Morgunblaðið - 23.05.1958, Side 20

VEÐRIÐ
NA stinningskaldi og síðan kaldi.
Frímerkjaþátfur
Sjá bls. 9.
115 tbl. — Föstudagur 23. maí 1958
Hlýnar um helgina?
TELJA má fullvíst, að allur þorri
útvarpslilustenda hafi í gaer-
kvöldi lagt hlustir sérstaklega
við, er lesnar voru veðurfregnirn
ar fyrir kvöldfréttir. har var
skýrt frá því að hin langvinna
norðaustan átt, sem hér hefir ver
ið ríkjandi síðan um síðustu mán
aðamót, myndi ganga niður. í
beinu framhaldi af þessu, var
svo spáð að hlýna myndi í veðri
um land allt um næstu helgi.
1 símtali við Veðurstofuna í
gærkvöldi, fékk blaðið þær upp-
lýsingar, að í gærdag hafi komið
dálítil hreyfing á hið grænlenzka
háþrýstisvæði, og vegna þess
voru veðurfræðingar svo bjart-
sýnir, að-spá hlýnandi veðri. En
seint í gærkvöldi leit ekki eins
vel út um að þessi spá myndi
rætast, án þess þó að að það hafi
þá verið talið útilokað að há-
þrýstisvæðið myndi eyðast. En
fullvíst var talið, að það myndi
a. m. k. draga verulega úr veður-
hæðinni.
Reykjavík smjörlíkislaus
Hráefnið fékkst ekki tollafgreitt
REYKVÍSKAR húsmæður sjá nú
fram á smjörlíkisskort til matar-
gerðar á heimilum sínum. Á
föstudaginn var urðu smjörlíkis-
verksmiðjurnar að hætta fram-
leiðslu þar sem þá öll hráefni
voru uppurin. Bærinn mun nú
þegar orðinn smjörlíkislaus, eða
pví sem næst.
Smjör.líkisskortur kemur af
skiljanlegum ástæðum mjög illa
við almenning, því hér er um að
ræða eina helztu nauðsynjavöru
til heimilishalds.
Hráefnið til framleiðslunnar
er komið til landsins og liggur
hér í vöruskemmu. Smjörlíkis-
verksmiðjurnar vöktu athygii
yfirvaldanna á því í tíma að
fengjust ekki nauðsynlegar yfir-
færslur myndi fljótlega að því
reka að framleiðsla smjörlíkis
stöðvaðist. Þrátt fyrir það voru
nauðsynleg leyfi ekki veitt og
síðan kom til framkvæmda stöðv
un á allri tollvöru. Allar tilraun
ir til þess að hráefnið í smjör-
líkið tollafgreitt, áður en dyrum
tollsins var lokað, reyndust ár-
angurslausar. Á föstudaginn
stöðvaðist smj örlíkisframleiðslan
og birgðir verksmiðjanna þrutu á
þriðjudagsmorguninn.
Það líða a. m. k. 2—3 sólar-
hringar frá því að hráefnið fæst
þar til smjörlíkið fer aftur
koma á markaðinn.
að
Þessi mynd er af Glettu á skeiðspretti. Eigandi hennar, Sig-
urður Ólaisson söngvari, situr hana. Hún stendur nú á tvítugu.
Tekkst henni að hnekkja 10 ára meti sínu núna?
54 hestar á hvífasunnu-
kappreiðum Fáks
Fjöldi hesta úr Árnessýslu keppa að
þessu sinni
HINN hefðbundni kappreiðadag-
ur Hestamannafélagsins Fáks hér
í Reykjavík er annar í hvíta-
sunnu. Hestamenn hafa æft gæð-
inga sína mjög undanfarnar vik-
ur og á lokaæfingunni, sem var
í fyrrakvöld á skeiðvellinum,
mátti sjá margan snjallan gæð-
ing taka fallega spretti bæði á
stökki og skeiði.
Stjórn Hestamannafélagsins
Fáks hefur vandað til undirbún-
ings þessara kappreiða svo sem
kostur er. Enn sem komið er er
hringbraut skeiðvallarins ekki
komin í notkun. Áhugi fýrir þess
um fyrstu kappreiðum ársins, er
ekki einvörðungu bundinn við
reykvíska hestamenn heldur er
Seðlabankinn endur-
kaupi iðnaðarvíxla
Þingsál.tillaga frá Sveini Cuðmundssyni
I GÆR var lögð fram á Alþingi eftirfarandi þingsályktunartillaga
frá Sveini Guðmundssyni:
„Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að hlutast til um, að
Seðlabankinn endurkaupi framleiðslu- og hráefnavixla iðnaðar-
íyrirtækja eftir ákveðnum reglum, er settar verði með svipuðu
rniði og reglur þær, er nú gilda um endurkaup framleiðsluvíxla
sjávarútvegs og Iandbúnaðar.“
Greinargerð tillögunnar er á
þessa leið:
„í 16. gr. laga nr. 63 frá 1957
segir svo: „Stjórn Seðlabankans
ákveður að höfðu samráði -við
ríkisstjórnina, eftir hvaða regl-
um S.eðlabankinn kaupir afurða-
víxla af viðskiptabönkum sín-
um“. í reglugerð Seðlabankans er
þetta frekar skýrt, sbr. 30. gr.
reglugerðarinnar.
