Morgunblaðið - 24.01.1958, Blaðsíða 9

Föstudagur 24. jan. 1958
MORGVKBLAÐIÐ
9
— Fundur Sjálf-
stæðisfélaganna
Frh. af bls. 1.
tryggja flokki okkar stór-
an sigur og sýna stjórnar-
völdum landsins í leiðinni,
hve illan endi, ódyggð og
svikin fá.
Bæða Ólafs Thors er birt í
heild annars staðar í blaðinu.
Úrslitin geta oltið á 1 atkvæði
Næst tók til máls frú Auður
Auðuns, forseti bæjarstjórnar
Reykjavíkur. Kvað hún Reykvík-
t inga hafa heyrt
: innbyrðis illindi
og ásakanir
vinstri f lokkanna
| i útvarpsumræð-
unum. Þá ræddi
hún kúgunará-
Corm stjórnar-
flokkanna gagn-
vart bæjarbúum
með „gulu bók-
inni“. Hún kvað auðsætt vera, að
Hannibal, sem hefði fyrirskipað
þessa lagasmíð, kynni ekki að
greina kúgun frá frelsi.
Frú Auður Auðuns kvað minni
hluta flokkanna mjög veifa þeirri
staðhæfingu, að háskalegt sé að
einn flokkur og sömu menn fari
lengi með völd í einstökum bæj-
arfélögum.
En hvernig v»sri þessu farið
með fjármálastjórn Framsóknar-
flokksins. Hefði ekki Eysteinn
Jónsson setið íjölda ára í fjár-
málaráðuneytinu, og væri það
ekki einmitt skoðun Framsókn-
armanna að hann ætti að sitja
þar um alla eilífð, þrátt fyrir hall
ærisstjórn sína og úrræðaleysi í
fjármálum ríkisins.
Frú Auður kvað Framsókn-
arflokkinn nota peningavald
SÍS til þess að treysta fylgi
sitt í Reykjavík. Allir góðir
Reykvíkingar yrðu að mæta
þeirri árás með samhuga bar-
áttu fyrir sigri Sjálfstæðis-
flokksins. Úrslitin gætu oltið
á einu atkvæði. Við verðum
að taka daginn snemma og
gera skyldu okkar við fram-
tíð Reykjavíkur, sagði frú
Auður Auðuns að lokum.
Sjálfstæðisflokkurinn
og heilbrigðismálin
Þá tók til máls Úlfar þórðar-
son læknir, 11. maður á D-list-
anum. Ræddi hann aðallega
heilbrigðismál
og framkvæmdir
Sjálfstæðis-
manna á því
! sviði undanfarin
ár undir farsælli
forystu dr. Sig-
urðar Sigurðs-
! sonar og bæjar-
stjórnarmeiri-
hlutans. Hann
kvað Sjálfstæðismenn hafa haft
glöggan skilning á gildi heilsu-
verndarinnar, sem mikil áherzla
væri lögð á í nútíma þjóðfélög-
um. Með byggingu Heilsuvernd-
arstöðvarinnar væri nú hægt að
rækja hana miklu betur en áð-
ur. Nefndi hann ýmsa þætti þess
víðtæka heilbrigðiseftirlits, sem
framkvæmt er í hinni nýju
heilsuverndarstöð, svo sem ung-
barnavernd, bólusetningar, ráð-
leggingar fyrir barnshafandi kon
ur, geðvernd, slysastofu, ráðstaf-
anir gegn næmum sjúkdómum,
krabbameinsleitarrannsóknir og
fleira. Þá gat Úlfar Þórðarson
þess, að í Heilsuverndarstöðinni
væri lyflæknisdeild með 60
sjúkrarúmum, og væri hún jafn-
stór og lyflæknisdeild Lands-
spítalans. Hann minntist á hina
fjölþættu starfsemi borgar-
læknis. Þá kvað hann nú vera í
ráði að taka upp aukna baráttu
gegn atvinnusjúkdómum. Ætlun-
in væri að færa út kvíarnar á
ýmsum sviðum heilsugæzlunnar.
— Þá ræddi Úlfar Þórðarson
um þýðingu rúmgóðs húsnæðis
fyrir heilbrigði manna.
