Morgunblaðið - 19.09.1957, Qupperneq 11

Fimmtudagur 19. sept. 1957
MORGVNBl AÐIÐ
11
Með
i
simamonnum
Grímubrekkum
SÍMINN er mikið undratæki þótt'
lítið þyki manni til um dásemdir
hans þegar hann hringir í tíma
og ótíma til angurs og trufl-
ana. Ekki hleypur það síður í
taugar manna þegar hringja á til
ákveðins staðar og síminn er bil-
aður. í fússi þeytir maður heyrn-
artólinu á gaffalinn, og ekki er
mér örgrannt um að smeliinum
fylgi stundum lítt prenthæf nrð.
En sem sagt. Það kemur stund-
um fyrir að síminn bilar og við
verðum að bíða meðan gert er
við hann. Oft verða bilanir þessar
um hávetur og þar sem verst
og erfiðast er að komast að þeim
t.d. uppi á háfjöllum þar sem eru
algerar vegleysur. En við sem
sitjum inni í hlýrri stofu hug-
leiðum sjaldan hvað viðgerðar-
mennirnir þurfa að gera til þess
að við getum fengið sambandið
á ný. Þess vegna flaug mér í hug
á dögunum að ekki væri svo vit-
laust að þiggja boð Lúðvíks Nord
gulen símvirkja og verkstjóra
Landssímans um að skreppa með
honum upp í Grímubrekkur en
þar ætluðu menn hans að gera
við jarðstreng, sem bilað hafði
í vetur. Þegar bilunin varð hafði
Árni Guðmundsson með mæli-
tæki á hnakknefinu
til bráðabirgða verið lagður
grannur vír ofan á jörðina og með
honum tengt samband á ný. Þetta
hefir verið látið duga í sumar, en
fyrir veturinn varð að gera við
jarðstrenginn.
Haldið til Dalvíkur
Um hádegið lögðum við af stað
héðan frá Akureyri þrír saman.
Hinn þriðji og sá er ók bifreiðinni
var Alfreð Nordgulen, bróðir Lúð
víks. Var nú haldið sem leið ligg
ur til Dalvíkur. Höfðu þeir bræð-
ur með sér í bifreiðinni margs
konar útbúnað, er þurfti til við-
gerðarinnar og auk þess mikið af
mælitækjum, sem notuð eru til
þess að finna bilunina og leita að
jarðstrengnum, hvar hann liggi
undir yfirborði jarðar.
Á Dalvík biðum við nokkra
hríð eftir hestum, sem sækja
þurfti fram í sveit á tvo bæi þar.
Gerði þetta Árni Guðmundsson,
sem er einn af starfsmönrmm
Landssímans. Fyrirhugað var að
við færum fjórir upp í Grímu-
brekkur, þeir Nordgulen-bræður,
Árni og ég. Aifreð og Árni
höfðu farið ríðandi upp eftir dag
inn áður til þess að kanna allar
aðstæður.
Hvernig bilunin er fundin
Ég notaði tækifærið, meðan
við stönzuðum á Dalvík til þess
að spyrja Lúðvík hvernig hann
hygðist haga leitinni að bilun-
inni. Hann freistaði þess að skýra
fyrir mér í stuttu máli hvernig
mælitæki þau, sem hann hafði
haft með sér frá Reykjavík, væru
notuð til þessa verks. Jarðstreng
urinn liggur aðeins "yfir há-fjalls
hrygginn ofan við Grímubrekkur
og eru 8 símalínur í honum. Er
hann síðan tengdur við loftlín-
urnar í kassa sem komið er fyrir
nokkru yfir jörðu á fjórum staur
um. Er þetta gert til þess að hægt
sé að vetrinum að komast í kass-
ann þótt allmikill snjór sé. Ætlun
in var að fara í kassann Dalvíkur
megin við fjallið og mæla þaðan.
Til þess að komast að raun um í
hvaða fjarlægð frá kassanum bil
unin er er notað mjög nákvæmt
og vandað mælitæki. Sendir það
út tón eftir strengnum sem gefur
„útslag“ á mæli tækisins’ Frá
þessu útslagi og upplýsingum
sem framleiðendur jarðstrengs-
ins gefa um eiginleika nans er
reiknað út í hve mikilli fjarlægð
bilunin er.
