Morgunblaðið - 22.12.1957, Blaðsíða 13
Sunnudagur 22. des. 1957
MORCUNBLÁÐIÐ
13
Ég kann iðjuleysinu illa og gríp því jafnan til prjóna — en þá
hristist allt, ég er orðin svo skjálflient . . .
,,Óhætt er að segja, að
- I • - I *
eg kunm aralagio
Þá voru unglmgarnir ekki kallaðir
börn fram eftir öllum aldri, sep;ir
Kristín jensdóttir rumlega níræð
ÞARNA er hún Stína Jens, segir
unga stúlkan, sem fylgt hefir
mér um langa ganga Elliheimilis-
ins Grundar, um leið og hún vík-
ur sér að gamalli konu, sem sit-
ur á hægindi úti i horni. „Ég
er nú orðin svo lítilfjörleg“, seg-
ir gamla konan, og stendur upp
með nokkrum erfiðismunum. „Ég
er svo slæm í hnésbótinni. Ljós-
in og nuddið duga ekkert við
því. Þetta er allt að verða ónýtt.
Og ég hefi svo sem ekki farið
vel með mig um ævina, svo að
ekki get ég kennt guði um það
allt saman“. Kátínuglampa bregð
ur fyrir í augum Kristínar Jens-
dóttur, sem virðist hafa varð-
veitt glaðlyndi sitt og jafnaðar-
geð þá rúmlega níu áratugi, sem
hún á að baki sér
o—O— o
Kristín Jensdóttir er fædd í
Efstadal í Laugardal í Ögursveit.
Foreldrar hennar voru Jens Guð
mundsson og Valgerður Bjarna-
dóttir, en hún naut þeirra mjög
skammt. Misseris-gömul var hún
flutt að Eyri í Skutilsfirði. Það
vár stórt heimili, enda ekki
hörgull á vinnufólkinu í þá daga,
segir Kristín.
Á fimmta árinu fór ég að
Kálfavík við Skutilsfjörðinn
beint á móti Eyri til Margrétar
Sigurðardóttur, systurdóttur hús-
freyjunnar á Eyri.
Þegar Kristín var á fimmtánda
árinu fór hún í vinnumennsku.
„Þá voru unglingarnir ekki kall-
aðir börn fram eftir öllum aldri,
og undi ég því vel“.
o—O—o
Kristín dregur upp neftóbaks-
dósirnar og fær sér í nefið öðru
hverju, meðan hún rifjar upp
brot úr minningum sínum.
Á jólunum sakna ég liðins tíma
— Satt að segja finnst mér ég
ekki hafa lifað nein jól þau tutt-
ugu ár, sem ég hefi verið hér
í Reykjavík. Ekki svo að skilja,
að mér hafi ekki liðið vel, sei,
sei, jú. En einhvern veginn er
það nú svo, að á jólunum sakna
ég liðins tíma mest. Samt var
hátíðahaldið í þá daga miklu fá-
breyttara, en gleðin hefir senni-
lega verið meiri yfir því litla
sem kom í hlut hvers og eins á
jólunum.
o—O—o
Þegar ég var lítil hnáta í Kálfa-
vík við Skutilsfjörðinn, var mér
gefinn rauður vaðmálskjóll,
kræktur á bakinu eins og þá
tíðkaðist, svartir sokkar og skinn
skór með hvítum bryddingum.
Ég var afskaplega hrifin af þess-
um jólafötum.
Lesturinn mætti ekki afgangi
í þá daga
Á aðfangadagskvöld átti öll-
um verkum að vera lokið kl. 6,
svo að heimilisfólkið gæti klætt
sig upp á. Eldpð var kjötsúpa,
og er jólalesturinn hafði verið
lesinn, var gefið kaffi á vökunni.
Já, lesturinn var ekki látinn
mæta afgangi þá. Húslestur var
m. a. s. lesinn, áður en piltarnir
fóru til gegninga á jóladagsmorg-
un.
Og lítið var um jólaboðin í
þá daga. Menn fóru þó á næstu
bæi, ef færi gafst. Eitt sinn var
komið frá Kálfavík til að sækja
mig þangað, sem ég var þá í
vinnumennsku. Mér er þetta ríkt
í minni af því, að fara varð yfir
ísilagðan fjörðinn, og ísinn var
svo veikur, að við gátum ekki
gengið samsíða, heldur urðum
við að ganga drjúgan spöl hvert
frá öðru. Er við komum að landi
hinum megin varð að leggja borð
út á ísskörina, svo að við kæm-
umst á land.
o—O—o
Ekki er að efa, að Kristín hef-
ir verið tápmikil, enda vandist
hún jhvers konar erfiðisvinnu i
æsku, t. d. sjósókn á opnum bát-
um og hvers konar útivinnu. Eu
Kristín vill ekki fjölyrða um
þetta. „Það er bezt að segja ekki
frá öllu, sem á dagana hefir drif-
ið, aðeins undan og ofan af. En
óhætt er að segja, að ég kunni
áralagið", segir Kristín ofurlítið
hreykin. Sjósókn við ísafjarðar-
djúp hefir þá ekki verið heiglum
hent, bæði áhættusöm og erfið
vinna.