Hann kvað byggingu bæjar-
sjúkrahússins vera aðalverkefn-
ið, sem við blasti á næstu árum,
í heilbrigðismálum Reykvíkinga.
í það hefði nú verið eytt 19 millj.
króna og væri það orðnar fjórar
hæðir að stærð.
Úlfar Þórðarson skoraði að
Iokum á alla Reykvíkinga að
sameinast um D-listann og
reka af höndum sér árásarlið
Framsóknarmanna og komm-
únista.
Rógur Framsóknarmanna um
Reykjavík
Birgir Kjaran hagfræðingur tal
aði næstur. Minntist hann fyrst
á hinn einstæða fjandskap, sem
Ify'ol 4
Við skulum minnast orða ung-
verska útlagaskáldsins Faludi,
er hingað kom í haust: Er frelsið
er „tekið frá manninum, þá hefur
lífið misst allan sætleik sinn, all-
an mátt hánn vill heldur deyja, *nn r gistihús. Er leyft var að
eins og’ungverjarnir, sem létu ‘halda aftur af stað morguninn
lifið í frelsisbaráttu okkar.“ Og eftir vantaði einn mann í hop-
Faludi líkti frelsinu við andrúms 1 lnn- Enfnn vlsf> hvað af hon'
loftið. Meðan við höfum það, hugs , nm_!?„rðJ„H„al?n ?!?.!e™l.°í SV°
um við ekki um það. Ef það er
I
Þrælabúðaflokkur vann bak j að loforð gefin fyrir kosningar
við gaddavir við að byggja stór-
hýsi. Og á heimleiðinni vár flug-
vélinni allt í einu snúið við og
farþegunum skipað skýringalaust
tekið frá okkur, lifum við ekki j
lengur. Við skulum minnast þessa
og hins líka, að það, sem gerzt
hefur í Ungverjalandi, getur
mótað hefði alla einnig gerzt hjá okkur.
framkomu Fram
Fólkið á sjálft að eiga
íbúðirnar
sóknarflokksins
í garð Reykvík-
inga. Nefndi
hann mörg
dæmi um ó-
kvæðisorð Tím-
ans um höfuð-
borgina og íbúa
hennar.
Þá ræddi hann nokkuð „gulu
bókina“, sem gæfi bæjarbúum
góða hugmynd um áform vinstri
stjórnarinnar í hásnæðismálum
Reykvíkinga. StjórHarflokkarnir
reyndu nú að telja fólki trú um
að tillögur „gulu bókarinnar“
væru uppspuni einn. En því væri
víðs fjarri. Þær væru raunveru-
leikinn sjálfur. Það hefði verið
búið að semja tillögur um hús-
næðisskömmtuit og fleiri þving-
unarráðstafanir, og það hefði
meira að segja verið búið að
semja um þær frumvarp.
Vinstri stjórnin hefði nú verið
hrakin á flótta í þessu máli. Þann
flótta myndu bæjarbúar reka,
þannig að frumvarp Hannibals
myndi aldrei líta dagsins ljós
aftur.
Birgir Kjaran ræddi nokkuð
hermdarverk Rússa og kommún-
ista í Ungverjalandi. Hann kvað
Rússa hafa unnið orustuna um
Búdapest. En hinn alþjóðlegi
kommúnisini hefði tapað orrust-
unni um sál æskunnar í Evrópu,
orrustunni um sál æskunnar á ís-
landi.
Birgir Kjaran lauk máli
sínu með því að segja að allir
frelsisunnandi menn yrðu að
fylkja liði og slá skjaldborg
um frelsið og Reykajvík.
Dr. Sigurður Sigurðsson, yfir-
læknir, tók næstur til máls.
Hann sagði m.a.: Þessar bæjar-
stjórnarkosn-
.ngar mótast
meira af við-
áorfinu til lands
•nálanna í heild,
en oftast áður,
»ví menn vita,
að ákvarðanir
am óvenju mik-
.lvæg málefni
verða teknar á
þingi eftir kosningar, en hverjar
þær verða, fer eftir úrslitum nú.
Það kunna að verða teknar á-
kvarðanir, sem mun minna menn
óþyrmilega á, að kommúnistar
eiga sæti í ríkisstjórn á íslandi.
Reynsla annarra þjóða af þeim
getur einnig orðið veruleiki á ís-
landi.
