óskabörn
þjóða sinna, að þeim ber að hlúa,
hag þeirra efla.
Má hin fámenna islenzka
þjóð við því, að búa þeim ekki
betri kjör en svo, að ýmist of-
reyni þeir viðkvæm raddböndin
með sifelldum söng, sér og sín-
um til viðurværis, eða flýi land
Jón Sveinsson og Fanney kona hans.
«>-
Æviminningaþœtfir Jóns Sveinssonar
tyrrv. bœjarstjóra komnit út
Frá æskuárum höfundar
i Borgarfirdi eystra
NÝLEGA er komih út bók eftir Jón Sveinsson fyrrv. bæjarstjóra
og skattdómara á Aknreyri. Eru það þættir úr endurminning-
um Jóns, og fjalla um æskuár hans í Borgarfirði austur. Jón
Sveinsson er löngu landskunnur maður og mun mörgum leika
hugur á að kynnast frásögn hans og æviminningum, því margt
hefir á daga hans drifið og þar heldur fróður maður með ágæta
frásagnargáfu á pennanum.
sökum fálætis þess, er jafngildir
nútíma vopnum?
Sorgleg staðreynd er, að þetta
gerist mitt á meðal okkar.
Starfandi ópera við Þjóðleik-
húsið, ásamt nokkrum fastráðn-
um óperusöngvurum, er hið ein-
falda svar. Hvarf listamannanna
er sultur þjóðarsálarinnar.
góð skil og sviðfTamkoma þeirra
var áberandi fáguð, failega hlé-
dræg, en þó frjálsleg. Ber slílct
vott um gott list-uppeldi, svo sem
menn vita.
Þeir sem af báru á páskavök-
unni að þessu sinni, voru þau:
Þuríður Pálsdóttir, Guðmunda
Elíasdóttir, Jón Sigurbjömsson,
Kristinn Hallsson og Guðmund-
ur Guðjónsson, bæði hvað tón-
fegurð og leikræna meðferð við-
fangsefnanna snerti.
Jón Sigurbjörnsson flutti „Bjór
kjallaravisuna" af sindrandi list.
Þuríður Páisdóttir og Guð-
mundur Guðjónsson virtust
sannarlega hafa öðlazt hið óvið-
jafnanlega ,sweet mystery of
life“ og frúin var yndisfögur.
Guðmunda Elíasdóttir „briller-
aði“ í því að geta ekki sagt
„no“ — og þótt Kristinn Halls-
son væri „a stranger in Para-
dise“, leiddi hann okkur þó inn
í fámenna Paradís, á sinn hóg-
væra hátt.
Allir þessir söngvarar gerðu
öllum sinum viðfangsefnum mjög
RAUSNARGJÖF
í eftirmála bókarinnar segir
Jón sjálfur, að hún sé „einstak-
ir kaflar sem með nokkrum hætti
tengjast saman í ætt minni og
minningum í æskusveit minni,
sem ég jafnan hefi talið Borgar-
fjörð eystra þótt ég sé fæddur
í Loðmundarfirði".
Benedikt Gíslason frá Hofteigi
ritar formála að þessari minn-
ingabók, og minnist þar þess
atburðar 1954 er Jón Sveinsson
kom austur á æskustöðvarnar og
afhenti Borgarfjarðarhrepp að
gjöf eign sína, hálft Bakkagerði,
en í því landi hefir risið upp smá
kauptún um verzlun og sjávar-
útveg, og er þar einnig rekinn
mikill bús'kapur.
í bókinni birtist ágrip af ræðu
Jóns, er hann afhenti Borgar-
fjarðarhrepp þessa rausnarlegu
gjöf.
í bókinni segir Jón frá fjölda
þeirra manna, sem bjuggu í Borg
arfirði á þeim árum, er hann ólst
upp og rekur ættir þeirra. Er þar
fólginn mikill fóðleikur og ætt-
fræði, en Jón er mann fróðastur
um þær greinir.
Frásögnin er auk þess ljós og
lifandi, svo að lesturinn verður
annað og meira en þurr upptaln-
ing, því Jóni er einkar sýnt um
að krydda mál sitt fjörlegum frá-
sögnum af ýmsum atvikum. Er
kaflinn um æskukynni hans og
Kjarvals gott dæmi um það.
Segir Jón þar bráðskemmtilega
frá því, er hann hitti Kjarval í
fyrsta sinn að vorlagi í norðaust-
an snjóbleytu í Húsavík. Hafði
Jóhannes verið sendur suður til
að ná í kvígukálf magran og
ótótlegan. Fylgdi Jón, sem
þá var á níunda eða tíunda árinu,
Kjarval nokkuð á leið með kálf-
inn. Löngu seinna gerði Kjarval
mynd af þessu ferðalagi og gaf
Jóni til minningar.
Þá eru og í ritinu krafta- og
afrekssögur, sem Jón hefir skráð
að austan, og eftirmæli sem hann
hefir ritað um vini sína í bundnu
og óbundnu máli.
