Morgunblaðið - 30.05.1957, Qupperneq 9

Fimmtudagur 30. maí 1957
MOTIGUNBT 4 Ð1Ð
9
stjórnarliðar hafa rengt það, að
fyrrverandi stjórn hafi átt kost
á láni til Sogsins. En það er þá
annað, sem að erfitt er að rengja
og það er lánatilboð frá Vestur-
Þýzkalandi 400 millj. sem Ólafur
Thors fyrrverandi forsætisráð-
herra hafði á sl. vori. Fyrrverandi
ríkisstjórn hafði nóg ráð, ef hún
hefði setið að völdum til þess að
útvega fé í Sementsverksmiðj-
una, í Sogsvirkjunina, í fiskveiða
sjóð, í ræktunarsjóð, í raforku-
framkvæmdir, í hafnir, í frysti-
hús o. fl. út um land og hefði
áreyðanlega haldið framkvæmd-
um áfram með hæfilegum hraða
en ekki stöðvað eða dregið að
miklu leyti úr framkvæmdum
eins og nú hefur verið gert, þann-
ig að við atvinnuleysi liggur á
ýmsum sviðum.
GJAL.DEYRISAFSTAÐA
Fyrir síðustu kosningar töluðu
andsta^Singar Sjálfstæðismanna
mikið um slæmt gjaldeyrisástand
og þeir hafa talað um úttekt
þjóðarbúsins á því sviði sem öðru.
Á síðari tímum hefur minna
heyrzt um þessi mál úr herbúð-
um stjórnarflokkanna, enda er nú
af litlu að státa í gjaldeyrismál-
unum. Þegar að fyrrverandi rík-
isstjóri tók við völdum á árinu
1953 töldu Framsóknarmenn allt
vera í góðu lagi í gjaldeyrismál-
unum. Má geta þess að 1. apríl
1953 var nettó skuld bankanna 41
milljón krónur en 1. apríl 1956
aðeins 27 milljónir króna, eða 14
milljón krónum lægri. í júlílok
1953 var nettóskuld bankanna
19,9 milljón krónur en í júnilok
1956 39 milljónir króna. í júlilok
1956 voru útflutningsbyrgðir 101
milljón krónum hærri en um
sama leyti 1953 samkvæmt upp-
lýsingum fiskifélagsins. Gjaldeyr
ishagurinn er því 81 milljón
krónum hagstæðari þegar fyrr-
verandi ríkisstjórn fór frá völd-
um, heldur en var um það
leyti sem hún tók við seinni
hluta árs 1953.
Rikisstjórnin tók 65 milljón
króna dollaralán um sl. áramót.
Þetta lán hefur ekki verið not-
að til innflutnings á framkvæmd
arvörum á þessu ári. Þetta doll-
aralán hefur verið notað til þess
að borga með venjulegar inn-
flutningsvörur frá síðustu ára-
mótum og að nokkru til þess að
jafna hallann við síðustu ára-
mót. En þrátt fyrir þetta lán er
gjaldeyrisstaðan i frjálsum gjald
eyri þannig í apríllok sl. að nettó
skuld bankanna í frjálsum gjald-
eyri er 29 milljón króna á móti
19 milljónum á sama tíma 1956.
Frjálsi gjaldeyririnn hefur þess
vegna verið 75 milljón króna ó-
hagstæðari í apríllok sl. heldur
en á sama tíma í fyrra. Er þetta
út af fyrir sig óhugnanleg stað-
reynd, sem valda mun áhyggjum
og rifja það upp sem við Sjálf-
stæðismenn höfum oft haldið
fram að nauðsyn ber til að gera
framleiðsluna fjölbreyttari og
stefna að öruggari öflun gjald-
eyris með vaxandi framleiðslu á
ýmsmu sviðum.
Ég hefi drepið á nokkur atriði
í störfum og athöfnum ríkisstjórn
arinnar og stjórnarflokkanna. Við
Sjálfstæðismenn teljum skildu
okkar að vara við því sem nú
er að gerast í þjóðmálum íslend-
inga. Þjóðin þarf að fylgjast með
og má ekki láta blekkja sig.
Þjóðin er það vel upplýst, að
hún mun ekki láta blekkingarnar
villa sér sýn. Þjóðin verður að
gera sér grein fyrir því, að stefnu
breyting verður að koma í þjóð-
lífinu. Við íslendingar erum fá-
mennir en búum í stóru landi,
sem hefur mikla möguleika.