Kommúnistar eru stærsti flokk
urinn meðal andstæðinga Sjálf-
stæðismanna í bæjarstjórn
Reykjavikur. Yfirlýsingar liggja
nú fyrir bæði frá þeim og frá
Framsóknarmönnum um, að
minnihlutaflokkarnir, sem nú eru
skuli sameiginlega taka að sér
stjórn Reykjavíkur, ef Sjálfstæð
ismenn missa meirihluta sinn.
Ekkert liggur fyrir um, að Al-
þýðuflokksmenn og Þjóðvarnar-
menn vilji ekki hið sama. Ef
Sjálfstæðismenn tapa má því
gera ráð fyrir, að Reykjavík kom
ist undir stjórn bæjarstjórnar-
meirihluta, þar sem kommúnistar
verða forystuliðið.
Áhrif kommúnista í ríkis-
stjórn og bæjarstjórn verða þá
orðin slík, að ástæða er til að
margir gera á þessum slóðum.
Við skulum koma í veg fyrir,
að þessi saga geti nokkurn tíma
átt við Reykjavík og standa á
sunnudaginn vörð um borgina
okkar.
Stétt mcð stétt
Guðjón Sigurðsson, iðnverka-
maður, tók næstur til máls og
sagði m. a.:
Ummæli
Framsóknar-
manna um
Reykjavík hafa
verið nokkuð
undarleg hina
síðustu daga. —
Það er engu lík-
ara en þeir vilji
taka kjósendur
í borginni með
sér upp á þak SÍS-hallarinnar
.... við Sölvhólsgötu og segja við þá:
af þeim voru eign þess o rs, sem g£rgu mykjuhauginn háa hand-
Gísli Halldórsson, arktitekt,
sagði m. a.: Það hefur jafnan
vei’ið stefna Sjálfstæðismanna í
húsnæðismálum
að skapa skuli j
einstaklingum
skilyrði til að
eignast sjálfir
íbúðir. í þessu
efni hefur mikið
áunnizt. í stríðs-
byrjun voru í
Reykjavik 8800
íbúðir, um 30% I
í þeim bjó. Nú eru í höfuðstaðn-
um um 17.000 íbúðir. Af þeim
eru 13—14.000 eða um 80% í eign
þeirra, sem í þeim búa.
Þessi þróun hefur verið and-
stæðingunum þyrnir í augum. —
Kommúnistar reyndu á sinum
tíma að rægja framkvæmdirnar
í sambandi við Smáíbúðahverfið,
í tið núverandi rikisstjórnar
hafa einnig verið gerðar ýmsar
ráðstafanir af hálfu ríkisins, sem
hafa valdið því, að byggingar-
efni hefur hækkað í verði. Það
hefur líka hamlað gegn því, að
fólk kæmi sér sjálft upp íbúðum.
Og loks er það gula bókin,
plaggið, sem sýnt hefur verið hér
á fundinum og rætt heíur verið
manna á milli undanfarna daga
Það mun mála sannast, að ekki
hafi áður slegið slíkum óhug á
Reykvíkinga og er þeir heyrðu
um þessa bók. Efni hennar er
ykkur kunnugt. Framkvæmdirn-
ar á tillögum bókarinnar fara
eftir því, hvernig úrslitin verða
í kosningunum á sunnudaginn.
Við skulum vinna ötullega og
láta málefnaskort andstæðing-
anna ekki gera okkur værukæra.
Við skulum taka þannig á, að
eftir kosningar þori stjórnarlið-
ið ekki annað en stinga gulu bók-
inni undir stól.
Skyggnzt bak við járntjald
Björgvin Frederiksen verk-
smiðjustjóri sagði m. a.:
Á sunnudaginn kemur er um
pað kosið, hvort
við Reykvíking-
ar fáum í fram-
tíðinni að halda
pví frelsi, sem
við höfum hing-
að til notið, eða
akki.
Kommúnistar
eru í forystu-
sveit andstæð-
inga okkar og myndu marka
stefnuna, ef Sjálfstæðismenn
yrðu undir í kosningunum. Það
er því tilefni til að rifja hér upp
nokkuð af því, er ég sá og heyíði,
þegar ég átti þess kost fyrir 2
árum að skyggnast bak við járn-
tjaldið.
