Morgunblaðið - 22.04.1959, Blaðsíða 1

24 siður
Fólkíð í þéttbýlinu réttir fámenninu bróð-
urhönd til einlœgrar samvinnu um heill
allra byggða íslands
Frumskilyrði að sömu
meginreglur um kosn-
ingar gildi um allt land
Meirihluti stiórnarskrárnefndar leggur
til oð kjördœmafrumvarpið verði
samþykkt óbreytt

í G Æ R var útbýtt á Al-
þingi nefndaráliti frá meiri-
hluta stjórnarskrárnefndar
um frumvarp til stjórnskip-
unarlaga um breytingu á
stjórnarskrá lýðveldisins ís-
lands, 17. júní 1944. Meiri-
hluta nefndarinnar skipa full-
trúar Sjálfstæðisflokksins,
Alþýðuflokksins og Alþýðu-
bandalagsins í nefndinni, þeir
Bjarni Benediktsson, Jóhann
Hafstein, Jón Sigurðsson, Ein-
ar Olgeirsson og Benedikt
Gröndal.
Nefndarálit meirihluta
stjórnarskrárnefndar er á
þessa leið:
Frumvarp það til stjórn-
skipunarlaga um breytingu
á stjórnarskránni, sem stjórn-
arskrárnefnd hefur haft til
athugunar, fjallar um nýja
kjördæmaskipun.
Fá, eða engin landsmál hafa
lengur verið til íhugunar og ver-
ið betur athugað en kjördæma-
málið. Á þessu þingi hefur það
auk ýtarlegrar meðferðar í öll-
um flokkum þingsins verið við-
ræðuefni þeirra í milli, fyrst inn-
byrðis hjá stuðningsflokkum
fyrrverandi ríkisstjórnar og síð-
an allt þangað til frumvarpið
var flutt hinn 10. apríl af for-
vígismönnum Sjálfstæðisflokks,
Alþýðuflokks og Alþýðubanda-
lags.
Áður en málið nú var tekið
upp, höfðu langvinnar og ræki-
legar tilraunir verið gerðar til að
leysa það. Heildarendurskoðun
stjórnarskrárinnar, sem ráðgerð
var eftir stofnun lýðveldisins
1944, stöðvaðist fyrst og fremst
vegna ósamkomulags um þetta
mál. Eftir að fulltrúar sjálfstæðis
manna höfðu í nóvember 1952
lagt fram í stjórnarskrárnefnd-
inni, sem þá starfaði, tillögur sín-
ar um breytingar á stjórnar-
skránni og þar á meðal tjáð sig
fúsa til samninga um nýja kjör-
dæmaskipun, hvort heldur á
grundvelli einmenningskjör-
dæma um land allt eða hlutfalls-
kosninga í nokkrum stórum kjör-
dæmum, varð um það samkomu-
lag í nefndinni eftir samráð við
ríkisstjórn Steingríms Steinþórs-
sonar, að þýddi ekki, á meðan
ekkert samkomulag fengist um
þetta grundvallaratriði. í fram-
haldi þess bar Karl Kristjánsson
fram tillögu um að taka málið
úr höndum nefndarinnar á þann
veg, að hún léti sér nægja að
gera tillögu um að kjósa sérstakt
stjórnlagaþing eftir núgildandi
kosningareglum með þeim frá-
vikum einum, að stjómmála-
flokkar mættu hvergi nærri
kosningunum koma. Jafnframt
því sem nefndarmenn viður-
kenndu, að þeir gætu ekki, eins
og á stóð, náð samkomulagi,
ákváðu þeir, að nefndin skyldi
Framh. á bls. 10.
IVIeirihluti stjórnarskrámefndar Alþingis, taliff frá vinstri: Benedikt Gröndai, Einar Olgeirsson,
Bjarni Benediktsson, formaff*ur nefndarinnar, Jóhann Hafstein og Jón Sigurðsson á Reynisstaff.
