Morgunblaðið - 21.01.1958, Blaðsíða 17

Þriðjudagur 21. janúar 1958
MORCTnvnr. 4 ÐIÐ
17
orðnar dýrar og með hvaða kjör
um reikningsvinnan sé urmin
Jón Árnason taldi það fyrirsjáan-
legt, að framkvæmdirnar væru
þegar orðnar mikið á eftir áætl-
un, og vafasamt væri, hvort mal-
arundirlagið undir kerinu sem
verið var að vinna að væri nægj-
anlegt.
Á fundi 5. des. 1956 komu Sjálf
stæðismenn enn fram með tillögu
um verulegar umbætur á höfn-
inni fyrr trillubátaeigendur,
bæði til öryggis og afgreiðsluskil
yrða fyrir flotann, eins og það er
orðað í tillögunni. Ekki hefur
kostnaðurinn við þær umbætur
hækkað byggingarkostnað hafn-
arinnar. En á næsta bæjarstjórnar
fundi hinn 20. des. 1956 kom
Guðmundur Sveinbjörnsson með
þessa furðulegu tillögu sem átti
að vera mótleikur, samþ. með 5
atkv. þrífótamanna.
„Með því í fyrra var samþykkt
tillaga í bæjarstjórn um sama
efni, og ráðgert er, að umsvifa-
miklar hafnarframkvæmdir
standi yfir allt næsta sumar, þá
telur bæjarstjórnin ekki ástæðu
til að gera frekari sambyKktir
nú og samþykkir að vísa til-
lögunni frá“.
Á fundi 24. janúar 1957 voru
hafnarmálin enn rædd og kom
þá enn einu sinni fram hin furðu-
legasta tillaga frá Guðmundi
Bveinbjörnssyni, en hún var
þessi: „Að hann vildi láta rann-
saka hvort ekki væri ráðlegt að
láta annað B-kerið vera kyrrt við
endann á bátabryggjunni og
lækka það (takið eftir lækka
það) í sömu hæð og hún er“ (þ.e.
bryggjan). Ennfremur hvort ekki
sé hægt að komast af með styttra
ker framan við annað B-kerið í
hafnargarðinum". Bæjarstjórinn
tók þá til máls, og taldi sig and-
vígan tillögum Guðmundar. Guð
mundur undi lítt andmælum bæj
arstjórans, en um það segir svo
í fundargerðinni: „Guðmundi
Sveinbjörnssyni fannst sjálfsagt
að láta athuga þetta, ef það skyldi
eitthvað sparast við þá athugun
og flýtt fyrir verkinu“. Ekkert af
þessu þarf skýringar við.
Þegar fyrstu samningarr.ir
voru gerðir við Þjóðverjana
vildu Sjálfstæðismenn freista
þess að gera heildarsamning við
þá einnig um bátabryggjuna.
Daníel var algerlega á móti þessu,
en líklega hafa þó einhverjir
þrífótarmanna haft hug á að þetta
væri athíigað. Hinn 29. marz
1957 kemur svo til umræðu til-
boð Þjóðverjanna um fram-
kvæmdirnar á komandi sumri.
Gerði bæjarstjóri grein fyrir
þessu, einnig álitsgjörð Magnús-
ar Konráðssonar verkfræðings.
Þarna kom það mjög greiniiega
í ljós, að hér var um geysilega
hækkun að ræða. Ekki aðeins frá
því sem samið var um ákvæðis-
vinnu, heldur og einnig gagn-
vart álagi á það sem unnið var
eftir reikningi. Um hækkaða
vexti og hátt aukagjald fyrir pen-
ingaútvegun.
Ólafur B. Björnsson tók fyrst-
ur til máls „og lýsti vonbrigðum
sínum yfir tilboði Þjóðverjanna,
samhliða því sem hann óskaði
að eftirfarandi bókun yrði gerð“:
Enda verði samhliða á komandi
sumri byggður sá hiuti báta-
bryggjunnar er fylli skarð þess
kers sem fleytt verður fram, eða
þessum fundi: Taldi hann fjar-
stæðu að ganga að lánsskilyrð-
um Þjóðverja".