Ég dvaldist þá um tima í Búda
pest, milljónaborginni, sem á sín-
um tíma var fræg fyrir glæsi-
leik sinn og tæknimenningu.
Astandið undir stjórn kommún
ista var hið hörmulegasta. Sam-
göngurnar við Vesturlönd voru
um Austur-Berlín og þangað var
flogið þrisvar í viku í lítilli flug-
vél. Samgöngur í bænum voru í
yfirfullum lestum, sem menn
urðu að hanga utan á.
Við verzlanir voru biðraðir. —
ottast, að þeim tækifærum, Þar bar mest á börnum og gömlu
fari að fækka, er Iandsmenn fólki. Annað fólk varð allt að
fái til að greiða atkvæði í vera við vinnu til að hafa ofan
frjálsum kosningum. Atkvæð af fyrir sér og sínum. Konur
in á sunnudaginn geta því orð unnu við hvers konar störf, einn-
ið rýtingsstunga í bak þess ig hin erfiðustu og óhreinlegustu,
þjóðskipulags, sem nú ríkir á en börnin voru á meðan tekin á
íslandi, »barnaheimili
an við Sundin blá?
Einstaka sinnum kemur hins
vegar fyrir, þegar langt er til
kosninga, að Framsóknarmenn
birta ummæli eftir mönnum,
sem aðra sögu hafa að segja. í
Tímanum hinn 17. október sl.
segir t. d. danskur gestur á síð-
um Tímans: „Ég varð mest hrif-
inn af Reykjavík.... Þetta tók
öllu fram, sem ég hafði ímyndað
mér.... Þetta er líflegasta borg
sem ég hefi komið í. Hér er allt
svo nýtt og það er auðséð að allt
er gert til að fegra bæinn ... . Ég
á ekki orð til að lýsa aðdáun
minni“. Menn, sem svona tala
myndu ekki fá inni í Tímanum
þessa dagana, er allt miðast þar
við andlegt flug veðurhænu
Framsóknar, sem helzt minnir á
blindflug haushöggvinna
hænsna. Og auðvitað endar það í
Hamrafellsgjá olíusvindlsins.
Reykvíkingar allir hafa þessa
dagana gott af að kynna sér nokk
uð þau átök, sem átt hafa sér stað
og eiga sér stað í verkalýðshreyf
ingunni, — bæði vegna þeirra
lærdóma, sem nýafhjúpuð með-
ferð kommúnista á sjóðum verka-
lýðsfélaganna kenna okkur og
vegna mikilvægis verkalýðsfélag
anna í þjóðfélaginu. Það er stefna
Sjálfstæðisflokksins að stétt skuli
vinna með stétt. Þeirri stefnu vex
fylgi, enda sýna dæmin, að hún
er hin heilladrýgsta í starfi verka
lýðsfélaganna. Og enginn flokkur
hefur jafnmarga forystumenn
launþegafélaga á listum sínum og
Sjálfstæðisflokkurinn. Alls þessa
verður minnzt á kjördegi.
Þess er líka að minnast, að í
Reykjavík byggja nú 2 af hverj-
um 5 mönnum afkomu sína á
iðnaði. Sjálfstæðisflokkurinn hef
ur jafnan stutt iðnaðinn og viljað
hag hans mestan. Þess vegna sam
einast allir, lem láta sig þessa at-
vinnugrein varða um það á kjör-
degi að gera næsta sunnudag að
D-degi, dýrðardegi Reykjavíkur
og dauðadegi óheillaafianna, sem
sækja að þessu vígi Sjálfstæðis-
manna.
Vegið að rótum lýðræðisins
Þorvaldur Garðar Kristjánsson,
lögfræðingur tók næstur til máls
og sagði m.a:
Hér á landi
íefur margt
’erzt, síðan síð-
ast var gengið
að kjörborðinu í
iúní 1956. Núver
mdi ríkisstjórn
aefur setzt að
7Öldum. Loforð
og svik þeirra
sem að benni
standa, mætti lengi telja, verst
er það, að hér á landi hefur nú
verið vegið að rótum lýðræðis-
legra stjórnarhátta.
