Morgunblaðið - 22.12.1957, Blaðsíða 19

Sunnudagur 22. des. 1957
MORCTJNTtT. 4ÐIÐ
19
Æ
//
Erföaskrá" Lenins
XJM ÞAÐ BIL ári áður en Lenin dó, las hann fyrir hina
frægu „erfðaskrá“ sína, trúnaðarbréf, sem lét í Ijósi mat
á hinum kommúnísku undirforingjum hans. — Bréfið v.ar
þekkt í innsta hring flokksins, en haldið Ieyndu fyrir um-
heiminum, unz Leon Trotsky „glopraði“ afriti af því til
bandaríska blaðamannsins Max Eastman. Hann lét birta
það 18. október 1926 í New York Times. Stalín viðurkenndi
áreiðanleika skjalsins í umræðum, er fram fóru á þröngum
flokksfundi árið 1927, þar sem hann lýsti eftirfarandi yfir:
„Sagt er í „erfðaskránni“, sem hér um ræðir, að Lenin
hafi stungið upp á því á flokksþingi, að íhuga skyldi vand-
lega það atriði, að setja Stalín frá, en útnefna í hans stað
annan félaga sem aðalritara flokksins. Þetta er dagsatt“.
Eftir þetta var skjalinu þó haldið algjörlega leyndu
fyrir rússneskum borgurum, unz Krúsjeff skírskotaði til
þess á 20. flokksþinginu. — Þó Krúsjeff vitnaði í gagn-
rýni Lenins á Stalín, þá skírskotaði hann ekki opinberlega
til lofs „erfðarskrárinnar“ á Bukharin og öðrum leiðtogum,
sem Stalín kom síðar fyrir kattarnef. Skjalið allt hljóðar
eins og hér segir:
Er ég áður talaði um samheldni
miðstjórnarinnar átti ég með bvi
við ráð til þess að forðast klofn-
ingu, að svo miklu leyti sem hægt
er að gera slíkar ráðstafanir. Þvi
vissulega hafði Hvíti herinn í
Russakaya Mysl (ég held það
hafi verið S. E. Oldenburg) rétt
fyrir sér, er hann í fyrsta lagi,
í baráttu sinni gegn Ráðstjórn-
arrikjunum batt vonir sínar við
klofningu flokks okkar, og í öðru
lagi, er hann áleit grundvöll fyr-
ir klofningu vera alvarlegan
ágreining innan flokksins.
Flokki okkar er haldið uppi af
tveimur máttarstoðum, og af
þeirri ástæðu er samtakaleysi
mögulegt. Geti ekki ríkt sam-
komulag milli þessara tveggja
máttarstoða, er fall óhjákvæmi-
legt. í þvi tilfelli, myndi vera
gagnslaust að gera nokkrar ráð-
stafanir eða yfirleitt að ræða um
samheldni miðstjórnar okkar. Ef
svo færi myndi engin ráðstöfun
verða gagnleg til þess að hindra
klofningu. En ég treysti því, að
þetta sé of fjarlægt og fráleitt,
til þess að um það þurfi að ræða.
Ég hef í huga samheldni, sem
tryggingu gegn klofningu í ná
inni framtíð, og hef ég í hyggju
að rannsaka hér nokkrar íhug-
anir algjörlega persónulegs eðlis.
Ég held að grundvallaratriðið,
þegar um er að ræða samheldni
.— séð frá þessum sjónarhóli —
hljóti að vera slíkir félagar mið-
stjórnarinnar, sem Stalín og
Trotsky eru.
Ég álít, að vegna þess sam-
bands, sem milli þeirra er, sé
meiri en helmingi meiri hætta á
klofningu, sem mætti ef til vill
forðast með því að auka með-
limafjölda miðstjórnarinnar upp
50 eða 100.