í þessum endurminningaþátt-
um er mikill fjöldi mynda af
bændum í Borgarfirði og öðrum,
sem við sögu koma og er að því
mikil bókarprýði.
Ritið er prentað í prentverki
Odds Bjömssonar á Akureyri og
er ágætlega frá því gengið. Það
fæst í öllum bókaverzlunum.
Við lestur þessara endurminn-
ingaþátta Jóns Sveinssonar fyrr-
verandi bæjarstjóra, getur maður
ekki varist þeirri ósk, að
Jón láti ekki staðar numið held-
ur láti framhald verða á þessdri
ævisöguritun sinni.
Málverk Kjarvals, þar sem hann og Jón Sveinsson eru á ferð
með kvígukálfinn.
Hinn aðsópsmikli hetjutenór,
Ketill Jensson, söng ítölsk lög,
með fyrirmennsku, og í hinum
skoplega „Karlakvartett", naut
hann sín sérlega vel, því maður-
inn hefur skemmtilega leik-
gáfu.
Á milli hljómsveitar og söng-
konunnar Svövu Þorbjamardótt-
ur, urðu smámistök, sem án
efa voru þess valdandi að frúin
naut sín ekki.
Ævar Kvaran var kíminn kynn-
ir, en meðferð hans á söngleig-
inu var ýkt að óþörfu.
Gunnar Kristinsson söng af
einlægri vandvirkni, litið lag er
nefnist „Trees“, en bros sitt má
Gunnar ekki lengur fela, hér var
alls ekkert sorglegt á ferð.
Bryndís Schram og Þorgrímur
Einarsson dönsuðu „Charleston“,
rétt eins og maður gerði í sínu
ungdæmi, með öllum tilburðum.
(Að tyggigúmmíinu undan-
skildu). Var leitt að Bryndís
skyldi snúa á sér öklann (þó
ekki væri það óeðlilegt) — bæði
hennar vegna og okkar, sem átt-
um að fá að sjá fleiri dansa.
Hljómsveit Bjöms R. Einars-
sonar aðstoðaði söngvarana af
smekkvísi og prúðmennsku, sem
einkennir framkomu þeirra.
Þá er aðeins ónefndur konung-
ur gamanseminnar, Karl okkar
Guðmundsson. Meðferð hans á
eftirhermum er orðin klassisk, og
var, nú sem fyrr, á borð við
bezta sönginn.
Hátalarar hússins bættu ekki
sönginn, og hitinn og loftleysið
var ill-þolanlegt.
Félag islenzkra einsöngvara
mun á hausti komanda halda
aðra tónleika, þar sem eingöngu
verða flutt klassísk tónverk, og
mun hinn fágæti smekkmaður,
Fritz Weisshappel, annast allan
undirbúning þeirra. Slikiun
hljómleikum ber að fagna, því
óneitanlega eru óperusöngvarar
meira í essinu sínu í klassíkinni,
heldur en í dægurlögum, þó þeir
hafi sannað að jafnvígir séu þeir
á hvort tveggja.
Steingerður Guðmuudsdóttir.
Fjölmörg ncmskeið hnldin ó veg-
um Norrænu iélngnnnn í sumor
í Svsþjóð, Noregi, Finnlandi og Danmörku
mörk eða
islenzkar.
um það bil 520 kr.
M'
'AGNÚS Gíslason skýrði fréttamönnum í gær frá námskeiðum
þeim sem í sumar verða haldin á vegum Norrænu félaganna
en á þeim geta þátttakendur notið ódýrrar dvalar og ferðalaga við
hin beztu skilyrði. Allmörg námskeið hafa verið ákveðin á Norður-
löndum og eru þau helztu sem hér segir:
DANMORK
Norræn æskulýðsvika verður
dagana 30. júní til 7. júlí. í Hinds
gavlhöllinni á Fjóni, sem er fé-
lagsheimili Norræna félagsins í
Danmörku. Mótið er ætlað fólki
á aldrinum 17—25 ára. Kostnaður
er ákveðinn 85 kr. danskar fyrir
vikudvölina.
TVEGGJA VIKNA NÁMSKEIÐ
f sumar verða tveggja vikna
námskeið í 25 dönskum lýðhá-
skólum á tímabilinu frá 19. maí
til 15. september. Dvalarkostn-
aður verður 165 kr. danskar og
þar innifalið kennsla, fæði og
húsnæði.
Auk þess verður norrænt kenn
aranámskeið í Askov í sumar svo
sem venja er til.
FINNLAND
Dagana 26. til 29. maí verður
norrænt æskulýðsmót í Helsing-
fors. Mót þetta er ætlað skóla-
nemendum og lágmarksaldur er
14 ár. Þátttakendur dveljast á
einkaheimilum meðan mótið
stendur yfir.