Til að lýðræði ríki verður að
virða vissar reglur:
I — Því verður að mega treysta,
verði efnd. Eila hafa kjósendur
ekki aðstöðu til að taka ákvörð-
un um stjórn landsins við kjör-
borðið. Loforð núverandi stjóm-
arflokka hafa verið svikin, eins
og saga varnarmálanna minnir á.
— Allir borgarar verða að vera
jafnir fyrir lögunum. Það lögmál
hefur vei’ið brotið með lagasetn-
ingu, sem beinlínis er ætlað að
koma pólitískum andstæðingum
á kné.
— Virða verður þá dreifingu
valdsins, sem felst í sjálfsstjórn
sveitarfélaganna. Það var ekki
gert, þegar útsvarsmálið var á
ferðinni.
Hér á landi hafa því aS undan-
förnu verið brotin veigamikil
lögmál lýðræðisskipulagsins. Það
hefði sennilega ekki getað átt sér
stað annars staðar í löndum
Vestur-Evrópu. En svona er
ástandið orðið á íslandi. Orsökin
er fyrst og fremst sú, að komm-
únistar hafa ekki til einskis
stundað iðju sína á undanförnum
árum. En því má ekki gleyma,
að þeir hafa átt sér öflugan
bandamann þar sem Framsókn-
arflokkmrinn er.
Það er talað um kerfi Stalins,
Mao, Gomúlka og Títós. Það
mætti líka tala um kerfi SIS.
Öll þessi kerfi setja flokksvald-
ið efst, — flokksvald er styðst
við yfirráð yfir framleiðslutækj-
unum.
Þannig er þá komið á íslandi.
Og á eftir kommúnistum og
Framsókn drattast kratarnir,
hálfvolgir í stefnu sinni og hálf-
glaðir í embættum og bitling-
um.
Það er því mikil ábyrgð, sem
á okkur hvílir á sunnudaginn.
Við þurfum að skera upp herör
og gera kosningadaginn að sigur-
degi mannréttinda og manndóms.
Vinnum að heill Reykjavíkur
Giunnar Thoroddsen, borgar-
stjóri, var síðasti ræðumaður á
fundinum.
Hann minnt-
ist þess í upp-
íiafi, að nú
hætta störfum 7
menn, sem á síð
asta kjörtíma-
bili voru í bæj-
arstjórnar-
flokki Sjálfstæð
ismanna í Rvík.
— Meðal þeirra
eru dr. Sigurður Sigurðsson og
Jóhann Hafstein og minntist
borgarstjóri sérstaklega mikilla
starfa þeirra í þágu Reykjavík-
ur. Aðrir eru Sveinbjörn Hannes
son, Ólafur Björnsson, Árni
Snævarr, Ragnar Lárusson og
Guðbjartur Ólafsson, og þakkaði
borgarstjóri þeim samvinnuna.
Þá minntist borgarstjóri á
kosningaundirbúning Framsókn-
armanna og aukablað Tímans,
sem út kom í gær. Eru þar sýnd-
ar ýmsar byggingar í borginni
og nokkrar hræður dansandi fyr
ir framan. Líkti borgarstjóri
þessum Framsóknarkjósendum
við álfa í dansi, enda væru Fram
sóknarmenn jafnan eins og álfar
út úr hól, í því er bæjarmál varð
ar. Kvaðst hann gera ráð fyrir,
að kjósendurnir á myndinni
kvæðu: Syngjum dátt og döns-
um, því nóttin er svo löng —
enda yrði aðfaranótt mánudags-
ins ekki helguð Þórðargleði eða
Rússagildi, heldur yrði hún
kennd við Valborgarmessunætur
martröð!
Borgarstjóri bar þessu næst
saman framkvæmdir Sjálfstæðis-
flokksins í Reykjavík og það, sem
andstæðingarnir hafa gert, þar
sem þeir hafa ráðið.
Við skulum, sagði borgar-
stjóri, stíga á stokk og strengja
þess heit að vinna að heill og
hciðri Reykjavíkur.
Fundarmenn risu úr sætum
og tóku undir þessi orð borgar
stjóra með ferföldu húrra-
hrópi
Lauk síðan fundinura eftir
að fundarstjórinn, Jóhann Haf
stcin alþingismaður, bafði
mælt nokkur orð.