Strengurinn „sónaður út“
En það er ekki nægilegt að
finna í hvaða fjarlægð frá kass-
anum bilunin er. Nú þarf að
finna hvar strengurinn liggur
undir yfirborði jarðar. Fjalls-
hryggurinn eða skarðið ofan við
Grímubrekkur er ein grjótskriða,
en í dældinni neðan við síðustu
brekkuna liggur mikil fönn, sem
aldrei bráðnar að fullu. Um þess-
ar skriður, sem eru á sífelldri
hreyfingu í vorleysingum og
vatnsveðrum, og í þessari fönn
liggur jarðstrengurinn. Yfirborð
jarðar sýnir ekkert hvar streng-
urinn liggur. — Til þess að
finna hann eru notuð önnur mæli
tæki, sem saman standa af sendi-
stöð og móttakara. Eftir strengn-
um er sendur slitróttur tónn. Síð-
an er gengið með móttakarann
í þá átt frá kassanum, sem streng
urinn liggur. Við jörðina er hald-
ið gaffli, sem tekur á móti sónin-
um. Með því að færa gaffalinn
til og frá er auðvelt að finna
hvar sónninn er skýrastur. en þar
beint undir er jarðstrengurinn.
Þannig er strengurinn „sónaður
út“, eins og símamenn kalla það.
Á leiðinni upp brattann. Á hestunum eru þeir bræðurnir Alfrcð
og Lúðvík Nordgulen.
línan yfir Brimnesá og taka þá
við hinar kunnu Grímubrekkur.
Mér komu í hug sagnir af Hall-
grimi Krákssyni pósti, sem mörg
sporin átti í Grímubrekkum, þeim
illvíga fjallvegi. í Söguþáttum
landpóstanna er þess getið að
Hallgrímur hafi oft fengið fylgd
upp á fjallið á leið sinni til ólafs-
fjarðar. Var þetta eini kafli leið-
arinnar til Siglufjarðar, sem þess
er sérstaklega getið að pósturinn
hafi þurft aðstoðar við að kom-
ast yfir.
Upp brattann
Ekki skal mig undra það þótt
Grímubrekkur hafi verið gang-
andi manni með þunga byrði á
baki nokkur raun um hávetur.
Sagt er mér að þarna sé snjó-
kista mikil og léttir það ekki
brattann að þurfa að kafa djúpan
snjó. En nú var sem betur fer
ennþá sumar þótt rigningarúði
væri öðru hverju og kalsaveður.
Klárarnir klöngruðust upp brekk
urnar og var furða hve knálega
þeir klifu brattann með sínar
þungu byrðar. Allt gekk þetta
vel þótt engar götur hefðum við
til að fara eftir, enda urðum við
af og til að stíga af baki þar sem
ógreiðast var. Götuslóðar Hall-
gríms Krákssonar eru löngu máð
ir. Grímubrekkur eru vaxnar
grasi og berjalyngi og hefði verið
freistandi að hefja berjatínslu, en
til þess var nú enginn tími. Ofan
við brekkurnar tekur -við ofur-
lítil dalskvompa norðan Einstaka-
fjalls, en síðan melhryggir, víða
snarbrattir. Löks komum við þó
upp að kassanum, þangað sem
ferðinni var heitið. Var nú tekið
til óspilltra málanna að leita bil-
unarinnar og fór allt fram sem
Lúðvík hafði lýst fyrir mér. Hana
klifraði upp í kassann og hóf
mælingar sínar. — Þeir Al-
freð og Árni hófu nú að
leita að strengnum með tón-
tækjunum og þegar myrkur
var að skella á var Lúðvík búinn
að finna að bilunin var í 600 m
fjarlægð frá kassanum og streng
urinn var fundinn upp í fönnina
fyrir neðan skriðuna sem liggur
upp á fjallsbrún, en í skriðunni
miðri var áætlað að bilunin væri.
