Morgunblaðið - 22.12.1957, Blaðsíða 22

22
MORGVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 22. des. 1957
Gatnagerðarvélin leggur
að hafa yfirumsjón með uppsetn-
ingu gjallbikunarstöðvarinnar og
fyrstu gatnagerðinni. Voru það
þeir Leifur Hannesson, sem hafði
yfirumsjón með verkinu og Þór-
hallur Jónsson en auk þeirra
tveir vélamenn frá Malbikunar-
stöð Reykjavíkur. Létu þeir í ljós
sérstaka ánægju yfir því hve
tækin virtust vera í góðu ásig-
komulagi og töldu að starfsmenn
Ahaldahúss bæjarins hefðu unn-
ið mjög gott starf við við-
gerðir á blöndunarstöðinni.
Blöndunarstöðin var nú sett
upp við Lifrarsamlag Vestmanna
eyja og getur hún afkastað frá
10- til 30 tonnum af gjallbiki á
klukkustund eftir aðstæðum. Upp
setning blöndunarstöðvarinnar
tók 4 daga og var að mestu lokið
mánudaginn 2. des. Daginn eft.ir
voru svo aliar vélar reyndar og
bikað var til reynslu yfir hluta
af plani milli Ahaldahúss bæjar-
ins og vörubílastöðvarinnar. Sýn-
ishorn af gjallbikinu var sent At-
vinnudeildinni og reyndist alit
verg í lagi, bæði framleiðsla og
gjallbikið á Bárugötuna.
eftir því sem fjárhagsleg geta
bæjarins leyfir, unz gatnakerfið
allt verður gjallbikáð. Og hver
veit nema með notkun gjall-
biks í þennan götukafla hafi ver-
ið bent á nýtt efni, sem 'valda
muni straumhvörfum í gatna-
gerð hér á landi.
Hinir ungu verkfræðingar
Trausts hf. hafa í samvinnu við
Atvinnudeild Háskólans unnið
gott verk hér í Vestmannaeyjum.
Fyrirtæki þeirra er stofnsett árið
1956 af 9 verkfræðingum, sem
allir eru brautskráðir úr mis-
munandi greinum verkfræðinnar
frá Kaupmannahöfn, ásamt fleir-
um, og geta þeir því veitt alhliða
verkfræðiþjónustu t.d. bæjar- og
sveitarfélögum úti á landi, sem
ekki hafa möguleika á að hafa
einn eða fleiri verkfræðinga fast-
ráðna í þjónustu sinni.
Þeir munu aftur koma hingað
næsta vor til þess að halda áfram
við gatnagerðina og munu í vetur
vinna að verkfræðilegum undir-
búningi verksins.
Bj.-Guðm.
1 tOX 314J8. . J404
Fást
allstabar
UIU
Gjallbik nofað til gafnagerðar í Eyjum
— áður óþekkt gatnagerðarefni hér
Verkfræðifyrirtækib Traust annaðist
framkvæmdir með vélakosti bæjarsjóðs
Bæjarstjórinn, Gu'ðlaugur, (með hatt á höfðinu) ræðir við
Þórliall Jónsson, verkfræðing (úlpuklæddur).
Vestmannaeyjum, 17. des.
HÉR í Vestmannaeyjum er hafin
gatnagerð, með aóferðum, sem
samræmast kröfum nútímans.
Fyrir nokkru síðan var fyrsta
gatan malbikuð með stórvirkum
vélum. Það eru áform bæjaryfir-
valdanna, að á komandi árum
verði götur bæjarins smám sam-
an malbikaðar. Bærinn hefir vax
ið mikið á siðustu árum og er enn
í hröðum vexti. Mun gatnakerfið
nú vera alls um 10 km. Götu-
kafli sá, sem lagður var á dögun-
um er 150 m langur.
Við gatnagerðina eru eðlilega
bundnar miklar vonir meðal bæj-
arbúa. Verður þar ólíku saman
að jafna, þegar allar helztu götur
bæjarins eru orðnar eggsléttar,
gangstéttir hellulagðar og gatna-
rykið, sem í þurrkum safnast á
þökin og spillir drykkjarvatninu,
er úr sögunni. Það var í fyrravor,
sem Vestmannaeyjakaupstaður
festi kaup á tveimur hinna nauð-
synlegustu tækja til gatnagerðar.
Voru þetta vél, sem þurrkar efn-
ið, og vél sem blandar malbikið.
Voru þessar vélar keyptar af sölu
nefnd varnarliðseigna, að vísu
ekki í góðu ástandi. Starfsmenr.
í Áhaldahúsi bæjarins hafa unnið
að því, að lagfæra vélarnar og
koma þeim í gott lag. Var því
verki lokið nú í haust. Vél til
að leggja malbik var keypt frá
Englandi og kom til Eyja í sumar.
Þá vantaði aðeins valtara, en það
dróst allt fram á haust, að sá
sem keyptur hafði verið, kæmist
til landsins.
Það var svo í fyrravor að bæj-
aryfirvöldin hér sneru sér til
verkfræðifyrirtækisins Traust hf.