Dnlai Lama nær ófangostað
Balletmærin gisl
PANAMA CITY, 21. apríl. —
Hin heimsfræga brezka ballet-
mær, Margot Fonteyn, sem er
grunuff um samvinnu viff bylt-
ingaröfl í Panama, eyddi miklum
hluta síðustu nætur í fangelsinu
í Panama City. Búizt er viff aff
verjandi hennar verffi tengda-
faffir hennar, dr. Harmodio Arias,
sem er einn af helztu málaflutn-
ingsmönnum Panama og er aff
áliti La Guardia forseta einn af
MUSSOORIE, 21. apríl. — NTB-
Reuter. Dalai Lama hafði í kvöld
flutt inn í bústaðinn í „Dal ham-
ingjunnar“ hjá Mussoorie, þar
sem hann mun nú setjast aff eftir
fimm vikna langa og erfiffa ferð
frá Lhasa.
Tíbetleifftogarnir, sem fylgt
hafa hinum 23 ára gamla þjóff-
höfffingja og trúarleifftoga 2500
kilómetra langa leiff, komu sam-
an í bústað hans í kvöld til aff
taka þátt í hátífflegri trúarat-
höfn, þar sem Dalai Lama flutti
fram þakkir fyrlr þaff að flóttinn
tókst.
Býr á efstu hæff
Ekki er búizt við að Dalai
Lama gefi nokkra opinbera yfir-
lýsingu fyrr en hann hefur rætt
við Nehru forsætisráðherra Ind-
lands, sem kemur til Mussoorie
á föstudaginn.
Gylltar guðamyndir, sem flutt-
ar voru alla leið frá Lhasa hafa
nú verið settar í eitt herbergi
bústaðarins, Birla House, sem er
eign indversku milljónarafjöl-
skyldunnar Birla. Dalai Lama á
Framh. á bls. 2.
Varsjár-
bandalagið
MOSKVU, 21. apríl. NTB-Reuter.
Utanríkisráðherrarnir í kommún-
istaríkjunum sem eru aðilar að
Varsjárbandalaginu koma saman
til fundar í Varsjá 27. apríl, sam-
kvæmt frétt Tass-fréttastofunn.
ar rússnesku. Utanríkisráðherra
Kína mun einnig sitja þennan
fund.
Þessi fundur var kvaddur sam
an 14 dögum áður en utanrikis-
ráðherrar Bandaríkjanna, Bret-
lands, Frakklands og Sovétríkj-
anna koma saman í Genf til að
Framh. á bls. 2.
Sjolokov fordœmir
Pasternak
PARÍS, 21. apríl. — Reuter. —
Rússneski rithöflundurinn Mik-
hail Sjolokov, sem átt hefur sæti
í Æðsta ráði Sovétríkjanna síðast
liðin 20 ár, sagffi í vifftali viff
franska blaffiff „France-Soir“, aff
rangt hefði verið aff banna bók
Pasternaks „Zivago lækni“ í
Sovétríkjunum. Réttara hefði
veriff aff gefa lesendum tækifæri
til aff fordæma hana. Hann bætti
því viff, aff hann áliti verk Past-
ernaks, aff undanskildum þýðing
um hans á Goethe, Shakespeare
og Georgíu-skáldunum, einskis
virffi.
„Að því er snertir „Zivago
lækni“, þá las ég handritið í
Moskvu", sagði Sjolokov. „Það
er algerlega formlaust verk, ó-
skapnaður sem ekki á það skil-
ið að kallast skáldsaga".
Sjolokov er staddur í París á
rússneskri kvikmyndahátíð, sem
stendur yfir í vikutíma. Meðal
kvikmyndanna sem sýndar eru
er ein byggð á skáldsögu hans
„Lygn streymir Don“.
leifftogum andstöffuhreyfingar-
innar í landinu.