Hestarnir renndu sér á rassinum
undan brekkunni
Fyrsta hluta verksins var lok-
ið og ekki um annað að
gera en halda sem skjót-
ast undan brekkunni til þess
að hafa einhverja skímu
niður. Mátti ekki tæpara standa.
Ekki var viðlit að sitja hestana
niður Grímubrekkur, sökum
bratta, enda nær ófært að velja
leið. Fórum við því beint niður
brekkurnar og renndu hestarnir
sér fimlega á eftir okkur niður á
grasi gróna hvamma. Oft sátu
þeir á rassinum og renndu sér
fótskriðu á afturfótunum. Var
gaman að sjá hve laglega þeir
gerðu þetta. Gekk ferðin því
greitt niður brekkurnar. Kol-
svarta myrkur var skollið á þeg-
ar við komum niður að Brimnesá,
en ferðin gekk þó vel úr því, þótt
hægt væri farið og til Dalvíkur
komum við um klukkan 10 um
kvöldið.
Þeir Alfreð og Árni urðu eftir
á Dalvík því daginn eftir átti að
hefja viðgerðina undir stjórn Al-
freðs, sem er línuverkstjóri hjá
símanum, en við Lúðvík héldum
til Akureyrar. — vig.
Útgáfa Biblíannar flutt heim
1 slóð Hallgrims Krákssonar
En nú voru reiðskjótarnir
komnir framan úr Svarfaðardal
stað upp brattann beint upp frá
Dalvík, enda nokkuð liðið á dag- ^“ur ekM
EINS og getið hefur verið um i
blaðafregnum, hefur útgáfa Biblí
unnar verið flutt heim og mun
hún koma út á kostnað hins
íslenzka Biblíufélags nú. Áður
hafði hið brezka og erlenda Bibliu
félag gefið út hinar íslenzku
Biblíur og Nýja-Testamenti og
hafði svo verið um langt skeið.
í sambandi við þennan heim-
flutning Biblíuútgáfunnar hafa
menn spurt: Var ástæða til að
flytja útgáfuna hingað heim? Gat
ekki hið brezka félag haldið
áfram að gefa út Biblíur fyrir
okkur, eins og verið hefur, og
inn. Gert var ráð fyrir að ferðin
tæki um þrjár klst. enda er hér
upp illvígan fjallveg að ræða,
þótt ekki sé leiðin sérlega löng.
Við néldum nú sem leið liggur
upp Böggversstaðadal og má þar
teljast sæmilega greiðfært og
ekki bratt nema fyrsta brekkan.
Allir höfðum við einhver mæli-
tæki á hnakknefinu en auk þeirra
tækja, sem áður er getið, vorum
við með símatæki og fleira smá-
vegis, er þurfti til athugunarinn-
ar. Þegar komið er nokkuð inn
fyrir miðjan dalinn liggur síma-«-
ef hún verður gefin út hér
heima?
Skal nú með nokkrum orðum
leitazt við að gera grein fyrir
hvers vegna útgáfan hefur verið
flutt heim.
Hin síðari ár hefur afgreiðsla
á Biblíum frá brezka og erlenda
Biblíufélaginu ekki gengið eins
greiðlega og æskilegt hefði verið,
og erfiðleikar með gjaldeyri, svo
að oft hefur komið fyrir að Is-
lenzkar Biblíur hafa ekki verið
Lúðvík klifrar upp í kassann, þar sem jarðstrengurinn er tengd-
ur við loftlínuna
fáanlegar. Hið brezka félag hefur
í mörg horn að líta og hafði fyrir
alllöngu látið þá ósk í ijós, að við
tækjum útgáfuna í okkar hendur.
Þess væri ekki lengur þörf að
gefa út Biblíur fyrir Islendinga,
sem sjálfir gæfu út fleiri bækur
en flestar, ef ekki allar aðrar þjóð
ir, miðað við fólksfjölda. Það sé
blátt áfram hlutverk hverrar
menningarþjóðar að gefa út sínar
eigin Biblíur. Hins vegar ver
brezka Biblíufélagið stórum fjár-
hæðum árlega, til þess að gefa út
Biblíur og einstök biblíurit fyrir
frumstæðar þjóðir.
