Morgunblaðið - 27.01.1959, Blaðsíða 8

8
MORCUNBLAÐ1Ð
Þriðjudagur 27. janúar 1959
Í « t ‘>* ' ■’ jffiifair*- tt
m- *•' -***■“ ■«*<*»y /sCwíí fy #****4?#ií
bfts#**$»**/ /í" ft* é> ■

>#**#**

■■■■■■■■ -i

■
Robert Burns — 200 ára minning
Ástasaga Burns og „Highland
Mary“ er misstri hulin, en
margir listamenn hafa gert
myndir af þeim út frá eigin
hugmyndum. Hér er ein af
ástafundi þeirra á Ibökkum
Ay rshire -ár innar.
durg. Enda þótt Jean æli honum
tvíbura, sem hann gekkst við,
trúlofaðist hann Mary Campbell
(„Highland Mary“), sem lézt af
barnsförum mánuði eftir að Jean
ól tvíburana. Þegar Jean hafði
alið honum tvö börn í viðbót,
kvæntist hann henni 29 ára gam-
ali.
★
Burns hefur ort mörg gullfalleg
ástakvæði til Jean Armour, en
ástaljóð hans til annarra kvenna
eru líka mörg og fögur.
Burns var skáld af guðs náð,
ljóðin virðast hafa verið honum
jafneðlileg og andardrátturinn.
Þegar hann vann störf sín á akr-
inum eða ók vagninum heim á
leið, gat hann ekki að sér gert
að yrkja eða syngja. Hann orti
á mállýzkunni, sem hann talaði
sjálfur og heyrði af vörum bænd-
anna í kringum sig, enda hét
fyrsta ljóðasafn hans „Poems
chiefly in the Scottish Dialect“.
Það er eitt af stórverkum heims-
bókmenntanna. Ljóðin eru ýmist
frumort eða ort upp úr gömlum
þjóðvísum. Hann vann stórmerki
legt verk við söfnun þjóðkvæða
og þjóðlegra söngva! sem að lík-
Robert Burns fæddist í Allo-
way í Ayrshire á Skotlandi 25.
janúar 1759. Faðir hans var blá-
fátækur plægingarmaður, sem
með eigin höndum hafði byggt
sér og konu sinni litinn leirkofa,
er var fyrsta heimili hins verð-
andi skálds. Þrátt fyrir fátækt-
ina fékk Robert einhverja mennt-
un í bernsku, kynntist meira að
segja stórskáldum eins og Shake-
speare og Pope. Hann lærði líka
hrafl í latínu, en kunni aldrei
nema eina setningu i henni:
„Omnia vincit amor“, að því er
<S>------
HIÐ heimskunna skozka Ijóð-
skáld Robert Burns átti 200 ára
afmæli á sunnudaginn, og af því
tilefni fóru fram margvísleg há-
tíðahöld í Skotlandi og víðar um
heim. Má segja, að Burns sé nú
með vinsælli ljóðskáldum, sem
uppi hafa verið, og hefur hann
verið þýddur á nálega 60 tungu-
mál.
Jean Armour, að hún gengi með
barn af hans völdum, og hann
lofaði að kvænast henni að skozk-
um lögum. En fjölskylda hennar
vildi ekki sjá þennan unga bónda-
Robert Burns,
þjóðskáld Skota.
Jean Armour, konan sem
Burns kvæntist
hann sjálfur tjáði ungri konu
eitt sinn.
Robert Burns eyddi æsku sinni
við líkamlegt strit í félagi við
syni og dætur fátæktarinnar, og
bera mörg Ijóð hans þessum
kynnum órækt vitni. Hann var
fyrst og fremst skáld alþýðunnar
vegna þess að almúginn var hon-
um hugfólgnastur, bændurnir á
ökrum sínum, félagarnir á knæp-
unni, fyrirferðarmiklir ævintýra-
menn, betlarar og galgopar.
Burns varð fyrst ástfanginn
fjórtán ára gamall, og eftir það
gat hann aldrei sagt skilið við
ástagyðjuna. En þó hann væri
ástgyðjunni trúr, var hann ekki
að sama skapi tryggur ástmeyj-
um sínum. Hann var elskhug-
inn holdi klæddur.
Þegar Burns var 26 ára, játaði
Hið hrörlega hreysi þar sem Robert Burns fæddist 25. janúar 1959 og bjó fram á níunda ár.
Myndin er af málverki eftir Sam Bough.
Öflugt starf
„Hraunprýðis"
NÝLEGA hélt „Hraunprýði“,
Kvennadeild Slysavarnafélags
íslands í Hafnarfirði, aðalfund
sinn. Auk venjulegra fundar-
starfa samþykkti deildin að gefa
kr. 10 þúsund til byggingar Slysa
varnahússins á Grandagarði í
Reykjavík. Ennfremur afhentu
konurnar Slysavarnafélaginu
