Morgunblaðið - 23.05.1958, Side 10

10
MORCjnsnr 4ðið
Föstudagur 23. maí 1958
I
ustfrlftpia
tltg.: H.t Arvakur, Reykjavllc.
Framkvæmdastjón: aigfus Jónsson.
Aðairitstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Bjarm Benediktsson.
Ritstjórar; Sigurður Bjarnason frá Vigur
Einar Asmundsson.
Lesbók: Arm .Oia, simi 33045
Augiýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýs'ngar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Asáriítargjalc' kr 30.00 á mánuði innanlands.
1 lausasolu kr. 1.50 eintakið.
UPPLAUSN, SEM Á ENGAN
SINN
UM ÞAÐ verður naumast
deilt með rökum, að aldrei
hefur önnur eins upplausn
ríkt í íslenzkum stjórnmálum og
efnahagsmálum og einmitt nú.
Útflutningsframleiðslan er rekin
með stórfelldum halla og útflutn-
ingssjóður, sem stjórnar uppbóta-
og styrkjakerfinu skortir hundr-
uð milljóna króna til þess að
geta staðið í skilum við útflutn-
ingsframleiðsluna. Stórfelldur
greiðsluhalli er hjá ríkinu og
segja má, að fjárlög fyrir yfir-
standandi ár hafi ekki ennþá ver-
ið afgreidd nema að nokkru leyti.
Eins og kunnugt er var stórfelld-
um útgjöldum kippt út af frum-
varpinu, þegar það var samþykkt
til þess að unnt væri til bráða-
birgða að jafna þannig greiðslu-
halla þess. En auðvitað var þá
gert ráð fyrir, að tekna yrði afl-
að í byrjun ársins til þess að
standa undir þessum útgjöldum.
Nú er nær helmingur ársins
1958 liðinn, og hvorki hefur ver-
ið aflað nýrra tekna til þess að
fullnægja þörf útflutningssjóðs
og útflutningsframleiðslunnar
eða sjálfs ríkissjóðsins. Það eina,
sem gerzt hefur er það, að vinstri
stjórnin hefur í fullkomnu úr-
ræðaleysi kastað inn á Alþingi
frumvarpi, sem byggir á áfram-
haldandi uppbótakerfi og hafa
mun í för með sér stórkostlegan
vöxt dýrtíðar og verðbólgu, þeg-
ar á næstu mánuðum.
Ófögur mynd
Sú mynd, sem nú blasir við
islenzku þjóðinni af efnahags-
og atvinnumálum hennar er
þess vegna ekki glæsileg. Og
ekki er myndin fegurri ef at-
hugað er ástandið á stjórnmála
sviðinu. Ríkisstjórnin, sem hin
ir svo kölluðu vinstri flokk-
ar mynduðu fyrir tæpum
tveim árum með miklu yfir-
læti, stendur nú uppi marg-
klofin og gersamlega ráðþrota.
Hún er sundruð í afstöðunni
til efnahagsmálanna, og á þar
enga sameiginlega stefnu. Hún
er klofin i afstöðunni til utan-
rikismála og hefur leitt yfir
þjóðina stórkostlega vanvirðu
í sambandi við fyrirheit sín
um brottför varnarliðsins og
áframhaldandi samninga um
dvöl þess. Hún er klofin í af-
stöðunni til Iandhelgismálsins
og er ekki vitað, þegar þetta
er ritað, hvort ríkisstjórnin er
í raun og veru dauð eða lif-
andi!
Enda þótt margt sé óljóst í at-
burðarás íslenzkra stjórnmála
undanfarna daga, þegar vinstri
stjórnin hefur ýmist verið að
falla eða lifna við til lífsins á ný,
liggur þó eitt ljóst fyrir alþjóð:
Þessi ríkisstjórn hefur ekki
reynzt fær um að stjórna land-
inu í samræmi við þau fyrirheit,
sem hún gaf eða í samræmi við
þær vonir, sem ýmsir byggðu á
störfum hennar. Henni hefur ekki
tekist þetta síðastliðin tvö ár.
Og nú er svo komið, að lifsmátt-
ur hennar er þorrinn.
Það er ekki hægt að ráða
fram úr vandamálum heillar
þjóðar, með slagorðum og
hreystiyrðum. Það er hægt að
berjast mannalega á opinber-
LÍKA
um fundum með glamuryrði
að vopni. En þegar komið er
að sjálfri lausn viðfangsefn-
anna í lífsbaráttu einstakling-
ahna og þjóðfélagsins, þá
hrökkva þau skammt.