Eftir að félagi Stalín varð aðal-
ritari, náði hann geysilegum völd
um í sínar hendur; og ég er efins
um, að hann viti ávallt, hvernig
hann á að beita þeim með nægi-
legri varúð. Félagi Trotsky er
Lcnin — arflciðandinn
Trolsky — frábær
Stalín — of óhefla'ður
hins vegar frábær, eins og í ljós
kom í baráttu hans í mið-
stjórninni, í sambandi við sam-
göngumálin, ekki einungis vegna
hinna óvenjulegu hæfileika hans
— persónulega er hann vissulega
færasti maðurinn í hinni núver-
andi miðstjórn — heldur einnig
vegna hins mikla sjálfsöryggis
hans og þess, að hann er hneigð-
ur til að glíma við fram-
kvæmdaratriði mála. Þessir tveir
eiginleikar hinna tveggja færustu
leiðtoga núverandi miðstjórnar
kynnu ósköp sakleysislega að or-
saka klofningu; ef flokkur okkar
gerir ekki ráðstafanir til þess aö
forðast hana, þá kann klofning
óvænt að eiga sér stað.
Ég ætla ekki frekar að lýsa
persónulegum hæfileikum hinna
meðlima miðstjórnarinnar. Ég
ætla aðeins að minna ykkur á, að
atburðurinn í októbermánuði
með Zinoviev og Kamenev var
vissulega ekki af tilviljun, en það
ber að nota hann eins litið gegn
þeim persónulega og óbolshev-
ískar tilhneigingar Trotskys gegn
honum.
Af yngri meðlimum miðstjórn-
arinnar langar mig til þess að
segja fáein orð um Bukharin og
Pyatakov. Að mínu áliti eru þeir
hinir snjöllustu á meðal hinna
ungu og í þvi tilliti er nauðsyn-
legt að hafa eftirfarandi hugfast:
Bukharin er ekki aðeins hinn
mesti og bezti fræðimaður flokks-
ins, heldur má réttilega álíta
hann eftirlæti alls flokksins; það
er mjög vafasamt hvort hægt er
að álíta fræðikenningar hans að
öllu leyti marxískar, því það er
eitthvað í honum----------(hann
hefur aldrei numið, og ég held að
hann hafi aldrei skilið „díalekt-
íkina“ til fulls).
Og Pyatakov — sem vafalaust
hefur frábæran vilja og gáfur,
— er of hneigður til að fást við
framkvæmdarhliðar málanna til
þess að hægt sé að treysta hon-
um í alvarlegu pólitísku máli.
Vissulega geri ég báðar þessar
athugasemdir eingöngu með hlið
sjón til dagsins í dag, eða þá að
ég geri ráð fyrir að báðir þessir
færu og drottinhollu starfsmenn
kunni ekki að fá tækifæri til að
auka þekkingu sína og lagfæra
þröngsýni sína.
25. desember 1922.
Eftirskrift: Stalín er of óhefl-
aður, og sá galli hans, sem ein-
göngu er þolanlegur á meðal okk
ar kommúnista, verður óbærileg-
ur í starfi hans sem aðalritara.
Þess vegna sting ég upp á við fé-
lagana, að þeir finni leið til þess
að fjarlægja Stalín úr þessari
stöðu og útnefni annan mann,
sem í öllum dygðum er frábrugð-
inn Stalín — einkum þolinmóð-
ari, drottinhollari, kurteisari,
ræktarsamari við félagana, og
ekki eins duttlungafullur o. s. frv.
Þetta atriði kann að virðast þýð-
ingarlaus hégómi, en ég álít, að
með tilliti til þess að komast hjá
klofningu og ef litið er á það
samband, sem er á milli Stalíns
og Trotskys, sem ég hef þegar
rætt, þá er þetta ekki hégómi,
eða þá slíkur hégómi, sem kann
að öðlast úrslitaþýðingu.
4. janúar 1923.
LENIN.
pn
/ JOLACJAFA V
Finnskt keramik
Tékkneskur kristall
Kínverskir listmunir
Helena Ruhinstein
gjafakassar
Undirfatnaður
Hálsklútar — Hanskar
Skarfgripir
Jólalöberar
Vasaklútakassar
M u n i ð
Gjafakortin
vinsælu
Lítið inn til okkar 00 bér burfið
ekki að fara 1 aðra búð. —
MARKAÐURINN
Laugavegi 89
Til jólagjafa
Kven-kuldaskór
úr gaberdine
Aðalstræti 8 — Laugavegi 20 — Laugavegi 3C
Saorrabraut 30 — Garðastræti 6