Morgunblaðið - 07.05.1957, Blaðsíða 16

16
MORCUNBLAÐIÐ
’?riðjudagur 7. maí 1957
!A
ustan
i
Edens
eftir
John
Steinbeck
I
I
27 i
n-
-□
1 huga föður hennar vaknaði
önnur spurning, spurning sem
hann blygðaðist sín fyrir og reyndi
að bæla niður: Cathy var undar-
lega fundvís. Hún var alltaf að
finna hluti — gulldjásn, peninga,
litla silkibuddu, silfurkross með
steinum, sem taldir voru rúbínar.
Hún fann marga hluti og. þegar
faðir hennar auglýsti krossfund-
inn í vikublaðinu Courier, gaf
enginn eigandi sig fram.
Hr. William Ames, faðir Cathy,
var dulur maður. Hann nefndi
aldrei þær hugsanir, sem bærðust
í brjósti hans. Hann hélt hinum
litla tortryggnisneista vandlega
huldum. Það var betra ef hann
vissi ekki neitt, öruggara, vitur-
legraC og langþægilegast. Hvað
móður Cathy snerti, þá var hún
svo flækt og vafin í net af hálf-
lygum, afbökuðum sannleika, til-
gátum og aðdróttunum, sem Cat-
hy hafði ofið, að hún gat naum-
ast lengur greint sannleika frá
lygi.
3.
Cathy varð fallegri með hverju
líðandi ári. Fíngerða, blómlega hör
undið, ljósgula hárið, augun stilli-
leg en þó ögrandi og litli, vara-
rjóði munnurinn, — allt dró þetta
að sér athygli og hélt henni fastri.
Hún lauk við 7. bekk unglingaskól-
ans með svo góðum vitnisburði, að
foreldrar hennar settu hana í
menntaskóla, enda þótt það væri
ekki algengt í þá daga að láta
ungar stúlkur ganga menntaveg-
inn. En Cathy kvaðst vilja verða
Þýðing
Sverrir Haraldsson
□--------------------□
kennslukona og það gladdi foreldra
hennar, því að það var eina virð-
ingarstaðan sem stóð opin ungri
stúlku af góðum, en ekki ríkum
ættum. Það var foreldrum hin
mesta sæmd, að eiga kennslukonu
fyrir dóttur.
Cathy var 14 ára þegar hún hóf
menntaskólanámið. Hún hafði allt
af verið augasteinn foreldra sinna,
en þegar hún tók að nema stærð-
fræði og latínu, hófst hún hátt til
skýjanna, þangað sem foreldrarn-
ir gátu ekki fylgt henni. Þeir
höfðu tapað henni. 1 þeirra aug-
um hafði hún breytzt í veru æðri
tegundar.
Latínukennarinn var fölleitur
ákaflyndur maður, sem fallið
hafði við guðfræðipróf, en hafði
samt næga þekkingu til þess að
kenna stærðfræði, Cæsar og
Cicero. Hann var alvarlegur, ung-
ur maður, sem tók það mjög nærri
sér að hafa ekki náð takmarki
sínu. — Með sjálfum sér fannst
honum guð hafa afneitað sér og
það með réttu.
Um tíma veittu menn því at-
hygli, að James Grew virtist ger-
breyttur og það kom eldur og
ástríðuhiti í augu hans. Hann
sást aldrei í fylgd með Cathy og
engum kom til hugar að nokkurt
samband væri þeirra á milli.
James Grew breyttist í mann.
Hann bar höfuðið hátt og raulaði
fyrir munni sér. Hann ritaði bréf
sem voru svo einlæg og sannfæi--
andi, að guðfræðideildin var nærri
staðráðin í því að gefa honum nýtt
tækifæri.
Og svo kulnaði bálið innra með
honum. Herðarnar sigu jainvel
meira en áður. Augun fengu sótt-
veikigljáa og hendurnar titruðu.
Á næturnar sást hann í kirkjunni,
þar sem hann lá á hnjánum og
bærði varirnar í bæn. Hann van-
rækti skólann og boðaði veikinda-
forföll, enda þótt mönnum væri
það kunnugt, að hann var þá á
eirðarlausu flakki um ásana,
handan við borgina.
Eitt sinn síðla dags knúði hann
dyra á heimili Ames-f jölskyldunn-
ar. Hr. Ames staulaðist nöldrandi
fram úr, kveikti á kertinu, fór í
kápu utan yfir nátttreyjuna, gekk
fram og lauk upp dyrum.
Það var James Grew, æstur og
tryllingslegur sem stóð andspænis
honum, með óráðsgljáa í augum
og titrandi frá hvirfli til ilja.
„Ég verð að tala við yður“,
sagði hann hásum rómi.
„Klukkan er orðin meira en
tólf“, sagði hr. Ames ólundarlega.