Lærdómsrík reynsla
En þrátt fyrir allt hefur þjóð-
in þó öðlast lærdómsríka reynslu
af myndun og starfi vinstri stjórn
arinnar. Flokkar þessara stjórn-
ar sögðu þjóðinni það sigurvissir,
að hægt væri að leysa vandamál
hennar á sviði efnahagsmálanna
að „nýjum leiðunf“, án þess að
koma í nokkru við hagsmuni al-
mennings. Þeir sögðust aðeins
ætla að láta „hinum ríku“ blæða.
Þeir ættu að standa undir öllum
nauðsynlegum viðreisnarráðstöf-
unum. „Vinnustéttirnar" áttu
ekki að þurfa að leggja neitt til
þess að treysta efnahagsgrund-
völl þjóðfélagsins. Þrátt fyrir
þetta loforð var það fyrsta verk
vinstri stjórnarinnar að stöðva
kauphækkanir frá miðju ári 1956
til ársloka. Þar með var það við-
urkennt, sem Sjálfstæðismenn
höfðu sífellt sagt þjóðinni, að
kaupgjaidið yrði að vera í sam-
ræmi við greiðslugetu fram-
leiðslunnar, og að þær kauphækk
anir, sem ekki byggðust á fram-
leiðsluaukningu eða annari auk-
inni arðsköpun, fælu ekki í sér
raunverulegar kjarabætur.
Þannig urðu hinir svo kölluðu
verkalýðsflokkar að viðurkenna
þá meginstaðreynd í efnahags-
málum, sem þeir ávallt höfðu
hafnað meðan þeir voru í stjórn-
arandstöðu.
Hvað tekur við ?
Að sinni skal engu spáð um
það, hvað við taki, ef vinstri
stjórnin gerði alvöru úr því að
gliðna næstu daga. En auðsætt
er, að hún mun skilja eftir sig
stórbrotinn vanda og fjölþætta
erfiðleika, inn á við og út á við.
Efnahagslíf þjóðarinnar er meira
og minna í upplausn. Öll þau
vandkvæði, sem vinstri stjórnin
tók við fyrir tæpum tveimur ár-
um eru nú orðin torleystari og
margfalt erfiðari viðfangs, vegna
þess að á þeim hefur aldrei verið
tekið raunhæfum tökurn. Vinstri
stjórnin iofaði aðeins úrbótum en
efndi aldrei loforð sín.
Þessar staðreyndir blasa nú
við íslenzku þjóðinni. Hún hef-
ur þegar lært mikið af þeim.
Það sýndu bæjar- og sveitarstjórn
arkosningarnar á sl. vetri. En hún
á vafalaust eftir að læra ennþá
meira af hinum tveimur stjórn-
arárum vinstri stjórnarinnar. Vít-
in eru til þess að varast þau.
Og þjóðin verður að mæta efrið-
leikunum af kjarki og manndómi.
Þá mun hún geta sigrast á
þeim. En hún sigrar þá aldrei,
með oftrú á töfrabrögð og
undralækningar á meinsemd-
um efnahagslífsins. Aðeins
heilbrigð dómgreind fólksins
og skilningur þess á eðli við-
fangsefna og vandamála dag-
legs lífs getur á ný lagt grund-
völlinn að heilbrigðu og gró-
andi atvinnulífi, framförum
og uppbyggingu má íslandi.
UTAN UR HEIMI
Bandaríkjamenn eiga 1400 þotur af gerðinni B-41, sem nú verður að styrkja betur.
....hendur hans frusu við stýrið
JAMES OBENAUF, annar flug-
maður, skreið fram þröngu göng-
in í stóru sprengjuþotunni. Einn
þrýstiloftshreyflanna sex stóð í
björtu báli. Loftsiglingafræðing-
urinn var stokkinn út í fallhlíf
— og flugstjórinn einnig. James
ætlaði líka að gera hið sama, en
þegar hann hafði þrýst á hnapp-
inn — og ætlað að skjóta sæti
sínu út úr þotunni — gerðist alls
ekki neitt. Útbúnaðurinn í sæt-
inu hafði bilað eitthvað.
Nú skreiddist hann áfram,
fram í nef þotunar, þar ætlaði
hann að reyna að komast út. Það
var ekki reglulega freistandi að
stökkva út þarna uppi í kuldan-
um, í 10 km. hæð yfir jörðu, en
ekki var um annað að ræða, ef
hann vildi lífi halda. Nú
var um að gera að hafa hraðann
á.
★ ★ ★
En skyndilega sá hann eitthvað
undir fótum sér, eitthvað. sem
vakti athygli hans niðri á botni
þotubúksins. Fáum mínútum
áður hafði honum fundizt sem
búkurinn væri að gliðna undir
fótum hans — og nú sá hann
hvað var að — nú vissi hann
það, sem verkfræðingar flughers
ins vissu ekki; að sprengjuþot-
jurnar b-47 þola ekki þann mikla
! þrýsting, sem þær verða fyrir,
þegar þær eru látnar klifra lóð-
rétt eftir steypuflug í sprengju-
kastsæfingum. Þess vegna hafði
flugvélin nötrað svona — og eld-
ur komið upp í yzta hreyflinum
á hægri væng.
