Morgunblaðið - 23.05.1958, Side 12

12
M O R C r/ N fí L 4 fí 1Ð
Föstudagur 23. maf 1958
Allt á sama stað
CHAMPIOiy-KRAFTKERTIN
fáanleg i flestar tegundir bila
1. Öruggari ræsing
2. Meira afl.
3. Allt að 10% elds-
neytissparnaður.
4. Minna vélaslit.
5. Látið ekki dragast
lengur að setja ný
Champion-kerti í
bíl yðar.
Sendum gegn kröfu
út á land.
Eglll Vilhjálmsson h.f.
Laugavegi 118 — Sími 22240
Aðeins litið eitf nægir...
bvi rakkremið er frá
Gillette
I>að freyðir nægilega
þó lítið sé tekið. Það er
í gæðaflokki með Bláu
Gillette Blöðunum og Gillette
rakvélunum. Það er framleitt
til að fullkomna raksturinn. Það
freyðir fljótt og vel. . . og inniheldur
hið nýja K34 bakteríueyðandi efni
sem einnig varðveitir mýkt
Kostar 3 millj. kr. á ári að eyða ólykt
frá fiskimjölverksmiðjunni á Kletti
Creinargerð frá framkvœmdastjóra
verksmiðjunnar
JÓNAS JÓNSSON, framkvæmda-
stóri Síldar- og fiskimjölsverk-
smiðjunnar hf., hér í Reykjavík,
hefur nýiega ritað Hirti Hjartar-
syni, formanni Húseigendafélags
Reykjavíkur, bréf varðandi til-
raunir verksmiðjustjórnarinnar
til þess að eyða ólykt, sem ná
grannar verksmiðjunnar hafa
mjög kvartað undan. Hefur þess
verið óskað að bréf þetta verði
birt. Fer það hér á eftir:
í sambandi við fund þann sem
halda á í kvöld í félagi húseig-
enda í Reykjavík, og sem þér
hafið verið svo vinsamlegur að
láta oss vita um, þar eð fundar-
efnið snertir mjög rekstur fiski-
mjölsverksmiðju vorrar, viljum
vér leyfa oss að gefa yður eftir-
farandi skýrslu um það sem að
undanförnu hefur gerzt x málinu
og um það sem nú er að gerast.
Skýrslu þessa biðjum vér yður
vinsamlegast að láta koma fram
á fundinum.
Lykt sú, sem leggur frá verk-
smiðju vorri yfir íbúðarhverfi
bæjarins, er búin að vera til
vandræða nú nokkur undanfarin
ár. Hefur borgarlæknir haft af
því allmikil afskipti og er hon-
um manna kunnugast um það, að
á undanförnum þremur árum
hafa verið gerðar tilraunir af
vorri hálfu til þess að eyða þess-
ari lykt. Svo virðist sem sjaldan
hafi verið nokkuð á það minrizt
hvað gert hefur verið í þessu
efni. Skal það nú rakið hér að
nokkru.
Seint á árinu 1954 var samið
við Landssmiðjuna í Reykjavík
um smíði á lykteyðingartækjum.
Hafði áður verið leitað til Ramx-
sóknarstofnunar norsku síldar-
verksmiðjanna, en þessi stofnun
var talin hafa í sinni þjónustu
færustu sérfræðinga í þessari
grein. Svar barst um það að
sænskur verkfræðingur hefði
fundið upp aðferð til lykteyðing-
ar frá fiskimjölsverksmiðjum og
væri þessi sænska aðferð sú bezta
sem þekkt væri.
Jafnframt þessu upplýstist það,
að Landssmiðjan í Reykjavík
hefði staðið í sambandi við fyrr-
greindan verkfræðing og voru nú
teknir upp samningar við Lands-
smiðjUna um smíði á tækjum
sem teiknuð voru og útreiknuð af
verkfræðingi þessum og skyldu
tækin sniðin í samræmi við stærð
og afköst verksmiðjunnar.
Afgreiðsla tækjanna frá hendi
Landsmiðjunnar dróst frá því
sem um var samið og var komið
fram á mitt árið 1955 þegar smíði
var lokið. Kom þá fljótt í ljós að
tækin skiluðu ekki tilætluðum
árangri. Stóð nú lengi í þófi meö
að fá breytingar á tækjunum.
Leitað var til verkfræðingsins
um ráð til endurbóta og er
skemmst frá því að segja, að 4
síðastliðnu ári höfðum vér tapað
trúnni á að tæki þessi myndu
geta skilað fullnægjandi árangri.
Rétt er þó og skylt að geta þess,
að nokkuð má deyfa lyktina með
tækjum þessum. Þess má og geta
hér, að verksmiðjan hefur varið
miklu fé til þessara tilrauna, sem
því miður hafa ekki gefið betri
raun en kunnugt er.
Þegar í þessar framkvæmdir
var ráðizt var leitað til þeirra
aðila, sem bezta þekkingu hafa
á þessum málum og af vorri hálfu
ekkert til sparað til þess að góð-
ur árangur fengist.
Jafnframt því sem þannig var
unnið í málinu var haft vakandi
auga á því hvað var að gerast
í öðrum Evrópulöndum, svo sem
Þýzkalandi, Danmörku og Noregi
í þessum löndum er þetta
vandamál óleyst enn í dag, nema
ef vera kynni í Þýzkalandi nú
fyrir skemmstu, samanber hjá-
lagða tímaritsgrein, sem síðar
verður að vikið.
