Morgunblaðið - 22.05.1959, Side 1

24 síður

46. irgangur
111. tbl. — Föstudagur 22. maí 1959
Prentsmiðja Morgunblaðslm
Herter var hvassorður
við Cromyko
Dró til úrslita á leynilegum
fundi i gær
GENF, 21. maí. — Á fundi
utanríkisráðherranna í dag
var Herter hvassorður í garð
Gromyko. Bandaríski utan-
Jóhonnes Loxdnl í Tungn í kjöri
fyrir Sjúlfstæðisflokkinn í
Suður-Þingeyjnrsýslu
1RÚNAÐ ARM ANNAFUNDUR Sjálfstæðismanna í Suður-Þing-
eyjarsýslu hefir cinróma ákveðið að fara þess á ieit við Jóhannes
Iaxdal, hreppstjóra og óðalsbónda í Tungu á Svalbarðsströnd að
hann verði í kjöri fyrir Sjálfstæðisflokkinn þar í sýslu í íhönd far-
andi kosningum. Hefir Jóhannes Laxdal nú gefið svar við beiðni
trúnaðarmannanna og fallizt á að verða við þessum tilmælum.
Jóhannes Helgason Laxdal er
fæddur 5. júlí 1891 í Tungu á
Svalbarðsströnd sonur Helga
Jónssonar Laxdal, bónda og odd-
vita í Tungu. Jóhannes nam í
Gagnfræðaskólanum á Akureyri
1907—8. Við lát föður síns árið
1918 tók hann við búsforráðum
hjá móður sinni og hafði þau á
hendi þar til hann árið 1920 stofn
setti eigið bú í Tungu.
Jóhannes Laxdal hefir alla
jafna mjög látið til sín taka ýmis
félagsmál og hagsmunamál
bænda. Hann hefir verið hrepp-
stjóri Svalbarðstrandahrepps frá
því 1931. Þá hefir hann verið í
stjórn Bændafélags Þingeyinga.
í stjórn og lengi formaður Bún-
aðarfélags sveitarinnar, í stjórn
Kæktunarsambandsins og auk
þess í skólanefnd, fræðslunefnd
og sóknarnefnd.
Þá hefir Jóhannes Laxdal allt
frá unglingsárum verið einlægur
samvinnumaður og virkur þátt-
takandi í félagssamtökum þeirra,
m. a. afgreiðslumaður kaupfélags
ins á Svalbarðseyri um allmörg
ár. Ungmennafélagi var hann öll
sín æskuár og lengi formaður.
Þrátt fyrir hin miklu afskipti
Jóhannesar Laxdals af félagsmál-
um hefir höfuðverkefni hans alla
tíð verið starf bóndans. Ein-
yrkjabóndi hefir hann verið, eða
því næst, alla sína búskapartíð,
Tunga var vel setin af föður hans,
og hann hefir gert sér far um að
halda henni við. Hann hefir slétt-
að tún og ræktað er nemur 50—
60 dagsláttum og byggt upp hvert
hús á jörðinni. Með öllum þess-
um störfum þarf langan vinnu-
dag til þess einnig að vera mjög
virkur þátttakandi í opinberum
störfum.
Jóhannes Laxdal er eldheitur
áhugamaður að hverju sem hann
gengur. Eitt af baráttumálum
hans nú fyrir hag sveitar sinnar
er framræsla og uppþurrkun
mýrlendisins í Vaðlaheiði, sem
er mjög víðlent. Með því fást
bættir hagar og aukið ræktar-
land, það sem næst er býlunum.
Þetta, ásamt öðru, sýnir áhuga
og framsýni dugandi bónda og
sveitarhöf ðingj a.
Sjálfstæðismenn í Suður-Þing-
eyjarsýslu fagna því að fá þenn-
an kraftmikla athafnamann til
framboðs fyrir flokk sinn.
19 handteknir
BERLÍN, 21. maí. — Alls hafa
19 V-Þjóðverjar verið handteknir
í V-Berlín og V-Þýzkalandi und-
anfarna 5 daga grunaðir um
njósnir fyrir kommúnista. Allir
eru þeir meðlimir kristilega
demokrataflokksins. Handtökurn
ar hófust, er háttsettur yfirmað-
ur a-þýzku öryggislögreglunnar
flúði yfir til V-Berlínar. Hafði
hann meðferðis lista yfir alla þá
meðlimi kristilega demokrata-
flokksins, sem unnið hefðu fyrir
kommúnista. ,
Nýtt lyf gefur
raun
LONDON, 21. maí. — Brezka
læknisfræðiritið „Medical Journ-
al“, skýrir svo frá í dag, að brezk
um vísindamönnum hafi tekizt að
setja saman lyf, sem fyrstu til-
raunir benda til að vænta megi
góðs af í baráttunni við krabba-
meinið
Var þetta lyf reynt við 34 sjúk-
linga, sem höfðu krabbamein í
brjósti — og bar það sýnilegan
árangur á 30 þeirra.