★ ★ ★
Hreyfillinn var rauðglóandi,
þegar félagar hans tveir forðuðu
sér út í fallhlíf. Rauðglóandi
málmstykki úr hreyflinum voru
nú farin að kvarnast úr honum
— og skullu á búknum með ofsa-
afli. Þotan var stjórnlaus í 10 km
hæð á 6000 km hraða. Hve lengi
helzt hún á lofti? Hvenær spring-
ur hún?
★ ★ ★
Á gólfinu fyrir neðan James
lá Maxwell, vélamaðurinn. Hann
var meðvitundarlaus: James at-
hugaði hann skjótlega. Maxwell
hafði misst súrefnisgrímuna, fall
hlífin hans var hvergi sjáanleg.
James hugsaði sig um andartak,
lúgan var opin, fallhlífin hans
var í fóðu lagi — heima beið
konan hans og litli sonurinn.
★ ★ ★
En James hætti við stökkið.
Hann skreiddist upp í flugstjórn-
arklefann, plasthjálmurinn var
nú ekki lengur yfir klefanum —
hann fauk af, þegar tvímenning-
arnir, félagar hans, skutu sér út
úr þotunni. James setti súrefnis-
grímuna yfir andlitið — og stakk
svo höfðinu upp, upp í 600 km
vindhraða með 35 gráða frosti.
Augnalokin urðu máttlaus af
þrýstingnum, hann gat ekki lok-
að augunum, hann varð blindur
— og höfuðið varð dofið af kuld-
anum. Hann flýtti sér að setja
upp hlífðargleraugun, og skorð-
aði sig við stýrið. Hann gat ekki
lesið á mælana, hendur hans
frusu fastar við stýrið, en hann
gat samt stjórnað þeim.
★ ★ ★
Það eina, sem James gat gert
til þess að bjarga Max-
well, var að freista þess að lenda
þotunni. Hann kallaði SOS — og
herflugvöllur í 300 km fjarlægð
svaraði.
— Ég sé nálina á áttatvitanum,
en ekki stafina — hljómaði í há-
talaranum í flugturni herflug-
vallarins.
En James var með allan hug-
ann við Maxwell — og hann
steypti þotunni niður, niður —
niður í þéttari loftlög og súrefnis
ríkari, því að Maxwell mundi
e.t.v. ekki halda þetta út leng-
ur........
★ ★ ★
Björgunarlið var kvatt út bæði
á landi og í lofti, en James tókst
að finna herflugvöllinn eftir
skamma stund — og lenda þot-
unni heilu og höldnu. Þegar
hann steig út úr þotunni var
hann orðinn alveg blindur —
hann hljóp í örvæntingu, hljóp,
hljóp — eitthvað — og félagar
hans urðu að taka hann með
valdi.
★ ★ ★
Nú liggur James í sjúkrahúsi.
En læknarnir hafa gefið honum
góða von um að fá sjónina aftur.
Og verkfræðingar Bandaríkja-
flughers hafa fundið lausn gát-
unnar. Síðastliðna fjóra mánuði
hafa 14 þotur af gerðinni B-47
hrapað til jarðar, er þær hafa
verið á æfingum — og 34 flug-
menn hafa látið lífið. Nú er ljóst,
að þotur þessar eru ekki nógu
sterkbyggðar — og hafizt verður
handa um að styrkja þær 1,400,
sem Bandaríkjamenn eiga — og
nú eru aðalvarnarvopn þeirra.
Huppdrættið
TÍMINN, sem ætlaður er til sölu
á happdrættismiðum Sjálfstæðis-
flokksins, styttist óðum og verða
allir Sjálfstæðismenn að vinna af
einhug að settu marki, það er að
allir miðarnir verði uppseldir
fyrir 10. júní.
Hinar góðu undirtektir, sem
happdrættið fær um allt land
sýna skilning almennings á þörf-
um flokksins fyrir rekstrarfé.
Skrifstofa happdrættisins er
opin til kl. 6 daglega og eru
allir, sem fengið hafa miða og
ekki gert skil ennþá, hvattir til
að gera það nú þegar, svo kom-
ast megi hjá að leita þá uppi
síðustu dagana áður en dregið
verður.
Þeir, sem einhverra hluta
vegna eiga örðugt með að koma
sjálfir eða senda með andvirði
miðanna, eru beðnir að hafa sam-
band við skrifstofuna í síma
1-71-04 og verður þá sent til
þeirra.
Munið að því fyrr sem þið ger-
ið skil þeim mun auðveldara ger-
ið þið starf þeirra, sem að happ-
drættinu vinna.
Happdrættisnefndin.