Þorgeir Jósefsson vildi einnig
láta taka efra kerið, að láta full-
gerða kerið vera bátunum til
varnar við bátabryggjuna.
Hinn 12. apríl 1957 eru tilboðin
enn til umræðu á bæjarstjórnar-
fundi. Á honum lögðu fulltrúar
Sjálfstæðismanna fram eftirfar-
andi tillögu og greinargerð gagn-
vart hafnargerðinni sumarið
1957:
Tillaga
Eftir að hafa athugað tillögur
hr. Vollands um áframhaldandi
framkvæmdir í Akraneshöfn ^
leggjum við undirritaðir til, að j
framkvæmdum verði hagað
samkv. tillögu II. þannig:
I. a. Að taka upp ker H4 og
setja það niður fyrir framan hafn
argarðinn og byggja það þar upp.
b. Að sem allra fyrst verði
byrjað á byggingu bátabryggj-
unnar, og hún framl. um a.m.k.
48 m. Nánar verði athugað hvort
olnboginn samkv. tillögunni verði
byggður í ár, eða byggt verði í
bilið milli bryggjuendans og kers
ins á annan hátt en gert er ráð
fyrir í uppdrættinum.
Akranesi 11. apríl 1957.
Ólafur B. Björnsson.
Jón Árnason.
Þorgeir Jósefsson.
S. H. Böðvarsson.
Þorvaldur Ellert Ásmundsson.
Greinargerð
Áður en Þjóverjarnir fóru héð-
an s.l. haust, höfðu þeir með sér
samþykkt bæjarstjórnarinnar,
um að þeir gerðu tilboð í að
lengja bátabryggjuna um 120 m„
og var lofað, að tilboð í þetta
verk, yrði komið í hendur bæjar-
stjórnar eigi síðar en 15. janúar
1957. Tilboð þetta kom þó ekki
fyrr en um miðjan marzmánuð,
eða tveim mán. síðar en gert
var ráð fyrir.
Eftir athuganir Vitamálaskrif-
stofunnar á tilboðinu, telur hún
það vera mjög óhagstætt, eða um
30% yfir því verði sem hún
áætlar að verkið muni kosta.
Hins vegar er það upplýst, að
Þjóðverjarnir séu reiðubúnir til
að framkvæma verkið i heild eft-
ir reikningi. Kemur þá mjög til
athugunar, hvort ekki sé rétt að
hverfa að því ráði, ef hægt verð-
ur að ná við þá sanngjörnum
samningum um þóknun U1 þeirra
fyrir forstöðu verksins.
Tillaga okkar um framkvæmd
verksins á komandi'sumri byggist
m.a. á eftirfarandi:
1. Að fenginni biturri reynslu
um hinn gífurlega kostnað sem
því hefur verið samfara, er þurft
hefur að færa kerin oftar en einu
sinni. Teljum við það þannig
óverjandi, vegna áhættu, að efra
kerið verði tvífært, en það er
ætlunin samkv. till. I. .
2. Ef gengið er út frá kostnað-
aráætlun hjá Volland, kemur í
ljós, að framkvæmdin samkv. til
lögu okkar verður a.m.k. 400
þúsund krónum ódýrari ef miðað
er við heildarverkið. (Er þá ekki
gert ráð fyrir að nein óhöpp eigi
sér stað í sambandi við síðari
færslu kersins)."
Þessi tillaga var að sjálfsögðu
felld með 5:4.
Á fundi 22. maí 1957 eru enn
annað sem jaí'ngildi því tii skjóls til umræðu samningarnir við
og festingar".
Jón Árnason sagði, að ekki
mætti kasta höndum að fram-
kvæmdum í sumar, taldi hann
nauðsynlegt að eitthvað kæmi
framan við bátabryggjuna til
varnar bátunum í höfninni, og
vildi hann láta taka efra kcrið og
setja það framan við hafnargarð-
inn. Þá las hann upp bréf frá
Sturlaugi H. Böðvarssyni dags.