BLADAMANNAMÓT
Dagana 10.—19. júni
verður
norrænt blaðamannamót haldið í
Finnlandi á vegum Norræna fé-
lagsins finnska, Pohjola-Norden
og finnsku blaðamannasamtak-
anna. Fyrstu þrjá dagana verð-
ur haldið til Helsingfors, en síð-
an farið í ferðalag m. a. til
Tavastehus, Hattula, Tammer-
fors, Valkeakosi, Tammela,
Forssa og Ábo. — Einnig verður
farin námsför til I'orkkala. Haldn
ir verða fyfirlestrar um margvís-
leg efni. Dvalarkostnaður verð-
ur 10.000 finnsk mörk eða ca.
700 kr. ísl. og er þar innifalið
fæði, húsnæði og íerðalög.
SKÓLASTJÓRAMÓT
Norrænt skólastjóramót er fyr-
irhugað í Helsingfors dagana 3.—
5. ágúst. Er það í tengslum við
hið almenna kennara. og skóla-
mannamót, sem haldið er þriðja
hvert ár á vegum fræðslumála-
stjómar allra Norðurlanda, en
slíkt mót verður í Helsingfors
dagana 6.—8. ágúst.
Dagana 12.—17. ágúst, efnir
svo finnska félagið til námskeiðs
fyrir norræna æskulýðsleiðtoga á
KK-samvinnuskólanum i Helsing
fors. Dvalarkostnaður, innifalið
fæði og húsnæði, er 6.000 finnsk
NOREGUR
Dagana 17.—23. júní efna fjór_
ir norrænir lýðháskólar til æsku
lýðsmóts í Noregi. Er það hugsað
sem norrænt nemendamót, en
ungu fólki frá íslandi og Fær-
eyjum er boðin þátttaka einnig.
Fundarstaðurinn er Romrike
lýðháskóli í Noregi 40 km frá
Osló. Skólamir, sem að mótinu
standa eru Finn-lýðskóli í Finn-
landi, Vallekilde í Danmörku,
Katrineberg í Svíþjóð og Rom-
rike-lýðháskóli. Dvalarkostnaður
verður aðeins 45,00 norskar kr. og
innifalið fæði, húsnæði og þátt-
tökugjald.
ÖNNUR NÁMSKEIÐ f NOREGI
1.—6. júlí efnir norska félagið
til námskeiðs á Elingárd á
Onsöy við Fredrikstad. Er það
aðallega ætlað nefndarmönnum,
sem fjalla um endurskoðun nor-
rænna söngkennslubóka á vegum
Norrænu félaganna og öðrum,
sem áhuga hafa á sögu Norður-
landa. Kostnaður er alls 150 kr.
norskar.
7.—13. júlí verður námskeið á
Ringsaker-lýðháskóla, sem ætlað
er félagsmönnum norrænna stétt-
arfélaga. Dvalarkostnaður, inni-
falið fæði, húsnæði og ferðalög,
150 kr. norskar.
Vikuna 14.—20. júli verður
norrænt æskulýðsmót í Hundorp
lýðháskóla í Gulbrandsdalen.
Dvalarkostnaður 100 kr. norskar,
innifalið fæði, húsnæði og ferða-
lög.
Norrænt fræðslumót verður
haldið í Sjusjöens-háfjallahóteli
við Lillehammer dagana 26.—31.
ágúst. Verður þar fjallað um þjóð
félagið pg alþýðufræðsluna, sér-
þekkingu og hagnýtt sjálfsnám.
Dvalarkostnaður 130 norskar kr.
SVÍÞJÓ®
Norrænt æskulýðsmót verður
haldið í Bohusgárden skammt frá
Uddevalla við vesturströnd Svi-
þjóðar. Er það ætlað fólki á aldr
inum 16—25 ára. Dvalarkostnað-
ur er 95 sænskar krónur.
Vikuna 7.—13. júlí verður hald
ið fræðslumót á Bohusgárden, «r
nefnist „Norðurlönd í dag“. —
'Dvalarkostnaður 120 sænskar kr.
Þá verður námskeið er nefnist
„litir og snið okkar nánasta um-
hverfis“ í Bohusgárden 21.—28.
júlí. Er það ætlað æskulýðsleið-
togum og fleirum. Dvalarkostn-
aður 160 sænskar kr.
Kvikmyndafræðslumót verður
á Bohusgárden 23.—29. júní. Er
það ætlað æskulýðsleiðtogum
og kennurum. Dvalarkostnaður
125 kr. sænskar.
Dagana 20.—26. júlí efnir
sænska félagið í samvinnu við
fræðslumálastjórnina til norræns
kennaranámskeiðs uppi í fjöllum
í Abisko-héraðinu í Lapplandi.
Dvalarkostnaður um 150 sænskar
kr.
Norrænt kennaranámskeið
verður í Bohusgárden 4.—10. ág.,
er nefnist „att tala“. Er það ætl-
að kennurum. Dvölin kostar 125
kr. sænskar.
Norrænt mót verzlunar-, iðn-
aðar- og bankamanna verður
haldið á Bohusgárden dagana 15.
—22. september. Lýkur því móti
í Gautaborg. ' Þátttökugjald er
alls 150 sænskar kr.
Allar nánari upplýsingar um
mótin gefur Magnús Gíslason,
Norræna félagið, Box 912, Rvík.