Lyf það, sem hér um ræðir,
hindrar vöxt frumunnar án þess
þó að skadda beinmerginn, en
hingað til mun ekki hafa tekizt
að búa til slíkt lyf, sem ekki hef-
ur haft meiri eða minni áhrif
á beinmerginn, en í mergnum
myndast hvítu blóðkornin.
Segir í forystugrein tímarits-
ins, að hér sé um mjög merkan
áfanga að ráeða. Nýja lyfið heitir
hvorki meira né minna en Triet-
hylene Thiophosphoramide.
ríkisráðherrann flutti ekki
langa ræðu, en var harðari en
nokkru sinni fyrr á utanrík-
isráðherrafundinum. Sagði
hann, að margt það, sem
Gromyko hefði sagt, hefði
bezt verið ósagt. Fullyrðing-
ar um, að Atlantshafsbanda-
lagið væri stofnað til árása og
annað þvílíkt væri ekki falln-
ar til að auka samkomulags-
horfur. Ef Gromyko vildi
kanna sögu síðustú 10 ára —
þá kæmist hann vafalaust að
því hvers vegna þetta banda-
lag hefði verið stofnað. Það
hefði einungis verið stofnað
frjálsum þjóðum til varnar
gegn árásarhættunni. ^
Gromyko talaði einnig á fund-
inum í dag og sagði, að því fyrr
sem Vesturveldin hættu öllu
þvaðri um frjálsar kosningar í
Þýzkalandi, því betra.
Murville, utanríkisráðherra
Frakka kvað það mestu fjarstæðu
að Vesturveldin vildu ekki gera
friðarsamning við Þýzkaland. En
samninginn vildu þau gera í einu
lagi — fyrir allt Þýzkaland, en
ekki í tvennu lagi.
Herter, uanríkisráðherra Banda
ríkjanna, hefur hvað eftir armað
gefið það í skyn, að Eisenhower
Bandaríkjaforseti mimi ekki
sækja ríkisleiðtogafund nema ut-
anríkisráðherrarnir komist að ein
hverju grundvallarsamkomulagi.
í kvöld var svo að heyra á full-
trúum Bandaríkjanna og Frakk-
lands, að líklegast væri, að fund-
inum mundi ljúka án samkomu-
lags, hann mundi sem sé fara út
um þúfur — og hvorugur aðilinn
virtist syrgja það svo mjög, segir
í Reutersfrétt — þar eð nú hefur
sýnt sig, að Rússar eru enn við
sama heygarðshornið og einskis
árangurs að vænta af ríkisleið-
togafundi. En Bretar eru mjög
vonsviknir — og Lloyd, utan-
ríkisráðherra Breta reyndi að
brúa bilið á fundinum í dag með
því að segja, að í rauninni viður-
kenndu bæði Vesturveldin og
Rússar, að ástandið væri óviðun
andi.
f kvöld bauð Herter til kvöld-
verðar og þar munu utanríkisráð
herrarnir ræðast við fyrir lukt-
um dyrum. Fréttamenn eru sam-
mála um það, að yfir kvöldverð-
inum muni draga til úrslita. Ann
haf leynilegra viðræðna að ræða,
eða þá að utanríkisráðherrafund-
urinn fari út um þúfur. Úrslitin
verði ráðin í kvöld.
Formælandi V-Þýzkalands lét
svo ummælt í dag, að V-Þjóð-
verjar mundu ekki gera neina sér
samninga við kommúnistaríkin.
Allir samningar yrðu innan
ramma friðartillagna Vesturveld
anna. En ef tillögurnar næðu
fram að ganga væri ekki óhugs-
andi, að V-Þjóðverjar gerðu grið-
arsamning við A-Evrópuríkin, ef
þess yrði sérstaklega óskað.
—Reuter. að hvort muni þar verða um upp-
Forskrift fyrir rithöfunda
LONDON, 21. maí. — Rússneskir
rithöfundar sitja nú á ráðtsefnu
í Moskvu og í dag flutti Georgi
Markov þar ræðu og skoraði á
rithöfunda Sovétríkjanna að gefa
í verkum sínum fyllri og gleggri
svipmyndir af samtíma kommún-
istaforingjum. Hvatti hann rit-
höfunda til þess að halda áfram
á braut sósíalrealisma og berj-
ast gegn áhrifum burgeisa og
heimsvaldasinna. Rithöfundar
ættu að tengja fólkið bókmennt-
um oð listum á hinn eina og rétta
hátt. Endurskoðunarstefnuna
sagði Markov hættuna, sem steðj
aðj að bókmenntunum. Rithöf-
undar yrðu að vera vakandi —
jafnt fyrir þeirri hættu sem
kreddunum, ruddamennsku og
trúflokkum.
