Morgunblaðið - 11.10.1957, Page 3

Föstudagur 11. október 1957
MORCUISBTAÐIÐ
3
Frá setningu Atþingis
ilandhafar forsetavalds ganga úr kirkju, ásamt séra Guðmuncii
Sveinssyni.
V pplýsingaþjóinnsta
Þjóðskrárinnar
1 LÖGUM um Þjóðskrá og al-
mannaskráningu er sett voru á
síðasta ári er gert ráð fyrir því,
að Þjóðskráin láti í té vottorð
og upplýsingar eftir skrám henn
ar og gögnum, og er þetta mikil-
vægur þáttur í starfsemi hennar.
Hér er annars vegar um að ræða
vottorð um aðsetur fyrirspyrj-
anda sjálfs eða um eitthvað ann-
að um hann skráð, og hins vegar
upplýsingar ,sem fyrirspyrjandi
óskar að fá um aðsetur annarra
manna nú eða fyrr. Veiting upp-
lýsinga um önnur skráningar-
atriði en aðsetur er háð vissum
takmörkunum, eins og vænta má.
Áður var ekki til nein slík upp-
lýsingamiðstöð, þar sem opinber-
ir aðilar, fyrirtæki og einstakl-
ingar gátu fengið upplýsingar
um aðsetur manna hvar sem er á
landinu, og kom það sér illa fyrir
marga aðila, sem hér eiga hlut
að máli. Nú hefur Þjóðskráin tek-
ið við þessu hlutverki og mun
hún kappkosta að fullnægja þörf-
um þeirra, sem nota sér þessa
þjónustu. I því sambandi má geta
þess, að áður fyrr gat sá aðili, er
annaðist manntalsskráningu í
hverju sveitarfélagi, yfirleitt að-
eins veitt upplýsingar um aðset-
ur manna samkvæmt síðasta
manntali, en Þjóðskráin fær jafn
óðum tilkynningar um breyting-
ar á aðsetri og getur hún því að
jafnaði upplýst aðsetur þeirra,
sem flutt hafa eftir síðasta skrán
ingardag, sem er 1. desember ár
hvert.
Það skal tekið fram, að upp-
lýsingaþjónusta Þjóðskrárinnar
er, að því er snertir fyrirspurnir
um aðsetur manna í Reykjavík,
einskorðuð við aðila, sem þarfn-
ast upplýsinga vegna atvinnu-
rekstrar eða annarrar starfsemi.
Almenningur skal eftir sem áður
snúa sér til Manntalsskrifstofu
Reykjavíkur með beiðnir sínar í
þessu sambandi. Sömuleiðis skal
almenningur í hverju umdæmi
utan Reykjavíkur snúa sér til
hlutaðeigandi bæjarstjóra eða
oddvita þegar óskað er upp-
lýsinga um aðsetur manna í sama
umdæmi.
Stjórn Þjóðskrárinnar hefur
fyrir nokkru sett reglur um til-
högun þessarar starfsemi og um
gjöld fyrir vottorð og upplýsing-
ar ,sem hún lætur í té. Þjóð-
skránni ber að veita opinberum
aðilum hvers konar upplýsingar,
sem eru að finna í skrám hennar
°S gögnum, ef þeir þurfa upp-
lýsinganna við vegna embættis-
færslu eða hliðstæðrar starfsemi,
og gerir Þjóðskráin þetta endur-
gjaldslaust. En aðrir sem fá upp-
lýsingar frá Þjóðskránni, þurfa
að greiða fyrir þær tilskilið
gjald, samkvæmt gjaldskrá.
Gjaldið er breytilegt eftir teg-
und þeirrar þjónustu, sem um er
að ræða, og það fer líka eftir
tölu fyrirspurna hverju sinni,
þannig að afsláttur er veittur,
ef margar fyrirspurnir eru born-
ar fram í einu lagi. Auk þess er
hægt að fá keypt afsláttarhefti
með 25 eyðublöðum undir fyrir-
spurnir til Þjóðskrárinnar. Sér-
stakur taxti gildir fyrir upplýs-
ingar veittar ættfræðingum og
öðrum fræðimönnum, — Gjald
fyrir vottorð og upplýsingar úr
Þjóðskránni greiðist um leið og
fyrirspurn er fram borin.
Nota skal sérstök eyðublöð
undir fyrirspurnir til Þjóðskrár-
innar og fást þau í Hagstofunni.'
Þjóðskráin er lögum samkvæmt
serstök stofnun undir eigin
stjórn, þar sem sæti eiga full-
trúar þeirra aðila, sem stóðu að
Framh. á bls. 19
Hornsteinn kirkju Óháða safnaðarins
verðnr lagður næsta simnudap;
STAKSTtl^/VR
Þá verður einnig vígí hið nýja félagsheimlli
safnaðarins
A SUNNUDAGINN 13. þ. m.
leggur borgarstjórinn í Reykja-
vík Gunnar Thoroddsen, horn-
stein að kirkju Óháða safnaðar-
ins hér í bæ, en sá dagur er
kirkjudagur safnaðarins. Er
kirkjan þegar komin undir þak.
