Morgunblaðið - 20.04.1958, Blaðsíða 2

2
MORCT’NPr jnirt
Sunnudagur 20. apríl 1958
Endurnýjun fiskiflotans
er aðalverkefnið
segir Christian Djurhuus lögm. í Fœreyjum
A FIMMTUDAGINN kom hingað
til land-s Christian D.jurhuus lög-
ntaður (þ.e. ráðherra) frá Fær-
eyjum. Var hann við vígslu fær-
eyska sjómannaheimilisins við
Skúlagötu á föstudaginn, en hélt
heimleiðis með Drottningunni í
S*r.
Blaðamaður frá Morgunblað-
inu hitti lögmanninn að máli að
Hótel Borg litla stund í gær-
morgun.
Qjurhuus ræddi fyrst um fær-
eyska sjómannaheimilið og fær-
eysku fiskimennina, sem vinna á
íslenzka flotanum. Blaðamaður-
inn spurði, hvaða skoðanir fólk í
Færeyjum hefði á þessum ferðum
til íslands. Lögmaðurinn svar-
aði, að skoðanir væru skiptar.
Færeyskir útgerðarmenn teldu,
að beztu sjómennirnir færu til
íslands, en þó hefur reynzt unnt
að halda færeyska flotanum úti.
Frá sjónarmiði fiskimannanna
sjálfra eru íslandsferðirnar hins
vegar skiljanlegar, því að hér
hafa þeir haft góðar tekjur. Mér
skilst þó, sagði lögmaðurinn, að
þær hafi ekki verið jafnmiklar
í vetur og að undanförnú, en
e. t. v. hefur það breytzt nú
síðustu vikurnar.
Talið barst síðan að færeyskum
stjórnmálum. Djurhuus sagði, að
aðalviðfangsefnið væri endur-
bygging og stækkun veiðiflotans.
Færeyska stjórnin er að láta
smíða 3 togara í Portúgal, og
miklar skipasmíðar á vegum ein-
staklinga fara nú fram eða
standa fyrir dyrum. Sérstakar
ráðstafanir hafa verið gerðar til
að tryggja fjámagn til skipa-
Segisf hafa jé*
geimskip
K AU PMAN N AHÖFN 19. apríl.
— Dönsk stjórnarvöld lýstu í dag
eftir sjónarvottum til þess að
staðfesta frásögn konu einnar um
það, að hún hefði séð geimskip
á Suður-Jótlandi s.l. þriðjuc.ag.
20 manns hafa þegar gefið sig
fram og gefið svipaða lýsingu og
konan — og einnig ber tima-
ákvörðun fólksins saman. Lýsing
konunnar er sú', að geimfarið
hafi verið stórt, svart ög hafi
flogið lágt. Á því hafi verið
rauðleitir hringir, sém virtust
hreyfast. Konan sagði, að þegar
skipið hefði flogið yfir, hefði
henni virzt sem skeifulaga hlutir
á því hefðu skinið einkennilegu
ljósi.
Formaður danska fljúgandi-
diskafélagsins hefur skýrt svo
írá að til hans hafi að undan-
förnu streymt mikill fjöldi bréfa
frá fólki, sem sagzt hefur sjá
fljúgandi diska.
smíða og kemur það bæði frá fær-
eyskum og dönskum aðilum. Þeir,
sem ráðast í skipabyggingar, fá
70% af verðinu að láni — og
auk þess styrk, sem nemur 20%
af verðinu. — Fiskveiðarnar eru
sem kunnugt er aðalatvinnuveg-
ur Færeyinga. Þeir flytja aðal-
lega út saltfisk, mest til Mið-
jarðarhafslandanna og Brazilíu.
Ársútflutningurinn nemur um
100 millj. færeyskra króna (1
færeysk króna er skráð á 2,36
ísl. kr.).