Það er gild reg'la Seðlabankans
að endurkaupa afurðavíxla sjáv-
arútvegs og landbúnaðar að %
áætlaðs söluverðs til a. m. k. 6
mánaða. Slík regla mun einnig
hafa verið tekin upp um fram-
leiðslu Áburðarverksmiðjunnar.
Nauðsyn ber til, að aðrar fram-
leiðslugreinar njóti sama réttar,
m.a. sementsverksmiðjan, þegar
hún tekur til starfa, svo og iðn-
aðurinn almennt.
í málefnasamningi fyrrverandi
ríkisstjórnar var samkomulag um
það að endurskoða reglur um lán
til iðnaðar. Þetta kom þó aldrei
til framkvæmda, og þess vegna
tel ég nauðsynlegt, að mál þetta
komist nú á rekspöl.
Atvinnuþróun síðustU ára hér
á landi hefur verið sú, að marg-
háttuð iðnaðarstörf og iðnaðar-
vara, sem áður var keypt erlend-
is frá, er nú unnin í landinu
sjálfu.
Með breyttri gengisskráningu
og sérstaklega ef safheiginlegur
Evrópumarkaður yrði að veru-
leika, má ganga út frá, að út-
flutningur iðnaðarvarnings geti
hafizt.
Iðnaður er nú orðinn einn af
þremur aðalatvinnuvegum þjóð-
arinnar, og er eðlilegt, að hann
sitji við sama borð sem land-
búnaður og sjávarútvegur í þessu
efni, enda fullvíst, að hann verði
þjóðinni giftudrjúgur til bættrar
lífsafkomu“.
aðsókn úr sveitum austan Fjalls
meiri en nokkru sinni fyrr. Það-
an koma hestar, sem áreiðanlega
verða reyvískum hlaupagörpum
skeinuhættir. Einnig má gera ráð
fyrir því að heiður Þorgeirs
hesttamanns og bónda í Gufunesi
sé nú í hættu, en hann hefur sem
kunnugt er átt mest hestaúrval
á kappreiðum Fáks nú um langt
árabil.
Áður en lengra er farið er rétt
að greina frá þátttöku í hinum
einstöku hlaupum, og verður
byrjað á skeiðinu. Þar verða
reyndir 7 hestar í tveim flokkum.
Frægust þeirra er Gletta, sem nú
stendur á tvítugu og á metið á
skeiði en það var sett fyrir rétt-
um 10 árum. Væri vissulega
ánægjulegt ef Glettu tækist að
hrinda því gamla meti nú, því til-
þrif hennar eru ennþá slík að
það gæti vel átt sér síað. — Hún
á við alkunna gæðinga að etja
í sínum flokki, en það eru þeir
Gulltoppur frá Varmadal og Nasi
frá Gufunesi. í síðari skeiðhesta-
flokknum kemur fram dóttir
Glettu, Litla Gletta, en Sigurður
Ólafsson söngvari á þær mæðg-
ur báðar og hefur þjálfað Litlu-
Glettu frá byrjun. í þessum
flokki koma. fram snjallir skeið-
gammar m.a. Píla og Trausti
Bjarna skólastjóra á Laugar-
vatni.Það hefur viljað brenna við
að vekringar hafi verið nokkuð
lausir á kostunum undanfarin ár,
en líkindi eru til þess að sjást
muni fallegir skeiðsprettir á þess
um kappreiðum.
Á 300 metra sprettfæri stökk-
hesta keppa 23 hestar í 5 flokk-
um. Þar koma fram ýmsir nýir
hlaupagammar og er talið erfitt
að segja nokkuð fyrir um sigur-
vonir einstakra hesta. Meðal
þeirra sem reyndir verða eru sjö
hestar austan úr Árnessýslu, þar
af sex frá þeim feðgum á Laug-
arvatni, Bjarna skólastjóra og
Þorkeli syni hans. í þessu hlaupi
mun verða mikill spenningur í
veðmálum veðbankans því flest-
ir þessara hesta hafa ekki hlaupið
saman áður og því mjög erfitt að
gera sér grein fyrir hver muni
verða hlutskarpastur í hverjum
flokki.
Þá eru ótaldir tveir flokkar á
350 m sprettfæri stökkhesta og
keppá þar sjö hestar í tveim
flokkum. í fyrri riðli keppa tvær
hryssur frá Laugarvatni, Gígja
og Brella og etja kappi við Blesa
Þorgeirs í Gufunesi, en fjórði
hesturinn er bleikblesóttur, eign
Guðm. Þorsteinssonar, gullsmiðs.
í seinni flokknum á þessu sprett-
færi eru að eins 3 hestar. Þar
skal fyrst telja Gnýfaxa frá Gufu
nesi, sem hefur verið allra hesta
sigursælasttur á stökki nú á
seinni árum.