Sama dag verður félagsheimili
safnaðarins vígt og því gefið
nafn. Er það áfast kirkjunni og
er nú fullgert að öllu leyti. í til-
efni að þessu áttu fréttamenn
viðtal í gær við prest safnaðarins,
séra Emil Björnsson og formann
safnaðarins, Andrés Andrésson,
klæðskera.
Athöfnin
Kl. 14 á sunnudaginn hefst
guðsþjónusta í kirkjunni. Séra
Emil Björnsson predikar og kór
safnaðarins syngur. Síðan segir
Andrés Andrésson nokkur orð og
að því loknu leggur borgarstjór-
inn hornstein kirkjunnar og mæl-
ir einnig nokkur orð. Að þessari
athöfn lokinni verður almenn
fjársöfnun til kirkjunnar. Síðan
verður gengið í hið nýja félags-
heimili og þar hafa konur úr
kvenfélagi safnaðarins kaffisölu
í öllum salarkynnunum fram á
kvöld til ágóða f yrir kirkju-
byggingarsjóðinn.
Samkoma
Um kvöldið kl. 8,30 verður
mannfagnaður í félagsheimilinu
og er öllu safnaðarfólki heimill
aðgangur meðan húsrúm leyfir.
Form. kirkjubyggingarnefndar,
séra Emil Björnsson, segir frá-
byggingaframkvæmdunum og
einnig verða fleiri ræður flutt-
ar. Þá syngur Kristinn Hallsson
óperusöngvari einsöng og einnig
verður almennur söngur. Þess
má geta, að þetta er fyrsta
kirkjulega félagsheimilið sem
vígt er hér á landi. Verður það
rekið sjálfstætt og verður með
sérstöku nafni.
Byggingin hófst fyrir ári
Byggingaframkvæmdirnar hóf-
ust síðla sumars í fyrra. Hefur
það því aðeins tekið rúmt ár, að
fullgera félagsheimilið og koma
kirkjunni undir þak. Hafa þess-
ar framkvæmdir því tekið ótrú-
lega skamman tíma. Byggingin
hefur orðið ódýrari en búast
hefði mátt við. Hún er 2500 ten-
ingsmetrar að rúmmáli og kostar
nú eina milljón kr. Er því kostn-
aðarverð á teningsmetra 400 kr.
Söfnuðurinn hefur kostað bygg-
inguna með góðum stuðningi
Kirkjubyggingarsjóðs Reykja-
víkurbæjar en engir aðrir opin-
berir aðilar hafa styrkt hana. —
Áætlað er, að til þess að fullgera
kirkjubygginguna þurfi hálfa
milljón kr.
Rúmar 200 í sæti
I Óháða söfnuðinum eru um
2000 manns. Mun kirkjan rúma
opna inn í félagsheimilið. Er
stærð kirkjunnar stillt mjög í
hóf og er hún þó hentug til fjöl-
breytilegra safnaðarstarfa.
Félagsheimilið
Nýja félagsheimilið er á tveim-
ur hæðum. Á efri hæðinni er 60
ferm. salur og annar minni. Hægt
er að opna á milli þeirra. Þar
verða guðsþjónustur safnaðarins
haldnar unz kirkjan er fullgerð.
Á neðri hæð félagsheimilisins er
60 ferm. salur og við hliðina á
honum eldhús. Þá er fatageymsla,
lítið fundarherbergi, snyrtiher-
bergi, geymsla og miðstöðvar-
herbergi.
Bygginarnefnd
Byggingarnefnd kirkjunnar
1 skipa séra Emil Björnsson, for-
I maður, Andrés Andrésson, klæð-
I skeri, sem einnig er formaður
safnaðarins, Einar Einarsson,
trésmíðameistari, Þorfinnur Guð-
brandsson múrarameistari, Gest-
ur Gíslason, trésmíðameistari og
Ólafur Pálsson, múrarameistari.
Teikningu af byggingunni gerði
Gunnar Hansson, arkitekt, bygg-
ingarmeistari er Einar Einarsson,
múrarameistari Guðjón Sigurðs-
son, raflagnameistari Svavar
Kristjánsson og pípulagnir ann-
aðist Loftur Bjarnason pílulagn-
ingameistari.
Mikil sjálfboðavinna
Séra Emil Björnsson sagði að
mikið hefði verið unnið við bygg-
, inguna í sjálfboðavinnu, bæði
beint og óbeint. Hefðu þar bæði
karlar og konur lagt fram mikla
og góða vinnu. Þá hefðu margir
einstaklingar gefið í kirkjubygg-
ingarsjóðinn og nokkrir stórar
upphæðir.
Skyndihappdrætti
Á Kirkjudaginn, sunnudaginn,
verður efnt til skyndihappdrætt-
is til ágóða fyrir kirkjubygging-
arsjóðinn. Verða þar 14 góðir
vinningar og verður dregið um
kvöldið.