„Ég verð að tala við yður, eins-
lega. Klæðið yður betur og komið
út með mér. Ég verð að tala við
yður“.
„Ungi maður, þér hljótið að
vera annaðhvort fullur eða veik-
ur. Farið þér nú heim og reynið
að sofna. Það er komið fram yfir
miðnætti".
„Það er alveg tilgangslaust. Ég
verð að tala við yður“.
„Komið til mín á morgun“,
sagði hr. Ames og svo skellti hann
hurðinni í lás og stóð hlustandi
fyrir innan. Hann heyrði hina
kjökrandi rödd: — Ég verð að
tala við yður. — Ég verð að tala
við yður. — Og svo þyngslalegt
reikandi fótatak, sem fjarlægðist
og hljóðnaði.
Hr. Ames hélt aftur til svefn-
herbergis síns. Honum sýndist her
bergishurð Cathy hreyfast örlítið,
en kannske var það bara flöktandi
ljósbjarminn frá kertinu, sem
villti honum sýn, því að dyratjald
ið virtist líka hreyfast.
„Hvað gekk eiginlega á?“ spurði
kona hans, þegar hann sat aftur
á rúmstokknum.
Hr. Ames vissi ekki sjálfur
hvers vegna hann svaraði henni,
eins og hann gerði: — „Drukkinn
maður“, sagði hann. „Fór víst
húsavillt".
„Ekki veit ég hvað úr heimin-
um er að verða", andvarpaði frú
Ames.
Þegar hann hafði slökkt ljósið
og lá í myrkrinu, sá hann græna
hringinn, sem kertaljósið hafði skil
ið eftir á sjáöldrum augnanna og
í þessari daufu, titrandi umgerð
birtust biðjandi örvæntingarfull
augu unga kennarans. Hann lá
langa stund andvaka, áður en
svefninn miskunnaði sig yfir
hann.
Næsta morgun barst undarleg-
ur orðrómur um borgina, óstað-
festur í fyrstu, en þegar leið á dag
inn varð fréttin gleggri og stað-
fest. — Hringjarinn hafði fundið
James Grew liggjandi á kirkju-
gólfinu, framan við altarið. Allt
höfuðið ofanvert var sundurtætt
eftir skot. Við hlið hans lá hagla-
byssa og stutt prik, sem hann
hafði ýtt á gigginn með. Á gólfinu
stóð líka einn ljósastjakinn af alt
arinu og það logaði enn á einu
kertinu. Á hinum tveimur hafði
ekki verið kveikt. Og á gólfinu
lágu tvær bækur, biblía og sálma-
bók. Hringjarinn áleit að James
Grew hefði látið byssuhlaupið
hvíla á bókunum, til þess að það
miðaði beint á gagnauga hans.
Við skotið hafði byssan kastazt
all-langt frá bókunum. -
Ýmsir minntust þess að hafa
heyrt skothvell eða sprengingu
snemma um morguninn, fyrir birt-
ingu.
James Grew skildi ekki eftir sig
bréf eða neina orðsendingu og
enginn. gat skilið, hvers vegna
hann hafði gert annað eins og
þetta.
Fyrsta hugsun hr. Ames var sú,
að fara til lögreglunnar og segja
henni frá næturheimsókninni. En
svo hugsaði hann: — Til hvers
væri það? Það væri allt annað mál,
ef ég vissi raunverulega eitthvað.
En ég veit alls ekkert. Hann fann
til innvortis-ónota og hann end-
urtók það hvað eftir annað, við
sjálfan sig, að ekki væri þetta
sér að kenna. — Hvað hefði
ég getað gert til hjálpar? Ég veit
ekki einu sinni hvað það var, sem
hann vildi mér — Hann fann til
sektar og honum leið illa.
Við kvöldverðarborðið talaði
kona hans um sjálfsmorðið og
hann gat varla komið niður einum
einasta matarbita. Cathy var
þögul, en ekkert þögulli en venju-
„Þú hlýtur að vera veik. Þú
hefur aldrei skrópað einn einasta
dag“.
„Ég ætla ekki í skólann“, endur
Til leigu óskasft
strax 4—5 herbergja iBÚ© fyrir hjón með 5 börn. Tilboð
merkt „Ríkisstarfsmaður 2774“ sendist Mbl.

CEREBOS I
HANDHÆCll BLAU
DOSUNUM.
HEi.MSþEKKT CÆÐAVARA
SILICOTE
Husgagnagljáinn
(með undraefninu Silicone)
hreinsar og gljáfægir án erfiðis.
Heildsölubirgðir:
Ólatur Gíslason & Co hf
Sími 81370
M ARKÚS Eftir Ed Dodd
AU_ NiSHT UONS /AAEK.