rúml. 55 þúsund króna framlag
frá árinu 1958, sem þær hafa afl-
að með skemmtunum, merkja-
og kaffisölu og á ýmsan annan
hátt. Sýnir þessi dugnaður Hraun
prýðiskvenna hve mjög er hægt
að gera þar sem viljinn og fórn-
fýsin ræður ríkjum. Stjórn deild-
arinnar skipa nú: Rannveig Vig-
fúsdóttir, formaður, Sigríður
Magnúsdóttir gjaldkeri, Elín
Jósefsdóttir, ritari. Til vara eru
þær Sólveig Eyjólfsdóttir, Hulda
S. Helgadóttir og Ingibjörg Þor-
steinsdóttir. Meðstjórnendur þær
Soffía Sigurðardóttir, Sigurveig
Guðmundsdóttir og Marta Eiríks-
dóttir.
Frá Ólafsfirði hefur Slysa-
varnafélaginu einnig borizt mik-
ið og gott framlag frá kvenna-
deild félagsins þar, að upphæð
kr. 15 þúsund.
Þetta er einn mesti dýrgripur Burnssafnsins, sem er til húsa
á fæðingarstað skáldsins. Myndin er af saurblaði úr Biblíu
þeirra hjóna, Wiliiams Burnes og Agnesar Brown, og er þar
skrá yfir fæðingardaga barna þeirra. Robert er nefndur í
fjórðu linu.
indum hefðu glatazt, ef hans^
hefði ekki notið við. í þessari bók,
sem og víða í' verkum Burns,
kemur fram hin ríka samúð, sem
hann átti með öllu lífi: Blómið
sem hann slítur af rótinni með
plóginum, hagamúsin sem verður
á vegi hans, allt verður tærasti
skáldskapur.
En Burns var líka orðlagður
háðfugl og gerði óspart grín að
skinhelgi og fordómum þeirra,
sem lifðu í kirkjulegum heilag-
leik og dæmdu aðra. Hann var
náttúrubarn í þess oiðs fylistu
merkingu.
Burns var bóndi Jengst af æv-
innar, en nokkur ár gegndi hann
tollþjónsstörfum. Hann varð
snemma víðkunnur sem skáld og
samræðumaður, og vann m. a.
hylli hástéttanna í Edinborg fyrir
andríki sitt og persónulega töfra.
Var hann tíður gestur á heimil-
um fyrirmanna og heillaði þá
einkum veikara kynið. Hann lézt
árið 1796, aðeins 37 ára gamall
Mörg af ljóðum Burns hafa
verið þýdd á íslenzku, og hafa
flest höfuðskáld íslendinga, þau
sem eitthvað hafa fengizt við
þýðingar, spreytt sig á ljóðum
hans.
s-a-m.
Mikojan vill fund um
Berlínarmálin
Hvetur tit, að endurnýjuð verði vinátta
Rússa og Bandaríkjam. trá stríðsárunum
MOSKVU, 24. jan. — 1 dag gaf Mikojan út tilkynningu á fundi með
fréttamönnum í Kreml og fjallaði hún um för hans til Bandaríkj-
anna. Á eftir svaraði rálðherrann nokkrum spurningum. — Hann
kvaðst vera ánægður með ferð sína og sagði, að hann hefði átt
gagnlegar viðræður við áhrifamenn vestra. Þá lagði hann áherzlu
á að verkamenn, sem hann og félagar hans hefðu rætt við, t. d. í
Ford-verksmiðjunum, hefðu sýnt þeim mikla vinsemd og enginn
vafi væri á því, að bandaríska þjóðin vildi frið.
Frestur?
Loks hvatti ráðherrann til
þess, að aftur yrði tekinn upp
vináttuþráðurinn milli Banda-
ríkjanna og Sovétríkjanna frá
styrjaldarárunum og sagði, að
nú væri góður jarðvegur fyrir
frið í heíminum. llann hvatti
til þess að austur og vestur
ræddu um Berlín og alþjóða-
mál og gaf í skyn, að Rússar
væru fúsir að fresta Beriínar-
áætlun sinni, ef Vesturveldin
fengjust til að ræða málið.
Þess má geta til gamans, að
blaðamannafundinum sagðist
Mikojan hafa furðað sig á, hve
margar konur stunda blaða-
mennsku í Bandaríkjunum og
aðspurður um álit sitt á þeim
svaraði hann: „Sumar eru aðlað-
andi — aðrar eru eitraðar“.
AKRANESI, 24. jan. — Tólf línu
bátar eru á sjó hér í dag. Heildar
afli bátanna í gærdag var 80 lest-
ir. Tveir síldarbátanna eru komnir
að og höfðu ekki lagt netin. Sá
þriðji, Svanurinn, lagði nokkur
net og fékk ekkert í þau. Hér er
Litlafell við hafnargarðinn og los
ar olíu. Oddur