Vér höfum hér vísað til þess,
sem hefur verið gert í öðrum. Ev-
rópulöndum, af því þau etu okk-
ur næst og ekki ástæða til að vér
getum gert hlutina betur hér á
landi.
1 Ameríku er sagt að tekizt
hafi að eyða lykt frá verksmiðj-
um sem vinna fisk og fiskúrgang
með því að taka reykinn og
brenna hann við hátt hitastig.
Gísli Halldórsson, verkfræð-
ingur, hefur tjáð oss að hann hafi
staðið fyrir byggingu slíkra lykt-
eyðingartækja vestur í Ameríku.
Vér höfum nú leitað til Gísla og
liggur fyrir áætlun frá honum
um smíði og gerð tækja, sem
nægja eiga fyrir verksmiðju
vora.
Ekki eru menn sammála um
það hvort þessi aðferð dugar til
þess að eyða lyktinni og verður
vikið að því hér síðar.
í áætlun Gísla segir að 400 kg.
af brennsluolíu þurfi á hverjum
klukkutíma, eða ca. 10 lestir á
sólarhring, til þess að brenna
reykinn. Er þetta kostnaður sem
nemur ca. 9000.00 krónum á sól-
arhring. Miðað við 300 vinnslu-
daga, myndi þetta nema 2,7 til 3
milljónum króna á ári. Er þetta
sá kostnaður er myndi vera
ókleift að bera með rekstri verk-
smiðjunnar. Þó ar hér ekki reikn-
að með stofnkostnaði, fyrningum
af honum og vöxtum.
Ekki er vitað að nein verk-
smiðja í Evrópu hafi tekið upp
þessa aðferð, sjálfsagt vegna
þessa gífurlega reksturskostnað-
ar. Það er þó alkunnugt að vanda
mál af þessu tagi eru sífellt á dag
skrá í nágrannalöndunum og eru
vísindamenn stöðugt að reyna að
finna ráð sem duga.
Oss hefur borizt blaðagrein,
þýdd úr þýzku tímariti, sem
fjallar um það nýjasta sem er
að gerast í málinu í Þýzkalandi.
Vegna, þess að greinin staðfestir
það, að yfirvöldin hafa hingað
til staðið máttlaus gagnvart
þessu vandamáli, og vegna þess
að í greininni er talið að amer-
íska aðferðin að brenna reykinn
dugi ekki, en þó sérstaklega
vegna þess að greinin boðar nýj-
ungar í málinu, leyfum vér oss
að senda hana hér með.
Tímaritsgrein þessi boðar það
að vinna megi efni úr reyk verk-
smiðjanna og jafnframt sé hægt
að losna við lyktina. Málum er
nú svo komið að verkfræðingur
sá, sem um getur í meðfylgjandi
tímaritsgrein, dr. Ing. Friingel,
er væntanlegur hingað til Reykja
víkur ásamt öðrum verkfræðingi,
hinn 8. júní n. k.
Vér höfum þegar látið mönn-
um þessum í té allar upplýsingar
um verksmiðju vora, en koma
þeirra er fyrst og fremst í sam-
bandi við að skoða allar aðstæð-
ur og til nánari viðræðna og
samninga.
Þess ber að geta, að lykteyð-
ingartæki þau sem um ræðir eru
ennþá ekki komin í gang við
verksmiðjur í Þýzkalandi, en þau
verða tekin í notkun nú í sumar.
Hins vegar hafa þessir menn
fullvissað oss um að þeir geti
ráðið niðurlögum lyktarinnar.
Vissulega verður einnig hér
um mikinn stofnkostnað að ræða,
en um hann liggja engar upp,
lýsingar ennþá fyrir
Vér þurfum varla að eyða
mörgum orðum að því, að verk-
smiðja vor hefur stórkostlega
þýðingu fyrir allan fiskiðnað í
bænum, enda vinnur hún a. m. k,
60% af öllum fiski sem landað
er til frystingar og herzlu í
Reykjavík.
Hún framleiðir verðmæti fyrir
25—30 milljónir króna á hverju
ári og veitir auk þess fjöida
manns vel launaða atvinnu.
Það er óhætt að segja, að verk-
smiðjan sé undirstaða undir allri
fiskvinnslu í bænum.
Oss þykir það mjög leitt a8
þurfa að valda mönnum slíkum
óþægindum sem af lyktinni leiða,
og viljum fullvissa menn um
það, að vér höfum hug á, nú eins
og hingað til, að ráða niðurlög-
um hennar og munum gera allt
sem hægt er til þess.
Virðingarfyllst,
f. h. stjórnar Síldar- & og fiski-
mjölsverksmiðjunnar h.f.
Jónas Jónsson.
Vanaað byggingavéla - fyrirtæki
i
eni heiir ahuga á
jmboði fyrir oss
í Reykjavik skrifi
AB. Byggiiadskranar,
Box 103, Vásterás, Sverige
Miðsiöðvarkaflar
og
Olíugeymar
fyrir húsaupphitun.
— Allar stærðir fyrirlip^jandi
húðarinnar.
Reynið eina túpu í dag.
Gillette „Brushless" krem, einnig fáanlegt.
Heildsölubirgðir: Globus hf., Hverfisgötu 50, sími 17148
Sími 24400
Moskwitch '58
óskast strax. Tilboð merkt:
„Staðgreiðsla — 3953“, sendist
Mbl., fyrir laugardag.