Rognor Lórusson frnmbjóðandi
Sjólfstœðlsfl. í Strundosýslu
Á FUNDI trúnaðarmanna Sjálfstæðisflokksins í Stranðasýslu, er
haldinn var á Hólmavík 15. þ. m. var einróma samþykkt að skora
a Ragnar Lárusson, forstjóra, að vera í kjöri fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn í sýslunni í kosningum þeim, er framundan eru. Hefur
Ragnar orðið við þeirri áskorun og er framboð hans því ákveðið.
Ragnar Lárusson er löngu þjóð
kunnur maður fyrir afskipti af
opinberum málum og ýmsum fé-
lagsmálum. Hefur hann í hart-
nær fjórðung aldar starfað að
bæjarmálum í Reykjavík og
einnig gengt ábyrgðarmiklum
trúnaðarstörfum á vegum ríkis-
ins. Var han í atvinnumálanefnd
ríkisins á sínum tíma og í lána-
deild smáíbúða meðan hún starf-
aði, en síðan hefur hann átt sæti
í húsnæðismálastjórn.
Þá hefur Ragnar tekið mjög
virkan þátt í starfsemi Sjálf-
stæðisflokksins og gengt mörgum
trúnaðarstörfum fyrir flokkinn.
Var hann m. a. um sjö ára skeið
formaður Varðarfélagsins. Þá
hefur hann einnig starfað mikið
að íþróttamálum.
Ragnar Lárusson hefur rakt
öll sín störf af miklum dugnaði
og samvizkusemi. Hann hefur
verið í framboði fyrir Siálfstæð-
isflokkinn í Strandasýslu í
tvennum síðustu kosningum og
hyggja Sjálfstæðismenn í
Strndasýslu gott til framboðs
hans nú og eru ráðnir í að vinna
ötullega að kosningu hans.
Handritakröfur Norð-
manna og íslendinga
ekki sambœrilegar
KAUPMANNAHÖFN, Sl. maí.
—• Einkaskeyti til Mbl. —
Danski ríkisskjalavörðurinn Aa-
kjær segir í viðtali við Dagens
Nyheder í dag, að handritakröf-
ur Norðmanna og íslendinga séu
ekki sambærilegar. Sagði hann,
að Norðmenn óskuðu einungis
eftir ríkisskjölum* frá 17. og 18.
öld varðandi sérstök norsk mál-
efni, en þeir hefðu ekki gert
kröfur til u. þ. b. 100 norskra
handrita frá miðöldum úr Árna-
safninu og Konungsbókhlöðunni.
Prófessor Bröndum Nielsen,
formaður Árna Magnússonar-
nefndarinnar, segir í viðtali við
sama blað: — Ég þekki enga færa
danska vísindamenn á þessu
sviði, sem vilja láta handritin af
hendi við íslendinga. Ég er nú
í meiri andstöðu en nokkru sinni
áður við afhendingu handrita til
Islands, því að við vinnum nú
af fullu kappi við handritin.
Tæp tvö ár eru liðin síðan hin
sérlega Árna Magnússonar-stofn-
un var sett á laggirnar í háskól-
anum — í eigin húsnæði. — Jón
Helgason veitir stofnuninni for-
stöðu af miklum myndarbrag —
og Ole Widding stjórnar starfinu
við forn-íslenzku orðabókina.
Stofnunin hefur einnig með hönd
um ljósmyndun handritanna og
varðveizlu. Ef öll handritin, eða
hluti þeirra, yrði afhent, mundi
allt fara í mola — og varla væri
hægt að ljúka þessu verki til
fullnustu annars staðar.
Prófessorinn var spurður að
því hvort ljósmyndun handrit-
anna breytti ekki allri afstöðu
b"að afhendingunni viðkæmi. —
Hann svaraði: — Ef til vill, en
þó veit ég ekki gjörla. Við mynd-
um nú tíu sinnum breiðár fen fyr-
ir nokkrum árum og eftir nokk-
ur ár munum við e. t. v. mynda
tíu sinnum breiðar en við gerum
nú — og þá verður að mynda
allt upp aftur. — Páll.
Verður Erhart
hlutskarpastur?
BONN, 21. maí. — Adenauer
kanslari og Heuss, forseti, áttu
tal saman í dag. ViffræSur t%rra
ollu miklum bollaleggingum um
þaff hver yrffi forsætisráðherra-
efni kristilegra demokrata — og
hallast flestir á þá skoffun, að
Erhart, efnahagsmálaráffherra,
verffi hlutskarpastur.
Föstudagur 23. maí.
Efni blaðsins er m.a.:
BIs. 2: Bæjarstjórn ræðir skiptivinnu
á vörubílavinnu.
— 3: Fræðsluferðir tU íslands f sam-
bandi við alþjóðaþing land-
fræðinga og jarðfræðinga.
— 6: Hvað vilja Rússar mikið til
vinna? Erlend grein.
— 10: Kvikmyndir.
— 11: Æskulýðssíða.
— 12: Ritstjórnargreinin: Það, sexn
um verður kosið.
— 13: Myndasíða vikunnar.
—• 14: Minningarorð um Ólaf B.
Björnsson,
— 22: íþróttir.