MEUTS SNOW, HEATS wa
V/ATEE ANO HOLDS A m
Þetta líkist bara blóð-I 3) Alla þessa nótt heldur I 4) —Líklega ætti ég að halda
| Markús bakstri við bólguna. * kyrru fyrir í dag.
lega. Hún nartaði áhugalaust í
matinn og þurrkaði sér oft um
munninn með pappírsþurrkunni.
Frú Ames ræddi um atburðinn
mjög nákvæmlega: — „Það er eitt
atriði, sem ég þarf að minnast al-
veg sérstaklega á“, sagði hún. —
„Drukkni maðurinn, sem kom hing
að að dyrunum í nótt. — Gæti það
hafa verið James Grew?“
„Nei“, flýtti hr. Ames sér að
segja.
„Ertu alveg viss um það? Sástu
hann svo vel í myrkrinu?"
„Ég var með kerti“, sagði hann
næstum hranalega. — „Hann var
alls ekkert líkur James Grew.
Hann var með skegg“.
„Þú þarft nú ekki að verða æst
ur út af þessu“,- sagði hún. „Ég
spurði bara svona“.
Cathy þnrrkaði sér um munn-
inn og þegar hún lagði þurrkuna
í kjöltu sína, brosti hún.
Frú Ames sneri sér að dóttur
sinni: — „Þú sást hann á hverjum
degi í skólanum, Cathy. Var hann
nokkuð dapurlegri en venjulega
upp á síðkastið? Tókstu eftir
nokkru óvenjulegu í fari hans?
Cathy leit niður á diskinn sinn
og svo á móður sína: — „Ég hélt
að hann væri veikur“, sagði hún.
„Já, hann leit illa út. Það voru
allir að tala um þetta í skólanum
í dag og einhver — ég man ekki
hver það var — sagði að hr. Grew
hefði lent í einhverju klandri í
Boston. Ég heyrði ekki hvers kon-
ar klandur það var. Okkur þótti
öllum svo vænt um hr. Grew“. Hún
þurrkaði sér mjög vandlega um
munninn.
Þannig var aðferð Cathy. Áður
en næsti dagur var allur, vissu
flestir bæjarbúar, að James Grew
hafði lent í klandri í Boston og
engum kom til'hugar að Cathy
væri höfundur og upphafsmaður
sögunnar. Jafnvel frú Ames gat
alls ekki munað hvar hún hafði
frétt þetta.
4.
Það varð mikil breyting á Cat-
hy skömmu eftir að hún varð
sextán ára. Einn morguninn fór
hún ekki á fætur, til þess að kom
ast í skólann. Þegar mamma henn-
ar kom inn í svefnherbergið henn
ar, lá hún í rúminu og starði upp
í loftið.
„Flýttu þér á fætur, annars
verðurðu of sein. Klukkan er að
verða níu“.
„Ég ætla ekki að fara f skól-
ann“. Röddin var hin rólegasta.
„Ertu eitthvað lasin?“
„Nei“.
„Flýttu þér þá að klæða þig“.
„Ég ætla ekki í skólann".
aitltvarpiö
Þriðjudagur 7. maí:
Fastir liðir eins og venjulega.
18.30 Hús í smíðum; VIII: Mar-
teinn Björnsson verkfræðingur
svarar spurningum frá hlustend-
um. 19,00 Þingfréttir. 19,30 Þjóð-
lög frá ýmsum löndum (plötur).
20.30 Erindi: Rödd frá Israeí;
frásögn Marian Hellerman (Her-
dís Vigfúsdóttir). 20,45 Frá sjón-
arhól tónlistarmanna: Páll Isólfs-
son minnist 250. ártíðar tónskálds
ins og organleikarans Diderika
Buxtehude. 21,45 íslenzkt mál
(Jakob Benediktsson kand. mag.).
22,10 „Þriðjudagsþátturinn“. —
Jónas Jónasson og Haukur Mort-
hens hafa stjóm hans með hönd-
um. 23,10 Dagskrárlok.
Miðvikudagur 8. niaí:
12,50—14,00 Við vinnuna: Tónleik
ar af plötum. 18,45 Fiskimál: Jón
Axel Pétursson framkvæmdastjóri
talar um vertíðina og togarana.
19,00 Þingfréttir. 19,30 Öperulög
(plötur). 20,30 Erindi: Egypta-
land; I: Pýramídarnir (Rannveig
Tómasdóttir). 21,00 Tðnfeikar
(plötur). 21,20 Upplestur: Gunnar
Hall les úr bók sinni „Sjálfstæðl
íslendinga". 21,45 Tónleikar (plöt
ur). 22,10 Þýtt og endursagt: Is-
aldarhellarnir á Spáni; I: Landið
umhverfis Altamira (Málfríður
Einarsdóttir). 22,25 Létt lög
(plötur). 23,00 Dagskrárlok.