Blaðamaðurinn spurði um þjóð
artekjur Færeyinga. Djurhuus
sagði, að álitið væri, að þær væru
110—120 millj. færeyskra króna.
fbúarnir eru 32.000, því má skjóta
inn til samanburðar, að talið er,
að þjóðartekjur hér séu yfir 4000
millj. íslenzkra króna.
Djurhuus lögmaður sagði, að
sjávarútvegurinn hefði dregið til
sín vinnuaflið í Færeyjum. Þó
mætti segja, að inanlandsfram-
leiðslan fullnægði eftirspurn eft-
ir kindakjöti og mjólk, en ekki
grænmeti eða öðrum landbúnað-
arafurðum.
Helztu verkefni Færeyinga
önnur en stækkun fiskiflotans
eru hafnargerðir, sjúkrahúsa- og
skólabyggingar og ráðscafanir í
samgöngumálum. Er rætt um
flugvallargerð og nýja vegi. Nú
fara skip milli Danmerkur og
Færeyja, en engar beinar skipa-
ferðir eru til Bretlands. Sam-
göngurnar við Danmörk eru bezt-
ar á sumrin, og er þá ferð átt-
unda hvern dag.
Lögmaðurinn vék að landhelg-
ismálum. Hann kvað Færeyinga
vera fylgjandi 6 sjómílna land-
helgi og 6 sjómílna fiskveiðihelgi
þar fyrir utan, svo og hugmynd-
inni um fiskveiðitakmörk enn
utar, er sérstaklega stendur á.
Færeyingar eiga fulltrúa í
dönsku nefndinni á Genfarráð-
stefnunm.
Að lokum sagði hinn færeyski
gestur, að hann hefði komið einu
sinni áður hingað til lands. Var
það árið 1941, er hann var for-
maður nefndar, sem kom til
samninga við íslenzku ríkisstjórn
ina um ýmis mál. Milli íslendinga
og Færeyinga hefur jafnan verið
mikil samvinna, sagði lögmaður-
frá Færeyjum hófu veiðar við
inn. Það er langt síðan fiskimenn
Austfirði. Þá og jafnan síðan hef-
ur velvild og vinátta einkennt
samskipti þjóðanna.
Djurhuus lögmaður.
Ljósm. Mbl.: Ól. K. M.
Þolinmœðin þrautir allar
vinnur — segir Adenauer
LONDON, 19. apríl. — Adenauer
kanslari og fylgdarlið hans held-
ur heimleiðis í dag, eftir viðræð-
urnar við Macmillan í London. A
fundi, sem Adenauer hélt með
blaðamönnum £ gær, sagði hann,
að ef ríkisleiðtogaráðstefnan
brigðist, þá mættu þjóðir heims
biðja um miskunn Guðs. Það,
FlugmáJ
APRÍLHEFTI tímaritsins „Flug-
mál“ er nýkomið í bókabúðir.
/óhannes R. Snorrason ritar end-
urminningu frá stríðsárunum,
sem nefnist „í kúlnahríð". Þot-
an, sem var fyrirfram dauða-
dæmd nefnist önnur grein — og
einnig er rætt þar um öld geim-
fara. Fleira er þar til fróðleiks
grein um Fargjaldalækkunina,
Sigurður Magnússon skrifar þar
um flugmál — af innlendum og
erlendum vettvangi.
Eitt af því, sem þarf að reyna
EKKI alls fyrir iöngu fékk ég
fregnir af nýju þýzku jarðvinnslu
tæki, sem mér gazt þannig að við
fyrstu frásögn, að mér þótti þess
vert að kynnast því nánar. A
ferð í Osló átti ég þess brátt
kost. Þetta er eins konar jarð-
tætir, en þó mjög í ætt við spaða-
^herfi, sem vér þekkjum frá fornu

Ijiiu jOiDucunuu.
fari, svo sem bíldherfi og Hank-
móherfin finnsku.
Tætirinn er festur við vökva-
lyftuna á traktornum og knúinn
með ás frá tengidrifi traktorsins.
Spaðaásarnir eru tveir, til hægri
og vinstri frá miðju.