Framtíð lands og þjóðar er undir
því komin, að hver einstaklingur
geri kröfu til sjálfs sins, vilji
leggja krafta sína fram í þágu
atvinnulífsins og þess þjóðfélags,
sem verið er að byggja upp. Því
verður ekki neitað, að þjóðin
hefir oft liíað um efni fram og
það er ekki heilbrigt og heldur
ekki til lengdar mögulegt. Þjóð-
in verður að afla þeirra verð-
mæta, sem notuð eru. Með vinnu,
framtaki og dugnaði. Þetta má
gerast með því að auka fram-
leiðsluna, auka afköstin og verð-
mætin. En hvað sem öllu liður
verður þjóðin að snúa við á þeirri
göngu sem er farin undir nú-
verandi stjórnarstefnu. Taka
verður að nýju upp þá stefnu,
sem fylgt var undir forustu
Sj álfstæðismanna og fært hefur
þjóðinni meiri velgengni og
framfarir en áður hefir þekkst.
UMFERÐARMAL
OFT HEFUR verið rætt og ritað I sem umferð er svipuð og
um umferðarmál á undanförnum Reykjavík, enda læra þau jafnt
árum og þá sérstaklega eftir að I móðurmálinu, að forðast hina
meiri háttar umferðarslys hafa
átt sér stað.
Nefndir hafa verið skip-
aðar, til að ráða bót á þessu
vandamáli, og nú liggur fyrir
Alþingi frumvarp til umferðar-
laga, sem sagður er vera árang-
ur af starfi milliþinganefndar.
Tilefni þess að ég sting niður
penna nú, er grein eða öllu held-
ui ræða, sem Sigurvin Einarsson
alþingismaður flutti við þriðju
umræðu frumvarpsins í Efri
deild og birtist ásamt mynd aí
flutningsmanni í Tímanum í dag.
Ég hefi ekið bifreið meira og
minna í sl. tuttugu ár og þá mest
í Reykjavík. Starfaði þar einnig
við löggæzlu í nokkur ár. Ég tel
mig því hafa kynnzt þessum mál-
um nokkuð af eigin raun.
Ég hef, því miður, ekki haft
tækifæri til að kynna mér um
getið frumvarp, en vildi leyfa
mér að gagnrýna lítillega ræðu
vinar míns, Sigurvins þing-
manns.
Krúsjeff í sjónvarpi
Mqskvu, 28. maí —•
Frá Reuter—NTB
í DAG áttu fréttamenn frá banda
ríska útvarps- og sjónvarpsfélag-
inu CBS viðtal við Nikita Krú-
sjeff í Kreml. Svaraði hann ýms-
um spurningum þeirra um utan-
ríkis- og innanríkisstefnu Sovét-
ríkjanna, um ástandið í alþjóða-
málum og samskipti Rússa og
Bandaríkjamanna. Segir rússn-
eska fréttastofan Tass frá þessu
og getur þess um leið, að viðtalið
verði flutt á sjónvarpsdagskrá
CBS í Bandaríkjunum.
Orlofs- ®g skesnmti-
ferðir im&anlcuads
NÚ nýlega er komin út ferða-
áætlun um innanlands-orlofsferð-
ir fyrir sumarið 1957, hjá Ferða-
skrifstofu Páls Arasonar. Ferð-
unum er skipt niður í tvo aðal-
flokka, byggða- og óbyggðaferð-
ii, og svo ferðir, sem eru hvort-
tveggja í senn, byggða- og
ébyggðaferðir. — Orlofsferðirnar
eru 24 alls, og verður víða komið
við, meðal annars í öllum sýsl-
um landsins.
Til hægðarauka fyrir þátttak-
endur í óbyggðaferðunum mun
matur verða innifalinn í verðinu,
eins og á undanförnum sumrum.
Lengsta ferð sumarsins er 17
daga hringferð. Kostar hún kr.
2.880.00, og er þó allt innifalið.
Páll Arason mun sjálfur annast
og stjórna flestum óbyggðaferð-
unum ásamt Gísla Eiríkssyni.
Um miðjan júní mun verða
efnt til miðnætursólarflugs. Um
helgarferðir er það að segja, að
þær verða auglýstar jafnharðan
og þær verða farnar.
Hann segir, að nokkur átök
hafi orðið um eitt atriði frum-
varpsins — hámarkshraðann.