Þessi sjónarmið hins brezka
Biblífélags voru höfuðástæðurnar
fyrir því, að íslenzka Biblíufélag-
ið hefur nú tékið útgáfuna í sínar
hendur.
Það getur tæplega talizt vanza-
laust fyrir menningarþjóð eins og
Islendinga, að geta ekki gefið út
sínar eigin Biblíur og Nýja-Testa
menti.
Hvað snertir verð hinnar nýju
Biblíu, þá er auðvitað æskilegt að
því-verði stillt, sem mest í hóf, og
helzt að Biblían verði ekki dýrari
en áður, en til þess þarf hið ís-
lenzka Biblíufélag að njóta stuðn-
ings allra þeirra, sem áhuga hafa
á útbreiðslu Biblíunnar. Hin
erlendu Biblíufélög njóta öll mik-
ils stuðnings, hvert í sínu landi,
þeim berast árlega stórgjafir, og
því er Biblían raunverulega ódýr-
ust allra bóka og oft seld mikið
neðan við kostnaðarverð, auk þess
hafa félögin með höndum margvís
lega starfsemi, til þess að efla út-
breiðslu Biblíunnar og leiðbeina
fólki við lestur hennar t. d. með
útgáfu smárita.
Þess má geta með sérstöku
þakklæti, að margir hafa stutt hið
íslenzka Biblíufélag vel og drengi-
lega hin síðari ár, bæði með því
að gerast styrktarfélagar, og með
gjöfum og áheitum, einkum í sam-
bandi við hinn árlega Biblíudag,
sem haldinn er á hverjum vetri.
Félagið hefur nýlega leitað til
allmargra einstaklinga og fyrir-
tækja um að styðja hina nýju
Biblíuútgáfu og hafa margir
brugðizt vel við og fleiri munu á
eftir koma.
Það verður að teljast stórvirki
af hinu íslenzka Biblíufélagi, eftir
að hafa nýlega gefið út vandaða
myndskreytta útgáfu af Nýja-
testamentinu, að ráðast nú í út-
gáfu allrar Biblíunnar. Hefur hið
brezka Biblíufélag sýnt mikla lip-
urð og skilning í öllum viðskipt-
um og samningum við ísl. Biblíu-
félagið.
Á Þessu ári kemur út Biblía
Guðbrands Þorlákssonar. Henni
er það fyrst og fremst ætlað að
vera kjörgripur íslenzkrar bóka-
gerðar.
Útgáfu hins íslenzka Biblíu-
félags er annað hlutverk ætlað,
að flytja hið lifandi orð til þjóð-
arinnar. Enginn er sannmenntað-
ur maður, nema hann sé vel heima
í hinni helgu bók. Orð hennar og
lífsspeki er bezta vopnið til sókn-
ar og varnar í baráttu lífsins.
Heimflutningur Biblíuútgáfunn
ar er því framfara- og menningar
spor, og ég efast ekbi um, að
þjóðin öll vill styðja að þvi að út-
gúfan verði sem smekklegust og
Biblían seld við sem vægustu
verði.
Þess skal að lokum getið, að hr.
Ólafur Erlingsson, framkvstj.
bókaverzlunar Snæbjarnar Jóns-
sonar í Hafnarstræti, annast allar
framkvæmdir fyrir hið íslenzka
Biblíufélag og geta þeir snúið sér
til hans, er vilja styrkja félagið,
einnig til biskupsskrifstofunnar
eða undirritaðs, sem er gjaldkeri
félagsins.
Óskar J. Þorláksson.
Hussein ræðir
utanríkisraál
AMMAN, 16. sept. — Hussein
konungur ræddi í dag við 18 full-
trúa í neðri deild jórdanska þings
ins, sem leyst var upp í apríl s.L
Rætt var um utanríkismál og
erfiðleika þá, sem nú steðjuðu að
Arabaríkjunum. Kvað Hussein
Jórdaníumenn ekki mundu ger-
ast aðilar neins erlends banda-
lags. Stjórnin mundi taka allar
mikilvægar úkvarðanir um utan-
ríkismálastefnuna og sjá landinu
vel farborða.