Vél þessi er smíðuð í tveimur
stærðum, vinnubreidd 140 og 180
cm. Hægt er að fá hana við hæfi
mismunandi traktora. Þyngd
hennar er 255 og 277 kg eftir
stærð. Talið er að tætir þessi geti
unnið akurjörð til 18 cm. dýpt-
ar.
Það er fljótsagt að mér lízt
þannig á jarðvinnsluverkfæri
þetta, að sjálfsagt sé að reyna
það heima. En ég geri mér ekki
gyllivonir. Ég tel líklegt að þetta
geti verið ágætt verkfæri til þess
að vinna plægð flög með í stað
herfis, sem sagt að þetta sé gott
herfi, en ekki tætir til að vinna
óplægða jörð.
Meðfylgjandi mynd sýnir ljós-
lega hvernig umrætt jarðvinnslu
verkfæri er álitum. Það er fram-
leitt í Fahr-verksmiðjunum
þýzku, en er alls ekki bundið við
Fahrtraktorana eina, það fæst út-
búið til tengingar við aðrar gerð-
ir traktora.
Á Jaðri 10. apríl 1958
Aini G. Eylands.
sem nú riði mest á, væri þolin-
mæði, sagði kanslarinn. Ráð-
stefnan verður að bera árangur,
og hún getur staðið lengi. Sagði
hann að lokum, að þjálfun kjarn-
orkuhersveita V-Þjóðverja mundi
taka tvö ár — og það væri einlæg
von v-þýzku stjórnarinnar, að
samkomulag hefði náðst um bann
við notkun og framleiðslu kjarn-
orkuvopna áður en V-Þjóðverjar
hefðu fengið þessi vopn í hendur.
Hvar á að leggja
útsvör á fólk!
KARL KRISTJÁNSSON og Sig-
urvin Einarsson hafa lagt fram
á Alþingi frumvarp til breytinga
á útsvarslögunum. Þar segir:
„Þar skal leggja útsvar á gjald-
þegn, sem hann átti lögheimill
samkvæmt þjóðskránni 1. des.
næst á undan niðurjöfnun. Nú
hefur gjaldþegn haft skráð að-
setur óslitið í tvö ár í öðru sveit-
arfélagi en lögheimilið er skráð
í og það sannast með vottorði frá
þjóðskránni, að svo er enn, þeg-
ar niður er jafnað útsvörum, og
skal þá aðseturssveitin fá rétt til
afrits af skattframtali gjaldþegns
ins og um leið rétt til útsvars-
álagningarinnar á hann sem lög-
heimilissveit væri, hafi hann afl-
að að minnsta kosti % hluta
tekna sinna á útsvarsárinu í að-
seturssveitinni, enda ekki haft
þar aðsetur vegna þess, að hann
hafi verið kallaður þangað til
starfa í þágu hins opinbera um
stundarsakir eða sé þar vift
nám“.
(Upphaf 8. gr. laganna)
Ennfremur segir í frumv.:
„Fái aðseturssveit rétt til út-
svarsálagningar samkvæmt 8. gr„
á lögheimilissveit kröfu á B/i*
hlutum útsvarsins fyrsta árið,
sem þannig er á lagt, og V* hluta
á ári eftir það, ef fleiri verða,
enda hafi þá gjaldandinn aflað
minnst 14 hluta árstekna sinna í
lögheimilissveitinni“.
(Viðbót við 10. gr. laganna)
Ræða Títós
BELGRAD 19. apríl. — Tító ein-
ræðisherra flutti ræðu á þingi í
dag, hina fyrstu í þrjú ár. Sagði
hann, að Júgóslavía væri fús til
samstarfs við allar þjóðir án tiL
lits til stjórnarkerfis þeirra. Sam
starf þetta yrði að vera á þeim
grundvelli, að báðir aðilar skuld-
byndu sig til þes að hlutast ekki
í málefni hvor annars.
Hvað viltu verða?
Höf: Ólafur Gun.arsson, sálfr.