Mér finnst satt að segja hlægi-
legt að svo skuli skipað í um-
ferðarmálanefnd á Alþingi, að í
henni skuli eiga sæti þingmenn
Barðstrendinga og Vestmanna-
eyja, — bílfæstu kjördæma
landsins, enda fer breytingatil-
laga þeirra nokkuð eftir þvi.
Það er alveg út í bláinn talað,
að of hraður akstur sé orsök
flestra umferðarslysa. Ég full-
yrði að þar á skipulagsleysið í
umferðarmálum langtum stærri
þátt. Væri tekið upp betra skipu-
lag á umferðinni í okkar þéttbýli
mundi umferðarslysum fækka að
mun, frá því sem nú er, enda þótt
hámarkshraði sé færður upp í 45
, km. á klst.
Það er líka eitt atriði, sem ég
sakna úr ræðu Sigurvins. Hann
minnist hvergi á lágmarkshraða.
Það er alveg fráleit hugsun, að
með þeirri bílamergð, sem nú er
orðin í Reykjavík og kann að
verða á næstu árum, því alltaf
fer bílum fjölgandi með ári
hverju, sé hægt að komast hjá
því að taka upp annað umferðar-
skipulag en nú er.
Eins og nú er háttað umferð, t.
d. um Laugaveg, er ekki óalgengt
að fólk sé fljótara gangandi frá
Barónsstíg að Lækjartorgi, en
ef það æki í bíl. Orsök þessa er
aðallega sú að það vantar lág-
markstakmarkið í hraðann. Það
er ekki óalgengt að sjá bíla lóna
á Laugavegi með 5—10 km.
hraða, fólk í bílum jafnvel skoð-
andi í búðarglugga og annað ó-
þarfa slór.
Ég mundi leggja til að lág-
markshraði yrði tekinn upp á
Laugavegi og Hverfisgötu, 25__
30 km. á klst. Hámarkshraði 45
km. Okutækjum algjörlega bann
^að að nema staðar nema annars
vegar á götunni, þar með taldir
strætisvagnar, sem raunar ættu
hvergi að afgreiða fólk, nema
hægra megin á götu. Við Suð-
urlandsbraut að Elliðaám verði
komið fyrir útskotum á af-
greiðslustöðum strætisvagna svo
vegurinn sé þar ávallt greiður
ynr alla umferð. Þungaflutn-
mgar bannaðir á ÖHum aðal-um-
ferðargötum bæjarins. Götuvit-
um komið upp við sem allra flest
gatnamót er liggja að aðalum-
ferðmni. Einstefnuakstursgötum
fjolgað að miklum mun.
Se skipulagið lagfært á þennan
hatt er sjálfsagt að auka há-
markshraðann frá því sem nú er
Þvi bílafjöldinn bókstaflegá
krefst þess.
Ég kem þá að hættunni vegna
barnanna, sem ræðumaður rétti-
iega minnist a og hefur áhyggjur
af. Gatan er hættulegur leik-
vangur í Reykjavík, vegna þess
að börnin alast þar upp við hina
hægu umferð. Hvergi erlendis
sjást börn að leik á götunni, þar
hröðu umferð. Það er ekki nema
eðlilegt að mæður séu, margar
hverjar, áhugalitlar um að vara
börnin sín við hættu, sem er til-
tölulega lítil. Ég dvaldist fyrir
skömmu nokkra daga í allstóru
íbúðarhverfi í Queens á Long Is-
land, New York. Þar voru engar
girðingar um garða íbúðarhús-
anna og lóðir tiltölulega litlar,
miðað við húsastærð. Aldrei sá
ég þar barn á götunni, enda
kennt um leið og þau byrjuðu að
ganga að þar væri dauðinn í
hverju fótmáli. Húsgarðarnir
voru heldur ekki neinir heilagir
skrautreitir, sem börnin máttu
ekki ganga fráls um þegar þau
vildu. Þar var mikil og hröð um-
ferð, sem ekki hefði þolað 25 km
lágmarkshraða, hvað þá há-
marks. Ég spurði konu þar, sem
er móðir þriggja barna, hvort
hún væri ekki hrædd um þau
fyrir umferðinni. „Ég hef aldrei
verið hrædd um þau hérna, þau
venjast þessu, en ég kom með
þau til Reykjavíkur og þar vár
ég verulega hrædd um þau, því
að þar vildu þau auðvitað fylgj-
ast með jafnöldrum sínum, sem
mér virtust fá átölulaust að leika
sér á götunni". Ég spurði hana
ennfremur hvort ekki hefðu orð-
milli Reykjavíkur og Akureyrar.