Framan af ævi var Kristín í
Djúpinu í vinnumennsku hér og
þar. Rúmlega fertug réðst hún að
Laugabóli. „Ég ætlaði að vera
þar tvö misseri, en var þar
tvö ár“, segir Kristín. Þar
stundaði Kristín húsbóndann, Jón
Halldórsson, föður Magnúsar
sýslumanns í Hafnarfirði, með-
an hann lá langa banalegu. .
o—O—o
tekið miklum stakkaskiptum. Sú
var tíðin, að vinnudagurinn var
frá kl. 6 að morgni fram undir
miðnætti. Ekki var hægt að
hlaupa frá hrífunni á mínútunni
kl. 6, og þjónustumönnunum
varð að sinna á kvöldin. Og
möguleikarnir á að sinna öðru
en vinnunni einni saman voru
heldur litlir. Stundum lét mað-
ur líka tækifærin ganga sér úr
greipum. Þegar nýtt orgel kom
í ögurkirkju spurði Margrét í
Kálfavík mig, hvort ég vildi ekki
læra að spila á það. Ég tók því
fjarri og sagðist ekki treysta mér
til þess. Ég hefi sennilega verið
heldur söngelsk. Kýrnar fengu
að vita af því í fjósinu og ég
notaði tækifærið við kvörniiia,
þegar ég var að mala.
o—O—o
Þegar við erum að kveðjast
dregur Kristin næstum feimnis-
lega upp silfurskeið úr kommóðu
skúffunni og réttir mér. Skeiðin
er áletruð — frá Búnaðarfélaginu
og ártalið 1929. Knudsen-hjónin
vildu ekki una því, að ég fengi
enga viðurkenningu fyrir störf
mín, segir Kristín og viknar við.
Ekki er að efa, að Kristín hefur
vel til gripsins unnið.
Síðan fer Kristín norður 1 1
Húnavatnssýslu og dvelst þar
um tuttugu ára skeið. Haustið
1913 ræðst hún að Breiðabólstað
til séra Lúðvíks og Sigurlaugar
Knudsen og er vinnuhjú hjá þeim
í 17 ár. Eftir lát séra Knudsens
flyzt hún til Sauðárkróks og ár-
ið eftir til Reykjavíkur.
Börnin hefðu gott af að hlusta á
húslestur á hverjum sunnudegi
Þrátt fyrir sinn háa aldur er
Kristín vel minnug og hefur
sæmilega sjón og heyrn. „Mér
gengur að vísu dálítið illa að
lesa dagblöðin", segir Kristín.
Auðheyrt er samt, að hún fylgist
vel með og hefur gaman af að ■
spjalla um vandamál nútímans.
„Sárast þykir mér að heyra um
spillingu meðal barna og ung-
linga. Mér hefur alltaf þótt vænt
um börnin. Sjálf átti ég lítinn
dreng, en missti hann barnung-
an. Ég held, að börnin nú á
dögum vanti framar öllu ögun.
Þau hefðu gott af því að verða
að sitja grafkyrr og hlusta á hús-
lestur á hverjum sunnudegi".
o—O—o
Ekki mátti hlaupa frá hrífunni
á minútunni 6
„Já, þetta hefur allt saman i
TILVALDAR JOLAGJAFIR
Eigi fjölskyldumeðlimurinn bifreið, þurfið þér ekki
að vera í vandræðum með jólagjöfina.
Höfum fyrirliggjandi:
SÆTAÁKLÆÐI í flestar tegundir amerískra bif-
reiða og ýmsar gerðir enskra Ford-bifreiða.
KYKSUGUR fyrir allar gerðir bifreiða (kr. 258.00).
BENZÍN-DUNKAR 5 og 10 lítra, mjög snyrtilegir
og handhægir.
ALLSKONAR smáhlutir, sem nauðsynlegir eru
hverjum bifreiðareiganda.
Athugið, að verzlunin er aðeins opin til kl. 4 í dag.
FORD - umhoðið:
Kr. Birisfjánsson h.f.,
Laugavegi 168—170
Sími 2-4466 (5 línur)
Barn yðar þarfnast meira en kærleika
Húð barnsins er viðkvæm og þarfnast sérstakrar umönnunar. Um-
önnunar með Johnson’s barnavörum. Þegar þér baðið barnið eða
skiptið um bleyju þá notið Johnson’s
barnapúður, það þerrar raka húðina. —
Notkun á Johnson’s barnavörum við
daglega umönnun barnsins
skapar því vellíðan
og ánægju.
Einkaumboð:
Friðrik Bertelsen & Co. h. f.
Mýrargötu 2 — Sími 16620