Mál hinnar 39 ára gömlu ballet
dansmeyjar á sér enga hliðstæðu
í sögu Panama. Hún dvaldist í
gærkvöldi í skrautlegri einka-
íbúð yfirmanns leynilögreglunn-
ar, en um miðnætti var hún flutt
í fangelsið. Þar eru nokkrir mjög
þægilegir einmenningsklefar, þar
sem áhrifamiklir stjórnmála-
menn og fyrrverandi forsetar eru
við og við geymdir, en Margot
Fonteyn var ekki leyft að vera
í neinum þeirra. Hún svaf á
bedda í skrifstofu fangavarðar-
ins og losnaði þannig við að eyða
nóttinni í venjulegum fangaklefa,
en klefarnir eru venjulega yfir-
fullir og morandi í kakkalökk-
um.
Vopn sett á land
Margot Fonteyn var tekin um
borð í skipinu Nola, sem maður
hennar, dr. Roberto Arias, fyrr-
verandi sendiherra Panama í
London hafði á leigu. Stjórnin
heldur því fram að Nola hafi af-
skipað vopnafarmi sem komið var
á land í Panama á fimmtudag-
inn. Ekki fundust nein vopn á
skipinu, þegar leitað var í gær.
Því er haldið fram að Nola hafi
snúið við á ferð sinni til að villa
fyrir flugvélum, sem voru að
leita skipsins, og þá hafi dr.
Arias komizt undan.
Handtakan vekur furffu
Handtaka dansmeyjarinnar hef
ur vakið mikla athygli þar sem
yfirmaður herlögreglunnar hafði
lýst því yfir í gær, að konur
væru mjög sjaldan fangelsaðar í
Panama vegna pólitískra aðgerða
eiginmannanna. Það er haft eftir
góðri heimild að dr. Arias hafi
komizt undan til útlanda, en for-
ingi í herlögreglunni heldur því
fram að hann hafi laumazt inn
í Panama á litlum báti.
Affrar handtökur
Tólf þekktir andstæffingar La
Guardias forseta hafa þegar ver-
iff handteknir, meffal annara
bróffir fastafulltrúa Panama hjá
Sameinuðu þjóffunum. Yfirvöld-
in segja aff fundizt hafa á heim-
ili hans vopnabirgðir, m. a. 15
vélbyssur og 300 patrónur.
Hún er gisl.
Brezki sendiherrann í Panama
hefur gert fleiri tilraunir til aff
fá Margot Fonteyn leysta úr
haldi effa a. m. k. aff fá skýr-
ingu á því hvers vegna hún var
handtekin, en allt án árangurs.
Hann fór jafnvel sjálfur til
fangelsisins í dag, en var vísaff
á dyr. Þaff er haft eftir hcim-
ildum, sem eru nákomnar Arias-
fjölskyldunni, aff ballettdans-
meynni sé haldiff sem gisli fyrir
mann sinn.
Öldungadeildin
samþykk Herter
WASHINGTON, 21. apríl. NTB-
Reuter. — Öldungadeild Banda-
ríkjaþings staðfesti í dag útnefn
ingu Eisenhowers forseta á Christ
ian A. Herter í embætti utan-
ríkisráðherra. Fyrr í dag hafði
utanríkismálanefnd öldungadeild
arinnar fjallað um málið og kall-
að Herter fyrir sig.
JtoripraWtóíifr
Miðvikudagur 22. apríl.
Efni blaðsins m.a.:
Bls. 3: Hátíðahöld Sumargjafar.
— 6: „Þcgjandi kemur þorskur í ála-
frá fyrirlestri Jóns Helgasonar.
Leggur brezka stjórnin til kosn
inga? (Erl. yfirlitsgrein).
— 8: Flugvöllur á ísafirði.
— 9: Skrum Framsóknar við 2. um-
ræðu fjárlaga.
— 10: Leikrit L.R. Túskildingsóperan.
— 11: Verksvit að gjöf í bókum til
vanþróaðs lands (Björn Sigfús-
son).
— 12: Forystugreinin — „Viðskilnaður
V-stjórnarinnar.
Samir el-Rifari (Utan úr heimf)
— 13: Magnús Guðmundsson, bóndi.
Mykjunesi, skrifar um kjör-
dæmamálið.
— 17: Mikilvægri upplýsingaþjónustv
hrundið í framkvæmd.
— 22: íþróttir.