Skipakomur
iil Palreksfjarðar
PATREKSFIRÐI, 9. okt. — Fyrir
helgina kom ms. Dettifoss hingað
og lestaði úr báðum frystihúsun-
um 4000 kassa af freðfiski fyrir
Ameríkumarkað. Tungufoss kom
í morgun með 48 tré sem hvert er
16 metra að lengd og um hálfan
metra að breidd í öðrum endan-
um. Er hér um að ræða efni frá
Svíþjóð til hafnargerðarinnar. Á
að renna þessum staurum niður
í sjávarbotn í hafnarmynninu til
/rekari öryggis, fyrir skipin sem
hafa erindi í höfnina. — Karl.

Eysteinn hittur
í hausinn“
Þjóðviljinn gerði hinn 4. októ-
ber að umræðuefni deilurnar,
sem sprottið hafa af því, að Ey-
steinn Jónsson segir nú, að sam-
starfið við kommúnista sé í „sam
ræmi við“ málflutning sinn fyrir
kosningar. Þjóðviljinn veit jafnt
og aðrir, að hér snýr Eysteinn
staðreyndunum alveg við. Hann
fór einmitt um landið þvert og
endilangt með þann málfiutning,
að með kommúnistum skyldi alls
ekki unnið. Yfirlýsing Haralds
Guðmundssonar var og beinlínis
gefin fyrir hvatningu Eysteins, svo
og stóryrði Tímans síðustu dag-
ana fyrir kosningar og á kjördag
um, að samvinna við kommúnista
kæmi ekki til mála. Þjóðviljinn
minnist nú alls þessa, og hefur
gaman af, hve lítið varð úr öllum
stóru orðunum. Þess vegna segir
hann hinn 4. október með auð-
sæju yfirlæti:
„Og báðir samstarfsflokkarnir
í núverandi stjórn hafa haft marg
háttaða samvinnu við hin rót-
tæku öfl verkalýðshreyfingarinn-
ar, fyrr og síðar. Yfirlýsingar
stjórnmálamanna þessara flokka
allra, um að aldrei skuli unnið
með sósialistum eru því orðnar
dálítið stopular og einhvern veg-
inn úreltar. Þær enda alltaf með
því að hitta yfirlýsendur sjálfa
í hausinn, vegna þess, að hin
róttæka verklýðshreyfing er orð-
in það sterk á íslandi að fram
hjá henni verður ekki gengið“.
Hnortakfíbrengl
Þ’óðvHians
Mikillæti kommúnista er skilj-
anlegt, svo vel sem þeir hafa nú
komið ár sinni fyrir borð. En
blekkingafýsn þeirra lýsir sér í
því, þegar þeir gera eitt og hið
sama úr sjálfum sér og „hinni
róttæku verkalýðshreyfingu“.
Verkalýðshreyfingin á íslandl
var til áður en kommúnistar
komu til sögunnar og hún og þeir
eru vitanlega sitt hvað. Hitt er
annað mál, að eitt höfuðmein
þjóðfélagsins er einmitt fólgið i
misbeitingu kommúnista á verka
lýðshreyfingunni.
í gleðinni yfir að geta hitt
samstarfsmann sinn Eystein „í
hausinn“, slær og út í fyrir Þjóð-
viljanum, þegar hann segir í
sömu grein:
„Morgunblaðsmenn virðast ekki
hafa hugmynd um, að stjórnar-
skrá og lögum lýðveldisins ís-
lands er ætlað að standa vörð
um skoðanafrelsi þegnanna.
Hverjum fslendingi, sem það kýs,
er því að sjálfsögðu heimilt að
telja sig kommúnista, án þess að
þegnréttur hans skerðist við það
hið minnsta. Þetta verða meira
að segja Morgunblaðsmenn að
læra fyrr en síðar“.
ÁvirðÍDor Evsteins
Morgunblaðið hefur í þessu
sambandi alls ekki gert að um
ræðuefni rétt hver« einstaks
manns til að „telja sig komm-
únista“.
Bollaleggingar um það eru
alveg utan við umræðuefnið.
Ávirðing Eysteins er fyrst og
fremst sú, að rjúfa eigin yfirlýs-
ingu um að vinna ekki með kom-
múnistum. Því næst að reyna að
skjótast frá eigin orðum í stað
þess að viðurkenna, að sér hafi
snúizt hugur. Til viðbótar þessu
kemur svo, að vanefndir Eystéins
verða til að bjarga frá hruni
flokki, sem hann sjálfur enn tel-
ur þjóðhættulegan.
Fylgi eða andstaða við komm-
únista er þó aukaatriði í þessu
sambandi. Aöalatriðið er, hvort
taka eigi mark á yfirlýsingum
stjórnmálamanna eða ekki. Óorð-
heldni Eysteins er þess eðlis, að
hún mun lengi í minnum höfð.
200 manns í sæti og er hægt að^
Þannig mun framhlið kirkju Óháða saínaðarins líta út fullgerð.