29. marz um hættu þá er gætl
skapast í höfninni nieð bátanna
ef ekki væri farið rétt að með
framkvæmdir í höfninni í sumar.
Miklar umræður urðu um
þetta tilboð Þjóðverjanna sem
hér hefur verið tekið upp úr
gerðabók bæjarstjórnarinnar í
réttri röð eftir gangi málsins eins
og hér hefur mátt sjá. Og svarað
stærstu og öfgafyllstu ósannind-
um bæjarstjórans í „Tímanum"
14. janúar s.l., svo og Alþýðublað
inu, verður niðurstaðan á þessa
leið:
1. Það var Arnljótm Guðmunds
son þáv. bæjarstjóri og Sjálí-
stæðismenn, sem þá höfðu meiri
hluta í bæjarstjórn, sem 1946
höfðu algera forystu og fram-
kvæmd um útvegun og kaup á
öllum þeim kerjum sem keypt
voru frá Bretlandi. Kostaði það
mikla fyrirhöfn og vinnu, m.a.
af því hve ínörg önnur lönd sóttu
fast eftir að ná kaupurn á þeess-
um merkilegu kei'jum, Þá voru
m.a. uppi í Bretlandi óskir um að
leyfa ekki útflutning þessara
kerja og þurfti að njóta aðstoð-
ar góðra brezkra manna til þess
að útflutningur þeirra gengi fýr-
ir sig.
2. Útaf ummælum bæjarstjór-
ans varðandi C-kerið í Sements-
verksmiðjubryggjunni er rétt að
upplýsa, að enn þá er ekki farið
að verja neinu fé sérstaklega til
endurbóta á kerinu. Járnþilið við
enda kersins var sett til þess að
komist væri hjá að setja mikla
grjótfyllingu við undirstöður
kersins, eins og fyrirhugað hafði
verið. En það hefði ef til vill
torveldað eitthvað innsiglingu í
höfnina. Ennfremur til þess að
breidd bryggjunnar að framan
sé í samræmi við efri hlutann,
svo sem áður hafði verið ráð-
gert.
3. Það er öfugmæli hjá bæjar-
stjóranum, að 'Sjálfstæðismenn
hafi gefist upp við hafnarfram-
kvæmdirnar 1954. Hann veit það
vel blessaður, — þó hanra vilji
aldrei viðurkenna þá staðreynd,
— að þrífótarmenn — en ekki
Sjálistæðismenn — höfðu rneiri-
hlutavaldið í bæjarstjórn 1950—
1954, eins og þeir hafa enn. Hann
ætti því að beina geiri sínum til
smna manna.
Það er heldur ekki alveg rétt
hjá bæjarstjóranum að ekkert
hafi verið gert á fyrra þrífótar-
tímabilinu 1950—1954. Því að
þegar þrífóturinn gafst upp, og
bað minnihlutaflokkinn — Sjálf-
stæðismenn — að halda í hendina
á sér, var þó þetta gert: Þá var
þetta unnið að byggingu Saments
verksmiðj ugarðsins:
C-kerið flutt sunnan úr Elliða-
árvogi, byggt undir það og því
komið þar fyrir í fulin hæð.
Fjórum litlum kerum sökkt, eft
ir að gengið hafði verið frá und-
rstöðum.
Ennfremur var þá að mestu
leyti byggður sá hluti Sements-
verksmiðjugarðsins sem er úr
grjótfyllingu.
4. I Tímaskrifum sínum segir
Daníel, að Ólafur Thors hafi van
rækt í tvo mánuði að samþykkja
framkvæmdina í hafnarmálun-
um. (Það var þá heldur en ekki
syndsamlegur dráttur, en sem
auðvitað hefur verið óhjákvæmi-
legur), sbr. það sem fyrr seg-
ir. En meira að segja þessi
staðhæfing bæjarstjórans fer al-
gerlega í bága við hans eigin upp
lýsingar í fundargerð bæjarstjórn
ar frá 27. ágúst 1955, sem vitnað
er í hér að framan, þar sem
Daníel sagðist vera bjartsýnn á
framgang málsins, liann hefði
ávallt mætt velvilja og skilningi
hinna opinberu aðila. „Þar er Ól-
afur Thors ekki undanskilinn“ en
hann var þá enn forsætis- og
sjávarútvegsmálaráðherra.