Útg.: ísafoldarprentsmiðja h.f.
Reykjavík 1958. — Önnur útg,
Fyrir svo sem einum til tveim
ur mannsöldrum síðan var þessi
spurning: „Hvað viltu verða“?,
sjaldan lögð fyrir íslenzka ung-
linga. Atvinnulífið var fábreytt
og starfsgreining innan atvinnu-
veganna lítil. Það þótti svo sem
sjálfsagt, að sonur „tæki við“ af
föður og byggi við sama starf og
umhverfi. Þegar vel tókst til
gerðist hann bústólpi og föður-
betrungur, þegar miður lét verr-
feðrungur og landeyða. Um það
var ekki spurt, hvort hugur
unga bóndans í dalnum stefndi
til fjarlægra stranda, eða hvort
fiskimaðurinn ungi lét lokkast af
bláma fjallsins, þegar hann að
réttu lagi átti að hugsa um að
draga þorsk á færið sitt.
. . .. . um sig lýst nokkuð, og gerð grein
Atthagafjötur komst aldrei í fyrir þeirp ýmsu eiginleikum, er
lög á íslandi, en eigi að síður var
þjóðfélagsbyggingin slík, að erf-
itt reyndist flestum að brjóta sér
braut frá þeim kjörum og um-
hverfi, sem þeir voru bornir til.
Fyrir þeim, sem reyndu, gat
brugðið til beggja vona: Hvort
urðu þeir fremur atgervismenn,
glæstir fulltrúar hinnar marg-
rómuðu alþýðumenningar, eða
kynlegir kvistir, skopstæling
listamannsins í gervi förukarls?
Þeim unglingum, sem áttu sér
þá heilbrigðu ósk „að verða eitt-
hvað“, reyndis oft torleiði að
markinu.
Síðan hefur tíminn skipt um
hraða. Atvinnulífið er fjölþætt,
menntaleiðir margar og tæki-
færin til að ná settu marki fleiri
en áður var.
Fyrir herjum unglingi í dag, er
þetta hin knýjandi spurning dags
ins: „Hvað viltu verða “.
Heill hans og framtíð getur að
miklu leyti verið undir því kom-
in, hvernig til tekst um svarið
við þeirri spurningu.
Það hefur dregizt lengur en
skyldi, að því væri sinnt af op-
inberri hálfu, að veita unglingum
aðstöðu til að afla sér nokkurrar
fræðslu um atvinnulífið, og leið
beina þeim um starfsval.
Um nokkur undanfarin ár hef-
ur Ólafur Gunnarsson sálfræðing
ur, gengist fyrir slíkri kynningu
í sambandi við hinn svonefnda
starfsfræðsludag, sem haldinn
hefur verið í Iðnskólanum á
hverjum vetri. Hefur það mjög
orðið til að glæða áhuga ungling
anna á þessu máli og vekja þá
og foreldra þeirra til umhugsun
ar um þýðingu þess.
Bók sú, er hér um ræðir, stefn-
ir að sama marki. Þar er getið
næstum 100 starfsgreina, hverri
nauðsynlegastir mega teljast til
að geta innt hin margvíslegu
störf vel af hendi.
I formála bókarinnar segir höf
undur svo: „Þetta litla hver er
einkum ætlað unglingum, sem
eru í þann veginn að Ijúka
skyldunámi unglingastigsins og
hafa ekki ákveðið, hvað gera
skuli að ævistarfi. Störfin í þjóð-
félaginu verða æ fleiri og marg-
brotnari, og er þvi mikil þörf á,
að unglingum gefist kostur á að
afla sér sem mestrar fræðslu um
þau“.
Á mörgum heimilum stendur
ungur sonur eða dóttir frammi
fyrir þeim mikla vanda að velja
sér ævistarf.
Ástæða er til að hvetja þau og
vgndamenn þeirra til að afla sér
þessarar litlu bokar og veita þvl
máli, sern hún fjallar um gaúm-
gæfilega athygli
Kristján J. Gunnarsson.