íg er hræddur um að þeir yrðu
heldur lengur í förum á þeirri
í leið, ef þeir brygðu sér aldrei upp
fyrir 60 km. hraðann, sem hér er
kallaður löglegur.
Ég tel sjálfsagt að færa öku-
hraðann upp í 70—75 km. á veg-
um úti, en jafnframt auka eftir-
lit með því að þeim lögum sé
hlýtt. Það er jafnvíst, að hvort
sem ökuhraðinn er 60, 70 eða 75
km., eru alltaf til ökuníðingar,
sem alltaf og alls staðar eru
hættulegir sjálfum sér og um-
hverfinu.
Sigurvin þingmaður talar um
umferðarslysin og segir svartletr
að. — „Á síðustu 10 árum hafa
58 menn látið lífið í Reykjavík
og Kópavogi í bifreiðaslysum.
Flest urðu slysin á einu ári 11,
1947 og 10, 1956 svo það er sýni-
legt að það dregur síður en svo
úr þessari hættu“.
Það er nú ekki ætlun min að
draga dár að reikningslist vin-
ar míns, þingmannsins, ekki sízt
þegar rætt er um svona alvarleg
efni. 11 dóu 1947, 10 dóu 1956, en
hann gleymdi bara að geta þess
hvað bílum og fólki hefur fjölgað
mikið á þessu tiltekna svæði á sl.
10 árum.
Það er nóg til af lögum og
reglugerðum, sem árlega eru
þverbrotin. Það er stöðnun að
binda sig við gamla tímann. Lát-
um lagasetningar fylgja tækni
ið þarna umferðarslys á börnum 0g skipulagi nútímans. Þá
i nágrenninu. Kvaðst hún ekki
muna til þess, þau átta ár sem
hún var búin að vera þar.
Ég kem þá að akstri á þjóðveg-
um úti.
Eftir því sem tækninni fleygir
fram í framleiðslu bifreiða og ör-
yggisútbúnaði þeirra, nær engri
átt að lögfesta þann hámarks-
hraða, sem allir, a.m.k. á nýrri
bifreiðum brjóta. Ég játa, að hér
á landi er naumast hægt að tala
um akfæra þjóðvegi, aðallega
vegna viðhalds bifreiðanna. Eru
þeir þó í það sæmilegu ástandi
miðjuna úr sumrinu, að þeir
mega kallast greiðfærir með köfl
um. Sem kunnugt er hafa þó
nokkur bifreiðaslys stafað af
slæmu ástandi vegarins frekar
en of hratt væri ekið.
Það er á allra vitorði að á-
kvæðið um 60 km. hraðann er
daglega margbrotið, sem eðlilegt
er, þegar litið er á það hve öku-
tækin eru yfirleitt orðin góð. Á
þetta jafnt við um einkabifreið-
ar sem áætlunarvagna. T.d. á-
ætlunarvagnana, sem ganga
fólkið sjá og læra að lög eru sett
til þess að þau séu ekki brotin.
Keflavíkurflugvelli, 4. maí 1957,
Þórður Halldórsson, ftr.
Gís/f Einarsson
hcraðsdómslögmadur.
Málflutningsskrifstofa.
Laugavegi 20B. — Sími 82631.
BILL
Eldra model af bíl, til sýn-
is og sölu í Barmahlíð 29
í dag. Verð 5.500 kr.
Sem nýtt
drengjareiðhjól
með lugt og dinamó (mið-
stærð), til sölu á Skeggja-
götu 14, kjallara.
Varahlutir fyrir Austin bif-
reiðar í miklu úrvali.
★ ★ ★
Loftdælur
Loftmælar
Suðubætur og
suðuklemmur
Bifreiðatékkar, 114 tons
HJÓLBARÐAR:
600x16
640x15
710x15
Garðar Gíslason hf,
Bifreiðaverzlun
M.b. JÖrundur
Bjarnason
BA-65, 22 smál. er til sölu.
Til sýnis í dag við Verbúða-
bryggjuna. — Upplýsingar
um borð eða hjá L. í. Ú.
Vauxhall '50
mjög vel með farinn (18
ha.), til sýnis og sölu að
Melhaga 12 kl. 1—3 í dag
og á morgun.
Kol boga-
jós
—.engið sumarið.
Eftir 10 skipti í Kolboga—
ljósum, þolið þér betur sjó
og sólböð.

Pósthússtræti 13, sími 7394.