Auk þess sem hér hefur nú
verið sagt í stuttu máli, er það
fullsannað:
5. Þrífótarmenn hafa svikið
samþykktir bæjarstjórnarinnar
með þvi að koma aðeins einu
keri framan við hafnargarðinn i
stað tveggja sem ákveðið var og
tekið upp í greiðslusamning við
Þjóðverjanna svo sem sjá má
hér að framan.
6. Að það var fyrir harðfylgi Sjálf
stæðismanna að ákveðið var að
byggja þegar, framhald báta-
bryggjunnar og fæia innra kerið
frá enda bryggjunnar til þess að
þetta væri hægt.
7. Þrátt fyrir, þótt Sjálfstæðis-
menn bentu á nauðsyn ítrustu
varygðar við endanlega samn-
ingagerð um svo mikilsverð verk
við erlenda aðila, hafa vafalaust
mistök átt sér stað í sambandi
við þessa samninga.
8. Mistökin í sambandi við
framkvæmdina sumarið 1956
voru mikið áfall og hafa kostað
bæinn margar milljónir króna.
9. Það má vafalaust telja til
mistaka, að brenna burt tvær
sverar H-bitaraðir úr járni, sem
voru eftir keiúnu endilöngu. Hef-
ur það vafalaust minkað styrk-
leika kersins. Má nú ef til vill
til þess rekja, hvernig kerið
sprakk í marga hluta fyrir fáum
dögum.
10. Meðan þessu hefur farið
fram, og sérstaklega meðan glím-
an við kerið stóð 1956, var mikil
möl borin ofan í innri-höfnina,
en þetta hefur grynnkað hana
verulega. Fyrir þetta hafa þar
nú flot miklu færri báta og minni
en áður. En auk þessa, sem mjög
er mikilvægt, veldur þetta miklu
meiri óróa í höfninni, en áður.
Akranesi 19. janúar 1958
Ól. B. Björnsson,
Jón Árnason,
Þorgeir Jósefsson,
Guðm. E. Guðjónsson.
Kópa-
vogur
KOSNINGA SKRIFSTOFA Sjálf-
stæðisflokksins í Kópavogi er að
Melgerði 1. Opin frá kl. 10 tU 1»
daglega. Símar: 19708 og 10248.
Stuðningsmenn D-listans í
Kópavogi. Hafið samband við
skrifstofuna.
Þjóðverjanna. Og létu Sjálfstæð-
ismenn þá bóka langa greinar-
gerð gagnvart þessum óhagstæðu
samningum og erfiðum viðskipt-
um við Þjóðverjanna. Hinn 19.
júlí skýrir bæjarstjóri enn íi'á
þeim samningum sem fáanlegir
séu við Þjóðverjanna. í fundar-
gerðinni stendur svo: „Til máls
tóku: Þeir Þorgeir Jósefsson, Jón
Árnason, Ólafur B. Björnsson,
Sigurður Guðmundsson og Guðm.
Kr. Ólafsson. Vru allir ræðumenn
sammála um það, að lánið væri
dýrt en þar sem ekki væri í önn-
ur hús að vcnda og framkvæmd-
ir hafnarinnar aðkallandi, yrði
flestum mun hafa ofboðið, meira! ekki komizt hjá því að taka það,
að segja a.m.k. einum þrífótar-j svo umræddum áfanga yrði lok-
manna, því að urá það segir Guð- j ið fljótlega".
mundur Sveinbjörnsson svo á i Ef dregið er saman, það sem
Sunhit
Aefti Scgfcð
Þær eru komnar.
Ný uppskera. Heimsins þekktasta ávaxtategund.
Sætar saíaríkar.
Kaupið Sunkist til sælgætis og matar.
Af ávöxtunum skuluð
þér þekkja þá.
f£ííífí