Hann er reyndur á móti stall-
bróður sínum, Blakk, sem Þor-
geir í Gufunesi á einnig og Bleik
Kristjáns Gíslasonar frá Eyrar-
bakka.
Á þessum kappreiðum Fáks
verður einnig góðhestasýning.
Þar verða sýndir 17 gæðingar,
sem eflaust munu ylja áhorfend-
um um hjartarætur, sagði gamall
hestamaður í samtali við Mbl. í
gær, er kappreiðar þessar bar á
góma. Þessir hestar verða allir úr
Reykjavík, en eins og bæjarbú-
um er kunnugt hefur hestaíþrótt
in átt mjög vaxandi vinsældum
að fagna.
Kappreiðarnar hefjast klukk-
an 2 síðd. og verða að sjálfsögðu
strætisvagnaferðir inn að Skeið-
velli og Fáksmenn munu leggja
áherzlu á að kappreiðarnar gangi
greiðlega fyrir sig, eftir því sem
við verður komið. Rétt er að
benda á að þeir sem ætla að
veðja hraði því sem mest, svo
tafir hljótist ekki af starfi veð-
bankans.
Mótmæla hækkun ú efnivörum
til byggingnriðnnðnrins
EFTIRFARANDI samþykkt var
gerð einróma á fundi trúnaðar-
mannaráðs Félags ísl. rafvirkja
hinn 20. þ. m :
„Trúnaðarmannaráð Félags ís-
lenzkra rafvirkja lýsir yfir full-
um stuðningi sínum við afstr.ðu
formanns félagsins í efnahags-
málanefnd Alþýðusambandsins,
þegar ræddar voru þar . fram-
komnar tillögur ríkisstjórnarinn-
ar, um aðgerðir í efiiahagsmál-
unum.
Jafnframt mótmælir trúnaðar
mannaráð alveg sérstaklega peim
ákvæðum frumvarps ríkisstjórn-
arinnar um breytingu á lögum
um útflutningssjóð o.fl., sem gera
ráð fyrir stórfelldri hækkun á
efnivörum til byggingaiðnaðai -
ins sem hljóta, ef fram á að
ganga, að leiða til verulegra
hækkana á byggingarkostnaði o,g
samdráttar í byggingariðnaði,
sem hafa mun í för með sér at-
vinnuleysi fyrir þær stéttir laun-
þega, sem byggja afkomu sína
á þessari umfangsmiklu atvinnu
grein. Trúnaðarmannaráðið bend
ir í þessu sambandi á, að fynr
mikinn fjölda launþega er bygg-
ingarefni brýn nauðsynjavara, og
hækkun á því mun af þeim sök-
um verka sem bein kjaraskerð-
ing, ýmist í formi aukins bygg-
ingarkostnaðar eða hækkaðrar
húsaleigu.
Ennfremur mótmælir trúnaðar
mannaráð þeim ákvæðum téðs
frumvarps, sem gera ráð fyrir
því að iðnaðurnn verði áfram
beittur misrétti, að því er varð-
ar innheimtu söluskatts og fram
leiðslusjóðsgjalds af efni, vinnu
og þjónustu, sem iðnaðarmenn
láta í té og krefst þess, að á iðn-
aðinn verði ekki í þessu efnj
lagðar þyngri kvaðir en á verzl-
unina“.
Frá Alþingi
,,Bjargráðin"
i gær:
ekki rœdd
FUNDUR var haldinn í neðri
deild Alþingis kl. 1,30 í gær eins
og boðað hafði verið. Stóð hann
í 3 stundarfjórðunga, og voru öll
mál, sem á dagskrá voru, tekin
fyrir, nema „bjargráða“-frum-
varpið.
Samþykkt voru lög um, að
kosningar til bæjarstjórna og
hreppsnefnda í kauptúnum
skyldu fara fram síðasta sunnu-
dag í maí, sem ekki ber upp á
hvítasunnudag. Tvö frumvörp
voru afgreidd með rökstuddri
dagskrá: frumv. um skiptingu
hreppa og frumv. um skattfrelsi
eftirvinnukaups. Umræðu um
breytingar á sjúkrahúsalögum
var frestað. Eitt mál fór til 3.
umr. og þrjú til efri deildar, þ.
á. m. skattafrumv. ríkisstjórnar-
innar. — Fundur var boðaður í
efri deild kl. 3 til að ræða um
skattafrumv., og er sagt frá hon-
um annars staðar í blaðinu.
Frá Alþingi
DEILDARFUNDIR hafa verið
boðaðir á Alþingi kl. 1,30 í dag.
Á dagskrá eru: í efri deild: Sala
áfengis til flugfarþega. Aðstoð
við vangefið fólk. Tekjustofnar
sveitarfélaga (þingsályktunartil-
laga). í neðri deild: Matreiðslu-
menn á skipum. Sjúkrahúsalög.
Útflutningssjóður o. fl. („bjarg-
ráðin“).
Hvítasunnuferð
Heimdallar
HEIMDALLUR efnir til ferðar á
Snæfellsjökul um hvítasunnuna.
Farseðlar eru seldir í skrifstofu
Heimdallar í Valhöll daglega kl.
5—7 e.h.