í Reykjavík varðandi verkfræði-
léga aðstoð við gatnagerðina.
Verkfræðingar frá fyrirtækinu
komu hingað í aprílbyrjun til að
kynna sér allar aðstæður og
hvaða efni til gatnagerðarinnar
væri hér að hafa. Tóku þeir mörg
sýnishorn með sér. Atvinnudeild
Háskólans sá síðan um rannsókn
sýnishornanna í samráði við verk
fræðinga Trausts hf. Að rannsókn
unum lonum samdi Haraldur Ás-
geirsson, forstöðumaður bygging
arefnarannsókna Atvinnudeildar
innar ýtarlega skýrslu um niður-
stöður rannsóknanna. Það merki-
legasta í niðurstöðu hans var, að
í malbikið skyldi nota hraun-
gjall sem aðaluppistöðu, en það
er algjör nýjung hér á landi.
í Bandaríkjunum er þetta
mjög að ryðja sér til rúms, en
gjall fá þeir þar frá hinum miklu
stálbræðsluofnum. Gjallið, sem
Haraldur taldi að nota bæri, er í
mikilli gjallnámu inn við Herjólfs
dal. Það er álit Atvinnudeildar-
innar og von, að í gjallbikinu, en
svo hefir Haraldur Ásgerisson
nefnt það, bindist asfaltið gjall-
inu betur en asfalt binzt basalti í
venjulegu malbiki. Slitlag úr
gjallbiki verði ekki eins hált og
venjulegt malbik t. d. í bleytu
og minni hætta á frostskemmd-
um.
Gjallbikið er um 20% léttara
en venjulegt malbik, en það þarf
nokkru meira asfalt til blöndun-
ar í venjulegt blágrýtismalbik
þarf um 180 kg af asfalti pr. kub-
ikmeter, en í gjallbikið aftur á
móti um 220 kg. Enda þótt í
gjallið þurfi þetta mikið meira
asfalt mun það samt verða veru-
lega ódýrara en venjulegt malbik,
þegar tekið er tillit til hvað
gjallið er ódýrara í vinnslu en blá
grýti. Gjallið til gatnagerðarinn-
ar er annars mulið og sigtað í
mulningsstöð bæjarins, svipað
og ofaníburður í göturnar. Auk
gjallsins og asfaltsins er notað
í gjallið nokkuð af mjög fingerð-
um bruna-sandi sunnan úr Garðs
enda.
Verkfræðingar á vegum
Trausts hf. komu hingað aftur
í lok nóvembermánaðar, til þess
vélakostur. Áður en hægt var að
taka til starfa við bikun götunn-
ar er fyrir valinu varð, en það
var Bárugatan upp frá höfninni,
inn í bæinn, þurfti að vinna ýmis
leg undirbúningsstöf. Götuna
þurfti að hefla alla upp með veg-
hefli og rétta af eftir „skabeloni".
Breyta þurfti í götunni háspennu
streng og sjóveitu, en hér í Vest-
mannaeyjum byggist bruna-
varnakerfið á sjóleiðslum frá
höfninni um bæinn.
Búið var að styepa kantsteina
í götuna og helluleggja gang-
stéttir fyrir mörgum árum. Að
lokum var gatan þjöppuð með
valtara og sópuð og var hún þá
tilbúin til gjallbikunnar, slétt
sem stofugólf. í
Verkfræðingarnir létu annars í
ljós sérstaka ánægju yfir hvað
aðstaða til gatnagerðar er hag-
stæð hér í Eyjum, undirstaða góð
og fyrri framkvæmdir við gatna-
gerðina falla að mestu leyti inn
í endanlegan frágang gatnanna.
Bentu þeir sérstaklega á gerð
kantsteina, sem prófessor Finn-
bogi R. Þorvaldsson mun hafa
ráðlagt á sínum tíma, og talsverð
áherzla hefir verið lögð á. eri hér
eru nú kantsteinar í mörgum göt-
um.
Föstudaginn 6. des. var mikið
tilstand í bænum því þann dag
skyldu framkvæmdir við gja.ll-
bikun hefjast á Bárugötunni.
Þann dag var kalsaveður hér.
Þrátt fyrir það, brugðu flestir
bæjarbúar sér niður á Bárugöt-
una, til þess að sjá er fyrsta gat-
an í bænum var fullgerð. Verkið
hófst um hádegið og kl. 8 um
kvöldið var lokið að gjallbika
helming götunnar. Hinn helming
urinn var svo bikaður daginn eft-
ir, og öll bikun götunnar hafði
þá tekið um 15 klst., en blöndun-
arstöðin var þó ekki látin vinna
með fullum afköstum. Hin 7
metra breiða Báugata, sem er
nokkurs konar Austurstræti Vest
mannaeyja, var þá fullgerð og
hafði öll vinna í götunni tekið
4 daga. Þessir dagar voru vissu-
lega mjög merkilegir í sögu Vest-
mannaey j akaupstaðar.
Þannig mun verða haldið áfram